ျပည္သူေတြ ဘာေၾကာင့္ အာဆီယံ ဥကၠ႒ ရာထူး စိတ္မ၀င္ စားတာလဲ

ေရးသားသူ- ေအးသူစံ

တစ္ခ်ိန္က အပယ္ခံတိုင္းျပည္က အခုေတာ့ ေဒသဆိုင္ရာ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာၿပီဟု အာဆီယံဥကၠ႒ တာ၀န္ကို ျမန္မာက ဘ႐ူႏိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ေအာက္တိုဘာ ၁၁ ရက္တြင္ လဲႊေျပာင္းရာယူၿပီးေနာက္ ႏိုင္ငံ တကာ မီဒီယာက သတင္းေဖာ္ျပၾကသည္။

၁၆ ႏွစ္အတြင္း ပထမဆံုးအႀကိမ္ အာဆီယံဥကၠ႒ျဖစ္လာျခင္းက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားေၾကာင့္ နာမည္ ေကာင္းရလာေသာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရအတြက္ သံတမန္ေရးဆိုင္ရာ ဆုတစ္ဆု ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ဘန္ေကာက္ပို႔စ္ သတင္းစာက ေဖာ္ျပသည္။

အာဆီယံဥကၠ႒ရာထူး လႊဲေျပာင္းရယူႏုိင္ခဲ့ျခင္းအတြက္ အစုိးရသစ္မွာ ဟန္မေဆာင္ႏုိင္ေအာင္ ဂုဏ္ယူ ၀မ္းေျမာက္၊ ေက်နပ္ေနခ်ိန္တြင္ ျပည္သူအမ်ားစုမွာ အာဆီယံဥကၠ႒ရာထူး၊ ထုိတာ၀န္ေၾကာင့္ရလာမည့္ အက်ိဳး ေက်းဇူးတုိ႔ႏွင့္ပတ္သက္၍ မသိကိန္းမ်ားစြာျဖစ္ေနသည္။

အာဆီယံဥကၠ႒ရာထူးကို ရယူခဲ့ေသာ္လည္း အာဆီယံအသင္းႀကီး အေၾကာင္းကို ျပည္သူလူထုသိရွိႏိုင္ရန္ ပညာေပးလုပ္ငန္းမ်ား ျပည့္စံုေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ျခင္းမရွိခဲ့ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးေလ့လာသူမ်ားႏွင့္ ျပည္သူမ်ားက ေျပာၾကားသည္။ ထိုအခ်က္ကပင္ လူထုစိတ္၀င္စားမႈ ေလ်ာ့နည္းျခင္း၏ အဓိကျဖစ္သည္။

သာမန္ျပည္သူ ၁၀ ဦးကို အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားအသင္း (အာဆီယံ)ႏွင့္ ပတ္သက္၍ေမးျမန္းရာ မသိသလို စိတ္လည္းမ၀င္စားၾကဟု ေျဖသည္။

အာဆီယံ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ကုိက ႏုိင္ငံအစိုးရအခ်င္းခ်င္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈႏွင့္ ေပါင္းစည္းေရးကုိ ဦးတည္ သြားျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျပည္သူလူထုသုိ႔ တုိက္႐ိုက္အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမွာ နည္းပါးၿပီး ျပည္သူမ်ား စိတ္၀င္စားမႈမရိွျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အာဆီယံေရးရာသင္တန္းမ်ား ပုိ႔ခ်ေနသူ သံလြင္ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုမွ ဦးေဇာ္မင္းေက်ာ္ကေျပာၾကားသည္။

အစိုးရသည္ အာဆီယံႏွင့္သက္ဆုိင္သည့္ စာခ်ဳပ္စာတမ္းမ်ား လက္မွတ္ေရးထုိး႐ံုသာရိွၿပီး ယင္းစာခ်ဳပ္ပါ အက်ိဳးခံစားခြင့္မ်ားကုိ ေအာက္ေျချပည္သူလူထုအထိ သိရိွေအာင္ ေဆာင္ရြက္ထားျခင္း မရွိျခင္းေၾကာင့္ ျပည္သူမ်ား အာဆီယံကုိမသိရိွျခင္းမွာ မထူးဆန္းေၾကာင္း ႏုိင္ငံေရးေဆာင္းပါးရွင္ ေဒါက္တာရန္မ်ိဳး သိမ္းက ေျပာၾကားသည္။

