လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ အျမန္ျပင္ဟု ADB တိုက္တြန္း

ဒီႏွစ္လယ္ေလာက္တုန္းက ရန္ကုန္နဲ႔ မႏၱေလးၿမိဳ႕ေတြမွာ ေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ျပည္သူေတြ လွ်ပ္စီးမီးပံုမွန္ရဖို႔ ဆႏၵျပ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကပါတယ္ (ဓာတ္ပံု- Reuters)

ႏိုင္ငံဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ အတြက္ အဓိကလိုအပ္ခ်က္ တခုျဖစ္တဲ့ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားေပး စနစ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံထဲ မွာ အဆီအေငၚ မတဲ့ျဖစ္ေနတာေတြကို အာရွဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဘဏ္ (Asian Development Bank – ADB) က ေထာက္ျပ ေျပာဆိုလိုက္ပါၿပီ။

ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္မႈ ညံ့ဖ်င္းတာ၊ ေသေသခ်ာခ်ာေလ့က်င့္မထားတဲ့ ဝန္ထမ္းေတြ၊ အစီအစဥ္ေရးဆြဲမႈမရွိတာနဲ႔ ခ်ိနဲ႔ေနတဲ့ ဗ်ဳ႐ိုကေရစီယႏၱယားအပါအဝင္ ျပႆနာေပါင္း ေသာင္းေျခာက္ေထာင္ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စြမ္းအင္ သယ္ယူျဖန္႔ျဖဴးစနစ္က မေလာက္မငျဖစ္ၿပီး ယိုယြင္းေနတာပါ။ စြမ္းအင္ကိစၥေတြကို ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်တဲ့ေနရာမွာ ေတာင္ ဝန္ႀကီးဌာန ၈ ခု ပါဝင္ပတ္သက္ေနပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္လည္း စြမ္းအင္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ တာဝန္ယူမႈအပိုင္းကို ျပန္လည္စုဖြဲ႔ဖို႔နဲ႔ အလယ္အလတ္ကာလကေန ေရရွည္ အထိ အစီအစဥ္ေတြဆြဲဖို႔ အေရးေပၚလိုေနၿပီလို႔ ADB က ဆိုတာေပါ့။

ႏိုင္ငံထဲမွာ လက္ရွိရွိေနတဲ့ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားကြန္ရက္က အကန္႔အသတ္လည္းရွိ၊ ၿပီးေတာ့ သိပ္ေဟာင္းေနၿပီး ထိန္း သိမ္းေစာင့္ေရွာက္တာလည္း ညံ့ဖ်င္းတာမို႔ “တင္ပို႔ရာႏွင့္ ျဖန္ျဖဴးရာတို႔တြင္ ဆံုး႐ံႈးမႈ ျမင့္မားလွ်က္ရွိသည္၊ ယင္းကိစၥ အား လတ္တေလာ ကိုင္တြင္ေျဖရွင္းရန္ လိုအပ္သည္” လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေျခအေနဆိုင္ရာ အစီရင္ခံစာမူၾကမ္းထဲမွာ ADB က ထည့္သြင္းေရးသားထားပါတယ္။ ADB ဟာ ေငြေၾကး၊ နည္းပညာအကူအညီေတြနဲ႔အတူ ျမန္မာျပည္နဲ႔ ျပန္ လည္ ညွိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ ျပင္ဆင္ေနတာပါ။

ၾသဂုတ္လတုန္းကလည္း ရန္ကုန္မွာ ADB ႐ံုး ျပန္ဖြင့္ခဲ့ပါေသးတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၄ ႏွစ္လံုးလံုး ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ ADB ႐ံုး မရွိခဲ့ပါဘူး။

