ရခိုင္ေဒသ ပဋိပကၡ အေျဖေပၚေရး အျမန္ ေဆာင္ရြက္မည္ဟုဆို

ရခုိင္ေဒသ ပဋိပကၡ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ (ဓာတ္ပံု – ေဂ်ပိုင္ / ဧရာဝတီ)

ရခိုင္ျပည္နယ္ အထူး စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႔သည္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ ပတ္သတ္ၿပီး အစီရင္ခံစာမ်ားကို ခ်က္ခ်င္း မေျဖရွင္းႏိုင္ေသာ္လည္း အမွန္တရား ေပၚထြက္လာေရးအတြက္ တတ္ႏိုင္သမွ် အျမန္ဆံုး ေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု ယမန္ေန႔ညေနက ခ်က္ထရီယံ ဟိုတယ္တြင္ က်င္းပသည့္ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေျပာၾကား သြားသည္။

ယင္းေကာ္မရွင္သည္ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို ေနရာအႏွ႔ံ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ရခုိင္၊ မြတ္ဆလင္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ႏွင့္လည္း ေတြ႔ဆံုကာ စကားေျပာခဲ့ၿပီး ပဋိပကၡ ျဖစ္စဥ္ကို အမွန္ ေဖာ္ထုတ္လာေစရန္ ေကာ္မရွင္အေနျဖင့္ လုပ္ငန္းစဥ္ အခ်က္ ၈ ခ်က္ကို ရရွိခဲ့ေၾကာင္းသိရသည္။ ထြက္ေပၚလာသည့္ အစီရင္ခံစာကို ႏို၀င္ဘာ ၁၆ ရက္ေန႔ သမၼတထံသို႔ တင္သြင္းမည္ ျဖစ္သည္။

ယမန္ေန႔က က်င္းပသည့္ သတင္းစာေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ရခိုင္ေဒသ ပဋိပကၡ စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ေဒါက္တာ မ်ိဳးျမင့္၊ သတင္းစာဆရာ ေမာင္၀ံသ၊ အႏုပညာရွင္ ဇာဂနာ၊ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ဦးကိုကိုႀကီး၊ ေဒါက္တာ
ေက်ာ္ရင္လႈိင္ ( Myanmar Egress)၊ ဘူမိေဗဒ ပါေမာကၡ ေဒၚရင္ရင္ႏြယ္တို႔ ဦးေဆာင္ ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။

“ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ စစ္ေတြၿမိဳ႕ကို စက္တင္ဘာ ၇ ရက္ေန႔က စ ထြက္ခဲ့ပါတယ္။ ပဋိပကၡ ျဖစ္တဲ့ ေနရာကို ေရာက္ခဲ့သလို ျဖစ္လုဆဲဆဲ ေနရာေတြကိုလည္း ေရာက္တယ္။ ၿပီးေတာ့ လံုး၀ မျဖစ္တဲ့ ေနရာေတြကိုပါ ေရာက္ပါတယ္။ ဒါမွ အဲဒီေနရာက ဘာလို႔ ပဋိပကၡျဖစ္တယ္၊ အဲဒီေနရာက ဘာလုိ႔မျဖစ္ဘူးလဲ ဆိုတာ သိရတာေပါ့” ဟု ေကာ္မရွင္ အတြင္းေရးမႉး ေဒါက္တာ ေက်ာ္ရင္လိႈင္က ဆိုသည္။

ယင္းေကာ္မရွင္သည္ ပဋိပကၡ ေဒသမ်ားအတြင္း ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား ေနထိုင္သည့္ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ား၊ မြတ္စလင္မ်ား ေနထိုင္သည့္ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားႏွင့္ ရခိုင္ရြာမ်ား၊ မြတ္စလင္ရြာမ်ားရွိ ရပ္မိရပ္ဖမ်ားအား ေတြ႔ဆံုကာ သိလိုသည့္ အခ်က္မ်ားကိုလည္း ေမးျမန္း ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

“က်ေနာ္တုိ႔က မြတ္ဆလင္ေတြနဲ႔ မေတြ႔ခဲ့ဘူး ဆိုတဲ့ သတင္းက မွားပါတယ္။ ဗလီေတြ ကိုေတာင္၀င္ၿပီး သိလိုတဲ့ဟာေတြ ေမးခဲ့တယ္။ သူတို႔ ခံစားေနတဲ့ဟာေတြကိုလည္း ၾကားခဲ့ရပါတယ္။ ေမာင္းေတာ ၿမိဳ႕ေပၚတင္ မဟုတ္ဘူး၊ ခက္ခက္ခဲခဲ သြားရတဲ့ ေနရာေတြလည္း ေရာက္ပါတယ္” ဟု အႏုပညာရွင္ ကိုဇာဂနာက ဆိုသည္။

