Thursday, August 21, 2014

မိုဘိုင္းလ္ ဖုန္းေတြရဲ႕ ရာဇ၀င္

မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြ လို႔ ေျပာရင္ လက္ကိုင္ဖုန္း ေသးေသးေလးေတြလို႔ ေတြးမိပါလိမ့္မယ္။
အခုလက္ရိွ သံုးေနတဲ့ မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြ ကေတာ့ဟုတ္ပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြ ေပၚကာစက အရြယ္အစားက ႀကီးမား၊ ေလးလံ၊ ပါဝါစားႏူန္း ျမင့္တဲ့ ဖုန္းႀကီးေတြ၊ သယ္လို႔ ရတယ္ဆို႐ံု အဆင့္ဖုန္းေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။
မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြ စတင္ တီထြင္လာခဲ့တာ ၁၉၄၀ ေလာက္ကတည္း ကျဖစ္ၿပီး၊ ၁၉၈၀ေလာက္ အထိ က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္မလာခဲ့ပါဘူး။
ဒါေပမယ့္၂၀၁၁ ခုႏွစ္အဂၤလန္ ႏိုင္ငံမွာ မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြရဲ႕ ဖုန္းေခၚဆိုမႈ အႀကိမ္ေရေပါင္း ဟာ ႀကိဳးသံုးဖုန္းေတြ ေခၚဆိုမႈ ထက္သာခဲ့ပါတယ္။
ဒါဟာႀကိဳးသံုးဖုန္းေတြ အသံုးနည္းသြားၿပီးေနာက္ပိုင္း၊ လံုးဝမသံုးေတာ့တဲ့ အဆင့္ျဖစ္လာမယ့္ လကၡဏာ ျဖစ္ပါ  တယ္။
က်ေနာ္တို႔ဆီမွာလည္း မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြ ေပါေပါမ်ားမ်ား သံုးလာတဲ့ အတြက္လမ္းေဘး ႀကိဳးဖုန္းငွားတဲ့ သူေတြ ခြင္ပ်က္ကုန္ ပါတယ္။
ဒါဟာ နည္းပညာ တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈရဲ႕ သက္ေသ ျဖစ္တဲ့အတြက္၊ အဲဒီ မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြ ဘယ္အခ်ိန္က စၿပီး၊ ဘယ္လို တီထြင္ခဲ့ ၾကသလဲ ဆိုတာ စာဖတ္သူေတြ စိတ္ဝင္စားမယ္ ထင္လို႔ ဒီတပတ္ အတြက္ မိုဘိုင္းလ္ဖုန္း သမိုင္းေၾကာင္းေလး ေရးထားပါတယ္။
 Photo: မိုဘိုင္းလ္ ဖုန္းေတြရဲ႕ ရာဇ၀င္
Thursday, August 21, 2014

မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြ လို႔ ေျပာရင္ လက္ကိုင္ဖုန္း ေသးေသးေလးေတြလို႔ ေတြးမိပါလိမ့္မယ္။
အခုလက္ရိွ သံုးေနတဲ့ မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြ ကေတာ့ဟုတ္ပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြ ေပၚကာစက အရြယ္အစားက ႀကီးမား၊ ေလးလံ၊ ပါဝါစားႏူန္း ျမင့္တဲ့ ဖုန္းႀကီးေတြ၊ သယ္လို႔ ရတယ္ဆို႐ံု အဆင့္ဖုန္းေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။

မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြ စတင္ တီထြင္လာခဲ့တာ ၁၉၄၀ ေလာက္ကတည္း ကျဖစ္ၿပီး၊ ၁၉၈၀ေလာက္ အထိ က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္မလာခဲ့ပါဘူး။

ဒါေပမယ့္၂၀၁၁ ခုႏွစ္အဂၤလန္ ႏိုင္ငံမွာ မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြရဲ႕ ဖုန္းေခၚဆိုမႈ အႀကိမ္ေရေပါင္း ဟာ ႀကိဳးသံုးဖုန္းေတြ ေခၚဆိုမႈ ထက္သာခဲ့ပါတယ္။

ဒါဟာႀကိဳးသံုးဖုန္းေတြ အသံုးနည္းသြားၿပီးေနာက္ပိုင္း၊ လံုးဝမသံုးေတာ့တဲ့ အဆင့္ျဖစ္လာမယ့္ လကၡဏာ ျဖစ္ပါ  တယ္။

က်ေနာ္တို႔ဆီမွာလည္း မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြ ေပါေပါမ်ားမ်ား သံုးလာတဲ့ အတြက္လမ္းေဘး ႀကိဳးဖုန္းငွားတဲ့ သူေတြ ခြင္ပ်က္ကုန္ ပါတယ္။

ဒါဟာ နည္းပညာ တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈရဲ႕ သက္ေသ ျဖစ္တဲ့အတြက္၊ အဲဒီ မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြ ဘယ္အခ်ိန္က စၿပီး၊ ဘယ္လို တီထြင္ခဲ့ ၾကသလဲ ဆိုတာ စာဖတ္သူေတြ စိတ္ဝင္စားမယ္ ထင္လို႔ ဒီတပတ္ အတြက္ မိုဘိုင္းလ္ဖုန္း သမိုင္းေၾကာင္းေလး ေရးထားပါတယ္။

အေစာပုိင္းကာလ တီထြင္မႈ

လက္ရိွ အခ်ိန္မွာ မိုဘိုင္းလ္ေတြလို႔ ေခၚလို႔ရတဲ့ အထိ ေရာက္လာေအာင္ တီထြင္ခဲ့တာေတြကို ျပန္ၾကည့္ရင္ ၁၉၀၈ ခု ကတည္းက စခဲ့တာ ေတြ႔ရပါမယ္။

အဲဒီဖုန္းေတြဟာ ခရီးေဆာင္ မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြလို႔ ေျပာလို႔ မရေသးတဲ့ ႀကိဳးမဲ့ ဆက္သြယ္ေရး ကိရိယာေတြ ျဖစ္ပါ တယ္။

