အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၏ အေျခအေန

အေမရိကန္သမၼတေရြးေကာက္ပြဲမွာ ေျခာက္လေက်ာ္ ကြာေဝးပါေသးသည္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၏ (၄၅) ဦးေျမာက္ သမၼတ မည္သူျဖစ္လာမည္ဆုိသည္ကုိ မဆိုထားႏွင့္ ပါတီႀကီးႏွစ္ခုကုိ ကုိယ္စားျပဳရန္ မည္သူ႔ကုိ အမည္စာရင္းတင္သြင္းမည္နည္းဆုိသည္ပင္ ေသခ်ာတပ္အပ္မေျပာႏုိင္ေသာ အေနအထားျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္မွီတင္းေနထိုင္သူေပါင္း သန္း ၃၂၀ ေက်ာ္ရိွေသာ ႏုိင္ငံ၏လတ္တေလာခံစားခ်က္ႏွင့္ ကမၻာတစ္ဝန္းမွ လူမ်ားအတြက္ အဆံုးမရိွေသာ ႏုိင္ငံေရးေအာ္ပရာဟု ထင္မွတ္ရေသာ အေျခအေနတြင္ေနာက္ဆံုး၌ ေအာင္ပဲြခံမည့္ အမ်ိဳးသား (သို႔) အမ်ိဳးသမီးအတြက္ ယင္းခံစားခ်က္မွာ မည္သည့္အဓိပၸာယ္ေဆာင္မည္နည္းဆုိသည္ကုိ အကဲျဖတ္ရန္မွာ ေစာလြန္းလွသည္ မဟုတ္ေပ။ယေန႔အေမရိကန္ႏုိင္ငံတြင္ လႊမ္းမိုးေနေသာ ခံစားခ်က္မွာ လံုးလံုးလ်ားလ်ားေဒါသထြက္ျခင္း မဟုတ္လွ်င္ေသာ္မွအတုိင္းအတာတစ္ခုအထိ စုိးရိမ္ပူပန္ေနေသာ အေနအထားျဖစ္သည္။ မၾကာေသးမီကပင္ ၀ါရွင္တန္ပို႔စ္သတင္း စာႀကီးက ေ၀ါလ္စထရိ၊ မြတ္စလင္မ်ား၊ ကုန္သြယ္ေရးသေဘာ တူညီခ်က္မ်ား၊ ၀ါရွင္တန္အစိုးရ၊ ရဲတပ္ဖြဲ႕၏ပစ္ခတ္မႈမ်ား၊ သမၼတဘားရက္အုိဘားမား၊ ရီပက္ဘ ေလကန္မ်ား၊ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္သူမ်ားႏွင့္ အျခားအေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ ပစ္မွတ္ထား၍ အပိုင္းေလးပုိင္းပါေသာ ေဆာင္းပါးမ်ား ဆက္တုိက္ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ယခုအခ်ိန္တြင္ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္အား အဆိုးရြားဆံုးသံုးႏႈန္းေျပာဆုိေသာ စကားလံုးမွာ ‘ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ ႏုိင္ငံေရးသမား’ ဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းျဖစ္သည္။ ယင္းစိတ္အေျခအေနအတြက္ အက်ိဳးေက်းဇူးခံစားရသူမ်ားမွာ လြတ္လပ္စြာ ကုန္သြယ္မႈႏွင့္ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈကုိ ဆန္႔က်င္ေသာ မူ၀ါဒစိတ္ကူးထားသူမ်ား၊ လက္ရိွအခြန္ႏွင့္ ေငြေၾကးသံုးစဲြမႈ မူ၀ါဒမ်ားကုိ ေအာက္ေျခသိမ္းေျပာင္းလဲပစ္ရန္ တုိက္တြန္းေနေသာ အခုိင္အမာတည္ရိွၿပီးသားအရာမ်ားကုိ ဆန္႔က်င္သည့္ ကုိယ္စား လွယ္မ်ားပင္ျဖစ္သည္။ ၎တို႔ ေထာက္ခံအားေပးေသာ အေၾကာင္းအရာအေသးစိတ္မွာ ကြဲျပားေကာင္း ကြဲျပားပါလိမ့္မည္။ သုိ႔ေသာ္၎တို႔ ေရြးခ်ယ္မည့္ လမ္းေၾကာင္းမ်ားမွာ လက္ရိွပိုေနၿမဲ၊ က်ားေနၿမဲအေနအထားမွ သိသာစြာ ကြဲထြက္သြားပါလိမ့္မည္။

