ေျပာင္းလဲမႈစီမံျခင္း (၁၃)
‘အလိမၼာစာမွာရွိ’၊ ဒီအဆုိကို ဆရာ ၾကားဖူးခဲ့တာ ၾကာခဲ့ပါ ၿပီ။ ၾကားဖူး႐ံုမက စိတ္ေရာကိုယ္ပါ လက္ခံ ခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာင္း ဆရာ တစ္ဦး အေနနဲ႔ သီအိုရီေတြနဲ႔ ရင္းႏွီးခဲ့တယ္။ အေတြးအေခၚ အယူအဆေတြကို ျမတ္ႏုိးတယ္ ေလးစားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘြဲ႕လြန္ သင္တန္းေတြ သင္ၾကားတဲ့အခါ တခ်ဳိ႕က စာေတြ႔ေတြ သိပ္မ်ားတယ္၊လက္ေတြ႔ကို မ်ားမ်ား သင္ေပးပါ။ လက္ ေတြ႔ဘဝကို ဘယ္လုိ ရင္ဆုိင္သင့္သလဲ ဆုိတာေတြကို သင္ၾကားေပး ပါလုိ႔ ေတာင္းဆုိ လာၾကတယ္။ သီအုိရီ ပုိင္ေအာင္လုပ္၊ ေက်ာင္းတက္ ေနတုန္း သီအိုရီကို သိေအာင္ နားလည္ေအာင္လုပ္၊ ေက်ာင္းၿပီးမွ သီအိုရီေတြကို လက္ေတြ႔ အေျခအေနမွာ ဘယ္လုိ အသံုးခ်သင့္သလဲ ဆိုတာကို ကိုယ္ကိုတုိင္ ဆင္ျခင္ သံုးသပ္ဖုိ႔ အၿမဲ မွာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဒီလုိေျပာတာလည္း ကိုယ္ေတြ႔ အေတြ႔အႀကံဳ အေပၚအေျခခံၿပီး ေျပာခဲ့တာပါ။ ဆရာက
စီးပြားေရး တကၠသိုလ္မွာ စီမံ ခန္႔ခြဲမႈပညာ ကို ေလ့လာသင္ယူခဲ့တယ္။
သင္ၾကားခဲ့တယ္။ တတ္ႏုိင္သမွ်ေလ့လာ ခဲ့တယ္၊ သုေတသနေတြ လုပ္ခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္
စီမံခန္႔ခြဲမႈ ပညာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သီအိုရီ အေတာ္ေလး ေၾကညက္ခဲ့တယ္။
ႏုိင္ငံေတာ္က တာဝန္ ေပးတဲ့အခါ ဆရာက ဦးစီးဌာန တစ္ခုကို တာဝန္ယူခဲ့ရတယ္။
အခုလုိလက္ေတြ႔ စီမံ ခန္႔ခြဲတဲ့အခါ အခက္အခဲေတြ သိပ္မေတြ႔ရဘူး။ ရင္ဆိုင္ရတဲ့
အခက္အခဲေတြ ျပႆနာေတြ အားလံုးလိုလို သီအိုရီ အေျခခံေတြ ရွိၿပီးသား။ မိမိ
ဆည္းပူးခဲ့တာကို လက္ေတြ႔မွာ တုိက္႐ိုက္ အသံုးခ်ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။
ဆရာေလ့လာခဲ့တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈ စီမံခန္႔ခြဲမႈ (Change Management) နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သီအုိရီ တစ္ခု ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ေျပာင္းလဲမႈ အဆင့္ ေလးဆင့္ Four-Stage of Change ပဲျဖစ္ပါ တယ္။ အမွန္စင္စစ္ ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အသင္းအဖြဲ႕ (Teams) ေတြကို အေျခခံၿပီး သံုးသပ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အသင္းအဖြဲ႕ လို႔ အေျခခံထား ေပမယ့္ အဖြဲ႕အစည္း အဆင့္၊ ႏုိင္ငံအဆင့္မွာလည္း အသံုးခ်ႏိုင္တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေျပာင္းလဲမႈရဲ႕ပထမ အဆင့္က ဖြဲ႕ စည္းျခင္း (Forming) အဆင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအဆင့္မွာ အသင္း အဖြဲ႕ အသစ္ျဖစ္ဖို႔ အဖြဲ႕ဝင္ေတြ ပထမဦးဆံုး အႀကိမ္ ထိေတြ႔ၾကရတယ္။ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး သူစိမ္းေတြ ျဖစ္တာမို႔ ယဥ္ေက်း သိမ္ေမြ႔ၾကတယ္။ တစ္ေယာက္အေၾကာင္း တစ္ေယာက္ သိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၾကတယ္။ ဒီအဆင့္မွာ အခ်ိန္သိပ္မၾကာဘဲ ခပ္ျမန္ျမန္ ေက်ာ္လႊားႏုိင္တယ္။
