အာဆီယံ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ မလုပ္ရင္ ေခတ္ႏွင့္ေလ်ာ္ညီေတာ့မည္ မဟုတ္

From - Mizzima

(သတင္းသံုးသပ္ခ်က္)
ဗုဒၶဟူးေန႔ဆိုလွ်င္ အာဆီယံ သက္တမ္း ၄၅ ႏွစ္ ျပည့္ေတာ့မည္။ ယခုလိုအခ်ိန္တြင္ အဖြဲ႔ႀကီးကို တည္ေထာင္ခဲ့သူ ထံမွ သတိေပး စကားသည္ ပိုလို႔ပင္ က်ယ္ေလာင္လာေနသည္။“အာဆီယံအေနနဲ႔ တစုတစည္းထဲ မေနရင္ အကြဲကြဲ အျပားျပား ျဖစ္ကုန္လိမ့္မယ္” ဟု စကၤာပူ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး အက္စ္ရာဂ်ာရတ္နမ္ က ၁၉၆၇ ခုႏွစ္က အာဆီယံ အဖြဲ႔ႀကီးကို တည္ေထာင္အၿပီး ထိုအခ်ိန္က ဘာေၾကာင့္ တစုတစည္းထဲ ေနဘို႔ လိုအပ္ေၾကာင္းကို ေျပာရာတြင္ ထည့္ သြင္းေျပာၾကား  သြားခဲ့သည္။ ယခုလိုအခ်ိန္တြင္ ကေမၻာဒီးယား ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ေဟာနမ္ဟြန္က ပူးတြဲ ေၾကညာခ်က္သစ္ ထုတ္ျပန္ႏိုင္ေရး အတြက္ အျခားႏို္င္ငံမ်ားမွ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ ႀကိဳးပမ္းေနဆဲပင္ရွိေသးသည္။ 
ယင္းတြင္ ကေမၻာဒီးယားတြင္ ေနာက္ဆံုး က်င္းပခဲ့ေသာ အစည္းအေဝးတြင္ မထုတ္ျပန္ျဖစ္ခဲ့သည့္ ပူးတြဲေၾကညာခ်က္မွ အစည္းအေဝး ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား ပါဝင္မည္ ျဖစ္သည္။

မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ အဖြဲ႔ဝင္ ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား အျပန္အလွန္ ယံုၾကည္မႈမွာ ဆံုးရံႈးသြား ခဲ့ရၿပီျဖစ္သည္။ ယင္းကို အလွ်င္ အျမန္ ျပန္လည္အသက္သြင္းရန္ လုိေနပါသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ရက္သတၱပတ္ ကုန္အထိေတာ့ သူတို႔သည္ ေရွ႕ဆက္
ေဆာင္ရြက္ရမည့္ အဓိက လုပ္ငန္းမ်ား ပါဝင္သည့္ စာရင္းတြင္သာ သေဘာတူညီခ်က္ ရရွိေသးသည္။ ျပႆနာမွာ အဆိုပါ စာရင္းတြင္ အားလံုး တညီတညြတ္တည္း သေဘာတူရန္ လိုအပ္ေနသည့္ အျငင္းပြါးစရာ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ ပိုင္နက္နယ္ေျမ အျငင္းပြါးမႈ ပါဝင္ေနျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

အဆိုပါ ပူးတြဲေၾကျငာခ်က္ ထုတ္ျပန္ျဖစ္ရန္ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး မာတီ နာတာလီဂါဝါ ႏွင့္ စကၤာပူ
ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ေကရွန္မူဂန္တို႔၏ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားမွာ ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္က်မွ ကေမၻာဒီးယား ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး
ေဟာ္နမ္ဟြန္၏ ႏွပ္ပစ္ ခံခဲ့ရပံု အေၾကာင္းမ်ားကို ယခုရက္သတၱပတ္မ်ားအတြင္း အာဆီယံ သံတမန္ အသိုင္းအဝိုင္း အၾကား ေျပာဆိုေနၾကသည္။

ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ အေရးအခင္းသည္ အာဆီယံ၏ အျခား အေရးကိစၥမ်ားအေပၚ လႊမ္းမိုးလာမည္ကို အာဆီယံ
ႏုိင္ငံအခ်ဳိ႕က အလြန္အမင္း စိုးရိမ္ပူပန္ေနၾကသည္။ ယခု သေဘာကြဲလြဲမႈကိုသာ မေျဖရွင္းႏိုင္ပါက လာမည့္ ႏိုဝင္ဘာ တတိယ ပတ္တြင္ က်င္းပရန္ရွိသည့္ ထိပ္သီး အစည္းအေဝးမ်ားလည္း ပ်က္ျပားမည့္ပံု ရွိေနသည္။ ထုိ႔ျပင္ အျခား အနာဂါတ္ အစီအစဥ္မ်ားကိုလည္း ထိခိုက္ေစလိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။