၁၉၀၈ ခုႏွစ္မွာ ပါေမာကၡ အဲလ္ဘတ္ဂ်န္႔ခ္ (Albert Jahnke) နဲ႔ Oakland Transcontinental Aerial Telephone and Power ကုမၸဏီတို႔ ကေန ႀကိဳးမဲ့ ဆက္သြယ္ႏိုင္တဲ့ ဖုန္းကို တီထြင္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်တဲ့ အဆင့္ ေရာက္မလာပါဘူး၊ ၁၉၁၈ မွာ ဂ်ာမန္ မီးရထားစံနစ္ (German Railroad System) ကေန စစ္သံုးအတြက္ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံ ဘာလင္ၿမိဳ႕နဲ႔ ေဇာ့ဆီန္း(Zossen)ၿမိဳ႕၊ ၁၉၂၄ မွာ အမ်ားသံုးႏိုင္တဲ့ ဘာလင္္ၿမိဳ႕နဲ႔ ဟမ္းဘတ္ၿမိဳ႕ ဆက္သြယ္မႈေတြ အတြက္ ႀကိဳးမဲ့ဖုန္း၊ ၁၉၂၅ မွာ မီးရထား သံုးတယ္လီဖုန္း စံနစ္၊ ၁၉၂၆ မွာ တယ္လီဖုန္း ဝန္ေဆာင္မႈ ေပးတဲ့ ရထားစတာေတြကုိ စမ္းသပ္ တီထြင္သံုးခဲ့ၾကပါတယ္။

အဲဒီ ေနာက္ပိုင္း ၁၉၃၀ ခုႏွစ္ အေမရိကရဲ႕ စီးပြားပ်က္ကပ္နဲ႔ ပထမ ကမာၻစစ္ေတြ ေၾကာင့္လို႔ ယူဆရတဲ့ အေၾကာင္း ေတြေၾကာင့္၊ ခရီးေဆာင္ ဖုန္းေတြ တီထြင္တာ သိပ္မ်ားမ်ားစားစား မေတြ႔ခဲ့ရပါဘူး။

၁၉၄၀ မွာေတာ့ ႀကိဳးမဲ့ ဆက္သြယ္ေရး ဖုန္းေတြ စစ္တပ္ အတြက္ တီထြင္သံုးလာခဲ့ၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

လက္ရိွ္ မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြနဲ႔ ယွဥ္ၾကည့္ရင္ေတာ့ ဘယ္လိုမွ လက္ကိုင္ဖုန္းလို႔ ေျပာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

အေမရိက ၾကည္းတပ္၊ အခ်က္ျပဆက္သြယ္ေရး တပ္ဖြဲ႔ေတြမွာ သံုးခဲ့တဲ့ေမာ္ဒယ္ SCR- 194 နဲ႔ 195 ေတြ ျဖစ္ၿပီး၊ ခရီးေဆာင္ AM Radio ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

အေလးခ်ိန္ ၂၅ ေပါင္ေလးၿပီး ၊ ၅ မိုင္အကြာအေဝး အထိ ဆက္သြယ္ႏိုင္ၿပီး၊ ဒုတိယ ကမာၻစစ္ အတြင္း ေျခလ်င္ တပ္ေတြမွာ သံုးခဲ့ပါတယ္။

AM Radio Telephone (1922)

၁၉၂၂ ခုႏွစ္က အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ခ်ီကာဂိုၿမိဳ႕က ရဲေတြ ေရဒီယိုတယ္လီဖုန္းကို စမ္းသပ္ေနၾကပံု ျဖစ္ၿပီး၊ သူတို႔ သံုးခဲ့တဲ့ ဖရီကြင္စီက AM ေရဒီယို ဖရီကြင္စီနဲ႔ အတူတူပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

Americian Army  (1940)

အေမရိက ၾကည္းတပ္ရဲ႕ အခ်က္ျပ ဆက္သြယ္ေရး တပ္ဖြဲ႔ဝင္ေတြ ဒုတိယ ကမာၻစစ္တုန္းက ၁၉၄၀ မွာအသံုးျပဳ ခဲ့တဲ့ ႀကိဳးမဲ့ ဆက္သြယ္ေရး ပစၥည္းေတြ ျဖစ္ၿပီး၊ ျမင္းရဲ႕ေက်ာေပၚမွာ တင္ထားရ ေလာက္ေအာင္ ႀကီးမားေလးလံ ေနပါတယ္။

လက္ရွိ မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ရင္ေတာ့ လက္ကိုင္ဖုန္းလို႔ ေျပာမွာ မဟုတ္ပါဘူး၊အေမရိကန္ ၾကည္းတပ္၊ အခ်က္ျပ ဆက္သြယ္ေရး တပ္ဖြဲ႔ေတြမွာ သုံးခဲ့တဲ့ ေမာ္ဒယ္ SCR-194 နဲ႔ 195 ေတြ ျဖစ္ၿပီး၊ ခရီးေဆာင္ AM Radio ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

အေလးခ်ိန္ ၂၅ ေပါင္ ေလးၿပီး၊ ၅ မိုင္အကြာ အေ၀းအထိ ဆက္သြယ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ အတြင္း ေျခလ်င္ တပ္ေတြမွာ သုံးခဲ့ပါတယ္။

အခု ျပထားတဲ့ SCR-300 ေရဒီယို ဆက္သြယ္မႈ႔ကိုေတာ့ အေမရိက စစ္တပ္ အတြက္ မိုတို႐ိုလာကေန တီထြင္ ေပးခဲ့ တာ ျဖစ္ၿပီး၊ ၃၂ ေပါင္ကေန ၃၈ ေပါင္ေလးကာ၊ ၃ မိုင္ အကြာအေဝး အထိ ဆက္သြယ္ႏိုင္သလုိ၊ SCR-194 နဲ႔ 195 ေတြေနရာမွာ အစားထိုး သံုးစြဲခဲ့ပါတယ္။ အလံုးေရ ၅ ေသာင္း ထုတ္လုပ္ခဲ့ၿပီး ဒုတိယ ကမာၻစစ္အတြင္း မဟာမိတ္ တပ္ေတြ သံုးခဲ့ပါတယ္။

ေမာ္ဒယ္ SCR-536 လက္ကိုင္ စကားေျပာစက္ကို မိုတို႐ိုလာကပဲ၊ အလံုးေရ တသိန္း သံုးေသာင္းေလာက္ ထုတ္လုပ္ ခဲ့ၿပီး၊ ဒုတိယ ကမာၻစစ္အတြင္း သံုးခဲ့ပါတယ္။ အေလးခ်ိန္ ၅ ေပါင္ပဲ ေလးၿပီး၊ ကုန္းတြင္းမွာ ၁ မိုင္၊ ေရျပင္မွာ ၃ မိုင္ အကြာအေဝး  အထိ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။