ဒါ့ျပင္ အစီရင္ခံစာထဲမွာ “တစတစတိုးလာေနေသာ စြမ္းအင္လိုအပ္ခ်က္မ်ား ျပည့္မွီေရးအတြက္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈဆိုင္ရာ လိုအပ္ခ်က္မ်ား အပါအဝင္ လွ်ပ္စစ္၊ ေရနံ၊ ေက်ာက္မီးေသြးႏွင့္ အျခားစြမ္းအင္အရင္းအျမစ္မ်ားအတြက္ ရႏိုင္သည့္ အေထာက္အပံ့ နည္းလမ္းမ်ားအေပၚတြင္လည္း အကဲျဖတ္ရမည္” လို႔ ေရးထားပါေသးတယ္။

ႏိုင္ငံထဲမွာ စြမ္းအင္သံုုးစြဲမႈကိုေတာ့ “အလြန္ႀကီးမားသည့္ စြမ္းအင္အရင္းအျမစ္မ်ား ရွိလင့္ကစား ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ တဦးခ်င္း စြမ္းအင္သံုးစြဲမႈသည္ အေရွ႕ ေတာင္အာရွအတြင္း အနိမ့္ဆံုးတြင္ ပါဝင္သည္။ ထိုသို႔စြမ္းအင္လိုအပ္ခ်က္ နိမ့္က်ရျခင္းသည္ တဦးခ်င္းဝင္ေငြ နိမ့္က်မႈႏွင့္ စြမ္းအင္ဆိုင္ရာအေျခခံအေဆာက္အအံု မလံုေလာက္မႈတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္” လို႔ အစီရင္ခံစာက ေထာက္ျပျပန္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ လူဦးေရ သန္း ၆၀ အနက္ ၂၆ ရာခိုင္ႏႈန္းပဲ လွ်ပ္စစ္မီး ရၾကတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ဒီႏိုင္ငံက “ေဒသတြင္း စြမ္းအင္ (အထူးသျဖင့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔) အဓိကတင္ပို႔တဲ့ ႏိုင္ငံ ၅ ႏိုင္ငံထဲက တႏိုင္ငံ” လို႔ ADB က ေျပာပါတယ္။

ဒီႏွစ္လယ္ေလာက္တုန္းက ရန္ကုန္နဲ႔ မႏၱေလးၿမိဳ႕ေတြမွာ ေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ျပည္သူေတြ လွ်ပ္စီးမီးပံုမွန္ရဖို႔ ဆႏၵျပ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ ထြန္းထားတဲ့ဖေရာင္းတိုင္ေလးေတြကို လက္မွာကိုင္ၿပီး ညဖက္မွာ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ ခ်ီတက္ ဆႏၵျပၾကတာပါ။

ဒါက စီပြားေရးအရ စတင္တိုးခ်ဲ႕ေဆာင္ရြက္လာတာမို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ေထာက္ပံ့မႈနဲ႔ ျဖန္ျဖဴးမႈေတြ လံုေလာက္မႈမရွိဘူးဆိုတာကို မီးေမာင္းထိုးျပလိုက္တာပါပဲ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား ထုတ္လုပ္ႏိုင္မႈဟာ ၃၃၆၁ မီဂါဝပ္ ရွိတာမို႔ အရင္ခန္႔မွန္းထားတာထက္ ပိုမ်ားတယ္လို႔ ADB အစီရင္ခံစာက ဆိုပါတယ္။

၁ မီဂါဝပ္ကို အခ်ိန္ျပည့္ထုတ္ေပးႏိုင္ရင္ အိမ္ ၁၀၀၀ ေလာက္ကို မီး တႏွစ္ ေပးႏိုင္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ နည္းပညာနဲ႔ အျခားျပႆနာ တသီတတန္းရွိေနတာမို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘယ္ေသာအခါကမွ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား အျပည့္အဝ မထုတ္လုပ္ႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီျပႆနာေတြထဲမွာ ဓာတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းေတြက ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္မႈညံ့ ဖ်င္းတဲ့ ဓာတ္အားေပးစက္႐ံုေတြဆီကို တေနရာထက္ပိုၿပီး ေပးရတာေၾကာင့္ ဓာတ္ေငြ႔ဖိသြင္းမႈ မလံုမေလာက္ျဖစ္ၿပီး ဓာတ္အား ထုတ္သင့္သေလာက္ မထုတ္ႏိုင္တာ၊ ယိုယြင္းပ်က္စီးေနတဲ့ ေကဘယ္ႀကိဳးေတြနဲ႔ ထရန္စေဖာ္မာေတြ၊ ၿပီးေတာ့ ေရနည္းသြားတဲ့အခါ ေရအားလွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္မႈမွာ ဓာတ္အားေလ်ာ့က်သြားတာေတြ ပါဝင္ပါတယ္။