အင္ဒိုနီးရွား သမၼတ ဘန္ဘန္ဆူဆီလိုယူဒိုယူႏို ႏွင့္ စကၤာပူဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ လီရွင္းလံု တို႔က ကေမၻာဒီးယား ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဟြန္ဆင္ထံ ပုဂၢိဳလ္ေရး ေမတၱာရပ္ခံစာပို႔အၿပီး ေနာက္တရက္မွာပင္ မေလးရွား ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ နာဂ်စ္ရာဇတ္ကလည္း
ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေရးသားထားသည့္ စကားလံုးမ်ား ပါဝင္သည့္ စာတေစာင္ကို အလားတူ ေရးသားေပးပို႔ခဲ့သည္။
ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ အျငင္းပြါးမႈသည္ အာဆီယံ အသိုင္းအဝိုင္း တည္ေဆာက္ထားမႈကို မထိခိုက္ေစသင့္ေၾကာင္း အဆိုပါစာတြင္ ေရးသားထားသည္။

အဆိုပါ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားတြင္ မပါဝင္ဘဲ ရွက္ဖြယ္လိလိ က်န္ေနခဲ့သူမွာ ထိုင္းႏိုင္ငံပင္ ျဖစ္သည္။ ထိုင္းသည္ လက္ငင္းတြင္ အာဆီယံ တ႐ုတ္အၾကား ညွိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ေဆာင္ရြက္ေပးေနသည့္ ႏုိင္ငံလည္း ျဖစ္သည္။ ဟြန္ဆင္ကလည္း သူ႔ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ေဟာ္နမ္ အာဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးမ်ားထံ ဇူလိုင္ ၂၆ ရက္ ေန႔စြဲျဖင့္ ျဖန္႔ေဝထားသည့္ စာကို အမွတ္တမဲ့ ရည္ညႊန္းကာ တံု႔ျပန္ေျပာဆိုမိခဲ့သည္။ အဆိုပါစာသည္ အာဆီယံ အတြင္းပိုင္းတြင္သာ ျဖန္႔ေဝရန္
ေရးသားထားသည့္စာ ျဖစ္ၿပီး အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠ႒၏ ဇူလိုင္လ အစည္းအေဝးအတြင္း ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မႈ မ်ား အေၾကာင္း အေသးစိတ္ ေရးသားထားသည့္စာ ျဖစ္သည္။ အဆုိပါ အစည္းအေဝးတြင္ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ အျငင္းပြါးမႈကို ပူးတြဲေၾကညာခ်က္တြင္ ထည့္သြင္းမေဖာ္ျပႏိုင္ဘဲ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။

ပူးတြဲ ေၾကညာခ်က္သစ္တရပ္ကို ေနာက္ ၄၈ နာရီအတြင္း ထုတ္ျပန္ေၾကညာျခင္း မျပဳႏိုင္ပါက အာဆီယံ အဖြဲ႔ႀကီး အေနျဖင့္ သမိုင္းတေလွ်ာက္ အေမွာင္မိုက္ဆံုး ကာလကို ေရာက္ရွိသြားလိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။ ပို၍အေရးႀကီးသည့္ အခ်က္မွာ အလွည့္က် ဥကၠ႒ အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံအတြက္ သိကၡာက်စရာ ျဖစ္လာမည့္ အေရးပင္ ျဖစ္သည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ၄၅ ႏွစ္တာကာလ အာဆီယံ အဖြဲ႔ႀကီး၏ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားကို မီးေမာင္းထိုးျပရန္ ႀကိဳးပမ္းေနခိုက္တြင္ ယခုကဲ့သုိ႔ အျဖစ္မ်ဳိး ေပၚေပါက္လာရျခင္း ျဖစ္သည္။ ဖႏြမ္းပင္ ေၾကညာခ်က္ကို ထို႔အတြက္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေသာ္လည္း ယင္းမွာ အႏွစ္မပါ ဗလာဟင္းလင္းႀကီး ျဖစ္ေနသည္။

