တပ္မေတာ္အား အရပ္သား အစိုးရ လက္ေအာက္တြင္ ထားရႇိရန္ အပါအ၀င္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ မစ္ခ်္မက္ေကာ္နယ္ တိုက္တြန္း

အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ မစ္ခ်္မက္ေကာ္နယ္ ၾသဂုတ္ ၁ ရက္က မီဒီယာမ်ားႏႇင့္ ေတြ႕ဆုံစဥ္ (Photo: AFP)

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အျပဳသေဘာ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ရႇိေနေသာ္လည္း သီးျခားျဖစ္ေနသည့္ တပ္မေတာ္ကို အရပ္သားထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္တြင္ထားရႇိရန္အပါအ၀င္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒပါ

အခ်က္အခ်ဳိ႕ ျပင္ဆင္ေရးႏႇင့္ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ကိစၥရပ္မ်ားကို ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ သြားရန္ လိုအပ္ေနေသးေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အတြက္ တိုက္တြန္း ေ၀ဖန္ေနသူ ၾသဇာႀကီးမားေသာ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္မစ္ခ်္မက္ေကာ္နယ္က ေျပာၾကားသည္။

ယခင္က ျမန္မာႏိုင္ငံအား ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈမ်ားတြင္ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ ျပဳခဲ့သူ ရီပတ္ဘလီကင္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္မစ္ခ်္မက္ေကာ္နယ္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား လႊတ္ေပးျခင္း၊ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားကို လႊတ္ေပးျခင္း၊ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပးၿပီး တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ားႏႇင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရယူႏုိင္ခဲ့ျခင္း တို႔အတြက္ ခ်ီးက်ဴးခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အတြက္ အလုပ္အမ်ားႀကီး ဆက္လုပ္ရဦး မည္ျဖစ္ေၾကာင္းႏႇင့္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးသည္ စစ္မႇန္ေသာ ေျပာင္းလဲမႈအတြက္ အေရးပါေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။

''အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္ခဲ့ေပမယ့္ အလုပ္ေတြ အမ်ားႀကီး ဆက္လုပ္ရပါဦးမယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးပါ။ လက္ရႇိ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒဟာ ဒီမိုကေရစီ ေျပာင္းလဲေရး အတြက္ အလုပ္မျဖစ္ပါဘူး။ ဒီေတာ့ ျမန္မာဟာ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ ေနာက္တစ္ဆင့္ တက္ခ်င္တယ္၊ အေမရိကန္ႏုိင္ငံနဲ႔ ပိုၿပီးရင္းႏႇီးစြာ ဆက္ဆံခ်င္တယ္ဆိုရင္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ ရပါလိမ့္ မယ္'' ဟု ၎က ေျပာၾကားသည္။

ျပဳျပင္ရမည့္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒႏႇင့္ ပတ္သက္ၿပီး အခ်က္ေလးခ်က္ကို ျပင္ဆင္ရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ရည္ညႊန္းေျပာဆိုခဲ့ၿပီး လက္ရႇိတပ္မေတာ္၏ ႏိုင္ငံေရးတြင္ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနမႈႏႇင့္ ပတ္သက္ ၍ ျပဳျပင္ရမည္ဟု ေ၀ဖန္ခဲ့သည္။

''ပထမဆံုး ျပင္ဆင္ရမႇာက တပ္မေတာ္ကို အရပ္သား ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မႇာ ထားဖို႔ပါ။ တည္ၿငိမ္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ ႏုိင္ငံတိုင္းမႇာ တပ္မေတာ္ဟာ အရပ္သား ဦးေဆာင္မႈေအာက္မႇာ ရႇိရပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ မႇာ ျဖစ္ေနတဲ့ ျပင္ဆင္ရမယ့္ အဓိက ျပႆနာက ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး ျဖစ္စဥ္ထဲ ပါ၀င္ေနတဲ့ တပ္မေတာ္ရဲ႕ အခန္းက႑ပါ။ ဒါေပမဲ့ ခက္ေနတာက သမၼတဟာ လက္နက္ကိုင္တပ္ေတြ အကုန္လံုးရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္မေန ဘဲ တပ္မေတာ္ဟာ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈေအာက္ မႇာ သီးသန္႔ရႇိေနတာပါ'' ဟု မစ္ခ်္မက္ေကာ္နယ္က ေျပာၾကားသည္။

''တပ္မေတာ္ဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ကာကြယ္ပိုင္ခြင့္ ရႇိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရႇိတဲ့ အခါမႇာ တပ္မေတာ္ဟာ ကခ်င္ေတြနဲ႔ တိုက္ခိုက္တဲ့အခါ သမၼတရဲ႕ အမိန္႔ကို လြန္ဆန္ၿပီး ဘယ္ေလာက္ အတုိင္းအတာထိ လုပ္ေဆာင္ခဲ့လဲ ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေမးခြန္းေတြ ရႇိလာပါတယ္'' ဟု သမၼတ ရပ္ဆိုင္းခိုင္းေသာ္လည္း ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ တိုက္ပြဲမ်ားႏႇင့္ ပတ္သက္၍ ၎က ရည္ညႊန္း ေျပာၾကားသည္။

