 |
| ေမာ္ခ်ီး ခဲတြင္းရဲ႕ ျမင္ကြင္း တေနရာ (ဓါတ္ပုံ-ေကတီ) |
ေတာင္အျမင့္ႀကီးေတြေပၚမွာ မိုးကာ အျပာေရာင္ေလးနဲ႔ တဲအိမ္ငယ္ေ လးေတြဟာ ေတာင္က မ္းပါးေတြ မွာေရာ ေတာင္ကုန္းေပၚေတြမွာပါ အထပ္လိုက္ စီတန္းတက္ လုိ႔ ေဆာ က္ထားပါတယ္။ အေ၀းကေန လွမ္းေမ်ွာ္ၾကည့္လုိက္ရင္ေတာ့သြား လာ လႈပ္ ရွားေနတဲ့ လူေတြ အနည္းအက် ဥ္းကိုပဲ ျမင္ေ တြ႔ရမွာပါ။ ေတာင္က မ္းပါးက ေျမေအာက္ ခဲလႈိင္ က် င္းေတြထဲမွာကေတာ့ လူတစ္ေထာင္ေလာက္ ဟာ ေန႔ေရာညပါ မရပ္မနား အလုပ္႐ႈပ္ေ နၾကတာကို ေတြ႔ျမင္ရသျဖင့္ မ်က္စိမွာ မယံုႏုိင္စရာပါပဲ။
အမွန္ကေတာ့ ဒီေနရာဟာ ကရင္နီျပည္ ဖားေဆာင္းၿမိဳ႕နယ္အတြင္းမွာ ရွိတဲ့ ေမာ္ခ်ီးေဒသက လုိခါးလုိရြာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လုိခါးလုိရြာက လူထုေတြဟာ ၿဗိတိသွ်ေခတ္ကတည္းက စတင္တူးေဖာ္ခဲ့တဲ့ ခဲသတၱဳ တူးေဖာ္ေရာင္း၀ယ္တဲ့ လုပ္ငန္းကို အဓိက စီးပြားေရး လုပ္ငန္းအျဖစ္ လုပ္ကိုင္ရင္း ဘ၀ကို ရပ္တည္ရွင္သန္ေနၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ခဲတြင္းထဲမွာ ခက္ခဲစြာနဲ႔ ခဲတူးေနၾကတဲ့ အလုပ္သမားေတြဟာ ခဲက်င္းထဲမွာပဲ လႈပ္ရွားေနထုိင္ရင္း မိမိတို႔ရဲ့ အသက္ အခ်ိန္မေ႐ြး ဆံုးရႈံးသြားႏုိင္တယ္ ဆုိတာကို သိၾကေပမဲ့ မိမိတို႔ရဲ့ စား၀တ္ေနေရးအတြက္ ခဲတူးေဖာ္တဲ့ လုပ္ငန္းကိုပဲ အမွီတဟဲျပဳၿပီး လုပ္ကိုင္စားေသာက္ေနၾကရပါတယ္။
လုိခါးလုိရြာက ေတာင္ေစာင္း တေနရာမွာ ေပါက္တူး၊ ေပါက္ျပားေတြနဲ႔ ခဲေတြကို ၀ိုင္းတူးေနၾကတဲ့ လူအုပ္ႀကီး တစုကို ျမင္ေတာ့ ေမးျမန္းၾကည့္တဲ့အခါမွာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ၂၄ ရက္ေန႔တုန္းက ခဲက်င္း တခုထဲမွာ ၀င္ၿပီး ခဲထုေနတဲ့ ေမာင္ခ်စ္ကို ဆိုသူဟာ ခဲတြင္း ၿပိဳက်လုိ႔ ခဲက်င္းထဲမွာပဲ ပိခံေနရတယ္လုိ႔ ေမာင္ခ်စ္ကိုရဲ႕ သူငယ္ခ်င္း ျဖစ္သူ ရႊင္ၿပံဳးကုိ က်မတုိ႔ ေမးျမန္းခဲ့ရပါတယ္။
ေမာ္ခ်ီး ခဲတြင္းရဲ႕ ျမင္ကြင္း တေနရာ (ဓါတ္ပုံ-ေကတီ)