Mobile Telephone System

ဘဲလ္စစ္စတမ္ (Bell System) ကေန မိတ္ဆက္ခဲ့တဲ့ ပထမဦးဆံုး စီးပြားျဖစ္ လုပ္ကိုင္ခဲ့တဲ့ မိုဘိုင္းလ္ တယ္လီဖုန္း ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္း ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီ ဝန္ေဆာင္မႈကို MTS (Mobile Telephone System) လို႔ ေခၚၿပီး၊ အေစာပိုင္း ထုတ္လုပ္ခဲ့တဲ့ မူရင္းစက္ဟာ ေပါင္ ၈၀ေလးကာ၊ AT&T ရဲ႕ ကန္႔သတ္လိုင္း (band) ေတြကိုပဲ သံုးလို႔ရပါတယ္။

လစဥ္ေၾကး ေဒၚလာ ၃၀ (လက္ရိွေပါက္ေစ်းနဲ႔ဆိုရင္ ေဒၚလာ ၃၃၀ ေလာက္) ေပးရၿပီး၊ ေခၚဆိုမႈေတြ အတြက္ အႀကိမ္ အေရအတြက္နဲ႔ ထပ္ေပးရ ပါမယ္။ ကုန္တင္ယာဥ္ အုပ္စုေတြ၊ သတင္းေထာက္ေတြ၊ ဝန္ေဆာင္မႈ ေပးတဲ့သူတခ်ဳိ႕ပဲ သံုးႏိုင္ခဲ့ ပါတယ္။

Ericsson’s Mobile System A

အဲရစ္ဆင္ (Ericsson) ရဲ႕တစိတ္တပိုင္း အလိုအေလ်ာက္ လုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္တဲ့ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္သံုး မိုဘိုင္းလ္ စစ္စတမ္ ျဖစ္ၿပီး၊ ဆြီဒင္ႏိုင္ငံမွာ ဦးဆံုးသံုးကာ ၈၈ ေပါင္ ေလးပါမယ္။ iPhone အလံုး ၃၀၀ ရဲ႕ အေလးခ်ိန္နဲ႔ ညီမွ်တဲ့ အေလးခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္။

Commerical Mobile Phone (1959)

၁၉၅၉ မွာေတာ့စီးပြားျဖစ္ ထုတ္လုပ္ေရာင္ခ်တဲ့အဆင့္ေရာက္လာေပမယ့္၊ကားေတြထဲမွာ တပ္ဆင္သံုးႏိုင္ၿပီး အရြယ္အစား ေသးေအာင္ ပါဝါစားႏႈန္းနည္းေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ ေသးပါဘူး။

Portable (1972)

၁၉၇၂ လန္ဒန္မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ဆက္သြယ္ေရးရဲ႕ ဒီေန႔ မနက္ျဖန္၊ အနာဂတ္ျပပြဲ (Communication Today, Tomorrow and The Furture) မွာ ေမာ္ဒယ္တေယာက္ ျပသေနတဲ့ ခရီးေဆာင္ တယ္လီဖုန္း ျဖစ္ပါတယ္။ ပါဝါစား ႏႈန္း မေသးတဲ့ အျပင္၊ ဘက္ထရီေတြရဲ႕ နည္းပညာ အားနည္း ခ်က္ေၾကာင့္ ဘက္ထရီကို ႀကိဳးနဲ႔ လြယ္ထားတာ ေတြ႔ရ ပါမယ္။ အရင္က ကင္မရာသမားေတြ ဖလက္ဂန္း (flash Gun) ကို ပါဝါေပးဖို႔ ဘက္ထရီ တြဲႀကီးကို ႀကိဳးနဲ႔ လြယ္ ထား တာ သတိရမိ ပါတယ္။

ခရီးေဆာင္လက္ကိုင္ဖုန္းအစ

၁၉၇၃ မွာ မာတင္ကူးပါး (Martin Cooper) ကေန နမူနာ လက္ကိုင္ဖုန္း တခုကို စတင္ၿပီး တီထြင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ ဖုန္းဟာ ၁.၁ ကီလိုဂရမ္ ေလးၿပီး၊ အရြယ္အစား အျမင့္ ၂၃ စင္တီ ျမင့္ကာ၊ အထူ ၁၃ စင္တီမီတာ၊ အက်ယ္ ၄.၄၅ စင္တီမီတာ ရိွပါတယ္။ အဲဒီ ဖုန္းဟာ မိနစ္ ၃၀ စကားေျပာဖို႔ အတြက္ ၁၀ နာရီ အားသြင္းထားဖို႔ လိုပါတယ္။ မာတင္ကူးပါးဟာ အဲဒီ အခ်ိန္က မိုတို႐ိုလာရဲ႕ သုေတသီနဲ႔ အမႈေဆာင္ အရာရိွအျဖစ္ တာဝန္ယူ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာပါ။

မိုတို႐ိုလာရဲ႕ ခရီးေဆာင္ ဆက္သြယ္ ေရးပစၥည္း ထုတ္ကုန္ဌာန အႀကီးအကဲ ျဖစ္သူ ကူးပါးရဲ႕႔ အထက္ အရာရိွ ဂၽြန္ အက္ဖ္မစ္ရွဲလ္ (John F Mitchell) တို႔ဟာ ခရီးေဆာင္ လက္ကိုင္ဖုန္းေတြ ထုတ္လုပ္မႈရဲ႕ အဓိက အက်ဆံုးလူေတြ ျဖစ္လာခဲ့သလုိ၊ မိုတို႐ိုလာ ကုမၸဏီဟာလည္း လက္ကိုင္ ခရီးေဆာင္ဖုန္းေတြ ပထမဦးဆံုး ထုတ္လုပ္တဲ့ ကုမၸဏီ ျဖစ္လာ ခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီ တီထြင္ႏိုင္ခဲ့မႈဟာ မိုတို႐ိုလာ ကုမၸဏီ (Moto-rola) ကို ေသးငယ္ေပါ့ပါးၿပီး အလြယ္တကူ သယ္ေဆာင္ သြား ႏိုင္ တဲ့၊ လက္ကိုင္ဖုန္းေတြ တီထြင္ထုတ္ လုပ္ဖို႔ တြန္းအား ေပးခဲ့ၿပီး၊ လက္ကိုင္ဖုန္း ေလာကမွာ မိုတို႐ိုလာ ကုမၸဏီဟာ အထင္ကရ ကုမၸဏီႀကီးတခု ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

Nokia Mobira Senator (1982)

