မိႈတက္ေဆးဝါး အေရးမယူဘူးလား

ျမန္မာျပည္ရွိ ေဆးရုံ၊ ေဆးခန္းမ်ား ေဆးဝါးမ်ား အရည္အေသြး ထိန္းသိမ္းေရး သတိရွိၾကရန္ လိုသည္ (ဓာတ္ပံု- Reuters)

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္းရွိ ေဆးဆိုင္၊ ေဆးခန္းမ်ားတြင္ ရက္မလြန္ေသးသ ည့္ေဆးမ်ား မႈိတက္ျခင္း၊ ပ်က္ဆီးျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚေနသည္က လက္ရွိ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ေဘးကင္းလံုၿခံဳေ ရးအတြက္ ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္လာၿပီ ျဖစ္သည္။ အဆိုပါေဆးမ်ားသည္ တရား၀င္ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာန၏ စစ္ေဆးမႈမ်ားကို ခံယူခဲ့ၿပီး ေသာ ေဆး၀ါးမ်ားျဖစ္သည္။

“က်ေနာ္႕ေဆးခန္းကို ျပေနၾက လူနာေတြမလာၾကေတာ့ ဘာျဖစ္လို႕လဲစံုစမး္တယ္။ ရင္းႏွီးတဲ့သူတစ္ဦးက ဆရာ့ေဆးခန္းက ေပးလိုက္တဲ့ ေဆးေတြမွာ မႈိေတြတက္ေနတဲ့ေဆးေတြ ပါလာလို႕ ေနာက္ေဆးခန္း တခုကို ေျပာင္းျပလိုက္တာလို႕ဆိုေတာ့မွ ေဆးေတြကို ျပန္စစ္ျဖစ္တာ။ အဲဒီမွာေတြ႕တာပဲ” ဟု သဃၤန္းကၽြန္းၿမိဳ႕ နယ္အတြင္းရွိ ေရႊစၾကၤာေဆးခန္းမွ ေဒါက္တာနႏၵထြန္းက အဆိုပါ ေပးလိုက္ေသာ ေဆးအမ်ိဳးအစားမ်ားကို ေဆးခန္းတြင္ရွာၿပီး စစ္ေဆးၾကည့္သည့္အခါတြင္ ေဆးကဒ္တကဒ္လွ်င္ ေဆးတေတာင့္က မိႈတက္ေနျခင္းကို ေတြ႕ရွိခဲ့ရသည္ဟု ေျပာျပသည္။

ထို႕အျပင္ မိမိေသာက္္ေနၾက ႏွလံုးေဆးမ်ားသည္ သက္တမ္းကုန္ဆံုးျခင္းမရွိေသာ္လည္း ေဆးလံုးမ်ား အရည္ေပ်ာ္ေနေၾကာင္း သဃၤန္းကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္ ငမိုးရိပ္ရက္ကြက္မွ ေဒၚတင္ကလည္း ေျပာသည္။

“က်မ ႏွလံုးေအာင့္တတ္တဲ့အတြက္ အဲဒီေဆးကို အျမဲေဆာင္ထားခဲ့တယ္။ တေန႕က ညသန္းေခါင္ေဆး ေသာက္ဖို႕လုပ္ေတာ့ ေဆးကေပ်ာ္ေနၿပီ။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီအခ်ိန္ ေဆးဆိုင္ေတြက ပိတ္ေနၿပီဆိုေတာ့ ၀ယ္လို႕မရ တာနဲ႕ အဲဒီေဆးအေပ်ာ္ကိုပဲ ေသာက္လိုက္ရတယ္” ဟု ေျပာသည္။

ေစ်းကြက္အတြင္း ေဆးမ်ားမိႈတက္ျခင္း၊ ပ်က္ဆီးျခင္းမ်ားသည္ ျဖစ္တတ္ေသာသေဘာရွိေသာ္လည္း ကုမၸဏီအမ်ားစုက ျပန္အေၾကာင္းၾကားလွ်င္ ေဆးအသစ္မ်ား လဲလွယ္ေပးတတ္ေၾကာင္း၊ ထားသိုမႈ နည္းစနစ္ မမွန္ကန္လွ်င္လည္း ျဖစ္တတ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ေဆးဘူးမ်ားတြင္ထားသိုမႈနည္းစနစ္ႏွင့္ပက္သက္ၿပီး လမ္းညႊန္ခ်က္မ်ားပါေသာ္လည္း ေဆးဆိုင္မ်ားတြင္ လိုက္ နာမႈအားနည္းျခင္းမ်ား၊ သယ္ယူပို႕ေဆာင္မႈမ်ားတြင္လည္း ျဖစ္တတ္သည္။

