ေဟာ္နန္းအိုသို႔ အလည္တေခါက္

ေဟာ္နန္းကို အေဝးမွ ျမင္ရစဥ္ (ဓာတ္ပံု - ဧရာဝတီ)

 

ဆင္ငုိျမက္မ်ား ဖုံးေနေသာၿခံအ၀င္ လမ္းေလးႏွင့္ အျဖဴေရာင္ ေဆးသားျပယ္လြင့္ေန သည့္ ေသာ့ခတ္ထားေသာ သံတံခါး ႀကီးကို ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ ဤၿခံသည္ လူအ၀င္အထြက္ နည္းပါးမွန္း သိသာလွ၏။

ဂိတ္တံခါးအနီး အေစာင့္ကင္းရုံ ရွိေသာ္လည္း လူအရိပ္အေယာင္မွ်ပင္ မျမင္ရေခ်။

က်ယ္၀န္းလွသည့္ ၿခံ၀န္းအတြင္း ႏွစ္ခ်ိဳ႕မန္က်ည္းပင္ႀကီးမ်ား၊ ေညာင္မုတ္ဆိတ္ပင္ႀကီးမ်ား၊ တရုတ္စကားပင္ အုိႀကီးမ်ား အၾကား ထြက္ေပၚေနသည့္ အနီေရာင္ အုတ္ႂကြပ္ အိမ္ေခါင္မုိးႀကီးက အတိတ္ကာလ၏ ခမ္းနား ထည္၀ါမႈ ျပယုဂ္ သဖြယ္ ျဖစ္ေနသည္။

ၿဗိတိသွ် စာေရးဆရာႀကီး ေမာရစ္ေကာလစ္ကေတာ့ ဤအိမ္ႀကီးတြင္ ေနသူမ်ားကုိ ေန၀င္ဘုရင္မ်ား (Lords of Sunset) ဟု တင္စားေရးဖြဲ႔ခဲ့ဖူး၏။

ဤ အေဆာက္အအံုမွာ သီေပါေစာ္ဘြား ဆာေစာခ်ယ္မွ အစျပဳၿပီး ၁၉၆၂ ခုႏွစ္  စစ္တပ္အာဏာ သိမ္းစဥ္ အတြင္း ဖမ္းဆီးခံရကာ ေသဆုံးသြားသည့္ ေစာ္ဘြား စ၀္ၾကာဆုိင္ ေနထုိင္ခဲ့သည့္ ေဟာ္နန္းျဖစ္သည္။

ၿခံအတြင္း အသံျပဳလုိက္သည့္အခါ ေခြးေဟာင္သံမ်ား အဆက္မျပတ္ ထြက္ေပၚလာၿပီး ရွမ္းခေမာက္ႏွင့္ ရုိးရာ ၀တ္စုံ ၀တ္ဆင္ထားသည့္ လူငယ္တဦး ေခြး ၁၅ ေကာင္ခန္႔ႏွင့္ အတူ ထြက္ေပၚလာ၏။

သူ႔အမည္ စ၀္မြန္းဆုိင္စင္ ဟု သိရၿပီး ဆယ္တန္းေျဖဆုိထားသည့္ ေက်ာင္းသား တေယာက္ျဖစ္သည္။ မ်ိဳးရုိးစဥ္ဆက္အရ ေနာက္ဆုံး ေစာ္ဘြား စ၀္ၾကာဆုိင္ႏွင့္လည္း ေျမးေတာ္စပ္သူ တဦးျဖစ္ၿပီး ဦးႀကီးေတာ္သူ ရွမ္းတုိင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ ဦးခြန္ထြန္းဦးႏွင့္လည္း မ်က္ႏွာေပါက္ ခပ္ဆင္ဆင္ပင္။

ဧည့္သည္မ်ားအျဖစ္ ေကာင္းမြန္စြာ လက္ခံ စကားေျပာေသာ္လည္း ၿခံအတြင္း ၀င္ေရာက္ ေလ့လာခြင့္ေတာ့ မျပဳေပ၊ လူႀကီးမ်ား မရွိဟုသာ ေျပာဆုိၿပီး အတန္တန္ ျငင္းပယ္ေလသည္။

ထုိင္းႏိုင္ငံအေျခစုိက္ ဧရာ၀တီ မဂၢဇင္းမွ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယခုေလ့လာခြင့္ မျပဳလွ်င္ လားရႈိးမွ အျပန္တြင္ ၀င္ေရာက္ ေလ့လာခ်င္ေၾကာင္း ေျပာဆုိသည့္အခါမွ မည္သုိ႔ စိတ္ကူးေပါက္သြား၍ မသိ ခြင့္ျပဳလုိက္ေလ၏။