ႏုိကီယာ မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြ ျဖစ္လာဖုိ႔ စတင္ခဲ့တဲ့ ဖုန္းက Mobira Senator ဖုန္းျဖစ္ပါတယ္။ အေလးခ်ိန္ ၂၁ ေပါင္ ေလးၿပီး ကားဖုန္း အေနနဲ႔ သုံးဖုိ႔ ရည္ရြယ္ထားပါတယ္။

Motorola Dyna TAC ၊ 8000X (1983)

၁၉၈၃ မတ္ ၆ ရက္ေန႔မွာေတာ့ မုိတုိ႐ိုလာရဲ႕ ဒုိင္နာတက္ DynaTAC 8000X  မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြ စတင္ ေစ်းကြက္ တင္ခဲ့ရာ၊ အေမရိကရဲ႕ ပထမဦးဆုံး 1G ကြန္ရက္ ျဖစ္တဲ့ Ameri-tech ကြန္ရက္နဲ႔ တြဲသုံးခဲ့ပါတယ္။

ကုန္က်စရိတ္ ေဒၚလာသန္း ၁၀၀ ကုန္က်ခဲ့ၿပီး ေစ်းကြက္တင္ဖို႔အတြက္  ၁၀ စုႏွစ္ တခုေက်ာ္ ၾကာခဲ့ပါတယ္။

နမူနာ စမ္းသပ္ခဲ့တဲ့ ဖုန္းတုန္းကလုိပဲ အဲဒီဖုန္းဟာ မိနစ္ ၃၀ ေလာက္ စကားေျပာဖို႔ အတြက္ ၁၀ နာရီ အားသြင္းထားဖို႔ လိုပါတယ္။

ဆက္သြယ္ေရး နည္းပညာေတြမွာ ဒုတိယမ်ဳိးဆက္ အေနနဲ႔ တိုးတက္လာခဲ့မႈက SMS ဒါမွ မဟုတ္ စာသားေတြ ႐ိုက္ထည့္ ေပးပို႔ႏိုင္တဲ့ (text messaging) လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ျဖစ္ၿပီး၊ အစပိုင္းမွာ အဲဒီလုပ္ေဆာင္ခ်က္ GSM ကြန္ယက္မွာပဲ အလုပ္လုပ္သံုးခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္း ဒစ္ဂ်စ္တယ္ကြန္ရက္ေတြ အားလံုး သံုးခဲ့ပါတယ္။

ဖုန္းကေန ပထမဦးဆံုး SMS ေပးပို႔မႈကို ယူႏိုက္တက္ကင္းဒမ္း (UK) မွာ ၁၉၉၂ ဒီဇင္ဘာ ၃ ရက္ေန႔မွာ စတင္ႏုိင္ခဲ့ရာ၊  ၁၉၉၃ မွာေတာ့ ဖင္လန္ႏို္င္ငံမွာ စတင္ခဲ့ပါတယ္။

မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြ အတြက္ အခေၾကးေငြ ေပးၿပီး ေဒါင္းလုတ္ (download) လုပ္တဲ့ ဝန္ေဆာင္မႈကို ၁၉၉၈ မွာ ဖင္လန္ ႏိုင္ငံရဲ႕ Radidinja (အခု Elisa) ကေန ဖုန္းျမည္တဲ့ ring tone ေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိးကို ေဒါင္းလုတ္ လုပ္ ဝယ္ယူႏိုင္ခဲ့ကာ၊ ပထမဦးဆံုး ေၾကာ္ျငာလုပ္ငန္း အေနနဲ႔ သတင္းေခါင္းႀကီးပိုင္းေတြကို SMS ေပးပို႔ႏိုင္တဲ့ လုပ္ငန္း လုပ္ခဲ့ၿပီး ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ ဖင္လန္ႏိုင္ငံမွာ ေၾကာ္ျငာရွင္ရဲ႕စပြန္ဆာနဲ႔ စတင္ခဲ့ပါတယ္။

မိုဘိုင္းလ္ ေငြေခ်တဲ့ စံနစ္(mobile payments) ကိုေတာ့ ဖင္လန္ႏိုင္ငံနဲ႔ ဆြီဒင္ ႏိုင္ငံမွာ ၁၉၉၈ ကစတင္ အသံုးျပဳခဲ့သလုိ၊ ကိုကာကိုလာ အေရာင္းစက္ေတြနဲ႔ ကားပါကင္ ထိုးတဲ့ အခေၾကးေငြေတြကို မိုဘိုင္းလ္ဖုန္း သံုးၿပီး ေပးေခ်ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာ္ေဝးမွာ ပထမဦးဆံုး စီးပြားေရး လုပ္ငန္းအဆင့္ လုပ္ေဆာင္မႈကို ၁၉၉၉ မွာ စတင္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။

ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံ မွာေတာ့ ဘဏ္လုပ္ငန္းနဲ႔ ခရက္ဒစ္ကတ္ လုပ္ငန္းေတြ အတြက္ ေငြေပးေခ်မႈေတြကို မိုဘိုင္းလ္ ေအာ္ပေရတာ Globe နဲ႔ Smart တို႔ ကေန ၁၉၉၉ မွာပဲ စတင္ ခဲ့ပါတယ္။

မိုဘိုင္းလ္ ဖုန္းေတြကေန အင္တာနက္ကို အျပည့္အဝ သံုးႏိုင္တဲ့ ပထမဦးဆံုး ဝန္ေဆာင္ေပးတာက ဂ်ပန္ႏိုင္ငံက NTT  DoCoMo ျဖစ္ၿပီး ၁၉၉၉ မွာ စတင္ခဲ့ပါတယ္။

၁၉၉၇ ကေန ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ေလာက္ အတြင္း မိုဘိုင္းလ္ နဲ႔ မိုဒမ္း (Moden) ေတြ သံုးႏိုင္ခဲ့တဲ့ Personal Handy-phone System ဖုန္းေတြ ေရပန္းစားခဲ့ပါတယ္။

၁၉၉၉ခုႏွစ္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ NTT DoCoMo ကေန အင္တာနက္ ဝန္ေဆာင္မႈ အျပည့္ ဝန္ေဆာင္ေပးႏိုင္တဲ့ မိုဘိုင္းလ္ေတြ တီထြင္ႏိုင္ခဲ့သလုိ၊၂၀၀၁ ခု ေအာက္တိုဘာ ၁ ရက္မွာေတာ့ ပထမဦးဆံုး စီးပြားျဖစ္ 3G ကြန္ယက္ဝန္ေဆာက္မႈကို NTT DoCoMo ကပဲ စတင္သံုးခဲ့ ပါတယ္။