ေနာင္အနာဂါတ္တြင္ အလွည့္က် ဥကၠ႒ အျဖစ္ ထမ္းေဆာင္မည့္ ႏိုင္ငံမ်ားလိုက္နာရန္ လမ္းညႊန္ခ်က္မ်ား လုပ္ထံုး လုပ္နည္းမ်ားကို ေရးဆြဲထားရွိရန္ လိုအပ္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း အရာရွိမ်ားႏွင့္ ပညာရွင္မ်ားအၾကား အလြတ္သေဘာ
ေဆြးေႏြးမႈ အခ်ဳိ႕လည္း ရွိႏိုင္ပါသည္။ ယခုေလာေလာဆယ္တြင္ေတာ့ အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠ႒ႏွင့္ အာဆီယံ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအၾကား ဆက္ဆံေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒ ဟူ၍ တိတိက်က် မရွိေသးပါ။ အာဆီယံ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးႏွင့္ ယင္း၏ဝန္ထမ္းအဖြဲ႔က မည္သို႔မည္ပံု အကူအညီမ်ား ေပးႏိုင္ေၾကာင္းလည္း တိတိက်က်
ျပ႒ာန္းခ်က္ မရွိေသးပါ။ လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္း ေလးခုလံုးလံုး လုပ္ခဲ့သလိုပင္ အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ားအၾကား မည္သည့္ ျပႆနာပဲျဖစ္ျဖစ္ တညီတညြတ္တည္းေသာ သေဘာတူညီခ်က္ကို အလြယ္တကူပင္ ရႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္ဟု အာဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ားက ေပါ့ေပါ့ဆဆ သေဘာထားခ့ဲ ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ဖႏြမ္းပင္ အျဖစ္အပ်က္ႀကီး အၿပီးတြင္ေတာ့ ယင္းအေျခအေန တခုလံုး ေျပာင္းလဲသြားခဲ့သည္။

ပို၍ အေရးပါသည့္အခ်က္မွာ က႑အသီးသီးအၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈႏွင့္ ညွိႏိႈ္င္းဆက္သြယ္မႈ ပိုမုိေကာင္းမြန္ အက်ဳိးရွိေစေရးအတြက္ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္၏ အေနအထားကို ျပန္လည္ဆန္းစစ္သံုးသပ္ရန္ လိုအပ္လာျခင္းပင္
ျဖစ္သည္။ အမွန္စင္စစ္ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာဆူရင္ပစ္ဆူဝမ္ ကလည္း ေရပိုင္နက္ အျငင္းပြါးမႈႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အဖြဲ႔ဝင္ ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား သေဘာကြဲလြဲမႈမ်ားကို အေရးတႀကီး ေျဖရွင္းရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ယခင္ႏွစ္ကတည္းကပင္ မိမိ၏ေထာက္ခံတင္ျပခ်က္ အမ်ားအျပားကို အဖြဲ႔ႀကီးထံ ေပးပို႔ခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ အာဆီယံအဖြဲ႔ႀကီးႏွင့္ ယင္း၏ အတြင္းေရးမႉးအဖြဲ႔တို႔ ရင္ဆိုင္ေနရေသာ စိန္ေခၚမႈမ်ားအေၾကာင္း ေရးသားထားသည့္ မိမိ၏ အထူးအစီရင္ခံစာတရပ္ကို လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္က အလွည့္က် ဥကၠ႒အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံထံ ေဒါက္တာ ပစ္ဆူဝမ္ က ေပးပို႔ခဲ့ၿပီး
ျဖစ္သည္။ အာဆီယံ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအၾကား မ်ားေျမာင္လွသည့္ တာဝန္ ဝတၱရားမ်ား အခန္းက႑မ်ား၊ ယင္းအဖြဲ႔အစည္းမ်ားအၾကား တခုႏွင့္တခု မည္သုိ႔မည္ပံု ဆက္စပ္ေနသည္ ဆုိသည္တုိ႔ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ တိတိက်က်
ေရးဆဲြခ်မွတ္ထားပါရန္ အဆိုပါ အထူး အစီရင္ခံစာတြင္ သူက အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို တိုက္တြန္းထားခဲ့သည္။