လူဦးေရအရ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔သိပ္မကြာတဲ့ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာဆိုရင္ ၂၆၀၀၀ မီဂါဝပ္ထုတ္ႏိုင္တာမို႔ ႏိုင္ငံထဲက အစြန္အဖ်ား ေက်းလက္ေတာရြာေတြ အထိ လွ်ပ္စစ္မီးေပးႏိုင္္ပါတယ္။ အဲ့ဒီဓာတ္အားရဲ႕ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းနီးပါးကို သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ ကေန ထုတ္ယူတာျဖစ္ၿပီး ႏွစ္စဥ္ဓာတ္ေငြ႔လိုအပ္ခ်က္ရဲ႕ သံုးပံုတပံုဝန္းက်င္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံကေန တင္သြင္းတာပါ။

ဒါေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ ဓာတ္အား ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ကို ေရအားလွ်ပ္စက္ကေန ထုတ္ယူတယ္၊ ၂၁ ရာ ခိုင္ႏႈန္းကို သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ကေန ထုတ္ယူတယ္၊ ၿပီးေတာ့ က်န္တဲ့ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ေက်ာက္မီးေသြးကေန ထုတ္ယူ တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ ျမစ္ေတြကေနတဆင့္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ထုတ္ႏိုင္တဲ့ အလားအလာက ၁၀၀၀၀၀ မီဂါဝပ္ေက်ာ္ရွိၿပီး စုစုေပါင္း ၄၆၁၀၁ မီဂါဝပ္ထုတ္ႏိုင္တဲ့ စီမံကိန္းအႀကီးစား ၉၂ ခုကိုလည္း ေတြ႔ထားၿပီးျဖစ္တယ္လို႔ ADB အစီရင္ခံစာက ဆိုပါတယ္။

သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ဆိုရင္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လက္ေတြ႔စမ္းသပ္ႏိုင္တဲ့ အရံသိုေလွာင္ပမာဏ ၁၁.၈ ထရီလီယံကုဗ ေပ ရွိတဲ့အျပင္ ဒီထက္မကပိုႏိုင္တဲ့ “အလားအလာ အေျမာက္အမ်ား” လည္း ရွိပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ ခန္႔မွန္းေျခ ေက်ာက္မီး ေသြးတန္ခ်ိန္ ၄၈၉ မီလီယံ မက္ထရစ္တန္ရွိၿပီး ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ ၆၉၂၀၀၀ တန္ ထုတ္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ အံ့ၾသ စရာကေတာ့ ႏိုင္ငံထဲမွာ အေျခခံစြမ္းအင္သံုးစြဲမႈရဲ႕ ၆၅ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ဟာ သစ္၊ မီးေသြးနဲ႔ စိုက္ပ်ိဳးေရးနယ္ပယ္က ထြက္တဲ့ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းေတြလိုမ်ိဳး ေလာင္စာအျဖစ္အသံုးျပဳလို႔ရတဲ့အရာေတြဆီက လာတာပါပဲ။