၂၀၀၄ ခုႏွစ္က အဖုိးျဖစ္သူ စ၀္ဦးၾကာထံ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ား လာေရာက္ လည္ပတ္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ စစ္အစုိးရက ခရီးသြား လုပ္ငန္းလုိင္စင္ မရွိဟု အေၾကာင္းျပကာ စဝ္ဦးၾကာကို ေထာင္ဒဏ္ ၅ ႏွစ္ ခ်မွတ္လုိက္ ကတည္းက ျပင္ပ ဧည့္သည္ မ်ားအား လာေရာက္ခြင့္ မျပဳေတာ့ေၾကာင္း တံခါးကုိဖြင့္ရင္း စ၀္မြန္းဆုိင္စင္က ဆုိသည္။

“ဗုိလ္မႉးခ်ဳပ္ သူရေအးျမင့္က ႏုိင္ငံျခားသား ဧည့္သည္ေတြေလ့လာဖုိ႔ လာရင္ လက္ခံပါ၊ ဒါမွလည္း ေဟာ္နန္း ျပဳျပင္ဖုိ႔ စရိတ္ရမယ္ဆုိလုိ႔ လက္ခံလုိက္တာ။ ေနာက္ပုိင္း ရွမ္းျပည္ အတုိင္ပင္ခံ ေကာင္စီကိစၥ ေပၚလာေတာ့ အဖုိးကုိ လုိင္စင္ မရွိဆုိတဲ့ ပုဒ္မ တပ္ဆြဲလုိက္တာ” ဟု သူက ေျပာျပသည္။

သီေပါေဟာ္သည္ ညီညာျပန္႔ျပဴးသည့္ ေတာင္ကုန္းေပၚတြင္ရွိၿပီး ဥေရာပႏွင့္ အေရွ႕တုိင္းဟန္ ေပါင္းစပ္ တည္ေဆာက္ ထားသည္။ ေရာမေခတ္ တုိင္လုံးမ်ားကဲ့သို႔ေသာ တုိင္မ်ားျဖင့္ ေထာက္ခံထားသည့္ ဆင္၀င္ေဆာင္မ်ားလည္း ပါရွိၿပီး ဂရင္းႏုိက္ ေက်ာက္ျပားမ်ား ခင္းထား၏။

အုိင္ဗီေခၚ တုိက္ကပ္ႏြယ္ပင္မ်ားကေတာ့ အိမ္နံရံတေလွ်ာက္တြင္ တြယ္ကပ္လွ်က္ရွိသည္။ ႏွင္းဆီ ၊ ေဒလီယာ၊ ဂႏၶမာတုိ႔ အစား ရြက္လွပန္းတခ်ိဳ႕သာ ပန္းၿခံအတြင္း ေတြ႔ရေလသည္။

ေဟာ္ကုန္းမွ လွမ္း၍ ၾကည့္လုိက္လွ်င္ ဒု႒၀တီျမစ္ကုိ စီးမုိးျမင္ေနရသလုိ ေအာက္ဘက္ က်ယ္ျပန္႔ေသာ လယ္ကြင္းျပင္ႏွင့္ မီးခုိးတလူလူ ထြက္ေနသည့္ ရုိးရာ ရွမ္းအိမ္ေလးမ်ားကိုလည္း ျမင္ေနရ၏။

ၿခံအတြင္း ယခင္ မိသားစု ေပ်ာ္ရြင္စြာ အပန္းေျဖခဲ့သည္ အျပာေရာင္ေႂကြျပားခင္း ေရကူးကန္မွာလည္း ေရခမ္းေျခာက္ ေနကာ တင္းနစ္ကြင္းမွာ ျမက္ရုိင္းမ်ား ဖုံးလွ်က္ရွိသည္။

ေဟာ္နန္းထဲ၌မူ သစ္သားပါေကးမ်ား ခင္းထားၿပီး ၀ါ၊ စိမ္း၊ နီ သုံးေရာင္ခ်ယ္ ရွမ္းအလံကုိ ခ်ိတ္ဆြဲထားသည္။

၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု၏ လက္ေဆာင္ ေမာင္းတလုံးႏွင့္ ရွမ္းရုိးရာ ၀န္တင္ ႏြားခေလာက္ႀကီး ႏွစ္လုံး၊ ဆင္ရုပ္မ်ား၊ ယြန္းထည္ မ်ားသာရွိၿပီး ေဟာ္နန္း အေဆာင္အေယာင္တုိ႔ မရွိေတာ့ေပ။

