အစိုးရအသစ္သည္ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ ခိုင္မာေစရန္ အလ်င္အျမန္ ေဆာင္႐ြက္သင့္

၂၀၁၆ တြင္တက္လာမည့္ အစိုးရအသစ္အေနျဖင့္ လြတ္လပ္၍ ဒီမိုကေရစီ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း တစ္ရပ္အတြက္ မရွိမျဖစ္ အေျခခံျဖစ္ေသာ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ကို ခိုင္မာေစရန္ အလ်င္အျမန္ အေရးယူ ေဆာင္႐ြက္မႈမ်ား လိုအပ္မည္ဟု PEN American Center အဖြဲ႔ႀကီးက ထုတ္ျပန္လိုက္သည္။

PEN American Center အဖြဲ႔ႀကီး၏ ဒီဇင္ဘာ ၄ ရက္ထုတ္ "မၿပီးျပည့္စံုေသးေသာ လြတ္လပ္ ျခင္း-ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လြတ္လပ္စြာ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခြင့္ဆိုင္ရာ အလားအလာမ်ားႏွင့္ သံုးသပ္တင္ျပခ်က္ မ်ား" အမည္ရွိ အစီရင္ခံစာအတြင္း ထည့္သြင္း အႀကံျပဳထားျခင္း ျဖစ္သည္။

၂၀၁၀ မွ စခဲ့သည့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားသည္ ေျပာေရးဆိုခြင့္၊ ဆက္သြယ္မႈမ်ားႏွင့္ သတင္း ျဖန္႔ေဝမႈမ်ားအတြက္ ပိုမို ပြင့္လင္းေသာ အေျခအေနတစ္ရပ္သို႔ ဦးတည္သည့္ ေျခလွမ္းမ်ား ျဖစ္ေပၚ ေစခဲ့ သည္ဟုလည္း ေဖာ္ျပသည္။

အြန္လိုင္းမ်ားတြင္ ေဝဖန္ေဆြးေႏြး ျငင္းခံုျခင္း၊ မီဒီယာအသစ္မ်ား ေပၚေပါက္လာျခင္း၊ လႊတ္ေတာ္အတြက္ မဲေပးျခင္းႏွင့္ အေ႐ြးခံျခင္း စသည္ျဖင့္ ရရွိထားသည့္ လြတ္လပ္စြာ ဆႏၵထုတ္ ေဖာ္ခြင့္ကို အသံုးခ်ခြင့္ ရေနသည္ကို အသိအမွတ္ျပဳ ထည့္သြင္းထားသည္။

သို႔ေသာ္ တိုးတက္မႈသည္ ရပ္တန္႔ေနရာမွ ၂၀၁၄-၁၅ ခုမ်ားတြင္ ေနာက္ျပန္ဆြဲမႈမ်ားပင္ ရွိခဲ့ၿပီး လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ခြင့္ကို တပ္မေတာ္က ဆက္လက္ ကန္႔သတ္ ထိန္းခ်ဳပ္ေနသည္ဟု ဆိုသည္။

မီဒီယာကို ျခယ္လွယ္ရန္ႏွင့္ ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ လိုအပ္သည္ထက္ အင္အားသံုးမႈမ်ားႏွင့္ ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ ၿဖိဳခြင္းသည္ကို ေထာက္႐ႈလွ်င္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားႏွင့္ ၎တို႔၏ အေပါင္းအပါမ်ား၏ ခ်ဳပ္ကိုင္မႈ သည္ျမန္မာ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း နက္နက္႐ိႈင္း႐ိႈင္း တည္ရွိေနဆဲျဖစ္သည္ကို သိရွိႏိုင္သည္ဟု ဆိုသည္။

PEN American Center အဖြဲ႔ႀကီးအား ကမာၻအႏွ႔ံ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ခြင့္ရရန္ ရည္႐ြယ္၍ ၁၉၂၂ ခုတြင္ စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး လက္ရွိ အေမရိကန္ စာေရးဆရာ ၄,၂၀၀ ဦးျဖင့္ ပူးေပါင္း လႈပ္ရွား ေဆာင္႐ြက္ေနသည္။

"မၿပီးျပည့္စံုေသးေသာ လြတ္လပ္ျခင္း" အစီရင္ခံစာအား လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ခြင့္ကို ေထာက္ခံ အားေပးသူမ်ား၊ စာနယ္ဇင္းသမားမ်ား၊ အယ္ဒီတာမ်ား၊ အရပ္ဘက္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ သုေတသန ပညာရွင္မ်ား၊ မီဒီယာဥပေဒ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ား၊ တိုင္းရင္းသား ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္း ေဆြေႏြးမႈမ်ားအေပၚ အေျခခံထားသည္ဟု ဆိုသည္။

မၾကာမီ ေပၚေပါက္လာမည့္ အစိုးရအသစ္အတြက္ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားအား အစီရင္ခံစာအတြင္း ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပထားရာ တိုင္းရင္းသား နယ္ေျမမ်ားႏွင့္ ေက်းလက္ေဒသမ်ားအတြက္ မီဒီယာက႑ မ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ေပးရန္၊ ယင္းေဒသမ်ားမွ သတင္းေထာက္မ်ား၏ အရည္အခ်င္းမ်ားကို ျမႇင့္တင္ ေပးရန္လည္း ပါဝင္သည္။

စာနယ္ဇင္းသမားမ်ားအတြက္ သတင္းအခ်က္အလက္ ရယူအသံုးျပဳျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒ/ နည္းဥပေဒမ်ားကို ျပဌာန္းေပးရန္ႏွင့္ ႀကီးၾကပ္ေပးရန္၊ ပုဂၢလိကႏွင့္ မွ်မွ်တတ ၿပိဳင္ဆိုင္မည့္ ႏိုင္ငံပိုင္ မီဒီယာ အျဖစ္ ျပဳျပင္ရန္၊ လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ထုတ္ခြင့္ႏွင့္ စု႐ံုးခြင့္တို႔ကို က်င့္သံုးျခင္းေၾကာင့္ က်ဥ္းက် ေနသူမ်ားအား ျပန္လႊတ္ေပးရန္တို႔လည္း အႀကံျပဳသည္။

ထို႔ျပင္ တိုင္းရင္းသား ေဒသမ်ားအပါအဝင္ ေဝးလံသည့္ နယ္ေျမမ်ားသို႔ ျမန္ႏႈန္းျမင့္ တယ္လီ ကြန္း ဆက္သြယ္ေရးကို အျမန္စတင္ သံုးစြဲႏိုင္ေရး ျဖည့္ဆည္းေပးရန္၊ တိုင္းရင္းသား ဘာသာစကား မ်ားျဖင့္ ပညာသင္ၾကားျခင္း၊ သတင္းျပန္ၾကားျခင္းႏွင့္ ထုတ္ေဝျခင္းအပိုင္းတြင္ အေထာက္အကူ ေပးရန္လည္း လိုအပ္သည္ဟု ဆိုသည္။

ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခြင့္အတြက္ ဥပေဒႏွင့္ မူဝါဒဆိုင္ရာမ်ားကို ပိုမိုခိုင္မာသည့္ အကာအကြယ္ ေပးျခင္းသည္ အစိုးရအသစ္ႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအသစ္၏ လုပ္ငန္းစဥ္အတြင္း ဦးစားေပး ထည့္သြင္းမည္ ဟု ေမွ်ာ္လင့္၍ PEN American Center က အစီရင္ခံစာကို ထုတ္ျပန္တင္ျပျခင္း ျဖစ္သည္ဟု နိဒါန္း တြင္ ထည့္သြင္း အသိေပးထားသည္။

mizzima