အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ႏုိင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ မႈႏွင့္အတူမီဒီယာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကိုပါတစ္ခ်ိန္တည္းလုပ္ႏုိင္သည့္ ႏုိင္ငံျဖစ္

မတ္ ၁ဝ ရက္မွ ၁၂ ရက္အထိ အေမရိကန္အေျခစုိက္East-West Center (EWC) ကစီစဥ္ေသာ စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္အတြက္ စိန္ေခၚမႈမ်ား challenges of a Free Press ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ သတင္း မီဒီယာ ညီလာခံ (International Media Conference ) ကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏိုင္ငံ ကုန္သည္မ်ားႏွင့္ စက္မႈလက္မႈ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္းခ်ဳပ္(UMF-CCI)၌ က်င္းပခဲ့သည္။

အဆိုပါ အခမ္းအနားတြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံမွ Mr. Kavi Chong Kittavorn (Chairman,South-east Asian Press Alliance(SEAPA), Bangkok ,Thailand)၏ ေဆြးေႏြးတင္ျပခ်က္မ်ားမွာ ေအာက္ပါအတုိင္းျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ မီဒီယာျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈအေၾကာင္းကို ေျပာရ မယ္ဆိုရင္ ဒီအေျပာင္းအလဲဟာ တကယ့္ကို သိသာထင္ရွားလွပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံေတြအားလံုးထဲမွာ ႏိုင္ငံ ေရးျပဳျပင္ေျပာ င္း လဲ မႈနဲ႔အတူ မီဒီယာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကိုပါ တစ္ခ်ိန္တည္း လုပ္ႏိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့အတြက္ ေၾကာင့္ပါ။

ျမန္မာအစိုးရအေပၚအသိအမွတ္ ျပဳစရာအေကာင္းဆံုး အေၾကာင္း အရာကေတာ့ ရက္ေပါင္း တစ္ေထာင္ ေလာက္အတြင္းမွာ ႏိုင္ငံေရးအေန အထားနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ အျမင္ေတြကိုေျပာင္းလဲလိုက္ႏိုင္တာပါပဲ။

ဒါဟာ အေရးႀကီးပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ေတြကို အခ်ိန္တိုအတြင္း သိသိ သာသာ ျပဳလုပ္ႏုိင္ျခင္းဟာ ျပည္တြင္း က ျပည္သူေတြနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္း အဝိုင္းရဲ႕ဆႏၵကို ျပည့္ဝေအာင္ ျဖည့္ ဆည္းေပးလိုက္တာပါပဲ။

ျပည္တြင္းျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈဟာ အေရးပါပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက မီဒီယာျပဳျပင္ေျပာင္း လဲမႈျပဳလုပ္မွာျဖစ္လို႔ပါ။

နံပါတ္တစ္ အေနနဲ႔ကေတာ့ ဒီႏိုင္ငံရဲ႕ အေျပာင္းအလဲအတြက္ အစိုးရနဲ႔ ျပည္သူအၾကား အျပန္ အလွန္ ထိေတြ႕ေျပာဆိုမႈေတြကို တိုးျမႇင့္ဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီလို ထိေတြ႕မႈေတြဟာ အစိုးရနဲ႔ ျပည္သူ ၾကားမွာ ဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္ ေအာင္ ကူညီႏုိင္ဖို႔အတြက္ အလြန္ အေရးပါတယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ ထင္ျမင္ မိပါတယ္။

ဒုတိယအခ်က္ကလည္း အလြန္ အေရးပါပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ႏွစ္ ဖက္ညိႇႏိႈင္းေဆြးေႏြးၾကဖုိ႔ပါ။ အခု အခ်ိန္မွာ တုိးတက္ေနတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္း ေရးျဖစ္စဥ္အတြက္ ဒါဟာအလြန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ မေန႔က ေဆြးေႏြး မႈဟာ ေကာင္းပါတယ္။ဒီေကာင္းမြန္ တဲ့ႏုိင္ငံေရး အေျခအေနဟာ မီဒီယာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို အကူအညီေပး ႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။

မီဒီယာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို ျပန္ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ အေၾကာင္းရင္း ႏွစ္ခု ရွိပါတယ္။ Outside Media Resources (ႏုိင္ငံတကာမီဒီယာ က႑ေတြနဲ႔ မီဒီယာအဖြဲ႕အစည္း ေတြ)ကို ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ မီဒီယာ ျပဳျပင္မႈမွာ ေကာင္းေကာင္းအသုံး ျပဳခဲ့ၿပီးပါၿပီ။

Outside Media Resources ဆုိတာဘာေတြလဲ။

ပထမအခ်က္ကို ေဖာ္ျပဖို႔လုိပါ တယ္။ Outside Resourcesဆုိတာ ႏုိင္ငံတကာက႑ေတြနဲ႔အဖြဲ႕အစည္း ေတြပါပဲ။ အကယ္၍ အခုအခ်ိန္မွာ ႏုိင္ငံတကာ မီဒီယာက႑ေတြနဲ႔ မီဒီယာအဖြဲ႕အစည္းေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံ ထဲမွာ ရွိမေနဘူးဆုိရင္ ဒါဟာက်႐ႈံး မႈျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အာဆီယံႏုိင္ငံ ေတြထဲမွာ ႏုိင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္း ေတြကို မီဒီယာျပဳျပင္မႈနဲ႔ ထိေရာက္ စြာအသုံးခ်တဲ့ တစ္ခုတည္းေသာ ႏုိင္ငံျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျပည္တြင္း မီဒီယာက႑ကုိ ျပည္ပမီဒီယာ က႑ထက္ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္လုပ္ဖို႔ လုိ အပ္ပါတယ္။ျပည္တြင္းမီဒီယာေတြကို ယခင္အခ်ိန္နဲ႔ ယွဥ္ၾကည့္ရင္ ေခတ္မီ လာပါၿပီ။ ျမန္မာႏုိင္ငံ ျပည္တြင္း မီဒီယာေလာကထဲကို အရင္ျပင္ပ မီဒီယာျဖစ္တဲ့ မဇၥ်ိမနဲDVBတုိ႔ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာခဲ့ပါၿပီ။ အခု အခ်ိန္မွာ မဇၥ်ိမဟာျပည္တြင္းမွာပဲ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံတဲ့ မီဒီယာကုမၸဏီ တစ္ခုျဖစ္လာၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အေျခစိုက္႐ုံးဖြင့္ခဲ့ၿပီးၿပီ။

လာအုိနဲ႔ဗီယက္နမ္လုိ ႏုိင္ငံ မ်ဳိးေတြက မီဒီယာအေျခစိုက္႐ုံး ေတြဟာ ပါရီနဲ႔ကယ္လီဖုိးနီးယားလို ႏုိင္ငံျပင္ပမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ မီဒီယာလုပ္ငန္းေတြကုိ (႐ုန္းကန္ လႈပ္ရွား) အထူးအားစုိက္လုပ္ကိုင္ ေနရပါတယ္။ ဒီလုိ အေျခအေနမ်ဳိး ဒီမွာမရွိပါဘူး။

ျမန္မာ့မီဒီယာျပဳျပင္မႈမွာ ဒီလုိ ျပည္ပႏုိင္ငံမွာ မီဒီယာအေျခစိုက္ ႐ုံးဖြင့္ၿပီး လုပ္ကိုင္တာမ်ဳိးေတာ့ ေရွာင္သင့္ပါတယ္။ လာအိုနဲ႔ ဗီယက္ နမ္လုိ အထူးအားစိုက္လုပ္ကိုင္ ေနရျခင္းဟာ Outside Resources ေတြကုိ ထိခုိက္ေစပါတယ္။

ကြၽန္ေတာ္ေနာက္ဆုံးေျပာခ်င္ တဲ့အခ်က္ကေတာ့ မီဒီယာျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈဟာ စီးပြားေရးအတြက္ ေကာင္းတယ္ဆုိတာပါပဲ။ ကြၽန္ေတာ္ ေျပာရင္ ယုံပါ့မလားပဲ။ မႏွစ္က ကြၽန္ေတာ္လာအိုမွာရွိေနေတာ့ ျမန္မာ ႏိုင္ငံက ကမၻာလွည့္ခရီးသြားလုပ္ငန္း အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ကိုယ္စားလွယ္တခ်ဳိ႕ လာအုိကို အလည္အပတ္လာတာ ေတြ႕ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ကမၻာလွည့္ခရီးသြားလုပ္ငန္းကုိ ဘယ္ လိုျမႇင့္တင္ခဲ့တာလဲလို႔ ကြၽန္ေတာ္ သူတို႔ကုိ ေမးၾကည့္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္လို႔ ျမန္မာ အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ထဲက တစ္ေယာက္ က ျပန္ေျဖပါတယ္။