သို႕ရာတြင္ ေဆးဘူးမ်ားတြင္ ထားသိုမႈ ညႊန္ၾကားလႊာမ်ား ေရးသားလိုက္ရံုျဖင့္ လံုေလာက္ၿပီလား၊ ေဆး၀ါးမ်ား ကိုယ္တိုင္က အ၇ည္အေသြး ညံ့ဖ်င္း လာၿပီလားဆိုသည္ကို စစ္ေဆးရန္ မလိုအပ္ဘူးလားဟု အခ်ိဳ႕ကလည္း ေမးခြန္းထုတ္ၾကသည္။

ဆရာ၀န္ရႈေထာင့္မွေနၿပီး ေဆးမ်ား ရက္မလြန္ခင္ မိႈတက္ျခင္း၊ ပ်က္ဆီးေနျခင္းက မွတ္ပံုတင္ျဖန္႕ခ်ိေနေသာ ေဆးမ်ားတြင္ ျဖစ္ပ်က္ေနျခင္းက လက္ခံႏိုင္စရာလံုး၀မရွိေၾကာင္း၊ သက္ဆိုင္ရာမ်ားအေနျဖင့္ ထိုကိစၥကို စိစစ္အေရးယူရန္လိုအပ္လာၿပီျဖစ္ေၾကာင္း၊ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ေဆး၀ါး လံုျခံဳ စိတ္ခ်မႈကို ထိခိုက္လာႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ရန္ကုန္ေဆးတကၠသိုလ္ ၂ မွ အမည္မေဖာ္လိုေသာ သင္တန္းနည္းျပ ဆရာ၀န္ တစ္ဦးက ေျပာသည္။

“ေဆးေတြ ရက္မလြန္ခင္ မိႈတက္ကေတာ့ ဘယ္လိုမွကို မျဖစ္သင့္ဘူး။ အဓိက ျဖစ္ေနတာက ေဆးေလာကမွာ ေစ်းကြက္စစ္တမ္းမ်ိဳးေတြ လုပ္တာမရွိတာပဲ။ ေစ်းကြက္မွာ စစ္ေနတာက ေဆး၀ါး အတုကိစၥေလာက္ပဲ အေလးထားတယ္။

လိုင္းေဆးေတြေလာက္ပဲ ေသေသခ်ာခ်ာလုပ္တယ္။ ကုမၸဏီက ေဆးေတြဆို ယံုၾကည္မႈရွိၾကတယ္။ တကယ္ဆိုရင္ ေဆးေတြက ထုတ္လုပ္တဲ့ေန႕ ဘယ္ေလာက္ဆိုရင္ ပ်က္စီးတတ္လဲ။ ဘယ္လိုမ်ိဳး ထားသိုတာေတြက ပ်က္စီးတတ္လဲ ဆိုတာကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာတဲ့ အဖြဲ႕မ်ိဳး၊ လုပ္တဲ့သူမ်ိဳး မရွိေသးဘူး။ တကယ္လို႕ထားသိုမႈမွာ ေျပာစရာရွိရင္ ညႊန္ၾကားခ်က္ အသစ္ေတြထပ္ထုတ္ရမယ္၊ ေဆးကိုက ရက္မလြန္ခင္ ပ်က္ဆီးတတ္တယ္ဆိုရင္ ရက္လြန္ေန႕စြဲကို ျပင္ဖို႕လုိလာတယ္။ ဒါေတြကို တိတိက်က် စစ္တမ္းေကာက္ယူတာမ်ိဳး၊ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာတာမ်ိဳး က်ေနာ္႕လုပ္သက္အရ မေတြ႕ေသးဘူး။ အဲဒီလို သုေသသနျပဳစုတဲ့ စာတမ္းမ်ိဳး လံုး၀ကိုမေတြ႕ဖူးဘူး” ဟု အဆိုပါ ဆရာ၀န္က ေထာက္ျပေျပာဆိုသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ အစားအစာႏွင့္ ေဆး၀ါးကြပ္ကဲေရးဌာနမွ ကၽြမ္းက်င္ဆရာ၀န္  ေဒါက္တာသိဂီ ၤဇင္ က ထိုသို႕ ျဖစ္ပ်က္လာလွ်င္ မိမိတို႕သက္ဆိုင္ရာအဖြဲ႕မ်ားထံ အေၾကာင္းၾကားရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း၊ အေၾကာင္းမၾကားသည့္ အခါတြင္ မိမိတို႕စစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕အေနျဖင့္ ညႊန္ၾကားမႈမ်ား လုပ္ရန္မလြယ္ကူေၾကာင္း၊ အေၾကာင္းၾကားရာတြင္လည္း သက္ဆိုင္ရာ ၿမိဳ႕နယ္က်န္းမာေရးအဖြ႕ဲထံသို႕ အေၾကာင္းၾကားၿပီး ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာသည္။

ေဆးမ်ား သက္တမ္း ကုန္ဆံုးရက္ မတိုင္ခင္ ပ်က္ဆီးျခင္း၊ မိႈတက္ျခင္းမ်ား ေတြ႕ႀကံဳရလွ်င္ ေဆးခန္းမ်ားအေနျဖင့္လည္း သက္ဆိုင္ရာသို႕တိုင္ၾကားအသိေပးျခင္းမ်ားကို ျပဳ လုပ္သင့္ေၾကာင္း က်န္းမာေရး၀န္ၾကီးဌာန ေခတၱ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာ မင္းသန္းညြန္႕ကလည္း ေျပာသည္။