အာဆီယံ ပဋိဉာဥ္စာတန္းႀကီး ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္တြင္ အသက္ဝင္လာၿပီးေနာက္ ေျမာက္မ်ားလွစြာေသာ အာဆီယံ သေဘာတူစာခ်ဳပ္မ်ားႏွင့္ ကတိကဝတ္မ်ားကို အဖြဲ႔ဝင္ ႏိုင္ငံမ်ား လိုက္နာရာတြင္ အေထာက္အကူျပဳရန္အတြက္ အာဆီယံ အာဏာပိုင္ အဖြဲ႔အစည္းသစ္မ်ားကို ဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ယင္းတို႔မွာ အာဆီယံ ညွိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္
ေရး ေကာင္စီ၊ အာဆီယံ လူမႈေရးႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈေကာင္စီ၊ အၿမဲတမ္း ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ေကာ္မတီတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ တခ်ိန္တည္းတြင္ အာဆီယံ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ရာထူးကို အာဆီယံအဖြဲ႔ႀကီး၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအရာရွိခ်ဳပ္အာဏာအပ္ႏွင္း ခဲ့ၿပီး ဝန္ႀကီးအဆင့္အတန္းလည္း ေပးထားခဲ့သည္။ အာဆီယံ အတြင္းေရးမႉးအဖြဲ႔တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ျခင္း မျပဳမီက ဆူရင္သည္ ဝန္ႀကီးအဆင့္အတန္း ရွိသည့္ ပထမဆံုးေသာ အာဆီယံ အႀကီးအကဲ ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဆူရင္ကို ဆက္ခံသူ ဗီယက္နမ္မွ လီယံုမင္းမွာ ဒုတိယ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ျဖစ္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။

အာဆီယံ အဖြဲ႔အတြင္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္္မ်ား ခ်မွတ္ရာတြင္ စြမ္းရည္ျပည့္ဝ ထက္ျမက္ေစေရး အတြက္ အာဆီယံ ပဋိဉာဥ္ စာတန္းႀကီးကို ျပန္လည္သံုးသပ္ဘို႔ လို/မလိုကို အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္မ်ား မၾကာမီ ဆံုးျဖတ္ၾကလိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ ပဋိဉာဥ္ စာတန္းႀကီး အသက္ဝင္လာၿပီးေနာက္ အဖြဲ႔ဝင္ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ေနာက္ဆက္တဲြ စာခ်ဳပ္မ်ားကို ခ်ဳပ္ဆို ထားခဲ့ၾကရာ ယင္းတို႔မွာ ယခုအခ်ိန္အထိ လုပ္ေဆာင္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ဤကိစၥမ်ားအတြက္ ေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္းမႈမ်ား မၿပီးျပတ္ေသးသမွ် အာဆီယံ အဖြဲ႔ႀကီး၏ အဆင့္ဆင့္ အသီးသီးအၾကား လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ လုပ္ကိုင္ပံုစနစ္မ်ားမွာ
ေခ်ာေမြ႔လိမ့္ဦးမည္ မဟုတ္ေပ။ အာဆီယံ အဖြဲ႔ႀကီး၏ အာဏာပိုင္ အဖြဲ႔ခြဲအသီးသီးအၾကား ဆက္သြယ္မႈႏွင့္ အခန္းက႑မ်ား ရွင္းလင္းမႈ မရွိျခင္းေၾကာင့္ ေန႔စဥ္လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္လုပ္ကိုင္ရာတြင္ စိုးရိမ္ဖြယ္ အေဆာက္အအံုဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ား ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။

ေအာက္ပါ ေမးခြန္းမ်ားမွာ အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္မ်ား မုခ်ေျဖရွင္းရမည့္ ျပႆနာအခ်ဳိ႕ ျဖစ္သည္။ အာဆီယံ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္သည္ ဝန္ႀကီးအဆင့္ရွိ တဦးတည္းေသာ အာဆီယံ ကိုယ္စားလွယ္ေလာ။ ဂ်ီ ၂ဝ အဖြဲ႔ႀကီး အပါအဝင္ အျခား ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား၊ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားႏွင့္ ဝန္ႀကီးအဆင့္ အစည္းအေဝးမ်ားသို႔ အာဆီယံ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ တက္ေရာက္ခြင့္ ရျခင္းေၾကာင့္ သူသည္ အျခားအာဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ား သို႔မဟုတ္ အျခား ဝန္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ကြာျခားခ်က္ ရွိပါသလား။ အကယ္၍ ထုိသို႔ ျဖစ္ခဲ့သည္ဆိုလွ်င္ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ေျပာဆုိသည့္ အာဆီယံ သေဘာထားကို အာဆီယံ အဖြဲ႔ဝင္ ႏိုင္ငံ အစုိးရမ်ားက မည္သို႔ သေဘာထားၾကမည္လဲ။