ခရီးသြားလုပ္ငန္း ျမႇင့္တင္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ အေျဖက ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ မႈဟာ ခရီး သြားလုပ္ငန္းကို ျမႇင့္တင္ဖို႔ အေကာင္း ဆံုးပါပဲ။ ေဒသတြင္း ႏိုင္ငံေတြအတြင္း မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ မီဒီယာျပဳျပင္မႈ လုပ္ခဲ့တာေၾကာင့္ ဒီလိုျဖစ္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ အလြန္စိတ္ဝင္ စားဖို႔ေကာင္းပါတယ္။ ဒါဟာ ဆက္စပ္မႈတစ္ခုပါပဲ။ ေနာက္ဆံုး အေနနဲ႔ မီဒီယာလြတ္လပ္မႈအၫႊန္း ကိန္းအေၾကာင္းေျပာၿပီး ကြၽန္ေတာ္ အဆံုးသတ္ပါေတာ့မယ္။

ကြၽန္ေတာ္ မီဒီယာလြတ္လပ္မႈ အၫႊန္းကိန္းကို ကမၻာ့မီဒီယာလြတ္ လပ္ခြင့္ေန႔မွာ ထုတ္ေဝခဲ့ပါတယ္။ အခုေလာေလာဆယ္ ကမၻာေပၚမွာ မီဒီယာလြတ္လပ္မႈ အၫႊန္းကိန္း စာအုပ္ ၂၆ အုပ္ရွိပါတယ္။ အဲဒီ ၂၆ အုပ္လံုးမွာ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေရွ႕ေတာင္အာရွက တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းပဲရတယ္လို႔ ေဖာ္ ျပထားပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံ ေတြဟာ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ဖိႏွိပ္မႈခံေနၾကရပါ တယ္။ ခင္ဗ်ားတို႔ မလြတ္လပ္ဘူးလို႔ ကြၽန္ေတာ္တု႔ိ မေျပာခ်င္ပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔မွာ လြတ္လပ္မႈေတာ့ ရွိပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္လြတ္လပ္ မႈရတယ္ဆိုတဲ့ အတိုင္းအတာကပဲ ေျပာစရာကိစၥျဖစ္ေနတာပါ။

ခင္ဗ်ားတို႔ သိၾကတဲ့အတိုင္း လြန္ခဲ့တဲ့ ရက္တစ္ေထာင္အတြင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ မီဒီယာေျပာင္းလဲမႈဟာ တကယ့္ကို အံ့ၾသစရာေကာင္းခဲ့ပါ တယ္။ ေျပာရရင္ မွတ္မွတ္ထင္ထင္ ရွိတဲ့ အေျပာင္းအလဲလို႔ဆိုရမွာ ေပါ့။ ျမန္မာ့မီဒီယာအေျပာင္း အလဲဟာ စင္ကာပူ၊ မေလးရွား၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ ဖိလစ္ပိုင္နဲ႔ ကေမၻာ ဒီးယားထက္ေက်ာ္သြားၿပီ။ ဒီႏုိင္ငံ ေတြရဲ႕ မီဒီယာလြတ္္လပ္မႈ အၫႊန္း ကိန္းက ျမန္မာႏိုင္ငံေနာက္မွာ က်န္ခဲ့ၿပီ။ ကြၽန္ေတာ္ေထာက္ျပ ခဲ့တဲ့မေလးရွား၊ စင္ကာပူ၊ ထိုင္း နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံတို႔ရဲ႕ မီဒီယာ လြတ္လပ္မႈအၫႊန္းကိန္းကို ဘယ္ လိုေရြးခ်ယ္ သလဲလို႔ ေမးခြန္း ထုတ္ၾကရင္ ေျဖရမွာ နည္းနည္း ခက္ပါတယ္။ ျပႆနာကေတာ့ ဘယ္ေလာက္လြတ္လပ္လဲဆိုတာပါ ပဲ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

Myanmaalinn