“တီဗီသတင္းမွာ သမၼတေျပာသြားတဲ့ အာဆီယံအေၾကာင္းေတြ တစ္လံုးမွနားမလည္ဘူး။ ၿပီးေတာ့ အာဆီယံ အသိုက္အ၀န္းဆိုတာလည္း ကၽြန္မ မသိဘူး။ အခု ကၽြန္မကေလးႏွစ္ေယာက္ရဲ႕ က်ဴရွင္စရိတ္၊ ေက်ာင္းစရိတ္၊ ကုန္ေစ်းႏႈန္းနဲ႔ ေယာက်္ားရဲ႕ တကၠစီေမာင္းလုိ႔ရတဲ့ ပုိက္ဆံကမေလာက္ဘူး။ အခု သမၼတ က အာဆီယံဥကၠ႒ဆုိေတာ့ ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြက်ေအာင္ သူမလုပ္ေပးႏုိင္ဘူးလားလုိ႔ သိခ်င္တယ္”ဟု မဂၤလာ ေတာင္ၫြန္႔ စံျပဖဆပလရပ္ကြက္ကေန ေဒၚစုိးစိုးေမာ္ကေျပာပါသည္။

အာဆီယံဥကၠ႒ရာထူးကို ကေမၻာဒီးယားအား အလွည့္ေက်ာ္၍ ျမန္မာႏုိင္ငံက ရယူလိုေၾကာင္း သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရက အာဆီယံကို ၂၀၁၂ တြင္ က်င္းပေသာ အာဆီယံထိပ္သီး အစည္းအေ၀းတြင္ ေတာင္း ဆိုခဲ့သည္။

၂၀၀၆ ခုႏွစ္က ဥကၠ႒ တစ္ႀကိမ္ျဖစ္ခြင့္ကို အေမရိကန္၊ ဥေရာပသမဂၢ မိတ္ဖက္ႏုိင္ငံမ်ား အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံ တကာ ဖိအားေပးမႈေၾကာင့္ အဆင္သင့္မျဖစ္ဟုဆုိကာ လက္လႊတ္ခဲ့ရေသာ ျမန္မာအတြက္ အသြင္ကူး ေျပာင္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအၿပီးတြင္ ဥကၠ႒ရာထူးကို ေတာင္းဆိုခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ဘာလီတြင္ က်င္းပသည့္ အာဆီယံထိပ္သီး အစည္းအေ၀းတြင္ အာဆီယံႏုိင္ငံမ်ားက ျမန္မာကို ယံုၾကည္စြာ ဥကၠ႒ရာထူးေပးရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။

တစ္ႏုိင္ငံ၏ ျပည္တြင္းေရးကို တစ္ႏုိင္ငံက ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္းမရွိ၊ ႏုိင္ငံအခ်င္းခ်င္း ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏီွးစြာ ေနထုိင္ျခင္းဆုိသည့္ အာဆီယံ ပဋိညာဥ္ေၾကာင့္ ေဒသတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားအေပၚ ႏႈတ္ ဆိတ္ေနေလ့ရွိသည့္ အာဆီယံႏုိင္ငံမ်ားမွာ အတိတ္က ျမန္မာျပည္သူ လုထုႏွင့္ နီးစပ္မႈမရွိၾကပါ။ ထုိ႔အျပင္ ျမန္မာအစုိးရက ဥကၠ႒ရာထူးမရမီ လပိုင္းအတြင္းကမွ အာဆီယံမိတ္ဆက္အေၾကာင္းအရာမ်ားကို အစိုးရ ပိုင္ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားတြင္ ထုတ္လႊင့္ခဲ့ျခင္းမွာလည္း ထိေရာက္မႈမရွိခဲ့ပါ။