ဒုတိယအဆင့္က Storming အဆင့္ျဖစ္တယ္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ ေလမုန္တုိင္း တုိက္တဲ့ အဆင့္ေပါ့။ အဖြဲ႕ဝင္ အခ်င္းခ်င္း သူ႔ေနရာ ကိုယ့္ေနရာ လုၾကတယ္။ ကိုယ့္တာဝန္က ဘာလဲ၊ သူ႔တာဝန္က ဘာလဲ ဒါေတြကို အႀကိတ္အနယ္ ေဆြးေႏြးၾကတယ္။ ျငင္းခုံၾက တယ္၊ ေနရာေတြ လုၾကတယ္။ တြန္းၾကတိုက္ၾက အသားမက် ႏုိင္လုိ႔ အခုလုိပဲ ျဖစ္တာ။ တည္ၿငိမ္မႈ မရွိတဲ့ အခ်ိန္ကာလ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ အဆင့္ကို အျမန္ဆံုး ေက်ာ္လႊားႏိုင္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္။ ဒီအဆင့္မွာ အခ်ိန္ၾကာျမင့္ေလေလ၊ အဖြဲ႕အစည္း အတြက္ နစ္နာေလေလ ျဖစ္ပါတယ္။
အခုလို ပထမနဲ႔ ဒုတိယ အဆင့္ေတြ ေက်ာ္လႊားၿပီးမွ တတိယ အဆင့္ျဖစ္တဲ့ Norming အဆင့္ကိုေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီအဆင့္မွာ ေတာ့ Norms ေတြျဖစ္တဲ့ စံသတ္မွတ္ခ်က္ေတြဟာ ပီျပင္ခဲ့ပါတယ္။ ဘယ္သူက ဘာလုပ္၊ ဘယ္သူ႔မွာက တာဝန္ရွိတယ္။ ဘယ္လို ေဆာင္ရြက္ၾကသလဲဆိုတာကို ေပၚထြက္လာခဲ့တယ္။ ေနာက္ဆံုး အဆင့္ကေတာ့ (Performing) လုပ္ေဆာင္မႈ အဆင့္ကို ေရာက္ရွိ ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအဆင့္ မွာေတာ့ အလုပ္တာဝန္ေတြ သပ္သပ္ရပ္ရပ္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္စြမ္း ရွိၿပီး သတ္မွတ္ထားတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ေတြ ေအာင္ျမင္ ျပည့္ဝလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အသင္းအဖြဲ႕ တစ္ခုဟာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ အဆင့္ေလးဆင့္ကို ေက်ာ္ျဖတ္ရမွာသာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေရးႀကီးဆံုးက Forming အဆင့္ကေန Perfrming အဆင့္ကို အျမန္ဆံုး ေရာက္ေအာင္ ႀကိဳးစားရမွာသာ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခုေတာ့ ရွိပါတယ္။ ၾကားအဆင့္ျဖစ္တဲ့ Storming နဲ႔ Norming အဆင့္ေတြ ကိုျဖတ္ကို ျဖတ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရွာင္လို႔ မျဖစ္ပါဘူး။ ဒီအဆင့္ ေလးဆင့္ကို ကူးေျပာင္းတဲ့ ေနရာမွာ မ်ဥ္းေျဖာင့္ပံုစံ မဟုတ္ဘဲ U ပံုစံနဲ႔ ေအာက္ပါအတိုင္း ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီ သီအိုရီကို အေျခခံၿပီး လက္ရွိ ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းကို သံုးသပ္ ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။
ဥပေဒျပဳ မ႑ိဳင္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မ႑ိဳင္ လႊတ္ေတာ္နဲ႔ အေျခခံဖြဲ႕ စည္းပံု ခံု႐ံုး အၾကား ေပၚေနတဲ့ အျငင္းပြားမႈေတြဟာ Storming အဆင့္ ကို ေရာက္ေနလို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ပထမအဆင့္ကေတာ့ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးၿပီးခ်င္း လႊတ္ေတာ္ သမၼတ႐ံုး၊ တရားဥပေဒ အဖြဲ႕ အစည္းေတြ ဖြဲ႕စည္း ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါက Forming အဆင့္။ ဒီအဆင့္ ကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး အခုအခ်ိန္မွာ Storming အဆင့္မွာ ေရာက္ေနတာ။ ျငင္းၾကခုံၾက ေဆြးေႏြးၾက အခုလို ျဖစ္ေနတာဟာ သဘာဝ က်ပါ တယ္။ ျဖစ္ကို ျဖစ္ရမယ္။