ဤအေရးပါေသာ ျပႆနာႀကီးမ်ားကို ေျဖရွင္းႏိုင္ရန္အလို႔ငွါ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ႏွစ္ လံုးလံုး ေဒါက္တာဆူရင္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ သည္ ဆိုသည္မွာ အားလံုးသိသည့္ လွ်ဳိ႕ဝွက္ခ်က္ ျဖစ္ပါသည္။ အနာဂါတ္တြင္ ပိုမိုစြမ္းေဆာင္ရည္ ျပည့္ဝသည့္ အတြင္းေရးမႉး အဖြဲ႔ႀကီး ေပၚေပါက္ေရးအတြက္ သူက လမ္းခင္း ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့သည္။ သူ၏ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မႈ မ်ားကို အင္ဒိုနီးရွားႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံတုိ႔က ေထာက္ခံခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ထုိသို႔ မရွင္းမလင္း ျဖစ္ေနမႈကိုပင္ ေရွး႐ိုးစြဲ အဖြဲ႔ဝင္ အမ်ားအျပားက ပိုမို လိုလားေနၾကသည္မွာ နက္နက္ရိႈင္းရိႈင္း ရွိေနသည္။ သို႔မွသာ အျငင္းပြါးစရာ ေပၚတိုင္း အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ဝန္ႀကီးမ်ားက ေနာက္ဆံုး အဆံုးအျဖတ္ ေပးခြင့္အာဏာ ရွိေနမွာ ျဖစ္သည္။ အာဆီယံ အဖြဲ႔ႀကီးကိုယ္တုိင္ ယခင္ထက္ ပိုမို စုစည္းမိလာေသာ္လည္း အာဆီယံ အႀကီးအကဲတဦးကို မိမိတို႔ကိုယ္စား ေျပာဆိုခြင့္
ေပးရန္ သူတို႔တြင္ အစီအစဥ္ မရွိေသးပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ အာဆီယံ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို တရားဝင္ မွတ္တမ္းမ်ားတြင္ ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပမထားႏိုင္လွ်င္ ဖႏြမ္းပင္မွာ ျဖစ္ခဲ့သလိုပင္ ေဆာင္ရြက္ဆဲႏွင့္ အသစ္ျဖစ္ေသာ လုပ္ငန္းမ်ား အစီအစဥ္မ်ားအားလံုး ရပ္တန္႔သြားပါလိမ့္မည္။

စည္းမ်ဥ္း အေျခခံ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ အဖြဲ႔အစည္းတရပ္အေနျဖင့္ အာဆီယံသည္ ပဋိဉာဥ္ စာတမ္းကို ျပန္လည္သံုးသပ္ ရန္ လိုၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ႀကိဳးပန္းမႈမ်ားကို ရဲရဲဝ့ံဝံ့ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ေနာက္ႏွစ္တြင္ အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠ႒အျဖစ္ တာဝန္ယူမည့္ ဘရူႏိုင္း ႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ဤၾကံဆမႈကို ယခုပင္ အရအမိ ဆုပ္ကိုင္ လုပ္ေဆာင္ရန္ လိုပါသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ငါးႏွစ္တာ အတြင္း အဖြဲ႔ႀကီး၏ စြမ္းေဆာင္ရည္ႏွင့္ အႏၲရာယ္မ်ားကို ကိုယ္တိုင္ ကိုယ္က် သိရွိနားလည္ခဲ့သူ ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ေဒါက္တာဆူရင္၏ ေထာက္ခံတင္ျပခ်က္မ်ားကို အျပည့္အဝ ေထာက္ခံမႈ
ေပးသင့္ပါသည္။

ဤသို႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားသာ မလုပ္ပါက အာဆီယံအဖြဲ႔ႀကီးသည္ ဘံုအက်ဳိးစီးပြါးႏွင့္ တႏိုင္ငံခ်င္း၏ အမ်ဳိးသား အက်ဳိးစီးပြါးတို႔အၾကား ပဋိပကၡမ်ား ပိုမိုႀကီးထြားလာၿပီး အာဆီယံ အဖြဲ႔ႀကီးတခုလံုးကို ခ်ည့္နဲ႔သြားေစပါလိမ့္မည္။   ။


ကာဗီခ်ဳံကစ္တာဗြန္ ( Kavi Chongkittavorn) ၏ At 45, Asean must reform or become irrelevant ကို ဘာသာျပန္ဆို ေဖာ္ျပပါသည္။ ကာဗီခ်ဳံကစ္တာဗြန္ သည္ အာဆီယံႏွင့္အေရွ႕ေတာင္အာရွအေရးကၽြမ္းက်င္သူ တဦးျဖစ္သည္။