“လူထုက ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိျပန္ၾကားေရးဆုိတာနဲ႔ပဲ တစ္ေလွ်ာက္လံုးျဖတ္သန္း ခဲ့ရတဲ့အတြက္ သူတုိ႔ေျပာတာဆုိတာ စိတ္မ၀င္စားဘူး။ မဆုိင္သလိုေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပါ”ဟု ဦးရဲထြန္းက ေျပာၾကား သည္။

“အာဆီယံနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တီဗီက လႊင့္တယ္ဆုိတာေတာင္ မသိပါဘူး။ အခု စိတ္၀င္စားတာက ကၽြန္ေတာ္ တို႔ရပ္ကြက္ေတြ မီးအရမ္းျပန္ပ်က္တယ္။ အခုႏွစ္လအတြင္းမွာကို ေတာ္ေတာ္ပ်က္တယ္။ မီးမပ်က္တာ ၾကာၿပီ။ မီးျပန္ပ်က္တာကို ဘယ္လိုမွမေနႏိုင္ဘူး။ မီးေလးေတာ့ ပံုမွန္ျပန္လာေစခ်င္တယ္”ဟု သာေကတ ၿမိဳ႕နယ္ေန ကြမ္းယာေရာင္းသူ ကိုေအာင္ခ်ဳိကေျပာၾကားသည္။

ဆင္းရဲမြဲေတမႈ၊ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းရွားပါးမႈ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈႏွင့္ ဘာသာေရး ပဋိပကၡမ်ား၊ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အေရး စသည့္ျပႆနာေပါင္းမ်ားစြာကို ရပ္ဆုိင္းေျဖရွင္း ေနဆဲ အခ်ိန္တြင္ အာဆီယံဥကၠ႒တာ၀န္ကို ရယူလုိက္ျခင္းက ျပည္သူအေပၚ ထပ္မံ၍ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုးျဖစ္ လာႏုိင္ ေၾကာင္း ေဒါက္တာရန္မ်ဳိးသိမ္းကဆုိပါသည္။

ဥကၠ႒ျဖစ္သည့္အတြက္ ထိပ္သီးအစည္းအေ၀းအပါအ၀င္ အစည္း အေ၀းေပါင္းတစ္ေထာင္နီးပါး အိမ္ရွင္ အျဖစ္ လက္ခံက်င္းပရာတြင္ ထုတ္ယူသံုးစြဲရမည့္ ရင္းျမစ္မ်ားစြာ လိုအပ္မည္ျဖစ္သည္။

“က်ခံသံုးစြဲရမယ့္ Resource ေတြအတြက္ အစုိးရယႏၲရားက အဆင္သင့္မျဖစ္ေသးေတာ့ လုိအပ္တဲ့ ေငြေၾကး၊ နည္းပညာ ဒါေတြျပည့္စံုဖို႔အတြက္ ဘတ္ဂ်က္ကသံုးရမွာပဲ။ ဒါကို ျပည္သူက မွ်ေ၀ခံစားရမွာ”ဟု ၎ကေျပာၾကားသည္။

အာဆီယံ၏မူ၀ါဒသည္ ေဒသအခ်င္းခ်င္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္းေၾကာင့္ ျပည္သူ႔ထံ တိုက္႐ိုက္အက်ဳိး သက္ေရာက္မႈ ရွိခ်င္မွရွိမည္ျဖစ္ၿပီး ဥကၠ႒အျဖစ္ ႏုိင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံၫႊန္းမ်ားႏွင့္အညီ လုိက္နာက်င့္ သံုးျခင္းႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာတြင္ ၀င္ဆံ့ျခင္းတုိ႔သာ အျမတ္ထြက္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဗဟုအဖြဲ႕မွ ဦးတင္ေမာင္သန္း က ေျပာၾကားသည္။