̏က်ေနာ္က အထဲ ၀င္သြားၿပီးမွ ျပန္ထြက္လာတာ။ ရွိတာက ႏွစ္ေယာက္လံုးအတြင္းထဲမွာ ရွိတယ္။ က်ေနာ္က ေနာက္ျပန္ေခါက္လုိက္တာ။ သူ႔ကို ထြက္ခုိင္းေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္က လူေတာ့ ေသသြားတယ္။ အခုမွ စေဖာ္တုန္းပဲ ရွိေသးတယ္။ မၾကာေတာ့ဘူး။ ၁ နာရီခြဲ ၂ နာရီေလာက္ ဆုိရၿပီ” လို႔ ရႊင္ၿပံဳးက ေျပာပါတယ္။
က်မတုိ႔ ေမးျမန္းၿပီးေနာက္ အလုပ္ ျပန္၀င္သြားတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေျမၿပိဳက်လုိ႔ ရႊင္ၿပံဳးပါ ထပ္မံ ေသဆံုးသြားခဲ့ပါတယ္။
ေျမေအာက္ သတၱဳတြင္းထဲမွာ ေနထုိင္တဲ့ တခ်ိဳ႕ေသာ လူေတြဟာ လနဲ႔ ခ်ီၿပီး ေနထုိင္အလုပ္လုပ္တာ ရွိသလုိ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ပါတ္နဲ႔ ခ်ီၿပီး ေနထုိင္ၿပီး အလုပ္လုပ္ၾကတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ မုိးကာ အျပာေရာင္နဲ႔ မိုးထားတဲ့ အိမ္ေအာက္တုိင္းမွာလည္း ခဲထုေနၾကတဲ့ လူကိုသာ ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။
̏ထုၿပီးရင္ စေလာင္းနဲ႔ ျပန္ေဆးေပါ့ေနာ္။ ေဆးၿပီးၿပီဆုိရင္ ခဲျဖစ္တယ္။ အဲဒါကို ကုမၸဏီနဲ႔ ျပန္ေရာင္းတယ္။ တဗူးကို ၇ ေထာင္။ ဒါက ခဲရဲ႕ ေျမဇာေပါ့။ ျပန္ေဆး၊ ေဆးၿပီးၿပီဆုိရင္ ေက်ာက္ကပ္လုိမ်ိဳးပဲေပါ့။ ျပန္ေဆးၿပီဆုိရင္ ခဲပဲ ျပန္ျဖစ္တယ္ေလ။ ကုမၸဏီနဲ႔ ျပန္ေရာင္းတယ္” လုိ႔ ခဲအလုပ္သမ အမ်ိဳးသမီး တဦးက ေျပာပါတယ္။
ေမာ္ခ်ီးေဒသမွာ ခဲက်င္းအမွတ္ ၁ ကေန အမွတ္ ၅ အထိ ခဲက်င္းႀကီး ၅ ခု ရွိၿပီး က်င္းငယ္ေပါင္း ၃၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ ရွိပါတယ္။ ခဲက်င္း၀င္ေပါက္ေတြကို လူတရပ္စာေလာက္ ေဖာက္လုပ္ထားၿပီး အေပၚက ေျမၿပိဳ မက်ေအာင္ သစ္တံုးေတြနဲ႔ ေထာင္ၿပီး ေထာက္ထားပါတယ္။ ခဲက်င္းထဲမွာ အလုပ္လုပ္ေနၾကတဲ့ အလုပ္သမားနဲ႔ အလုပ္သမေတြဟာ တေန႔ကို ၃ ေထာင္က်ပ္ကေန က်ပ္ ၇ ေထာင္အထိ လုပ္အားခ ရရွိၾကပါတယ္။ ခဲက်င္းတက်င္းမွာဆုိရင္ ေပတစ္ေထာင္ေက်ာ္ေလာက္ ရွိတယ္လုိ႔ က်င္းပိုင္ရွင္ တဦးက ေျပာျပပါတယ္။