ရခိုင္ေဒသ ပဋိပကၡ ျပႆနာ၏ အေျဖကို သမၼတထံ တင္ရန္ အခက္အခဲ ရွိေနေသးေၾကာင္း၊ အျမန္ တင္မည္ဆိုပါက တိက် မွန္ကန္မည္ မဟုတ္သျဖင့္ တိက်မွန္ကန္ရန္ႏွင့္ ဘက္မလုိက္ဘဲ စစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနေၾကာင္း၊ အဆိုပါ အစီရင္ခံစာကို ရခိုင္ေဒသ ပဋိပကၡ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္မွ ရထားသည့္ အခ်က္အလက္ႏွင့္ Research လုပ္ထားသူမ်ားထံမွ ရရွိေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေသခ်ာစြာ စုေဆာင္းၿပီး လုပ္ေဆာင္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

“က်ေနာ္တို႔ ေကာ္မရွင္က သြားေရာက္တဲ့အခါမွာ အခက္အခဲဘာမွ မရွိသလုိ အေႏွာင့္အယွက္လည္း မရွိပါဘူး။ လံုၿခံဳေရးေတြ တားျမစ္ထားတဲ့ ေနရာေတြလည္း ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ဘက္စလံုးမွာေတာ့ လံုၿခံဳေရး မရွိရင္ ဘာေတြ ျဖစ္မွာလဲဆိုတဲ့ စိုးရိမ္မႈေတြေတာ့ ရွိတာေပါ့” ဟု ဆရာ ေကာ္မရွင္တြင္ ပါဝင္သည့္ ျပည္သူ႔ေခတ္ဂ်ာနယ္ အတုိင္ပင္ခံ အယ္ဒီတာ ေမာင္၀ံသက ေျပာသည္။

အဆိုပါ ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားမႈေၾကာင့္ စာသင္ေက်ာင္း အမ်ားစုမွာ လက္ရွိအခ်ိန္အထိ ပိတ္ထားေသးေၾကာင္း၊ ျပႆနာကို အျမန္စံုစမ္းကာ အမွန္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းၿပီး ကေလးမ်ား ပညာအျမန္ သင္ၾကားႏိုင္ေရး အတြက္လည္း လုပ္ေဆာင္ သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ တခုလံုး၏ စစ္တမ္းကို ယူကာ အစီရင္ခံစာတြင္ ထည့္သြင္းသြားမည္ဟု သိရသည္။

ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ေန လူနည္းစု ျဖစ္ေသာ ေဒသခံ တိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ ၎တို႔၏ ဘ၀ ေရရွည္ လုံၿခဳံေရး စိတ္မခ်သည့္ အတြက္ ေနအိမ္မ်ားကုိ ေရာင္းခ်ျခင္း၊ စြန္႔ခြာျခင္း တို႔ျပဳလုပ္ကာ လုံၿခဳံသည့္ ေဒသမ်ားသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ရန္ စီစဥ္ေနေၾကာင္း၊ “အိမ္ေရာင္းမည္” ဆိုသည့္ ဆိုင္းဘုတ္မ်ား ေနရာအႏွံ႔ ေတြ႔ေနရေၾကာင္း ၿမိဳ႕ခံမ်ားထံမွ သိရသည္။

စစ္ေတြၿမိဳ႕၌ ေဒသခံ တိုင္းရင္းသား ဒုကၡသည္ စခန္း ၃ ခုရွိၿပီး ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း တခ်ဳိ႕တြင္လည္း ရွိေၾကာင္း စုစုေပါင္း လူဦးေရ ၃၀၀၀ ၀န္းက်င္ ရွိေၾကာင္း၊ ထို႔အတူ ဘဂၤါလီ ဒုကၡသည္ စခန္း ၇ ခု၌ လူဦးေရ ၆ ေသာင္းေက်ာ္ ရွိေၾကာင္း၊ ၎တို႔ စား၀တ္ေနေရးအတြက္ ျပည္နယ္အစိုးရႏွင့္ ကမာၻ႔စားနပ္ရိကၡာ အစီအစဥ္ (WFP) တို႔က ပုံမွန္ ေထာက္ပ့ံေပးလွ်က္ ရွိေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

