လက္ပံေတာင္းေတာင္ စံုစမ္းေရး ေဒၚစုအတြက္ စိန္ေခၚမႈ

စစ္ကုိင္းတုိင္း မုံရြာၿမိဳ႔နားက လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မီတီရဲ႔ အစီရင္ခံစာ ထြက္ေပၚလာဖုိ႔ ေႏွာင့္ေႏွးေနခ်ိန္မွာပဲ လုပ္ငန္းေတြ ဆက္လုပ္ဖုိ႔ လုိလားသူေတြနဲ႔ ဆန္႔က်င္သူေတြရဲ႔ ဖိအားေတြလည္း တုိးလာေနပါတယ္။ စုံစမ္းမႈေတြကေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး

လုပ္မယ္လုိ႔ ကတိေပးထားတဲ့ အစုိးရအတြက္သာမက၊ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မီတီကုိ ဦးေဆာင္ေနတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အတြက္ပါ စိမ္ေခၚမႈ ျဖစ္မယ္လုိ႔ အကဲခတ္ေတြက ျမင္ေနၾကတာပါ။ လက္ပံေတာင္းေတာင္ စီမံကိန္းကေန ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြအေပၚ ႐ုိက္ခတ္လာႏုိင္တဲ့ အလားအလာေတြကုိေတာ့ ဗြီအုိေအ သတင္းေထာက္ Daniel Schearf ရဲ႔ သတင္းေပးပုိ႔ခ်က္နဲ႔အတူ ကုိေအာင္လြင္ဦး ကေျပာျပေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မီတီရဲ႔ အစီရင္ခံစာတေစာင္ ဇန္န၀ါရီလကုန္မွာ ထုတ္ျပန္ဖုိ႔ ရည္ရြယ္ထားတာ ျဖစ္ေပမဲ့ ထြက္ေပၚ မလာႏုိင္ပဲ ျဖစ္ေနရတာပါ။ စစ္တပ္ပုိင္ ျမန္မာဦးပုိင္ လီမိတက္နဲ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ျမန္မာ၀မ္ေဘာင္ ကုမၸဏီတို႔ရဲ႔ ပူးတဲြ စီမံကိန္းေၾကာင့္ ေဒသခံေတြ လယ္ေျမေတြ နစ္နာဆုံး႐ႈံးရသလုိ၊ ပတ္၀န္းက်င္ ထိခုိက္ပ်က္စီးမႈေတြ ျဖစ္ရတယ္ဆုိၿပီး ကန္႔ကြက္မႈေတြ အႀကီးအက်ယ္ ႀကံဳခဲ့ရတဲ့ေနာက္ ၂ လအတြင္း အၿပီး စုံစမ္းစစ္ေဆးဖုိ႔ သမၼတက ညႊန္ၾကားထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒသခံေတြနဲ႔ သံဃာေတာ္ေတြ အပါအ၀င္ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူေတြ စီမံကိန္း ရပ္ဆုိင္းေရး ကန္႔ကြက္ ဆႏၵျပမႈေတြ လနဲ႔ခ်ီ ႀကံဳခဲ့ရၿပီးတဲ့ေနာက္ လုံၿခံဳေရး အာဏာပုိင္ေတြက ေသြးထြက္သံယို ႏွိမ္နင္းခဲ့တာပါ။

ျမန္မာႏုိင္ငံ ေရွ႔ေနမ်ားကြန္ယက္ရဲ႔ ဥပေဒေရးရာေကာ္မီတီက ဦးသိန္းသန္းဦး ကေတာ့ လုံၿခံဳေရး တပ္ဖဲြ႔ေတြက မီးေလာင္ဗုံးေတြကုိ အသုံးျပဳၿပီး လုိအပ္တာထက္ပုိၿပီး အင္အားသုံး ႏွိမ္နင္းခဲ့တဲ့ အေထာက္အထားေတြကုိ ေတြ႔ရတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ေနာက္ပုိင္းမွာလည္း ဒီေဒသမွာ လုံၿခံဳေရးေတြကုိ တင္းက်ပ္ထားလုိက္တဲ့အေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။

“လူေတြကုိ ဘာမွ မထိဖုိ႔ မကုိင္ဖုိ႔ သတိေပးခံခဲ့ရတယ္၊ ဒါဟာ ဦးပုိင္လီမိတက္ပုိင္ျဖစ္တယ္၊ ထိလုိ႔မရဘူးဆုိၿပီး ေျပာတယ္။ ေနာက္တခုကေတာ့ လူေတြကုိ ေခ်ာက္ထားတာပါ။”

ေရွ႔ေန ကြန္ယက္ အေနနဲ႔ကေတာ့ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ဆႏၵျပေနသူေတြကုိ အျပင္းအထန္ ႏွိမ္နင္းဖုိ႔ ဘယ္သူက ညႊန္ၾကားသလဲ ဆုိတာကုိ သိခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းလည္း သူက ေျပာပါတယ္။ သံဃာေတာ္ေတြ အပါအ၀င္ ဆႏၵျပသူေတြ ဒဏ္ရာေတြ အျပင္းအထန္ ရခဲ့ၾကတဲ့အထိ ျဖစ္ခဲ့ရၿပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ သမၼတက စီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ေရာ ႏွိမ္နင္းမႈ အတြက္ပါ ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖဲြ႔စည္း စုံစမ္းဖုိ႔ ညႊန္ၾကားခဲ့ေပမဲ့ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ စီမံကိန္း လုပ္ငန္းေတြကုိသာ စစ္ေဆးဖုိ႔ ျပင္ဆင္ဖဲြ႔စည္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္အကဲခတ္ အဖဲြ႔ျဖစ္တဲ့ Human Rights Watch ရဲ႔ အာရွေရးရာ ကၽြမ္းက်င္သူ David Mathieson ကေတာ့ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး အစီအစဥ္ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အရပ္သား တျဖစ္လဲ အစုိးရအတြက္ေတာ့ အသစ္အဆန္းတခု ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔႔ ဆုိပါတယ္။