̏ခနေနဆုိ ေအးသြားမွာ။ အခုက ေမာင္းခါစမို႔လုိ႔။ ခနတျဖဳတ္ပါပဲ။ အခုက နာရီ၀က္ မရွိေသးဘူး။ က်ေနာ္ ေမာင္းထားတာ။ ပူေတာ့ ပူတယ္။ အခု ပူျပင္းတဲ့ ရာသီ ျဖစ္လာမွ ေတာ္ေတာ္ပူသြားတာ။ မိုးတြင္းေတာ့ အဲေလာက္ မဆုိးဘူး။ ဒီက်င္းက ေပတစ္ေထာင္ေက်ာ္ေပါ့။ ေပတေထာင္ေက်ာ္ဆုိေတာ့ ဒီကေန အေပၚမွာ အတုိင္းအတာေလာက္ ရွိတယ္။ ဟုိကေန ၾကည့္ရင္ ျမင္ရတာေပါ့။”
ကရင္နီျပည္ ေမာ္ခ်ီးသတၱဳတြင္းကို ၁၉၁၀ ခုႏွစ္ အဂၤလိပ္တို႕ ဗမာျပည္ကို ကိုလုိနီအျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့စဥ္က ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္ေခတ္ကတည္းက တူးေဖာ္ထားခဲ့တဲ့ ခဲက်င္းေတြဟာလည္း ေမာ္ခ်ီးေဒသခံေတြက ယေန႔တုိင္ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ေနၾကတုန္းပဲလို႔ ငယ္ငယ္ကတည္းက လုပ္ကိုင္လာၿပီး အခုခ်ိန္မွာ ပင္စင္ယူသြားၿပီ ျဖစ္တဲ့ အသက္ ၆၅ ႏွစ္အရြယ္ ဦးေစာတီဟဲက ေျပာပါတယ္။
̏ေမာ္ခ်ီးမွာကေတာ့ ဖတီ ငယ္ငယ္ကတည္းက အခုအခ်ိန္ထိေပါ့။ ဒီေဒသမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ခဲသတၱဳေတြ လုပ္ကုိင္ၾကတယ္။ သတၱဳလုပ္ငန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အဂၤလိပ္လက္ထဲမွာကတည္းကေပါ့။ အဲဒီတုန္းက ဖတီ ငယ္ေသးတယ္။ ဖတီ ၆၈ ခုႏွစ္မွာ ဒီေမာ္ခ်ီးမွာ လုပ္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက သိရသေလာက္ ေမာ္ခ်ီးေဒသမွာ သတၱဳလုပ္ငန္းက အဓိက အေျခခံက်တယ္။”
ေမာ္ခ်ီးေဒသက လိုခါးလုိရြာမွာ ေနထိုင္တဲ့ ေဒသခံေတြဟာ ဆန္ စပါး စိုက္ပ်ိဳးလုပ္ကိုင္ဖို႕ မျဖစ္တဲ့အတြက္ အဓိက ခဲလုပ္ငန္းပဲ လုပ္ကုိင္ၾကရတာ ျဖစ္ၿပီး ေစ်းဆုိင္ေတြဟာလည္း ခဲကုမၸဏီနဲ႔ အလုပ္သမားေတြအေပၚ အမွီျပဳၿပီး ေစ်းေရာင္းေနၾကရတယ္လုိ႔ လုိခါးလုိ ရပ္ကြက္ ၄ က ေဒၚတင္ယုက ေျပာပါတယ္။