ရခုိင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္၌ သတင္းစာဆရာ ေမာင္၀ံသ၊ အႏုပညာရွင္ ကိုဇာဂနာ၊ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ ဦးကိုကိုႀကီး၊ ရခိုင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရးပါတီ (RNDP) မွ ေဒါက္တာေအးေမာင္၊ ေဒါက္တာ ေက်ာ္ရင္လႈိင္ (Myanmar Egress)၊ ဗဟု ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအဖြဲ႕မွ ဦးေအာင္ႏုိင္ဦး၊ အစၥလမ္ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ မ်ား၊ ခရစ္ယာန္ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ လူငယ္ သုေတသန ပညာရွင္မ်ား ပါဝင္သည့္ အဖြဲ႕ဝင္ ၂၇ ဦးျဖင့္ ၾသဂုတ္လ ၁၇ ရက္ေန႔တြင္ သမၼတက တာ၀န္ေပးအပ္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ထိုေကာ္မရွင္သည္ ပဋိပကၡႏွင့္ပတ္သက္၍ အေသးစိတ္ ေလ့လာစစ္ေဆးႏိုင္ရန္ ဆပ္ေကာ္မတီ ၈ ခု ထပ္မံ ဖြဲ႕စည္းထားၿပီး အသီးသီး တာ၀န္ယူထားသည့္ က႑အလိုက္ ကြင္းဆင္းစစ္ေဆးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ စစ္ေဆးခ်က္မ်ားကုိ ႏို၀င္ဘာလတြင္
ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတထံ တင္ျပရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သတ္မွတ္ခ်ိန္တြင္ ၿပီးစီးမႈ မရွိပါက အခ်ိန္အနည္းငယ္ ထပ္မံယူႏိုင္ေၾကာင္း သိရသည္။

ရခုိင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး အဖြဲ႕သည္ လာမည့္ ၁ လအတြင္း ရခုိင္ေဒသမ်ားသို႔ ထပ္မံ သြားေရာက္ကာ စံုစမ္းစစ္ေဆး ျပဳလုပ္ဦးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သတင္းစာဆရာ ေမာင္ဝံသက ေျပာသည္။

ဇြန္လဆန္းမွ စတင္ခဲ့ေသာ ရခိုင္ေဒတြင္း ပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ ေသဆုံးသူ ၈၀ ခန္႔၊ ဒဏ္ရာရသူ ၁၁၂ ဦး၊ လူေနအိမ္ ၅၀၀၀ ၀န္းက်င္၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း ၁၄ ေက်ာင္း၊ စာသင္ေက်ာင္း ၃ ေက်ာင္း၊ ဗလီ ၁၇ ခုတို႔ ပ်က္စီးခဲ့ေၾကာင္း နယ္စပ္ေရးရာ ၀န္ႀကီး ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သိန္းေဌးက ဇူလိုင္လ ၃၀ ရက္ေန႔ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ၌ ေျပာဆိုခဲ့သည္။

ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္ ေက်ာက္နီေမာ္ေဒသမွ မသီတာေထြး အသတ္ခံရမႈႏွင့္ ဆက္စပ္၍ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕၌ လူ ၁၀ ဦး ထပ္မံ အသတ္ခံရသည့္ ကိစၥအား စုံစမ္းစစ္ေဆးရန္ အာဏာပိုင္မ်ား ပါ၀င္သည့္ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး အဖြဲ႕တဖြဲ႕ကုိလည္း ဇြန္လက
ဖြဲ႔စည္းခဲ့ေသးသည္။

ထိုအဖြဲ႔ ႔၌ ျပည္ထဲေရး ဒု ၀န္ႀကီ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေက်ာ္ဇံျမင့္ ဦးေဆာင္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရဲတပ္ဖြဲ႔ ဒု ရဲခ်ဳပ္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဥပေဒ အရာရွိ၊ ျပည္နယ္ ရဲတပ္ဖြဲ႔မႉး၊ ျပည္နယ္ အထူးစုံစမ္းေရးအဖြဲ႔ အႀကီးအကဲ စသည့္ ဌာနဆိုင္ရာ အႀကီးအကဲ ၁၆ ဦးတို႔ ပါ၀င္သည္။ ယင္းအဖြဲ႔သည္ ၎တို႔၏ စစ္ေဆးေတြ႔ရွိမႈမ်ားကုိ ဇြန္လ ၃၀ ရက္ေန႔တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတထံ
အစီရင္ခံ တင္ျပရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အစိုးရက သတင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။

ေတာင္ကုတ္ လူသတ္မႈႏွင့္ ဆက္စပ္၍ ၿမိဳ႕ခံ ၅၀ ၀န္းက်င္ကုိ ေခၚယူ စစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရေသာ္လည္း လူသတ္တရားခံ မ်ားကုိ ယေန႔အထိ တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ေပးျခင္း မရွိေသးေပ။