စြမ္းအင္ဝန္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔ စုစုေပါင္း ၂၅၇၀ မီဂါဝပ္ထုတ္ႏိုင္မယ့္ ေရအားလွ်ပ္စစ္စက္႐ံု ၁၃ ခုကို ၂၀၂၀ ခုႏွစ္မွာ အၿပီးတည္ေဆာက္ဖို႔ စီစဥ္ေနတယ္၊ ဒါေပမယ့္ တျခား ေရအားလွ်ပ္စစ္စက္႐ံု အေတာ္မ်ားမ်ားကိုေတာ့ ႏိုင္ငံျခားသား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြက တည္ေဆာက္ဖို႔ အစီအစဥ္ရွိတယ္လို႔ ADB က ေျပာပါတယ္။ စုစုေပါင္း ၂၂၀၀ မီဂါဝပ္ ထုတ္ႏိုင္ မယ့္ ေက်ာက္မီးေသြးသံုး လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားေပးစက္႐ံု ၄ ခုနဲ႔ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔သံုး စက္႐ံု တခုကိုလည္း လာမယ့္ ၂ ႏွစ္အတြင္း ရန္ကုန္အနီးတဝိုက္မွာ တည္ေဆာက္သြားဖို႔ စီစဥ္ထားတယ္လို႔လည္း ADB က ဆိုပါတယ္။

အဲ့ဒီ ဓာတ္အားေပးစက္႐ံုေတြ တည္ေဆာက္တဲ့ကိစၥမွာ ေတာင္ကိုရီးယားနဲ႔ ဂ်ပန္ကုမၸဏီေတြ ပါဝင္ပါတ္သက္မႈရွိတယ္ လို႔ သိရပါတယ္။

“၆၀၀ မီဂါဝပ္ ထုတ္ႏိုင္မယ့္ ေက်ာက္မီးေသြးသံုး စက္႐ံုတခုကို တည္ေဆာက္မယ္ဆိုရင္ အနည္းဆံုး ေဒၚလာ သန္း ၇၀၀ ကုန္လိမ့္မယ္။ တကယ္လို႔ ေလထုညစ္ညမ္းမႈကို အေကာင္းဆံုး ကာကြယ္ေပးႏိုင္တဲ့ နည္းပညာပါတတ္ဆင္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ အမ်ားဆံုး သန္း ၈၅၀ ေလာက္ ကုန္သြားႏိုင္တယ္” လို႔ ဘန္ေကာက္မွာအေျခစိုက္တဲ့ စြမ္းအင္လုပ္ငန္း ေလ့လာဆန္းစစ္သူ ေကာလင္း ေရးႏိုးစ္ (Collin Reynolds) က ေျပာပါတယ္။ “ဒီအရြယ္အစားမ်ိဳး သဘာဝဓာတ္ေငြ႔သံုး စက္႐ံုေဆာက္ရင္ေတာ့ ကုန္က်မႈ ပိုမ်ားလိမ့္မယ္” လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

“သဘာဝဓာတ္ေငြ႔က ျမန္မာျပည္မွာ ေရရွည္လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားထုတ္ယူႏိုင္ဖို႔ အေကာင္းဆံုး စြမ္းအင္ အရင္းအျမစ္ ျဖစ္သြားမယ့္ပံု ေပၚပါတယ္။ ေရတိုမွာေတာ့ ေက်ာက္မီးေသြးသံုးစနစ္က ဓာတ္အားထုတ္ယူတဲ့ေနရာမွာ ပိုၿပီး ျမန္ျမန္ ဆန္ဆန္ ထုတ္ယူႏိုင္မယ္၊ ၿပီးေတာ့ ဓာတ္ေငြ႔ပိုက္လိုက္အသစ္ေတြလည္း ေဆာက္ဖို႔ မလိုဘူးေလ” လို႔ ေကာလင္း ေရးႏိုးစ္က ဆက္ေျပာပါတယ္။

“ေရအားလွ်ပ္စစ္စက္႐ံုေတြကေတာ့ ကုန္က်မႈမ်ားတယ္၊ တိုးတက္မႈလည္း ပိုေႏွးတယ္၊ ၿပီးေတာ့ ျဖန္႔ျဖဴးႏိုင္မႈစြမ္းအား ကလည္း ရာသီအလိုက္ျဖစ္တဲ့အျပင္ ရာသီဥတုေၾကာင့္လည္း ထိခိုက္မႈ ရွိႏိုင္ေသးတယ္။