“အာဆီယံဥကၠ႒ျဖစ္မို႔လို႔ ေန႔စဥ္ရင္ဆုိင္ႀကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ ျပႆနာေတြ ၿပီးဆံုးသြားမယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ေန တာကေတာ့ အလြန္အကၽြံေမွ်ာ္လင့္တာ ပဲျဖစ္တယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာျပည္သူေတြအေနနဲ႔ ၂၀၁၅ မွာ အာဆီယံ လြတ္လပ္တဲ့ ကုန္သြယ္ေရးဇုန္ျဖစ္လာတဲ့အခါ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးသား စင္ကာပူ၊ မေလး၊ အင္ဒိုလိုႏုိင္ငံ ေတြက အခြင့္သာႏုိင္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာမွာ ေရာင္းစရာ ဘာမွသိပ္မရွိဘူး။ ခံရဖို႔မ်ားတယ္”ဟု ဦးေဇာ္မင္းေက်ာ္ကဆုိသည္။

အာဆီယံဥကၠ႒ရာထူးသည္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္း၏ အသိအမွတ္ျပဳမႈ တစ္ခုကို ရယူျခင္းျဖစ္ၿပီး တစ္ႏွစ္သက္တမ္းအတြင္း ႏုိင္ငံမ်ားကို ဦးေဆာင္ခြင့္၊ ဆံုးျဖတ္ခြင့္၊ ထိပ္သီးႏုိင္ငံႀကီးမ်ားႏွင့္ အစည္း အေ၀းအစီ အစဥ္မ်ားကို ဦးေဆာင္ေရးဆြဲျခင္း စသည့္အခြင့္အေရးတို႔ကို ျမန္မာက ရရွိမည္ျဖစ္သည္။

ယင္းအခ်က္ကို အခြင့္ေကာင္းယူ၍ စီးပြားေရးအက်ဳိးအျမတ္ထြက္ေအာင္ အစိုးရေဆာင္ရြက္ႏုိင္ပါက ျပည္သူကို တုိက္႐ိုက္မဟုတ္သည့္နည္းျဖင့္ အက်ဳိးျပဳရာေရာက္ေၾကာင္း ဦးေဇာ္မင္းေက်ာ္ကသံုးသပ္သည္။

အစည္းအေ၀းသို႔ လာေရာက္ၾကသည့္ အင္အားႀကီးႏုိင္ငံမ်ားထံမွ ေရတို ကာလအက်ဳိးရွိသည့္ အေထာက္ အပံ့ အကူအညီမ်ားရေအာင္ အစိုးရအေနျဖင့္ ပါးနပ္စြာစည္း႐ံုးႏိုင္ျခင္းကသာ ျပည္သူအတြက္ အက်ဳိး ရွိမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒါက္တာရန္မ်ဳိးသိမ္းကေျပာၾကားသည္။

ျမန္မာတြင္ေပါမ်ားသည္မွာ လုပ္အားခႏွင့္ လုပ္သားမ်ားသာျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ လုပ္သားအင္အားကို အေျချပဳ သည့္ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားကို ျပဳလုပ္ႏုိင္ရန္ အစိုးရကႀကိဳးပမ္းေပးျခင္းျဖင့္ ျပည္သူထံ အက်ဳိး သက္ေရာက္မႈရွိႏုိင္ေၾကာင္း ၎ကဆုိသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ “ၿငိမ္းခ်မ္းႂကြယ္၀ေသာ လူ႔အသိုင္းအ၀ုိင္းသို႔ စုစည္းမႈျဖင့္ ေရွ႕ဆက္ၾကပါစို႔”ေဆာင္ပုဒ္ျဖင့္ အာဆီယံအသင္းကို ဦးေဆာင္မည္ျဖစ္သည္။ ျပည္သူကို ဗဟိုျပဳေသာ အာဆီယံအဖြဲ႕ျဖစ္ေစရန္ ႀကိဳးစား မည္ျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၅ တြင္ ေပၚေပါက္လာမည့္ အာဆီယံအသိုက္ အ၀န္းအတြက္ ရည္မွန္းခ်က္မ်ား ၿပီးေျမာက္ ေအာင္ ေဆာင္ရြက္မည္ဟု သမၼတက ေျပာၾကားသည္။

