၂၀၁၄ခုႏွစ္ ကမၻာလုံးဆိုင္ရာ စစ္ပြဲကုန္က်စရိတ္ ေဒၚလာ ၁၄ ဒသမ ၃ ထရီလီယံရွိ

၂၀၁၄ခုႏွစ္က ကမၻာလုံးဆိုင္ရာစစ္ပြဲ ကုန္က်စရိတ္မွာ ေဒၚလာ၁၄ဒသမ၃ထရီလီယံအထိေရာက္ရွိခဲ႔ေၾကာင္း Institute for Economics and Peace ၏ အစီအရင္ခံစာတစ္ခုတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ယင္းေငြေၾကးပမာဏမွာ ကမၻာလုံးဆိုင္ရာ ဂ်ီဒီပီ၏ ၁၃ဒသမ၄ရာခိုင္ႏႈန္းရွိသည္။
လြန္ခဲ႔သည့္ႏွစ္က ကမၻာလုံးဆိုင္ရာပဋိပကၡမ်ား၏ ကုန္က်မႈသည္ ျဗိတိန္၊ ဂ်ာမနီ၊ ျပင္သစ္၊ ဘရာဇီး၊ ကေနဒါႏွင့္ စပိန္တို႔၏ ေပါင္းစည္းစီးပြားေရးႏွင့္ ညီမွ်သည္ဟု ၾသစေၾတးလ်အေျခစိုက္ အဆိုပါအုပ္စု၏ မၾကာေသးမီက ထုတ္ျပန္ခဲ႔ေသာ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပခဲ႔သည္။ စာရင္ဇယားမ်ားအရ စစ္ပြဲကုန္ကမႈမွာ ၂၀၀၈ေနာက္ ပိုင္း ၁၅ဒသမ၃ရာခိုင္ႏႈန္းျမင့္မားလာျခင္းျဖစ္ၿပီး ၂၀၀၈က ေဒၚလာ ၁၂ဒသမ၄ ထရီလီယံရွိခဲ႔သည္။

ကုန္က်စရိတ္ၾကီးမားစြာျမင့္မားလာရျခင္းမွာျပည္တြင္းေရးပဋိပကၡေၾကာင့္ ေသဆုံးမႈျမင့္လာျခင္း၊ ျပည္တြင္းအိုးအိမ္စြန္႔ခြာထြက္ေျပးသူမ်ား(IDPs)မ်ားလာျခင္း၊ ဒုကၡသည္မ်ား ကိုေထာက္ပံ့မႈႏွင့္ ပဋိပကၡေၾကာင့္ ဂ်ီဒီပီ ဆုံး႐ႈံးမႈမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ဂ်ီဒီပီဆုံး႐ႈံးမႈမွာ ၂၀၀၈ေနာက္ပိုင္း ၃၈ရာခိုင္ႏႈန္းတိုးလာသည္။
၂၀၀၈ေနာက္ပိုင္း IDPs မ်ားႏွင့္ ဒုကၡသည္မ်ားကိုေ်ထာက္ပံ့မႈစရိတ္မွာ ၂၆၇ရာခိုင္ႏႈန္းတိုးလာၿပီး စစ္ပြဲေၾကာင့္ ေျပာင္းေရႊ႕ရသည့္လူအေရအတြက္မွာ ဒုတိယကမၻာ စစ္ေနာက္ပိုင္း အျမင့္ဆုံးသို႔ေရာက္ရွိခဲ႔သည္။
အစီရင္ခံစာတြင္ေဖာ္ျပခ်က္အရ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းႏွင့္ အာဖရိကေျမာက္ပိုင္းတို႔မွာ အၾကမ္းဖက္မႈအျဖစ္ပြားဆုံးျဖစ္ၿပီး ဥေရာပမွာ အၿငိမ္းခ်မ္းဆုံးျဖစ္သည္။ ၂၀၁၁ခုႏွစ္ကတည္းက ဆူပူေသာင္းက်န္းမႈမ်ားျဖစ္ေနေသာ ဆီးရီးယားမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈအနည္းဆုံးျဖစ္ၿပီး ဆီးရီးယားေနာက္တြင္ အီရတ္၊ အာဖဂန္၊ ေတာင္ဆူဒန္ႏွင့္ ဗဟိုအာဖရိကသမၼတႏိုင္ငံတို႔ရွိသည္။