ယင္းခံစားခ်က္၏ အေျခခံမွာ သူ႔ဘာသာထင္ရွားျမင္သာသည္မဟုတ္ေပ။ အေၾကာင္းမွာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံမွာ ၂၀၀၇-၂၀၀၈  စီးပြားေရးအက်ပ္အတည္းေနာက္ စီးပြားေရးအရ ၾကည့္လွ်င္ အေျခအေနေကာင္းေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ စီးပြားေရးအ က်ပ္အတည္းေနာက္ပုိင္း အလုပ္အကုိင္ေနရာ ကုိးသန္းေက်ာ္ ဖန္တီးခဲ့သည္။ေငြေၾကးအတုိးႏႈန္းနည္းသည္။ (ယင္းအတြက္ အိမ္ႏွင့္ကားမ်ားအတြက္ ေခ်းေငြထုတ္ရန္ တတ္ႏုိင္လာၾကသည္) ဓာတ္ဆီေစ်းႏႈန္းက်ဆင္းမႈမွာလည္း သာမန္အေမရိကန္မိသားစုတစ္စုအတြက္ အခြန္ကန္ေဒၚလာ ၇၀၀ ေလွ်ာ့ခ်ေပးလုိက္ေသာ ပမာဏႏွင့္ ညီမွ်ေနသည္။ ထို႔အျပင္ စေတာ့ရွယ္ယာေစ်းကြက္မွာလည္း လြန္ခဲ့ေသာခုနစ္ႏွစ္က အနိမ့္ဆံုးသုိ႔ က်ဆင္းၿပီးေနာက္ပုိင္း ၂၀၀ ရာခုိုင္ႏႈန္းျမင့္တက္လာခဲ့သည္။ ယခင္က က်န္းမာေရးအာမခံမရိွေသာ လူသန္းေပါင္းမ်ားစြာမွာလည္း ယခုအခါ က်န္းမာေရး အာမခံရရိွသြားၿပီျဖစ္သည္။

သုိ႔ေသာ္ျငားလည္း ထိုသုိ႔ စီးပြားေရးသတင္းေကာင္းမ်ားမွာ မိသားစု၀င္ေငြအမွန္တကယ္တုိးတက္မႈ အားနည္းမႈႏွင့္ ဘဲစားဘဲေခ်ျဖစ္သြားခဲ့သည္။ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈႏႈန္း တြက္ခ်က္ၿပီးသား စစ္မွန္ေသာ မိသားစု၀င္ေငြတုိးတက္မႈ တန္႔ေနသည္မွာ ၁၅ ႏွစ္ရိွၿပီျဖစ္သည္။ အခ်ိန္ျပည့္အလုပ္ႏွင့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသား ရာခုိင္ႏႈန္းမွာ လြန္ခဲ့ေသာ ခုနစ္ႏွစ္က အေနအထားသို႔ ျပန္မေရာက္ေသးေပ။ ၎တို႔အနက္အမ်ားအျပားမွာ ႏုိင္ငံရပ္ျခားမွ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈ နည္းပညာသစ္မ်ားႏွင့္ ျပင္ပသုိ႔ အလုပ္အပ္ႏွံလုပ္ကုိင္ျခင္း (Outso-urcing) ေၾကာင့္ ၎တို႔၏ အလုပ္အကုိင္မ်ား ေပ်ာက္ကြယ္သြားမည္ကုိ စုိးရိမ္ေနၾကပါသည္။

အေမရိကန္ႏုိင္ငံသားအမ်ားအျပားပုိ၍ အသက္ရွည္ရွည္ေနထိုင္လာၾကရသည္။ သုိ႔ေသာ္ ၎တို႔ ပင္စင္ယူၿပီး အသက္အရြယ္ႀကီးရင့္ခ်ိန္အထိ ေနထုိင္ႏုိင္ရန္ လုိအပ္ေသာ ေငြေၾကးမ်ား မစုေဆာင္းႏုိင္ျဖစ္လာသျဖင့္ စုိးရိမ္ပူပန္ေနၾကသည္။ အခ်ဳိ႕မွာ အုိ ဘားမားအစိုးရလက္ထက္ ျပ႒ာန္းလုိက္ေသာ ဥပေဒေၾကာင့္ ယခင္ က ၎တု႔ိေရွာင္လႊဲခဲ့ေသာ က်န္းမာေရးအာမခံပရီမီယံေၾကးမ်ား ထည့္သြင္းေနၾကရသည္။