ကမၻာေပၚတြင္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္သည့္ အေမရိကန္ လက္နက္ကိုင္ တပ္မ်ားသည္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏႇင့္ ပူးတြဲေလ့က်င့္ သင္ၾကားေပးျခင္းျဖင့္လည္း ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အေနျဖင့္ အရည္အခ်င္း ျပည့္၀ လာၿပီး ႏိုင္ငံေရးတြင္ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈ နည္းလာေအာင္၊ အရပ္သား ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္ သို႔ ေရာက္ ရႇိလာေအာင္ အကူအညီ ျဖစ္ႏုိင္သည့္ အခ်က္တစ္ခ်က္ ျဖစ္မည္ဟု မစ္ခ်္မက္ေကာ္နယ္ က ေျပာၾကား သည္။

''ေနာက္ထပ္ ျပဳျပင္ရမယ့္ အခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာျပည္သူေတြ အေနနဲ႔ ကိုယ္ႀကိဳက္တဲ့သူ ကို ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ ေပးဖို႔အတြက္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ဖို႔ပါ။ ဒါဟာ ဒီမိုကေရစီ အေျခခံ သေဘာတရားပါ။ အခုလက္ရႇိ သမၼတျဖစ္ဖို႔ အတြက္ လိုအပ္တဲ့ ကန္႔သတ္ခ်က္ဟာ အရမ္းက်ဥ္းေျမာင္းၿပီး အဓိပၸာယ္ ကင္းမဲ့ေနပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ အစိုးရဟာ လူထုရဲ႕ ေရြးခ်ယ္ႏိုင္စြမ္း အေပၚ အယံုအၾကည္ နည္းေနရတာလဲ'' ဟု ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပါ သမၼတျဖစ္ခြင့္ရႇိသူ အရည္အခ်င္း ကန္႔သတ္ခ်က္ႏႇင့္ ပတ္သက္၍ ၎က ေ၀ဖန္ေမးခြန္း ထုတ္ခဲ့သည္။

ယခုသတ္မႇတ္ခ်က္သည္ ၂၀၁၅ ခုႏႇစ္ အတြက္ ရည္မႇန္းေရးဆြဲ ထားျခင္းျဖစ္ၿပီး ျပဳျပင္မႈ မျပဳလုပ္ႏုိင္ပါက ၂၀၁၅ ခုႏႇစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ၏ တရား၀င္မႈ၊ မ၀င္မႈအေပၚ ေမးခြန္းထုတ္စရာမ်ား ျဖစ္လာႏုိင္ၿပီး ဆုိးက်ဳိးမ်ား ရႇိလာမည္ ဟုလည္း ၎က ဆက္လက္ ေျပာၾကားသည္။

တတိယအခ်က္ ျပင္ဆင္ရမည့္ အရာအျဖစ္ တရားစီရင္ေရး မ႑ိဳင္သည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မ႑ိဳင္၏ လႊမ္းမိုးမႈမ်ား ခံေနရသည့္ အခ်က္ကို ေထာက္ျပခဲ့သည္။ ၎က တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္ အမီႇအခုိ ကင္းမႈသည္ အလြန္ အေရးပါသည့္ အခ်က္ျဖစ္သည္ဟု ေျပာၾကားသည္။

ေနာက္ဆံုးအခ်က္ အေနျဖင့္မူ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ားအား အာမခံခ်က္ ရႇိေနရန္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။

''ေနာက္ဆံုး အခ်က္ကေတာ့ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုေတြကို အာမခံေပးႏုိင္တဲ့ ဖြဲ႕စည္းပံုျဖစ္ဖို႔ပါ။ ဒီမ်ဳိးႏြယ္စုေတြမႇာ ဗဟိုအစိုးရနဲ႔ တပ္မေတာ္အေပၚ မယံုၾကည္မႈေတြ အျမစ္တြယ္ေနပါတယ္။ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒမႇာသာ သူတို႔ရဲ႕ ရပိုင္ခြင့္ အခြင့္အေရးေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အကာအကြယ္ေတြ ေပးမယ္ ဆိုရင္ အစိုးရနဲ႔ အဆင္ေျပလာဖို႔ အတြက္ အခ်ိန္အမ်ားႀကီး ေပးရမယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ မထင္မိပါဘူး'' ဟု ၎က ေျပာၾကားသည္။

အသက္ ၇၁ ႏႇစ္ရႇိၿပီျဖစ္ေသာ မစ္ခ်္မက္ေကာ္နယ္သည္ ရီပတ္ဘလီကင္ ပါတီ၀င္ တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ကင္တက္ကီျပည္နယ္မႇ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္တစ္ဦး ျဖစ္သည္။ ကင္တက္ကီျပည္နယ္ သမိုင္းတြင္ သက္တမ္းအရင့္ဆံုး လႊတ္ေတာ္အမတ္ တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ျမန္မာ့အေရးႏႇင့္ ပတ္သက္၍ ၾသဇာႀကီးမားေသာ လႊတ္ေတာ္အမတ္ တစ္ဦးျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံကို ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ ဦးေဆာင္ခဲ့သူ တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၏ အေမရိကန္ ခရီးစဥ္တြင္ ၎ႏႇင့္ ေတြ႕ဆံုၿပီး ေနာက္တြင္မႇ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို ေလ်ာ့ခ်ေပး ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

EMG