ထုိ႔အျပင္ ဆာေစာခ်ယ္၊ စ၀္အုံၾကာ၊ စ၀္ၾကာဇုံ၊ စ၀္ၾကာဆုိင္ စသည့္ ေစာ္ဘြားတုိ႔၏ မိသားစုဓာတ္ပုံမ်ား၊ ေနာက္ဆုံး ေစာ္ဘြား စ၀္ၾကာဆုိင္ႏွင့္ ၾသစႀတီးယန္းသူ သုစႏၵီတုိ႔ လက္ထပ္ပြဲ ဓာတ္ပုံမ်ားလည္း အစီအရီရွိေန၏။

အိမ္ေရွ႕ ဆင္၀င္ေအာက္တြင္မူ သီေပါေစာ္ဘြား စ၀္ၾကာဆုိင္ အဂၤလန္ႏုိင္ငံမွ မွာၿပီး စုိက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ကုိင္ခဲ့သည့္ စစ္ၿပီးေခတ္ အဂၤလန္ ႏုိင္ငံထုတ္ ဖာဂူဆန္ လယ္ထြန္စက္ႀကီးကုိ မုိးကာမ်ားအုပ္လ်က္ ေတြ ႔ရ ၿပီး ထြန္သြား၊ ထယ္သြားမ်ားမွာ အေကာင္း ပကတိ။

“ေစာ္ဘြား စ၀္ၾကာဆုိင္ ေဒသဖြံၿဖိဳးေရးအတြက္ စုိက္ပ်ိဳးေရး လုပ္မယ္ဆုိၿပီး အဂၤလန္က မွာထားတာ၊ အခုအခ်ိန္အထိ ေမာင္းရေနတုန္းပဲ” ဟု စ၀္မြန္းဆုိင္စင္က ဆုိသည္။

၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္း စစ္တပ္ အာဏာသိမ္းခ်ိန္တြင္ ေစာ္ဘြား စ၀္ၾကာဆုိင္ကုိ ဖမ္းခဲ့ရံုမက ဖာဂူဆန္ လယ္ထြန္စက္ကုိပါ သိမ္းဆည္းသြားရာ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ေရာက္မွသာ ေထာက္လွမ္းေရး အႀကီးအကဲ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ညြန္႔က ျပန္လည္ေပးအပ္ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

သမုိင္း၀င္ ဖာဂူဆန္ လယ္ထြန္စက္မွာ ယခုတုိင္ ေျပာင္းႏွင့္ တျခားေသာ သီးႏွံမ်ား စုိက္ပ်ဳိးရာတြင္ အသုံးျပဳ ေနရဆဲ၊ ေျမဆီအျပည့္ရွိသည့္ ေျမနီမ်ားကုိ ထြန္ယက္ဆဲျဖစ္သည္ဟု စ၀္မြန္းဆုိင္စင္က ဆုိသည္။

ေဟာ္ကုိၾကည့္ၿပီးေနာက္ အေနာက္ဘက္ရွိ ဘုရားေဆာင္ရွိရာသုိ႔ ထြက္ခဲ့ၾကသည္။ ကြယ္လြန္သူ ေစာ္ဘြားႀကီး ဆာေစာခ်ယ္ အိႏၵိယႏုိင္ငံ ဗုဒၶဂါယာမွ ပင့္ေဆာင္ စုိက္ပ်ိဳးထားသည့္ ေဗာဓိေညာင္ပင္ႀကီးက ျမင့္ျမင့္မားမား အကုိင္း အခက္တို႔ ေ၀လွ်က္ရွိ၏

အပင္ေျခရင္း၌ ဘုံေဆာင္ အဆင့္ဆင့္ျဖင့္ ေဆာက္ထားသည့္ သစ္သား ႏွစ္ထပ္ဘုရားေက်ာင္းေဆာင္သည္ ေဆြးေျမ့ ၿပိဳက်လွ်က္၊ ႏွေမ်ာစရာပင္။

ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းရန္ အစီအစဥ္ရွိ မရွိေမးၾကည့္ရာ မိသားစုက ျပဳျပင္ရန္ ဆႏၵရွိေသာ္လည္း ေငြေၾကးကုန္က် စရိတ္ မ်ားမည္ဟုထင္ေၾကာင္း စ၀္မြန္းဆုိင္စင္က ဆုိသည္။