မညီမွ်မႈဆိုေသာ အေၾကာင္းကိစၥကလည္း ရိွေနသည္။ သုိ႔ေသာ္ျပႆနာမွာ မညီမွ်မႈကိစၥတစ္ခုတည္း မဟုတ္ေပ။ (မညီမွ်မႈမွ ပိုဆုိးလာေသာ္လည္း အေၾကာင္းအရာသစ္ မဟုတ္ေပ) အခြင့္အေရးနည္းပါးလာမႈျဖစ္သည္။ အေမရိကန္အိပ္မက္ေနရာ၌ လူတန္းစားခဲြျခားမႈ ၀င္ေရာက္လာသည္။ မည္သူမဆုိ အလုပ္ႀကိဳးစားလုပ္ကုိင္မႈျဖင့္ မိမိ၏ အေျခအေနကို တုိးတက္ေအာင္လုပ္ႏုိင္သည္ဟူေသာ စံႏႈန္းေပၚတြင္ တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံအတြက္ သိမ္ေမြ႕ႏူးညံ့ေသာ အေျပာင္းအလဲတစ္ခုျဖစ္သည္။

သုိ႔ေသာ္စုိးရိမ္ပူပန္မႈမ်ားႏွင့္ အမ်က္ေဒါသတုိ႔မွာ စီးပြားေရး ပကတိအေျခအေနႏွင့္ စုိးရိမ္ပူပန္မႈမ်ားကုိ ေဖာက္ထြင္းစီးဆင္းသြားသည္။ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာမဟုတ္ေသာ ကုိယ္ပုိုင္းဆုိင္ရာမလံုၿခံဳမႈကလည္း ရိွေနသည္။ ယင္းမွာ ရာဇဝတ္မႈအၾကမ္းဖက္၀ါဒအေပၚ ေၾကာက္ရြံ႕မႈလည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါသည္။

လူ႔အဖဲြ႕အစည္းႏွင့္ ႏုိင္ငံအမ်ားအျပားမွာကဲ့သုိ႔ပင္ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ လူ႔အဖဲြ႕အစည္း၏ လားရာအေပၚ စိုးရိမ္ပူပန္မႈမ်ားလည္း ရိွေနပါသည္။ေခတ္သစ္မီဒီယာမ်ားကလည္း အရိွတရားကို ခ်ဲ႕ကားပံုေဖာ္တတ္သည္။ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔၏ေခတ္မွာ က်ယ္ျပန္႔စြာ အသံလႊင့္ျခင္း (Broadcasting) မဟုတ္မူဘဲ က်ဥ္းေျမာင္းစြာ အသံလႊင့္ျခင္း (Narrowcasting) ေခတ္ျဖစ္သည္။ လူအမ်ားအျပားက ၎တို႔၏ ႐ႈေထာင့္အျမင္မ်ားႏွင့္ ၀ါဒတို႔ကုိ အားျဖည့္ခုိင္မာေစေသာ ဝက္ဘ္ဆုိက္မ်ားႏွင့္ ေကဘယ္႐ုပ္သံလုိင္းမ်ားကုိ ပုိမုိၾကည့္႐ႈလာၾကသည္။

ယခုအေၾကာင္းအရာအမ်ားစုမွာ စိတ္ခ်လက္ခ်ျဖစ္စရာ မရိွသေလာက္ရိွသည္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၏ ခံစားခ်က္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲ မဲဆြယ္ပြဲကုိ ျဖတ္သန္းသြားၿပီး အစိုးရသစ္ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္အတြက္စိန္ေခၚမႈႀကီးတစ္ရပ္ျဖစ္လာပါလိမ့္မည္။ ဒီမုိကရက္တစ္ႏွင့္ ရီပက္ဘေလကန္ပါတီတြင္း ႏွစ္ျခမ္းကဲြမႈမ်ားႏွင့္ ပါတီႏွစ္ခုအၾကား ကြဲျပားျခားနားမႈမ်ားေၾကာင့္ ႏုိင္ငံကုိအုပ္ခ်ဳပ္ႏုိင္ရန္ လုိအပ္ေသာ အေပးအယူလုပ္ ညိႇႏႈိင္းမႈႏွင့္ မဟာမိတ္ဖြဲ႕ျခင္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ေရး မျဖစ္ႏုိင္သေလာက္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ပင္စင္ကိစၥစုိးရိမ္မႈႏွင့္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈကုန္က်စရိတ္အေပၚ စိုးရိမ္ပူပန္မႈမ်ားေၾကာင့္လည္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ေဆာင္ရန္ ပုိမုိခက္ခဲပါလိမ့္မည္။ လြတ္လပ္စြာ ကုန္သြယ္ေရး (Free Trade) မွာလည္း အလုပ္အကုိင္ဆံုး႐ႈံးမႈမ်ားအတြက္ အျပစ္တင္ခံေနရၿပီး ေထာက္ခံမႈက်ဆင္းလာသည္။ Free Trade ေၾကာင့္ပင္ အလုပ္အကုိင္သစ္မ်ား ဖန္တီးႏုိင္ျခင္းႏွင့္ စားသံုးသူ ေရြးခ်ယ္စရာ ပုိမ်ားလာျခင္းမွာ အမွန္ပင္ျဖစ္ၿပီး ကမၻာတစ္၀န္း အေမရိကန္၏ မဟာဗ်ဴဟာရပ္တည္ခ်က္ကို ပုိမုိခုိင္မာလာေစေသာ္လည္း ေထာက္ခံမႈေလ်ာ့လာျခင္းျဖစ္သည္။ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာကပင္ အေမရိကန္၏ အစဥ္အလာတစ္ခုျဖစ္ၿပီး လူေတာ္လူေကာင္းမ်ားစြာ ရရိွခဲ့ရာ ရင္းျမစ္ျဖစ္ေသာ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးကိစၥမွာလည္း အျငင္းပြားစရာ အလြန္မ်ားျပားေနၿပီျဖစ္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ရန္ အလားအလာအလြန္နည္းပါးသည္။

အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၏ ခံစားခ်က္ေၾကာင့္ ျပည္တြင္းေရးကိစၥမ်ားတြင္ အရာရိွမ်ား၏ အာ႐ံုစူးစုိက္မႈ ပိုမ်ားလာေစပါလိမ့္မည္။ အီရတ္ႏွင့္ အာဖဂန္နစၥတန္တြင္ အေမရိကန္၏ ၾကား၀င္ေျဖရွင္းမႈမ်ား၌ ေအာင္ျမင္မႈထက္ ေပးဆပ္ရမႈက ပိုမ်ားခဲ့သည္။ ႏုိင္ငံရပ္ျခား၌ အေမရိကန္ေအာင္ျမင္မႈႏွင့္ စြမ္းေဆာင္ရည္မ်ားကုိ ႏုိင္ငံသားအမ်ားအျပားက သံသယရွိလာၾကသည္။လူတုိင္းႏွင့္ဆုိင္ေသာ ၀န္ထုပ္၀န္ပုိးမ်ားကုိ မွ်ေ၀တာ၀န္ယူထမ္းေဆာင္ျခင္းမရိွေသာ မဟာမိတ္မ်ားကိုလည္း အေမရိကန္ႏုိင္ငံသားမ်ားက စိတ္ပ်က္ေနၾကသည္။ အစုိးရအေနျဖင့္ ကမၻာႀကီးအေပၚ အာ႐ံုစုိက္မႈေလွ်ာ့ခ်ၿပီး ျပည္တြင္း၌ျဖစ္ေပၚေနေသာ မွားယြင္းမႈမ်ားကုိ ျပင္ဆင္ေစလုိၾကသည္။

အျခားႏုိင္ငံမွ လူအခ်ိဳ႕က ယခုေရးသမွ်ကုိ ေက်နပ္အားရစြာ ဖတ္႐ႈၾကပါလိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္လည္း အားလံုးၿခံဳၾကည့္မည္ဆုိပါက ယင္းမွာ ကမၻာႀကီးအတြက္ သတင္းေကာင္းမဟုတ္ပါ။ ႏွစ္ျခမ္းကြဲျပားၿပီး အာ႐ံုမ်ားေနေသာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသည္ အေရွ႕အလယ္ပုိင္း၊ ဥေရာပ၊ အာရွတြင္ တည္ၿငိမ္မႈထိိန္းသိမ္းေရး (သို႔မဟုတ္) ကမၻာႀကီး၏ စိန္ေခၚမႈမ်ားကုိ ရင္ဆုိင္ေရးအတြက္ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳရန္ စိတ္အားထက္သန္မႈ နည္းပါးသြားႏုိင္သည္။ (သုိ႔မဟုတ္) ဦးေဆာင္ႏုိင္စြမ္း နည္းပါးသြားႏုိင္ပါသည္။ အေမရိကန္၏ ဦးေဆာင္မႈမရိွပါက ယင္းစိန္ေခၚမႈမ်ားကုိ ရင္မဆုိင္ႏုိင္႐ံုသာမက ျပႆနာမ်ားပင္ ျဖစ္လာႏုိင္သည္။ ပိုဆိုးပါက တာရွည္ေသာ အက်ပ္အတည္းမ်ားပင္ ျဖစ္လာႏုိင္ပါသည္။

Ref:The State of the U.S.