ယူနန္ျပည္နယ္မွာဆိုရင္ ေရ ေတြခန္းၿပီး ေရအားလွ်ပ္စစ္စက္႐ံုေတြ ရပ္ေနတာမို႔ ဓာတ္အားမလုံေလာက္မႈျဖစ္ေနတာ အေတာ္ၾကာေနၿပီ” လို႔လည္း သူက ဆိုပါေသးတယ္။

ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ လွ်ပ္စစ္နဲ႔ ေလာင္စာဆီ ႏႈန္းထားေတြကို “ျပန္လည္သံုးသပ္” သင့္တယ္၊ ၿပီးေတာ့ အစိုးရပိုင္ စြမ္း အင္လုပ္ငန္း ၈ ခုကိုလည္း ပုဂၢလိကပိုင္လုပ္ဖို႔ စဥ္းစားသင့္တယ္လို႔ ADB ရဲ႕ အစီရင္ခံစာထဲမွာ အႀကံျပဳထားပါတယ္။

ဒါ့ျပင္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး၊ ေရေပးေဝမႈ၊ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ အဆင့္အတန္း၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္၊ ေဒသတြင္း ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈ၊ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ ပညာေရးက႑ေတြကိုလည္း အဲ့ဒီအစီရင္ခံစာထဲမွာ အကဲျဖတ္ထားပါ ေသးတယ္။

ဒါေပမယ့္ ျမန္မာျပည္ကို နည္းပညာနဲ႔ အျခားအကူအညီ တစံုတရာမေပးခင္မွာ ျမန္မာျပည္က ADB အေပၚတင္ေန ေသးတဲ့ ေႂကြးေဟာင္းေတြကို ေၾကေအာင္ အရင္ျပန္ဆပ္ ရမယ္လို႔ ADB က အစီရင္ခံစာထဲမွာ ထပ္မံေတာင္းဆိုထားပါ တယ္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံက ADB သို႔ ေပးရန္ရွိေသးသည့္ေငြမ်ား ရွင္းလင္းသြားေစေရးအတြက္ ADB အေနႏွင့္ ျမန္မာ အာဏာပိုင္ မ်ား၊ အျခား ေႂကြးရွင္မ်ားႏွင့္အတူ ေဆာင္ရြက္လွ်က္ရွိပါသည္။ ဤသို႔ေဆာင္ရြက္မႈသည္ ႏိုင္ငံတကာေငြေၾကး အရင္း အျမစ္မ်ားအား ျမန္မာႏိုင္ငံက ျပန္လည္ လက္လွမ္းမွီႏိုင္ေရး အတြက္ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ ႀကိဳးပမ္းမႈ အစိတ္အပိုင္းတရပ္ ျဖစ္ပါသည္” လို႔ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ေရးထားပါတယ္။ အေျခခံကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ADB နဲ႔ ဆက္စပ္ေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုရင္ ADB လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကေန အက်ိဳးအျမတ္ ရလာဖို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီလုပ္ငန္းေတြက ျပည္သူပုိင္နဲ႔ ပုဂၢလိကပိုင္ က႑ေတြကို ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ တာကေန သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ေရရွည္ ထိန္းထားႏိုင္တဲ့ ေက်းလက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး အစီအစဥ္ေတြဆြဲတာနဲ႔ HIV/AIDS ျပႆနာကို ကိုင္တြယ္တာေတြအထိ ပါဝင္ပါတယ္။

စစ္အစိုးရက ၁၉၈၈ မွာ ADB ကို အေႂကြးဆက္မဆပ္ေတာ့ဘဲ ရပ္လိုက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ျမန္မာျပည္က ADB ကိုေပးရမယ့္ အေႂကြး ေဒၚလာ သန္း ၅၀၀ ရွိေနပါေသးတယ္။

William Boot ၏ ADB Highlights Burma’s Dire Energy System ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေဖာ္ျပသည္။

From-ဧရာ၀တီ