ေဆး၀ါးႏွင့္ပက္သက္ၿပီး ႀကီးၾကပ္မႈေကာ္မတီအဆင့္ဆင့္ရွိေသာေၾကာင့္ ၄င္းတို႕ထံအေၾကာင္းၾကားၿပီး ေဆးဆိုင္၊ ေဆးခန္းမ်ား၏ ထားသိုမႈနည္းစနစ္မ်ားေၾကာင့္လား၊ ေဆးကုမၸဏီမွ ေဆးမ်ားေၾကာင့္လားဆိုသည္ ကို ညွိႏိႈင္းအေျဖရွာသင့္ေၾကာင္း ၄င္းကဆက္ေျပာသည္။

ထို႕အျပင္ ” ေဆးခန္းဖက္က သိဖို႕ေကာင္းတာက ေဆးကို သူလက္ခံတဲ့အခ်ိန္မွာ ေဆးရဲ႕အေျခအေန ကို သူစိစစ္ဖို႕ေတာ့ လိုမယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ထဲမွာပဲ ကုမၸဏီဘက္က ေဆးမေကာင္းဘူးဆိုရင္ ဒါကို သူေျပာျပဖို႕လိုမယ္။ ကုမၸဏီဘက္က ေဆး၀ါးေတြ သိုေလွာင္တယ္ဆိုတာ ဘယ္လိုသိုေလွာင္ရမလဲဆိုတဲ့ သီးျခား သတ္မွတ္ခ်က္ေတြရွိတယ္။  အဲဒီသတ္မွတ္ခ်က္ေတြအတိုင္း မသိုေလွာင္ႏိုင္ဘူး ဆိုလို႕ရွိရင္လည္း ေဆး၀ါးေတြမွာ ပ်က္ဆီးမႈေတြ ျဖစ္တယ္” ဟု ေဒါက္တာ မင္းသန္းညႊန္႕က သံုးသပ္ျပသည္။

သုိ႕ရာတြင္ ေဆးဆိုင္မ်ားအေနျဖင့္ မိႈတက္ေဆးဝါးမ်ား ေတြ႕လာလွ်င္ တိုင္ၾကားျခင္း မလုပ္လိုၾကေပ။

ေဆးဆိုင္မ်ားတြင္ လာေရာက္စစ္ေဆးသည္ကို မလိုလားေသာေၾကာင့္ မိမိတို႕ဆိုင္မ်ားတြင္ ေတြ႕ရွိသည့္အခါ သက္ဆိုင္ရာေ ဆး၀ါးျဖန္႕ခ်ိေပးသည့္ကုမၸဏီမွ လာေရာက္ လဲလွယ္မေပးလွ်င္ လႊင့္ပစ္လိုက္ၾကေၾကာင္း ကမာရြတ္ၿမိဳ႕နယ္၊ လွည္းတန္းလမး္ဆံုအနီးရွိ ေဆးဆိုင္ပိုင္ရွင္ ေဒၚခင္ခင္ေလး ကေျပာသည္။

“ကိုယ့္ဆိုင္ေတြမွာ နယ္စပ္က၀င္တဲ့ လိုင္းေဆးေတြေရာ၊ ကုမၸဏီပစၥည္းေတြေရာ ေရာေရာင္းေတာ့ လာစစ္ေဆးတာမ်ိဳးကို မလိုခ်င္ဘူး။ ေနာက္ၿပီး ပတ္၀န္းက်င္က ကိုယ့္ဆိုင္ကို သက္ဆိုင္ရာအဖြဲ႕ေတြ လာစစ္ေဆးခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ အျမင္ကိုလည္း မခံခ်င္ၾကဘူး။

ဒါ့ေၾကာင့္ ေဆးဆုိင္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ အဲဒီလို ေဆးေတြ မိႈတက္တာ ေတြ႕ရင္ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနကို အေၾကာင္းမၾကားၾကဘူး ထင္တယ္။ က်မတို႕ေဆးဆိုင္မွာလည္း အဲဒီလိုျဖစ္ ပ်က္တာေတြ ဒီႏွစ္ပိုင္းမွာ ပိုျဖစ္လာပါတယ္။ တခါမွေတာ့ အေၾကာင္းမၾကားဘူး။ ကုမၸဏီကို ဖုနး္ဆက္လိုက္ၿပီး လာလဲေပးဖို႕ပဲ ေျပာတယ္။ လဲမေပးတဲ့ ကုမၸဏီေတြလဲရွိတယ္။ ဒါမ်ိဳးဆို မိႈတက္ေနတဲ့ေဆးကို ပစ္လိုက္တာပဲ” ဟု ေဒၚခင္ခင္ေလးကေျပာသည္။

From-ဧရာ၀တီ