၂၀၀၆ မွာ သံုးခဲ့တဲ့ မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြက ေတာ္႐ံု ကင္မရာေလာက္ ႐ိုက္ကူးေပးႏိုင္ၿပီး မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြဟာ ကင္မရာနဲ႔ တတြဲတည္း ျဖစ္လာပါတယ္။

ေနာက္ပိုင္းထုတ္တဲ့ တခ်ဳိ႕ဖုန္းေတြ ဆိုရင္သူမ်ားကို ေရွ႕ဘက္ ႐ႈခင္းေတြ ႐ိုက္ႏိုင္သလို ကင္မရာ ေနာက္ဘက္ကိုပါ ႐ိုက္ႏိုင္တဲ့ ကင္မရာဖုန္းေတြ ရိွလာပါၿပီ။

၂၀၀၇ မွာေတာ့ စာ႐ိုက္ၿပီး စကားေျပာတဲ့ text messaging ဟာ မိုဘိုင္းလ္ဖုန္း တလံုးမွာ မပါမျဖစ္တဲ့ Function (လုပ္ေဆာင္ခ်က္) တခု ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

၂၀၀၈ က မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေလာက အတြက္ထူးျခားတဲ့ ႏွစ္ျဖစ္ခဲ့ၿပီး၊ ကြန္ပ်ဴတာ ကုမၸဏီႀကီးတခုျဖစ္တဲ့ အက္ပဲလ္ (Apple) ကေန သူ႔ရဲ႕စမတ္ဖုန္း iPhone ကို စတင္မိတ္ဆက္ ေစ်းကြက္တင္ခဲ့ ပါတယ္။

အက္ပဲလ္ရဲ႕ ထံုးစံအတိုင္း ဒီဇိုင္း၊ သံုးရ လြယ္ကူမႈ၊ စြမ္းေဆာင္ရည္ ျမင့္မားမႈေတြေၾကာင့္ နာမည္ႀကီး၊ ေရပန္း အစားဆံုး ဖုန္းတခု ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အမ်ားသိထားၾကတဲ့ မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြနဲ႔ စမတ္ဖုန္းေတြကို ဆိုနီ (Sony) , HTC , ဆမ္ ေဆာင္း, LG, Google, Huawei စတဲ့ ကုမၸဏီေတြကေန အၿပိဳင္အဆိုင္ ထုတ္လုပ္ခဲ့ၾကတာ ဒီေန႔ ေတြ႔ျမင္ေန ၾကရၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
irrawaddy.org
အေစာပုိင္းကာလ တီထြင္မႈ

လက္ရိွ အခ်ိန္မွာ မိုဘိုင္းလ္ေတြလို႔ ေခၚလို႔ရတဲ့ အထိ ေရာက္လာေအာင္ တီထြင္ခဲ့တာေတြကို ျပန္ၾကည့္ရင္ ၁၉၀၈ ခု ကတည္းက စခဲ့တာ ေတြ႔ရပါမယ္။

အဲဒီဖုန္းေတြဟာ ခရီးေဆာင္ မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြလို႔ ေျပာလို႔ မရေသးတဲ့ ႀကိဳးမဲ့ ဆက္သြယ္ေရး ကိရိယာေတြ ျဖစ္ပါ တယ္။

၁၉၀၈ ခုႏွစ္မွာ ပါေမာကၡ အဲလ္ဘတ္ဂ်န္႔ခ္ (Albert Jahnke) နဲ႔ Oakland Transcontinental Aerial Telephone and Power ကုမၸဏီတို႔ ကေန ႀကိဳးမဲ့ ဆက္သြယ္ႏိုင္တဲ့ ဖုန္းကို တီထြင္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်တဲ့ အဆင့္ ေရာက္မလာပါဘူး၊ ၁၉၁၈ မွာ ဂ်ာမန္ မီးရထားစံနစ္ (German Railroad System) ကေန စစ္သံုးအတြက္ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံ ဘာလင္ၿမိဳ႕နဲ႔ ေဇာ့ဆီန္း(Zossen)ၿမိဳ႕၊ ၁၉၂၄ မွာ အမ်ားသံုးႏိုင္တဲ့ ဘာလင္္ၿမိဳ႕နဲ႔ ဟမ္းဘတ္ၿမိဳ႕ ဆက္သြယ္မႈေတြ အတြက္ ႀကိဳးမဲ့ဖုန္း၊ ၁၉၂၅ မွာ မီးရထား သံုးတယ္လီဖုန္း စံနစ္၊ ၁၉၂၆ မွာ တယ္လီဖုန္း ဝန္ေဆာင္မႈ ေပးတဲ့ ရထားစတာေတြကုိ စမ္းသပ္ တီထြင္သံုးခဲ့ၾကပါတယ္။

အဲဒီ ေနာက္ပိုင္း ၁၉၃၀ ခုႏွစ္ အေမရိကရဲ႕ စီးပြားပ်က္ကပ္နဲ႔ ပထမ ကမာၻစစ္ေတြ ေၾကာင့္လို႔ ယူဆရတဲ့ အေၾကာင္း ေတြေၾကာင့္၊ ခရီးေဆာင္ ဖုန္းေတြ တီထြင္တာ သိပ္မ်ားမ်ားစားစား မေတြ႔ခဲ့ရပါဘူး။

၁၉၄၀ မွာေတာ့ ႀကိဳးမဲ့ ဆက္သြယ္ေရး ဖုန္းေတြ စစ္တပ္ အတြက္ တီထြင္သံုးလာခဲ့ၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

လက္ရိွ္ မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြနဲ႔ ယွဥ္ၾကည့္ရင္ေတာ့ ဘယ္လိုမွ လက္ကိုင္ဖုန္းလို႔ ေျပာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

အေမရိက ၾကည္းတပ္၊ အခ်က္ျပဆက္သြယ္ေရး တပ္ဖြဲ႔ေတြမွာ သံုးခဲ့တဲ့ေမာ္ဒယ္ SCR- 194 နဲ႔ 195 ေတြ ျဖစ္ၿပီး၊ ခရီးေဆာင္ AM Radio ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

အေလးခ်ိန္ ၂၅ ေပါင္ေလးၿပီး ၊ ၅ မိုင္အကြာအေဝး အထိ ဆက္သြယ္ႏိုင္ၿပီး၊ ဒုတိယ ကမာၻစစ္ အတြင္း ေျခလ်င္ တပ္ေတြမွာ သံုးခဲ့ပါတယ္။