ဘုရားေဆာင္ ေအာက္ထပ္တြင္ မုိင္းတြင္း အင္ဂ်င္နီယာ စ၀္ၾကာဆုိင္၏ သီေပါနယ္ထြက္ သတၱဳမ်ားကုိ ဓာတ္ခြဲ စမ္းသပ္သည့္ အလုပ္ခန္းရွိသည္။

ေမၿမိဳ႕ႏွင့္ ေနာင္ခ်ိဳအၾကားရွိ ရတနာသိဂႌ သတၱဳတြင္းသည္ ေစာ္ဘြားအပုိင္ျဖစ္ၿပီး သတၱဳတြင္းမွ ရရွိသည့္ အက်ိဳးအျမတ္ျဖင့္ ရွမ္းလူငယ္မ်ားအတြက္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား ဖြင့္ေပးျခင္း၊ ေတာင္ႀကီး၊ ေမာ္လၿမိဳင္၊ ရန္ကုန္ စသည့္ ၿမိဳ႕မ်ားသုိ႔ လူငယ္ မ်ားကုိ ပုိ႔ကာ ပညာသင္ေပးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

ေဘာ္ႀကိဳဘုရားအလြန္ မန္ဟုိင္း၊ မန္စီ၊ မန္ေကာင္း နယ္ထြက္ ေဂၚဒန္ေက်ာက္မ်ားကုိ စီးပြားျဖစ္ စနစ္တက် ထုတ္ယူရန္ စီစဥ္ေနခ်ိန္တြင္ ဖမ္းဆီးခံရျခင္းျဖစ္သည္ဟု စ၀္မြန္းဆုိင္စင္က ဆုိသည္။

အဖမ္းခံရစဥ္က ဖက္ဒရယ္မူအေရး ေဆြးေႏြးရန္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕သုိ႔ ေရာက္ရွိေနၿပီး မိသားစု အေရးကိစၥအတြက္ သီေပါသုိ႔ျပန္ရန္ ဟဲဟုိးေလဆိပ္အသြား အေရွ႕ပုိင္းတုိင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္ေရွ႕တြင္ ဖမ္းဆီးခံရၿပီး မိသားစုထံ ျပန္လည္ ေရာက္ရွိမလာေတာ့ဘဲ ေပ်ာက္ဆုံးသြားျခင္းျဖစ္သည္။

စ၀္ၾကာဆုိင္၏ ဇနီး စ၀္သုစႏၵီကမူ သူ႔ခင္ပြန္းကုိ စစ္တပ္က ပစ္သတ္လုိက္သည္ဟု Twilight Over Burma စာအုပ္တြင္ ေရးသားထားသည္။

ေစာ္ဘြားစ၀္ၾကာဆုိင္ကုိ ေနာက္ဆုံးျမင္ေတြ႔လုိက္ရေသာ တူျဖစ္သူ ဦးခြန္ထြန္းဦးကေတာ့ ဗထူး – ရပ္ေစာက္ တပ္ စခန္းတြင္ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ၿပီး ညႇဥ္းပန္း ႏွိပ္စက္ျခင္းခံရသျဖင့္ ကြယ္လြန္သြားျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆုိသည္။

ထုိစဥ္က ရွမ္းျပည္နယ္ဆုိင္ရာ တပ္မဟာမင္း ဗိုလ္မႉးႀကီးေမာင္ေရႊႏွင့္  ေထာက္လွမ္းေရး တာ၀န္ခံမွာ ယခင္ ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးေဟာင္း ဦးဘုိနီျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။

စ၀္ၾကာဆုိင္ ေပ်ာက္ဆုံးသြားျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး စ၀္သုစႏၵီက အာဏာပုိင္တုိ႔ထံ စာေရးၿပီး အႀကိမ္ႀကိမ္ ေမးျမန္းခဲ့ ေသာ္လည္း မည္သို႔မွ် ျပန္ၾကားျခင္း မရွိသျဖင့္ ႏုိင္ငံရင္း ၾသစႀတီးယားသုိ႔ လူမမယ္ကေလး ႏွစ္ဦးျဖင့္ ျပန္ခဲ့ရသည္ဟု Twilight Over Burma  စာအုပ္တြင္ ေရးသားထားသည္။