̏လုပ္ငန္းအေပၚမွာပဲေပါ့။ လုပ္ငန္းအဆင္ေျပရင္လည္း ေစ်းသည္သမားလည္း အနည္းအက်ဥ္း ေရာင္းရတာေပါ့။ လုပ္ငန္း အဆင္မေျပရင္လည္း ေစ်းသည္လည္း အဆင္မေျပဘူး။ ေရာင္းစားရတာ အဲလိုမ်ိဳးေပါ့။ ခဲကေတာ့ ႀကံဳတဲ့ အခါေတာ့ လုပ္တယ္။ ေနေကာင္းက်န္းမာရင္ေပါ့ေနာ္။ အရင္တုန္းကေတာ့ လုပ္ခဲ့တယ္။ အခုေတာ့ မလုပ္ဘူးေပါ့ေနာ္။ အခုေတာ့ နားေနတယ္။ လုပ္ႏုိင္တဲ့ခ်ိန္ေတာ့ ဟုိသြားလုိက္၊ ဒီသြားလုိက္ အဆင္ေျပသလုိေပါ့။ ေမာ္ခ်ီးမွာ ဒီအလုပ္ပဲ ရွိတာ။ ဒီဟာ မလုပ္ရင္ ဘယ္ဟာ သြားလုပ္စားရမလဲ။”
ေမာ္ခ်ီးၿမိဳ႕က လူေတြဟာ ခဲလုပ္ငန္းကိုပဲ အဓိက စီးပြားေရး လုပ္ငန္းအျဖစ္ လုပ္ကိုင္ၾကတာ ျဖစ္ၿပီး လူေနမႈဘ၀ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈနဲ႔ စီးပြားေရး ျဖစ္ထြန္းမႈလည္း ေကာင္းလွပါတယ္။ ကုန္တင္ကားေတြဟာလည္း ေန႔စဥ္ရက္ဆက္ဆိုသလို ၀င္ေရာက္ေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးကေတာ့ အလြန္ဆုိးရြားေနတယ္လုိ႔ ဦးေစာတီဟဲက ေျပာပါတယ္။
)̏အဲဒါ ဖတီ စိတ္ထဲမွာ ႀကိတ္မွိတ္ၿပီးေတာ့ ခံျပင္းေနရတာေပါ့။ ဘာလုိ႔လဲဆုိ အဲဒါ အစိုးရ လက္ထက္၊ အရင္ အစိုးရလက္ထက္ကတည္းက အဲလုိပဲ။ ဖတီလည္း မၾကာမၾကာ ေျပာတယ္။ ဒီေမာ္ခ်ီးမွာ သတၱဳ သေလာက္ ထြက္တာ သတၱဳနဲ႔ ပတ္သက္တာ ႏုိင္ငံျခား ၀င္ေငြ အမ်ားႀကီး ရမယ္လုိ႔ ထင္တာပဲ။ သုိ႔ေပမယ့္လည္း ဒီေမာ္ခ်ီးအတြင္းမွာ ျပဳျပင္မႈ ဆုိတာ မရွိသေလာက္ပါပဲ။ ဆုိလုိတာ အဓိကလမ္း၊ ေမာ္ခ်ီးကလမ္း မၿပီစီးေသးဘူး။ ဒါေတြသည္ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိတာ အားလံုးစဥ္းစားရင္ သေဘာေပါက္ပါတယ္။ ဒီသတၱဳၿပီးရင္ သူတုိ႔ကလည္း ရွိမွာ မဟုတ္ဘူး ဆုိတာပဲ။”
အရင္စစ္အစိုးရေရာ၊ အခုလက္ရွိ အစိုးရလက္ထက္မွာပါ ရပ္ရြာ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးအတြက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ လုပ္ေဆာင္ေပးမႈ မရွိဘူးလုိ႔ လုိခါးလုိရြာက အသက္ ၃၇ ႏွစ္အရြယ္ ေစာေအာ္ေကာ္ထူးက ေျပာပါတယ္။