AM Radio Telephone (1922)

၁၉၂၂ ခုႏွစ္က အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ခ်ီကာဂိုၿမိဳ႕က ရဲေတြ ေရဒီယိုတယ္လီဖုန္းကို စမ္းသပ္ေနၾကပံု ျဖစ္ၿပီး၊ သူတို႔ သံုးခဲ့တဲ့ ဖရီကြင္စီက AM ေရဒီယို ဖရီကြင္စီနဲ႔ အတူတူပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

Americian Army  (1940)

အေမရိက ၾကည္းတပ္ရဲ႕ အခ်က္ျပ ဆက္သြယ္ေရး တပ္ဖြဲ႔ဝင္ေတြ ဒုတိယ ကမာၻစစ္တုန္းက ၁၉၄၀ မွာအသံုးျပဳ ခဲ့တဲ့ ႀကိဳးမဲ့ ဆက္သြယ္ေရး ပစၥည္းေတြ ျဖစ္ၿပီး၊ ျမင္းရဲ႕ေက်ာေပၚမွာ တင္ထားရ ေလာက္ေအာင္ ႀကီးမားေလးလံ ေနပါတယ္။

လက္ရွိ မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ရင္ေတာ့ လက္ကိုင္ဖုန္းလို႔ ေျပာမွာ မဟုတ္ပါဘူး၊အေမရိကန္ ၾကည္းတပ္၊ အခ်က္ျပ ဆက္သြယ္ေရး တပ္ဖြဲ႔ေတြမွာ သုံးခဲ့တဲ့ ေမာ္ဒယ္ SCR-194 နဲ႔ 195 ေတြ ျဖစ္ၿပီး၊ ခရီးေဆာင္ AM Radio ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

အေလးခ်ိန္ ၂၅ ေပါင္ ေလးၿပီး၊ ၅ မိုင္အကြာ အေ၀းအထိ ဆက္သြယ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ အတြင္း ေျခလ်င္ တပ္ေတြမွာ သုံးခဲ့ပါတယ္။

အခု ျပထားတဲ့ SCR-300 ေရဒီယို ဆက္သြယ္မႈ႔ကိုေတာ့ အေမရိက စစ္တပ္ အတြက္ မိုတို႐ိုလာကေန တီထြင္ ေပးခဲ့ တာ ျဖစ္ၿပီး၊ ၃၂ ေပါင္ကေန ၃၈ ေပါင္ေလးကာ၊ ၃ မိုင္ အကြာအေဝး အထိ ဆက္သြယ္ႏိုင္သလုိ၊ SCR-194 နဲ႔ 195 ေတြေနရာမွာ အစားထိုး သံုးစြဲခဲ့ပါတယ္။ အလံုးေရ ၅ ေသာင္း ထုတ္လုပ္ခဲ့ၿပီး ဒုတိယ ကမာၻစစ္အတြင္း မဟာမိတ္ တပ္ေတြ သံုးခဲ့ပါတယ္။

ေမာ္ဒယ္ SCR-536 လက္ကိုင္ စကားေျပာစက္ကို မိုတို႐ိုလာကပဲ၊ အလံုးေရ တသိန္း သံုးေသာင္းေလာက္ ထုတ္လုပ္ ခဲ့ၿပီး၊ ဒုတိယ ကမာၻစစ္အတြင္း သံုးခဲ့ပါတယ္။ အေလးခ်ိန္ ၅ ေပါင္ပဲ ေလးၿပီး၊ ကုန္းတြင္းမွာ ၁ မိုင္၊ ေရျပင္မွာ ၃ မိုင္ အကြာအေဝး  အထိ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။

Mobile Telephone System

ဘဲလ္စစ္စတမ္ (Bell System) ကေန မိတ္ဆက္ခဲ့တဲ့ ပထမဦးဆံုး စီးပြားျဖစ္ လုပ္ကိုင္ခဲ့တဲ့ မိုဘိုင္းလ္ တယ္လီဖုန္း ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္း ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီ ဝန္ေဆာင္မႈကို MTS (Mobile Telephone System) လို႔ ေခၚၿပီး၊ အေစာပိုင္း ထုတ္လုပ္ခဲ့တဲ့ မူရင္းစက္ဟာ ေပါင္ ၈၀ေလးကာ၊ AT&T ရဲ႕ ကန္႔သတ္လိုင္း (band) ေတြကိုပဲ သံုးလို႔ရပါတယ္။

လစဥ္ေၾကး ေဒၚလာ ၃၀ (လက္ရိွေပါက္ေစ်းနဲ႔ဆိုရင္ ေဒၚလာ ၃၃၀ ေလာက္) ေပးရၿပီး၊ ေခၚဆိုမႈေတြ အတြက္ အႀကိမ္ အေရအတြက္နဲ႔ ထပ္ေပးရ ပါမယ္။ ကုန္တင္ယာဥ္ အုပ္စုေတြ၊ သတင္းေထာက္ေတြ၊ ဝန္ေဆာင္မႈ ေပးတဲ့သူတခ်ဳိ႕ပဲ သံုးႏိုင္ခဲ့ ပါတယ္။

Ericsson’s Mobile System A

အဲရစ္ဆင္ (Ericsson) ရဲ႕တစိတ္တပိုင္း အလိုအေလ်ာက္ လုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္တဲ့ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္သံုး မိုဘိုင္းလ္ စစ္စတမ္ ျဖစ္ၿပီး၊ ဆြီဒင္ႏိုင္ငံမွာ ဦးဆံုးသံုးကာ ၈၈ ေပါင္ ေလးပါမယ္။ iPhone အလံုး ၃၀၀ ရဲ႕ အေလးခ်ိန္နဲ႔ ညီမွ်တဲ့ အေလးခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္။

Commerical Mobile Phone (1959)

၁၉၅၉ မွာေတာ့စီးပြားျဖစ္ ထုတ္လုပ္ေရာင္ခ်တဲ့အဆင့္ေရာက္လာေပမယ့္၊ကားေတြထဲမွာ တပ္ဆင္သံုးႏိုင္ၿပီး အရြယ္အစား ေသးေအာင္ ပါဝါစားႏႈန္းနည္းေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ ေသးပါဘူး။

Portable (1972)