မင္းတုန္းမင္း၏ ေမြးစားသားလည္းျဖစ္၊ ေယာက္ဖလည္း ေတာ္စပ္သူ သီေပါေစာ္ဘြားႀကီး စ၀္ခြန္ဆမ္၊ သားမ်ား ျဖစ္သည့္ စ၀္ေစာခ်ယ္၊ စ၀္ေစာလူး၊ စ၀္ေစာအုိတုိ႔မွ ဆင္းသက္လာသည့္ ေစာ္ဘြား မ်ိဳးဆက္သည္ ေနာက္ဆုံး ေစာ္ဘြား စ၀္ၾကာဆုိင္ အဖမ္းခံၿပီးေနာက္ အဆုံးသတ္ ေန၀င္ သြားခဲ့ေပသည္။

မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ ယခုတုိင္ အနီးအနားရွိ ေက်းရြာမ်ားတြင္ စ၀္ၾကာဆုိင္၏ ဓာတ္ပုံကုိ အျမတ္တႏုိး ခ်ိတ္ဆြဲ ထားၾကၿပီး လက္ရွိ ေစာ္ဘြား မ်ိဳးႏြယ္မ်ားကိုလည္း အရုိအေသေပးျခင္း၊ ေလးေလးစားစား ဆက္ဆံကာ ဆက္ လက္ အသိအမွတ္ ျပဳေနျခင္းမ်ား ရွိေနေသးေၾကာင္း သိရေပသည္။

က်န္ရစ္သည့္ ေစာ္ဘြားမ်ိဳးႏြယ္မ်ား အေနျဖင့္ သီေပါေဟာ္ကုိသာ မပ်က္ဆီးေစရန္ ထိန္းသိမ္းႏုိင္ေသာ္လည္း အစုိးရ သိမ္းယူခဲ့သည့္ ေက်ာက္မဲၿမိဳ႕အနီးရွိ ေႏြရာသီ စံနန္းေတာ္ စခန္းသာ ေဟာ္ကေတာ့ ေစာင့္ေရွာက္သူ ကင္းမဲ့လွ်က္ ပ်က္စီးလွ်က္ ရွိသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

လက္ရွိအေျခအေနတြင္ ရွမ္းေစာ္ဘြားတုိ႔၏ ေဟာ္မ်ားအနက္ သီေပါေဟာ္ႏွင့္ ေညာင္ေရႊေဟာ္တုိ႔သာ က်န္ရွိေတာ့ၿပီး က်ိဳင္းတုံေဟာ္မွာ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္တြင္ စစ္အစုိးရက ၿဖိဳဖ်က္ကာ ဟုိတယ္အျဖစ္ တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။

ပေဒသရာဇ္စနစ္၏ ျပယုဂ္တခုဟု ဟုိယခင္က ဆုိေစကာမူ လက္ရွိအေျခအေနတြင္ သမုိင္းအေမြအႏွစ္ တခုအျဖစ္ ကမၻာလွည့္ ခရီးသြားမ်ားကုိ ဆြဲေဆာင္ရာေနရာ တခု အျဖစ္ ထိန္းသိမ္းသင့္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပလိုက္ရပါသည္။

သီေပါ ေဟာ္နန္းသို႔ အဝင္ဂိတ္တံခါးေပါက္ (ဓာတ္ပံု - ဧရာဝတီ)

ေဟာ္နန္းသို႔ အဝင္လမ္း (ဓာတ္ပံု - ဧရာဝတီ)

ဟိုယခင္က သီေပါေဟာ္နန္း အေစာင့္မ်ား ေနခဲ့သည့္ အေဆာင္ (ဓာတ္ပံု - ဧရာဝတီ)

အိုင္ဗီတုိက္ကပ္ပင္မ်ား ဖံုးေနသည့္ ေဟာ္နန္း (ဓာတ္ပံု - ဧရာဝတီ)

ယခုထိ အသံုးျပဳေနဆဲ ဖာဂူဆန္ လယ္ထြန္စက္ႀကီး (ဓာတ္ပံု - ဧရာဝတီ)

အသံုးမျပဳေတာ့ေသာ ေစာ္ဘြားအႏြယ္မ်ား၏ ေရကူးကန္ (ဓာတ္ပံု - ဧရာဝတီ)

ပ်က္ဆီးေနသည့္ ဘုရားေက်ာင္းေဆာင္ (ဓာတ္ပံု - ဧရာဝတီ)

ေဟာ္နန္းတြင္း ယခု ျမင္ကြင္း (ဓာတ္ပံု - ဧရာဝတီ)

ေစာ္ဘြား အႏြယ္ေတာ္မ်ား၏ ဓာတ္ပံုမ်ား (ဓာတ္ပံု - ဧရာဝတီ)