ဒီအဆင့္ကို အျမန္ဆံုး ေက်ာ္လြန္ျပီး Norming Stage ကို ေရာက္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကရမယ္။ ဒီအဆင့္ကေန ေနာက္ဆံုး Perforing Stage ကို မလြဲမေသြ ေရာက္ရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာ့ သေဘာကေတာ့ Storming အဆင့္မွာ ေရာက္ရွိေနတာကို သိၾကပါ။ ဒီအဆင့္ကို အျမန္ဆံုး ေက်ာ္လႊား ႏိုင္ေအာင္ ဝိုင္းဝန္း အေျဖ ရွာၾကပါ။ ဒီအဆင့္ကေန က်န္တဲ့ အဆင့္ျဖစ္တဲ့ Norming အဆင့္ကို ျဖတ္ၿပီး ေနာက္ဆံုး Performing အဆင့္ကို ေရာက္ေအာင္ အားထည့္ၾက ဖို႔ တိုက္တြန္း အပ္ပါတယ္။
ဆရာေလ့လာခဲ့တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈ စီမံခန္႔ခြဲမႈ (Change Management) နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သီအုိရီ တစ္ခု ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ေျပာင္းလဲမႈ အဆင့္ ေလးဆင့္ Four-Stage of Change ပဲျဖစ္ပါ တယ္။ အမွန္စင္စစ္ ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အသင္းအဖြဲ႕ (Teams) ေတြကို အေျခခံၿပီး သံုးသပ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အသင္းအဖြဲ႕ လို႔ အေျခခံထား ေပမယ့္ အဖြဲ႕အစည္း အဆင့္၊ ႏုိင္ငံအဆင့္မွာလည္း အသံုးခ်ႏိုင္တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေျပာင္းလဲမႈရဲ႕ပထမ အဆင့္က ဖြဲ႕ စည္းျခင္း (Forming) အဆင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအဆင့္မွာ အသင္း အဖြဲ႕ အသစ္ျဖစ္ဖို႔ အဖြဲ႕ဝင္ေတြ ပထမဦးဆံုး အႀကိမ္ ထိေတြ႔ၾကရတယ္။ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး သူစိမ္းေတြ ျဖစ္တာမို႔ ယဥ္ေက်း သိမ္ေမြ႔ၾကတယ္။ တစ္ေယာက္အေၾကာင္း တစ္ေယာက္ သိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၾကတယ္။ ဒီအဆင့္မွာ အခ်ိန္သိပ္မၾကာဘဲ ခပ္ျမန္ျမန္ ေက်ာ္လႊားႏုိင္တယ္။
ဒုတိယအဆင့္က Storming အဆင့္ျဖစ္တယ္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ ေလမုန္တုိင္း တုိက္တဲ့ အဆင့္ေပါ့။ အဖြဲ႕ဝင္ အခ်င္းခ်င္း သူ႔ေနရာ ကိုယ့္ေနရာ လုၾကတယ္။ ကိုယ့္တာဝန္က ဘာလဲ၊ သူ႔တာဝန္က ဘာလဲ ဒါေတြကို အႀကိတ္အနယ္ ေဆြးေႏြးၾကတယ္။ ျငင္းခုံၾက တယ္၊ ေနရာေတြ လုၾကတယ္။ တြန္းၾကတိုက္ၾက အသားမက် ႏုိင္လုိ႔ အခုလုိပဲ ျဖစ္တာ။ တည္ၿငိမ္မႈ မရွိတဲ့ အခ်ိန္ကာလ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ အဆင့္ကို အျမန္ဆံုး ေက်ာ္လႊားႏိုင္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္။ ဒီအဆင့္မွာ အခ်ိန္ၾကာျမင့္ေလေလ၊ အဖြဲ႕အစည္း အတြက္ နစ္နာေလေလ ျဖစ္ပါတယ္။