̏လုပ္ငန္း အရည္အခ်င္း တအားညံ့တယ္ေလ။ ျဖစ္သလုိလုပ္တာ။ အဂၤလိပ္ေခတ္တုန္းကေလ ဒီေခ်ာင္းကိုေလ ေရသြယ္တာ ႏွစ္ေပါင္း ၃၊ ၄ ဆယ္ေတာင္ မပ်က္ဘူး။ အခု က်ေနာ္တုိ႔ က်င္းလုပ္တာေနာ့္။ က်ေနာ္ က်င္းနားတာေတာ့ ၾကာၿပီ။ ေနမေကာင္းလုိ႔ ဒါေပမဲ့ မုိးတြင္းက်ရင္ ပ်က္ပါလိမ့္မယ္။ ေရအားလွ်ပ္စစ္ေလ။ မီးမလာဘူး။ ဘာလုိ႔လဲဆုိ ဒီအစိုးရဟာ အလုပ္လုပ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ေစတနာမပါဘူး။ ျဖစ္သလိုပဲ။ သူတုိ႔ ေျပာတာေတာ့ ဒီမွာ သတၱဳကိုု လာထုတ္မယ္။ အက်ိဳးအျမတ္ရမယ္။ ေဒသခံေတြကို ဖြံ႔ၿဖိဳးေစရမယ္။ အဲလုိရည္မွန္းခ်က္နဲ႔ လုပ္တာ။ ဒါေပမဲ့ လက္ရွိ ဒါလုပ္တာ ႏွစ္ေပါင္းေတာ္ေတာ္ၾကာၿပီ။ ဒီမွာ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ဆုိတာ သိပ္အေကာင္အထည္ မရွိဘူး။”
အခုလက္ရွိ ေမာ္ခ်ီးေဒသမွာ လုပ္ကိုင္ေနၾကတဲ့ ခဲလုပ္ငန္း ကုမၸဏီေတြကေတာ့ ရဲထြန္းေက်ာ္ ကုမၸဏီ၊ KNPC ဦးပိုင္ ကုမၸဏီ၊ ကရင္နီအမ်ဳိးသား ေသြးစည္းညီညြတ္ေရး KNSO ၾကယ္ျဖဴတုိ႔ ျဖစ္ၿပီး အစိုးရ ေစ်းႏႈံးနဲ႔ဆိုရင္ တစ္ပိႆာကို ၇ ေထာင္နဲ႔ ေရာင္းရၿပီး ေမွာင္ခုိေစ်းမွာ ရွစ္ေထာင္ကေန တစ္ေသာင္းအထိ ေရာင္း၀ယ္ေနၾကပါတယ္။ ေမာ္ခ်ီးေဒသကေန ထြက္ရွိတဲ့ ခဲေတြကို အဓိက တရုတ္ ႏုိင္ငံဘက္ကို တင္သြင္းၾကပါတယ္။
 |
| ခဲေတြကို ေဆးေၾကာေနတဲ့ ေမာ္ခ်ီးက ေဒသခံ အမ်ဳိးသမီးေတြ (ဓါတ္ပုံ-ေကတီ) |
ေမာ္ခ်ီးၿမိဳ႕က ခဲတြင္းေတြမွာ ေျမၿပိဳက်ၿပီး မၾကာခဏ ေသဆံုးခဲ့ၾကရတဲ့ ခဲအလုပ္သမားေတြဟာ ကရင္နီျပည္က ေဒသခံေတြအျပင္ အမ်ားအားျဖင့္ ေက်ာက္ပန္းေတာင္း၊ မံုရြာ၊ နတ္ေမာက္နဲ႔ ထား၀ယ္ကေနလာတဲ့ တုိင္းရင္းသားေတြကလည္း လာေရာက္လုပ္ကိုင္ၾကတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။
ကရင္နီျပည္ ေမာ္ခ်ီးေဒသက ေမာ္ခ်ီးမိုင္းဟာ အႏၱာရယ္ ႀကီးမားလွပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဒသခံ လူထုေတြကေတာ့ မိမိတို႔ ၀မ္းစာေရးအတြက္ ခဲကို ေတြ႔ၿပီ ဆုိတာနဲ႔ အႏၱာရာယ္ကို မျမင္ေတာ့ဘဲ အသက္ကို စြန္႔သြားရတဲ့ လူေတြလည္း မနည္းေတာ့ဘူးလုိ႔ ေဒသခံေတြက က်မတို႔ကို ေျပာျပၾကပါတယ္။
From -ကႏၱာရ၀တီတိုင္းမ္
No comments:
Post a Comment