၁၉၇၂ လန္ဒန္မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ဆက္သြယ္ေရးရဲ႕ ဒီေန႔ မနက္ျဖန္၊ အနာဂတ္ျပပြဲ (Communication Today, Tomorrow and The Furture) မွာ ေမာ္ဒယ္တေယာက္ ျပသေနတဲ့ ခရီးေဆာင္ တယ္လီဖုန္း ျဖစ္ပါတယ္။ ပါဝါစား ႏႈန္း မေသးတဲ့ အျပင္၊ ဘက္ထရီေတြရဲ႕ နည္းပညာ အားနည္း ခ်က္ေၾကာင့္ ဘက္ထရီကို ႀကိဳးနဲ႔ လြယ္ထားတာ ေတြ႔ရ ပါမယ္။ အရင္က ကင္မရာသမားေတြ ဖလက္ဂန္း (flash Gun) ကို ပါဝါေပးဖို႔ ဘက္ထရီ တြဲႀကီးကို ႀကိဳးနဲ႔ လြယ္ ထား တာ သတိရမိ ပါတယ္။

ခရီးေဆာင္လက္ကိုင္ဖုန္းအစ

၁၉၇၃ မွာ မာတင္ကူးပါး (Martin Cooper) ကေန နမူနာ လက္ကိုင္ဖုန္း တခုကို စတင္ၿပီး တီထြင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ ဖုန္းဟာ ၁.၁ ကီလိုဂရမ္ ေလးၿပီး၊ အရြယ္အစား အျမင့္ ၂၃ စင္တီ ျမင့္ကာ၊ အထူ ၁၃ စင္တီမီတာ၊ အက်ယ္ ၄.၄၅ စင္တီမီတာ ရိွပါတယ္။ အဲဒီ ဖုန္းဟာ မိနစ္ ၃၀ စကားေျပာဖို႔ အတြက္ ၁၀ နာရီ အားသြင္းထားဖို႔ လိုပါတယ္။ မာတင္ကူးပါးဟာ အဲဒီ အခ်ိန္က မိုတို႐ိုလာရဲ႕ သုေတသီနဲ႔ အမႈေဆာင္ အရာရိွအျဖစ္ တာဝန္ယူ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာပါ။

မိုတို႐ိုလာရဲ႕ ခရီးေဆာင္ ဆက္သြယ္ ေရးပစၥည္း ထုတ္ကုန္ဌာန အႀကီးအကဲ ျဖစ္သူ ကူးပါးရဲ႕႔ အထက္ အရာရိွ ဂၽြန္ အက္ဖ္မစ္ရွဲလ္ (John F Mitchell) တို႔ဟာ ခရီးေဆာင္ လက္ကိုင္ဖုန္းေတြ ထုတ္လုပ္မႈရဲ႕ အဓိက အက်ဆံုးလူေတြ ျဖစ္လာခဲ့သလုိ၊ မိုတို႐ိုလာ ကုမၸဏီဟာလည္း လက္ကိုင္ ခရီးေဆာင္ဖုန္းေတြ ပထမဦးဆံုး ထုတ္လုပ္တဲ့ ကုမၸဏီ ျဖစ္လာ ခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီ တီထြင္ႏိုင္ခဲ့မႈဟာ မိုတို႐ိုလာ ကုမၸဏီ (Moto-rola) ကို ေသးငယ္ေပါ့ပါးၿပီး အလြယ္တကူ သယ္ေဆာင္ သြား ႏိုင္ တဲ့၊ လက္ကိုင္ဖုန္းေတြ တီထြင္ထုတ္ လုပ္ဖို႔ တြန္းအား ေပးခဲ့ၿပီး၊ လက္ကိုင္ဖုန္း ေလာကမွာ မိုတို႐ိုလာ ကုမၸဏီဟာ အထင္ကရ ကုမၸဏီႀကီးတခု ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

Nokia Mobira Senator (1982)

ႏုိကီယာ မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြ ျဖစ္လာဖုိ႔ စတင္ခဲ့တဲ့ ဖုန္းက Mobira Senator ဖုန္းျဖစ္ပါတယ္။ အေလးခ်ိန္ ၂၁ ေပါင္ ေလးၿပီး ကားဖုန္း အေနနဲ႔ သုံးဖုိ႔ ရည္ရြယ္ထားပါတယ္။

Motorola Dyna TAC ၊ 8000X (1983)

၁၉၈၃ မတ္ ၆ ရက္ေန႔မွာေတာ့ မုိတုိ႐ိုလာရဲ႕ ဒုိင္နာတက္ DynaTAC 8000X  မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြ စတင္ ေစ်းကြက္ တင္ခဲ့ရာ၊ အေမရိကရဲ႕ ပထမဦးဆုံး 1G ကြန္ရက္ ျဖစ္တဲ့ Ameri-tech ကြန္ရက္နဲ႔ တြဲသုံးခဲ့ပါတယ္။

ကုန္က်စရိတ္ ေဒၚလာသန္း ၁၀၀ ကုန္က်ခဲ့ၿပီး ေစ်းကြက္တင္ဖို႔အတြက္  ၁၀ စုႏွစ္ တခုေက်ာ္ ၾကာခဲ့ပါတယ္။

နမူနာ စမ္းသပ္ခဲ့တဲ့ ဖုန္းတုန္းကလုိပဲ အဲဒီဖုန္းဟာ မိနစ္ ၃၀ ေလာက္ စကားေျပာဖို႔ အတြက္ ၁၀ နာရီ အားသြင္းထားဖို႔ လိုပါတယ္။

ဆက္သြယ္ေရး နည္းပညာေတြမွာ ဒုတိယမ်ဳိးဆက္ အေနနဲ႔ တိုးတက္လာခဲ့မႈက SMS ဒါမွ မဟုတ္ စာသားေတြ ႐ိုက္ထည့္ ေပးပို႔ႏိုင္တဲ့ (text messaging) လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ျဖစ္ၿပီး၊ အစပိုင္းမွာ အဲဒီလုပ္ေဆာင္ခ်က္ GSM ကြန္ယက္မွာပဲ အလုပ္လုပ္သံုးခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္း ဒစ္ဂ်စ္တယ္ကြန္ရက္ေတြ အားလံုး သံုးခဲ့ပါတယ္။

ဖုန္းကေန ပထမဦးဆံုး SMS ေပးပို႔မႈကို ယူႏိုက္တက္ကင္းဒမ္း (UK) မွာ ၁၉၉၂ ဒီဇင္ဘာ ၃ ရက္ေန႔မွာ စတင္ႏုိင္ခဲ့ရာ၊  ၁၉၉၃ မွာေတာ့ ဖင္လန္ႏို္င္ငံမွာ စတင္ခဲ့ပါတယ္။

မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြ အတြက္ အခေၾကးေငြ ေပးၿပီး ေဒါင္းလုတ္ (download) လုပ္တဲ့ ဝန္ေဆာင္မႈကို ၁၉၉၈ မွာ ဖင္လန္ ႏိုင္ငံရဲ႕ Radidinja (အခု Elisa) ကေန ဖုန္းျမည္တဲ့ ring tone ေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိးကို ေဒါင္းလုတ္ လုပ္ ဝယ္ယူႏိုင္ခဲ့ကာ၊ ပထမဦးဆံုး ေၾကာ္ျငာလုပ္ငန္း အေနနဲ႔ သတင္းေခါင္းႀကီးပိုင္းေတြကို SMS ေပးပို႔ႏိုင္တဲ့ လုပ္ငန္း လုပ္ခဲ့ၿပီး ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ ဖင္လန္ႏိုင္ငံမွာ ေၾကာ္ျငာရွင္ရဲ႕စပြန္ဆာနဲ႔ စတင္ခဲ့ပါတယ္။

မိုဘိုင္းလ္ ေငြေခ်တဲ့ စံနစ္(mobile payments) ကိုေတာ့ ဖင္လန္ႏိုင္ငံနဲ႔ ဆြီဒင္ ႏိုင္ငံမွာ ၁၉၉၈ ကစတင္ အသံုးျပဳခဲ့သလုိ၊ ကိုကာကိုလာ အေရာင္းစက္ေတြနဲ႔ ကားပါကင္ ထိုးတဲ့ အခေၾကးေငြေတြကို မိုဘိုင္းလ္ဖုန္း သံုးၿပီး ေပးေခ်ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာ္ေဝးမွာ ပထမဦးဆံုး စီးပြားေရး လုပ္ငန္းအဆင့္ လုပ္ေဆာင္မႈကို ၁၉၉၉ မွာ စတင္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။

ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံ မွာေတာ့ ဘဏ္လုပ္ငန္းနဲ႔ ခရက္ဒစ္ကတ္ လုပ္ငန္းေတြ အတြက္ ေငြေပးေခ်မႈေတြကို မိုဘိုင္းလ္ ေအာ္ပေရတာ Globe နဲ႔ Smart တို႔ ကေန ၁၉၉၉ မွာပဲ စတင္ ခဲ့ပါတယ္။

မိုဘိုင္းလ္ ဖုန္းေတြကေန အင္တာနက္ကို အျပည့္အဝ သံုးႏိုင္တဲ့ ပထမဦးဆံုး ဝန္ေဆာင္ေပးတာက ဂ်ပန္ႏိုင္ငံက NTT  DoCoMo ျဖစ္ၿပီး ၁၉၉၉ မွာ စတင္ခဲ့ပါတယ္။

၁၉၉၇ ကေန ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ေလာက္ အတြင္း မိုဘိုင္းလ္ နဲ႔ မိုဒမ္း (Moden) ေတြ သံုးႏိုင္ခဲ့တဲ့ Personal Handy-phone System ဖုန္းေတြ ေရပန္းစားခဲ့ပါတယ္။

၁၉၉၉ခုႏွစ္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ NTT DoCoMo ကေန အင္တာနက္ ဝန္ေဆာင္မႈ အျပည့္ ဝန္ေဆာင္ေပးႏိုင္တဲ့ မိုဘိုင္းလ္ေတြ တီထြင္ႏိုင္ခဲ့သလုိ၊၂၀၀၁ ခု ေအာက္တိုဘာ ၁ ရက္မွာေတာ့ ပထမဦးဆံုး စီးပြားျဖစ္ 3G ကြန္ယက္ဝန္ေဆာက္မႈကို NTT DoCoMo ကပဲ စတင္သံုးခဲ့ ပါတယ္။

၂၀၀၆ မွာ သံုးခဲ့တဲ့ မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြက ေတာ္႐ံု ကင္မရာေလာက္ ႐ိုက္ကူးေပးႏိုင္ၿပီး မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြဟာ ကင္မရာနဲ႔ တတြဲတည္း ျဖစ္လာပါတယ္။

ေနာက္ပိုင္းထုတ္တဲ့ တခ်ဳိ႕ဖုန္းေတြ ဆိုရင္သူမ်ားကို ေရွ႕ဘက္ ႐ႈခင္းေတြ ႐ိုက္ႏိုင္သလို ကင္မရာ ေနာက္ဘက္ကိုပါ ႐ိုက္ႏိုင္တဲ့ ကင္မရာဖုန္းေတြ ရိွလာပါၿပီ။

၂၀၀၇ မွာေတာ့ စာ႐ိုက္ၿပီး စကားေျပာတဲ့ text messaging ဟာ မိုဘိုင္းလ္ဖုန္း တလံုးမွာ မပါမျဖစ္တဲ့ Function (လုပ္ေဆာင္ခ်က္) တခု ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

၂၀၀၈ က မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေလာက အတြက္ထူးျခားတဲ့ ႏွစ္ျဖစ္ခဲ့ၿပီး၊ ကြန္ပ်ဴတာ ကုမၸဏီႀကီးတခုျဖစ္တဲ့ အက္ပဲလ္ (Apple) ကေန သူ႔ရဲ႕စမတ္ဖုန္း iPhone ကို စတင္မိတ္ဆက္ ေစ်းကြက္တင္ခဲ့ ပါတယ္။

အက္ပဲလ္ရဲ႕ ထံုးစံအတိုင္း ဒီဇိုင္း၊ သံုးရ လြယ္ကူမႈ၊ စြမ္းေဆာင္ရည္ ျမင့္မားမႈေတြေၾကာင့္ နာမည္ႀကီး၊ ေရပန္း အစားဆံုး ဖုန္းတခု ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အမ်ားသိထားၾကတဲ့ မိုဘိုင္းလ္ဖုန္းေတြနဲ႔ စမတ္ဖုန္းေတြကို ဆိုနီ (Sony) , HTC , ဆမ္ ေဆာင္း, LG, Google, Huawei စတဲ့ ကုမၸဏီေတြကေန အၿပိဳင္အဆိုင္ ထုတ္လုပ္ခဲ့ၾကတာ ဒီေန႔ ေတြ႔ျမင္ေန ၾကရၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
irrawaddy.org

No comments:

Post a Comment