သို႔ေသာ္ အာဆီယံႏုိင္ငံမ်ားထဲတြင္ ျမန္မာက စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ အနိမ့္ဆံုးျဖစ္ေန၍ တန္းတူဖြံ႕ၿဖိဳးတုိး တက္ရန္ ဥကၠ႒သက္တမ္းတစ္ႏွစ္ အတြင္း မ်ားစြာႀကိဳးစားရဦးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သမၼတ႐ံုး ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီးဦးစိုးသိန္းက ေျပာၾကားထားသည္။

“အေကာင္းဘက္က ေမွ်ာ္လင့္ရတာကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥေတြကို ႏိုင္ငံတကာက ဖိအားေပးလာႏုိင္သလို ဥကၠ႒ျဖစ္တဲ့အတြက္ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕သေဘာထားနဲ႔ စံခ်ိန္စံၫႊန္းေတြကို လုိက္နာ က်င့္သံုးဖို႔ လိုတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ဥကၠ႒သက္တမ္းဟာ တစ္ႏွစ္ပဲျဖစ္တဲ့အတြက္ အမ်ားႀကီးေတာ့ေျပာင္း လဲမွာ မဟုတ္ပါဘူး”ဟု ဦးေဇာ္မင္းေက်ာ္ ကေျပာၾကားသည္။

အင္တာနက္လုိင္းမ်ား ေႏွးေကြးလြန္းျခင္း၊ လွ်ပ္စစ္မီး မၾကာခဏျပတ္ ေတာက္ျခင္း၊ တည္းခိုေနထုိင္စရာ ဟိုတယ္မ်ား မျပည့္စံုေသးျခင္း၊ ရွိထားသည့္ ဟိုတယ္အခန္းခႏႈန္းထားမ်ား ေစ်းႏႈန္းႀကီးျမင့္ေနျခင္းႏွင့္ ညီမွ်ေသာ ၀န္ေဆာင္မႈကို ျပန္မရျခင္း၊ လမ္းၫႊန္ဆုိင္းဘုတ္မ်ားကအစ ျမန္မာဘာသာျဖင့္သာ ရွိေန ေသးျခင္း စသည့္အေျခခံအေဆာက္အအံုပိုင္း တြင္လည္း မျပည့္စံုေသးေၾကာင္း ေလ့လာသူမ်ားက ဆုိၾက သည္။ “အာဆီယံဥကၠ႒ဆုိတာ အစည္းအေ၀းေတြ ဒီမွာအိမ္ရွင္အျဖစ္ လက္ခံက်င္းပရမယ္လို႔ေတာ့ သိ တယ္။ က်န္တာေတာ့ သိပ္စိတ္မ၀င္စားဘူး။ သိလည္းမသိပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ ဆီးဂိမ္း ေတာင္သိပ္စိတ္မ၀င္စားပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္စိတ္၀င္စားတာက အင္တာနက္လုိင္းေတြျမန္ဖို႔နဲ႔ အင္တာနက္ သံုးခေတြ ဒီထက္ေစ်းေလွ်ာ့ ခ်ေပးဖို႔ပါ”ဟု အသက္(၂၃)ႏွစ္အရြယ္ ဒုတိယႏွစ္ ဥပေဒေက်ာင္းသား ကိုရန္ႏုိင္ ေမာင္ကေျပာသည္။

ဘ႐ူႏုိင္းႏုိင္ငံတြင္မူ အလွည့္က်ဥကၠ႒ရာထူးအတြင္း လူငယ္မ်ား၏အခန္း က႑ကို ျမႇင့္တင္ေပးႏုိင္ ခဲ့ၿပီး ျမန္မာအလွည့္တြင္ေရာ ႏုိင္ငံအတြက္ ဘာလုပ္ႏုိင္မည္လဲဆုိသည္က အဓိကေမးခြန္းျဖစ္သည္။

အထက္ပါအခ်က္မ်ားအားလံုး ျပည့္စံုေအာင္ ေျဖရွင္းႏုိင္ရန္ အခ်ိန္မ်ားစြာ မက်န္ေတာ့ပါ။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလမွာပင္ အာဆီယံဥကၠ႒တာ၀န္ကို ျမန္မာ စတင္ထမ္းေဆာင္ရေတာ့မည့္အတြက္ ျဖစ္သည္။ ။

Photo- VINCENT THIAN/ AP

7day