ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာမႈ ခ်မ္းသာႏိုင္ငံမ်ားခ်ည္း မဟန္႔တားႏိုင္

- ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံမ်ားသည္ ကမၻာ့ရာသီဥတု ဆိုးရြားစြာေျပာင္းလဲ ေနမႈကို ၂၀၃၀ ျပည့္ႏွစ္မတိုင္မီ ဟန္႔တား ႏိုင္ေတာ့မည္မဟုတ္၍ ဆင္း ရဲေသာ ႏုိင္ငံမ်ားက မွန္လံုအိမ္ ဓာတ္ေငြ႕ထုတ္ လႊတ္မႈ ေလွ်ာ့ ခ်ေရး ကို ျမန္ျမန္ ထက္ထက္ ေဆာင္ရြက္ၾကရေတာ့မည္ဟု ဒီဇင္ဘာ လ ၄ ရက္ေန႔ ထုတ္ အစီရင္ ခံစာ တစ္ခု တြင္ သတိေပးထားသည္။

ကမၻာ့ဘဏ္ဦးေဆာင္ စီးပြားေရး ပညာရွင္ေဟာင္း နီကိုးလပ္စတန္း ပူးတြဲျပဳစုသည့္ ယင္းအစီရင္ခံစာအရ စက္မႈလုပ္ငန္း ေခတ္ကတည္းက
မွန္လံု အိမ္ဓာတ္ေငြ႕ကို ခ်မ္းသာသည့္ႏိုင္ငံမ်ားက ထုတ္လႊတ္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း ယင္း၏ဆိုးက်ဳိးကို ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ားက မရွင္းလင္းႏိုင္ ခဲ့ၾကေပ။

ယင္းဓာတ္ေငြ႕ ေလွ်ာ့ခ်ထုတ္လႊတ္ ေရးႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ခ်မ္းသာ ဆင္းရဲႏိုင္ငံအားလံုးသည္ စိတ္ပ်က္ ဖြယ္ေကာင္းေလာက္ေအာင္ေႏွးေကြး ေနခဲ့ၾကသည္ဟုကာတာႏိုင္ငံ၊ ဒိုဟာ ၿမိဳ႕တြင္က်င္းပသည့္
ကုလသမဂၢ ရာသီ ဥတုေျပာင္းလဲမႈျဖစ္စဥ္ဆိုင္ရာေဆြးေႏြး ပြဲျပင္ပ၌ထုတ္ျပန္သည့္ ယင္းအစီရင္ ခံစာက ေထာက္ျပ ထားသည္။

ခ်မ္းသာသည့္ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ကာဗြန္ ဓာတ္ေငြ႕ကို အလွ်ံအပယ္ ထုတ္လႊတ္လ်က္ ပိုမိုၾကြယ္၀လာၾကၿပီး ဆင္း ရဲေသာ ႏိုင္ငံမ်ားမွာအထူးသျဖင့္ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈဒဏ္ကိုခံစားၾကရျခင္း သည္ႀကီးမားေသာ မမွ်တမႈတစ္ရပ္ ျဖစ္ေနေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံတကာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးတြင္ ယင္းမမွ်တမႈကို ထိေရာက္စြာ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္းယင္းသို႔ ထည့္သြင္း စဥ္းစားျခင္းေၾကာင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေရး အတြက္ အဟန္႔အတားမျဖစ္ေစရ။ အဟန္႔အတား ျဖစ္လာပါက ရလဒ္အားလံုးတြင္ အႀကီးမားဆံုး မမွ် တမႈ ျဖစ္လာမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အစီရင္ခံစာ၌ သတိေပးထားသည္။

ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ ေျမ ကမၻာတစ္ခုလံုး ၾကံဳေတြ႕ေနရဆဲေဘးဆိုးမ်ားအေပၚယခုေဆြးေႏြးပြဲတြင္ အရွိန္ျဖင့္ တပ္လွန္႔သတိေပးထားေသာ္ လည္း မွန္လံုအိမ္ဓာတ္ေငြ႕ေလွ်ာ့ခ် ထုတ္လႊတ္ေရးဆိုင္ရာ
ေငြေရးေၾကးေရး ႏွင့္ ေ၀ဖန္ခ်က္မ်ားကို ျငင္းခံုေဆြးေႏြးခဲ့ၾကျပန္သည္။

အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားအေနျဖင့္ မွန္လံု အိမ္ဓာတ္ေငြ႕ ေလွ်ာ့ခ်ထုတ္လႊတ္မႈကို ပိုမို အေလးအနက္ထား ပိုမိုျမန္ ဆန္စြာ ေဆာင္ရြက္ၾကရန္ႏွင့္ဆင္းရဲေသာႏိုင္ငံ မ်ားပိုမိုျပင္းထန္လာသည့္ မိုးေခါင္မႈ၊ ေရလႊမ္းမိုးမႈ၊
မုန္တိုင္း မ်ားႏွင့္ ပင္လယ္ ေရမ်က္ႏွာျပင္ ျမင့္တက္လာမႈတို႔ကို ရင္ဆိုင္ႏိုင္ေရးအတြက္ အေနာက္ႏိုင္ငံ မ်ားက ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွစ၍ ေထာက္ပံ့ ေငြမ်ားကူညီရန္ ဆင္းရဲေသာႏိုင္ငံ မ်ားကေတာင္းဆိုသည္။

ကုလသမဂၢ၏ ရည္မွန္းခ်က္မွာ တိုးလာမည့္ ကမၻာ့အပူခ်ိန္ကို ႏွစ္ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္(ဖာရင္ဟိုက္ ၃ ဒသမ ၆ ဒီဂရီ) ထိ ထိန္းထားရန္ျဖစ္သည္။ လူသားမ်ားသည္ အပူခ်ိန္ဤအဆင့္ တြင္ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈ၏ အျပင္း ထန္ဆံုး အေျခအေနမ်ားကို ခံႏိုင္ဖြယ္ရွိဦးမည္ဟုဆိုသည္။

ႏွစ္ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္သို႔ ေရာက္ရွိ ရန္အတြက္ ယေန႔ ႏွစ္စဥ္ထုတ္လႊတ္ေနေသာ မွန္လံုအိမ္ ဓာတ္ေငြ႕တန္ခ်ိန္ ဘီလ်ံ ၅၀ ခန္႔ႏႈန္းကို၂၀၃၀ျပည့္ႏွစ္ တြင္ တန္ခ်ိန္ ၃၅ ဘီလ်ံခန္႔သို႔ေလွ်ာ့ခ် ရမည္ျဖစ္ သည္။

လက္ရွိထုတ္လႊတ္မႈႏႈန္းအရ ၂၀၃၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားက တန္ခ်ိန္ ၃၅ ဘီလ်ံထိ ထုတ္ လႊတ္လာ ၾကၿပီး ခ်မ္းသာေသာႏိုင္ငံမ်ားကလည္းတန္ခ်ိန္ ၁၁ ဘီလ်ံမွ ၁၄ ဘီလ်ံခန္႔ ထိထုတ္ လႊတ္လာ ၾကဖြယ္ ရွိေနသည္။ ယင္းသည္ ကမၻာတစ္၀န္း ထုတ္လႊတ္မႈ ၏ သံုးပံုႏွစ္ပံုခန္႔ျဖစ္ေန သည္။

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္မွ စ၍ ကမၻာ့ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ ဓာတ္ေငြ႕ အမ်ားဆံုး ထုတ္လႊတ္သည့္ ႏိုင္ငံျဖစ္ေနၿပီး အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ႐ုရွားထက္ ပိုမိုထုတ္လႊတ္ရာမွ ကမၻာ့ စတုတၳအမ်ားဆံုးထုတ္လႊတ္ သည့္ ႏိုင္ငံျဖစ္လာခဲ့သည္ဟု ႏိုင္ငံတကာ စြမ္းအင္အဖြဲ႕ (IEA) ကဆိုသည္။

စဥ္ဆက္မျပတ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအစီအစဥ္ မ်ား ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ေနၾကေသာ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ား အားခ်မ္း သာေသာ ႏိုင္ငံမ်ားက နည္းပညာအကူအညီႏွင့္ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈမ်ားေပးရန္ အစီရင္ခံစာ ကတိုက္ တြန္း ထားသည္။

(ေအအက္ဖ္ပီ)