“ဆႏၵျပပဲြေတြ၊ ႏွိမ္နင္းမႈေတြနဲ႔ လက္ပံေတာင္းေတာင္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ တျခားကိစၥေတြ၊ ေၾကးနီထုတ္လုပ္ေရး စီမံကိန္း ကိစၥေတြ ဒါေတြအားလုံးဟာ သူ႔အတုိင္းအတာနဲ႔သူ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ အာဏာပုိင္ေတြ အေနနဲ႔ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ဆႏၵျပသူေတြ၊ ေျမယာပုိင္ဆုိင္မႈ ကိစၥေတြမွာ ဘယ္လုိ ရင္ဆုိင္ ကုိင္တြယ္မလဲ ဆုိတဲ့ စမ္းသပ္မႈ တခုအျဖစ္နဲ႔လည္း အင္မတန္မွ အေရးႀကီးပါတယ္။”

လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္းကုိေတာ့ အရင္စစ္အစုိးရ လက္ထက္မွာ စတင္ခဲ့တာမုိ႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈေတြ အားနည္းခဲ့တာပါ။ အခုအခါ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မီတီရဲ႔ အႀကီးအကဲျဖစ္တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကေတာ့ ေဒသခံေတြရဲ႔ အခြင့္အေရးကုိ အကာအကြယ္ ေပးဖုိ႔ လုိအပ္ေၾကာင္း အသိအမွတ္ျပဳ ေျပာဆုိထားေပမဲ့၊ ျပည္ပလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ခ်ဳပ္ဆုိထားတဲ့ ကတိက၀တ္ေတြကုိ အိမ္ရွင္တုိင္းျပည္ အေနနဲ႔ ေလးစားဖုိ႔ လုိမယ္လုိ႔လည္း ေျပာဆုိထားတာပါ။ လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔က သုေတသီ Mathieson ကေတာ့ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ရဲ႔ အစီရင္ခံစာဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အတြက္လည္း စမ္းသပ္မႈတခု ျဖစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ သုံးသပ္ပါတယ္။

“အင္မတန္ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥတခုကုိ စုံစမ္းစစ္ေဆးတဲ့သူ တဦးအျဖစ္နဲ႔ သာမကပါဘူး၊ သူနဲ႔အတူ ႏုိင္ငံေရး အေသြးအေရာင္စုံ အဖဲြ႔၀င္ေတြလည္း ပါ၀င္ေနၾကတာပါ။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဒီလုပ္ငန္းစဥ္မွာ ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ တေယာက္ အျဖစ္နဲ႔ ဘယ္ေလာက္ ထိေရာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မလဲ ဆုိတာကုိလည္း ေတြ႔ရလိမ့္မယ္ ထင္ပါတယ္။”

အကဲခတ္ တခ်ဳိ႔ကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကုိ ေကာ္မီတီထဲ ထည့္သြင္းတာဟာ လူလက္ခံေအာင္ လုပ္တာသာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ျမင္ၾကပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ရဲ႔ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ပါတီက ေျပာခြင့္ရသူ တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးဥာဏ္၀င္း ကေတာ့ ေနာက္ဆုံး အစီရင္ခံစာ ထြက္ေပၚလာတဲ့အခါ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ရဲ႔ အခန္းက႑ကုိ ေတြ႔ရမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာခဲ့တာပါ။

“ဘယ္လုိ ဖိအားေတြ ရွိမလဲ၊ လက္ပံေတာင္း ေဒသခံေတြ အက်ဳိးခံစားရေအာင္ ဘာေတြ လုပ္ႏုိင္သလဲ ဆုိတာေတြကေတာ့ ေနာက္ဆုံး အစီရင္ခံစာ ထြက္ေပၚလာတဲ့ အခ်ိန္အထိ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာပါ။”

တခ်ိန္တည္းမွာပဲ လက္ပံေတာင္း ေဒသခံေတြနဲ႔ တက္ၾကြသူေတြကေတာ့ စီမံကိန္း အဆုံးသတ္ေရး ဆက္လက္ ဆႏၵျပခဲ့ၾကသလုိ၊ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ သံအမတ္ႀကီး ကလည္း ျမန္မာအစုိးရ တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ဒီသီတင္းပတ္တြင္း ေတြ႔ဆုံခ်ိန္မွာ ဖိအားေပး ေျပာဆုိတာေတြ ရွိခဲ့တာပါ။ တ႐ုတ္သံ႐ုံးရဲ႔ ေၾကညာခ်က္ထဲမွာေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ သတၳဳတြင္း ၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ႀကီးေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆုံခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြကုိ အကာအကြယ္ေပးဖုိ႔နဲ႔ ျပႆနာေတြ ရွိတယ္ဆုိရင္လည္း ေျဖရွင္းႏုိင္လိမ့္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့အေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

VOA