အခုလို ပထမနဲ႔ ဒုတိယ အဆင့္ေတြ ေက်ာ္လႊားၿပီးမွ တတိယ အဆင့္ျဖစ္တဲ့ Norming အဆင့္ကိုေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီအဆင့္မွာ ေတာ့ Norms ေတြျဖစ္တဲ့ စံသတ္မွတ္ခ်က္ေတြဟာ ပီျပင္ခဲ့ပါတယ္။ ဘယ္သူက ဘာလုပ္၊ ဘယ္သူ႔မွာက တာဝန္ရွိတယ္။ ဘယ္လို ေဆာင္ရြက္ၾကသလဲဆိုတာကို ေပၚထြက္လာခဲ့တယ္။ ေနာက္ဆံုး အဆင့္ကေတာ့ (Performing) လုပ္ေဆာင္မႈ အဆင့္ကို ေရာက္ရွိ ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအဆင့္ မွာေတာ့ အလုပ္တာဝန္ေတြ သပ္သပ္ရပ္ရပ္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္စြမ္း ရွိၿပီး သတ္မွတ္ထားတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ေတြ ေအာင္ျမင္ ျပည့္ဝလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အသင္းအဖြဲ႕ တစ္ခုဟာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ အဆင့္ေလးဆင့္ကို ေက်ာ္ျဖတ္ရမွာသာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေရးႀကီးဆံုးက Forming အဆင့္ကေန Perfrming အဆင့္ကို အျမန္ဆံုး ေရာက္ေအာင္ ႀကိဳးစားရမွာသာ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခုေတာ့ ရွိပါတယ္။ ၾကားအဆင့္ျဖစ္တဲ့ Storming နဲ႔ Norming အဆင့္ေတြ ကိုျဖတ္ကို ျဖတ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရွာင္လို႔ မျဖစ္ပါဘူး။ ဒီအဆင့္ ေလးဆင့္ကို ကူးေျပာင္းတဲ့ ေနရာမွာ မ်ဥ္းေျဖာင့္ပံုစံ မဟုတ္ဘဲ U ပံုစံနဲ႔ ေအာက္ပါအတိုင္း ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီ သီအိုရီကို အေျခခံၿပီး လက္ရွိ ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းကို သံုးသပ္ ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။
ဥပေဒျပဳ မ႑ိဳင္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မ႑ိဳင္ လႊတ္ေတာ္နဲ႔ အေျခခံဖြဲ႕ စည္းပံု ခံု႐ံုး အၾကား ေပၚေနတဲ့ အျငင္းပြားမႈေတြဟာ Storming အဆင့္ ကို ေရာက္ေနလို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ပထမအဆင့္ကေတာ့ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးၿပီးခ်င္း လႊတ္ေတာ္ သမၼတ႐ံုး၊ တရားဥပေဒ အဖြဲ႕ အစည္းေတြ ဖြဲ႕စည္း ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါက Forming အဆင့္။ ဒီအဆင့္ ကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး အခုအခ်ိန္မွာ Storming အဆင့္မွာ ေရာက္ေနတာ။ ျငင္းၾကခုံၾက ေဆြးေႏြးၾက အခုလို ျဖစ္ေနတာဟာ သဘာဝ က်ပါ တယ္။ ျဖစ္ကို ျဖစ္ရမယ္။
ဒီအဆင့္ကို အျမန္ဆံုး ေက်ာ္လြန္ျပီး Norming Stage ကို ေရာက္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကရမယ္။ ဒီအဆင့္ကေန ေနာက္ဆံုး Perforing Stage ကို မလြဲမေသြ ေရာက္ရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာ့ သေဘာကေတာ့ Storming အဆင့္မွာ ေရာက္ရွိေနတာကို သိၾကပါ။ ဒီအဆင့္ကို အျမန္ဆံုး ေက်ာ္လႊား ႏိုင္ေအာင္ ဝိုင္းဝန္း အေျဖ ရွာၾကပါ။ ဒီအဆင့္ကေန က်န္တဲ့ အဆင့္ျဖစ္တဲ့ Norming အဆင့္ကို ျဖတ္ၿပီး ေနာက္ဆံုး Performing အဆင့္ကို ေရာက္ေအာင္ အားထည့္ၾက ဖို႔ တိုက္တြန္း အပ္ပါတယ္။
From -TheVoiceJournal
No comments:
Post a Comment