အဆုတ္ေရာဂါ အေႀကာင္းသိေကာင္းစရာ

တီဘီ ေရာဂါအစ ..................
ေသြးေၾကာေလး ဆိုတာ ေသြး ေၾကာကေန႐ုိက္လိုက္တဲ့အခါ vascular end-on effect လို႔ေခၚ တယ္။ ေသြးေၾကာ ေလးေပၚလာတယ္။ အဆုတ္မွာရွိတဲ့ အက်ိတ္( gland ) တကယ္လို႔ ထံုးဓာတ္( CALCIFY )၀င္ သြားရင္ လည္း အစက္ေပၚတယ္။ ဒါ ေတြက ေရာဂါ မဟုတ္ဘူး။ ေနာက္ တစ္ခု အဆုတ္မွာ အစက္ကေလး ( spot )ႏွင့္စၿပီး တီဘီျဖစ္တာရွိသလို တီဘီ ေရာဂါျဖစ္ၿပီးလို႔ ေကာင္းသြား ရင္လည္း အစက္ ကေလးက်န္ရစ္ခဲ့ တတ္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ spot လို႔ ေျပာလိုက္တဲ့ အခ်က္က အစက္ ကေလး တစ္ခုေတြ႕တာျဖစ္တဲ့အတြက္ အဲဒီအစက္ ကေလးက ဘာမွမျဖစ္ တာကေန အသက္ အႏၲရာယ္ရွိႏုိင္ သည္အထိ သူမ်ားကုိ ကူးစက္ႏုိင္တဲ့ ေရာဂါထိျဖစ္ႏုိင္ တယ္။

တီဘီျဖစ္တဲ့ လူတုိင္း အဆုတ္ မွာ အစက္က်န္ခဲ့တဲ့သူကုိ ရာခုိင္ႏႈန္း နဲ႔ခန္႔မွန္း လို႔မရဘူး။ တီဘီျဖစ္တုိင္း လည္း အစက္က်န္ ရမယ္မဟုတ္ဘူး။ တခ်ဳိ႕က တီဘီ ေရာဂါ ႏွစ္ခါကေန သုံးခါျဖစ္ပါေစ အစက္( spot )မက်န္ ခဲ့ဘူး။ တခ်ဳိ႕က် ေတာ့ တီဘီေရာဂါ ျဖစ္တယ္။ ခဏေပါ့ ေဆးေသာက္ ေတာ့ ေပ်ာက္သြားတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဆုတ္ထဲ မွာ အစက္က်န္ေနခဲ့တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ တီဘီျဖစ္တဲ့လူ ရာခုိင္ ႏႈန္းဘယ္ ေလာက္ က အမာရြတ္က်န္ ခဲ့တယ္၊ မက်န္ခဲ့ဘူး ခန္႔မွန္းလို႔မရ ဘူး။ မွန္းထားတာလည္း မရွိဘူး။ က်န္ခ်င္တဲ့ သူက်န္ခဲ့မယ္။

အစက္( spot )က ေသြးေၾကာ ေၾကာင္းျဖစ္တယ္။ ဒါသဘာ၀ပဲ။ အနာက်က္သြားလို႔ က်န္ေနခဲ့တဲ့ အက်ိတ္ေတြ ထံုးဓာတ္၀င္သြားၿပီး ပ်က္စီးတာ။ အဲဒါကုိ ကုဖို႔လို သလား ဆုိေတာ့ မလိုဘူး။ တီဘီျဖစ္ၿပီးလို႔ အမာရြတ္ က်န္တာ ဒါလည္းကုဖို႔မ လိုဘူး။ သုိ႔ေသာ္ အနာစျဖစ္မယ့္ေန ရာ သေႏၶတည္တဲ့ေနရာက အစက္ ( spot )ဆုိရင္ကုရမယ္။ ကင္ဆာ လည္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ အမာရြတ္ဆုိ တဲ့ဟာ က မေပ်ာက္ ဘူး။ ေပ်ာက္ခ်င္တယ္ ဆုိရင္ အမာရြတ္ကုိ လွီးထုတ္မွ ရ မယ္။ ဥပမာ ဓားထိ တယ္။ အမာ ရြတ္ က်န္ေနခဲ့ တယ္။ အမာရြတ္ကုိ ေပ်ာက္ခ်င္ရင္ အမာရြတ္ကုိလွီးထုတ္ မွရမယ္။ ေဆးေသာက္လို႔လည္း မေပ်ာက္ႏုိင္ဘူး။ အဲဒါဆုိ အမာရြတ္ ကုိလီွးထုတ္ရင္ သင့္သလား ဆုိတဲ့ ေမးခြန္း ထုတ္လာႏုိင္တယ္။ အစက္ ကေလးတစ္စက္ က်န္တဲ့အတြက္ ခဲြထုတ္ရမယ့္အႏၲရာယ္ႏွင့္အဆုတ္ ခဲြစိတ္တယ္ ဆုိတာ major operation အဲဒါမ်ဳိးေရာ သင့္ေတာ္ပါ့မလား မတန္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ မခြဲစိတ္ ရဘဲႏွင့္ ေပ်ာက္ေအာင္ လုပ္လို႔လည္း မရဘူး။


တီဘီေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုကာကြယ္ရမလဲ.....

တီဘီပုိး၀င္မ၀င္ကုိ အေရျပား ေအာက္မွာ ေဆးထုိးၿပီးစမ္းရတဲ့ နည္းရွိတယ္။ အဲဒါလည္း ရာႏႈန္း ျပည့္မ ေသခ်ာ ဘူး။ ေနာက္ေသြးစစ္ ၿပီးစမ္းတဲ့နည္းရွိတယ္။ အဲဒီနည္းက လံုး၀စိတ္မခ်ရဘူး။ WHO က အဲဒီ နည္းကုိ တီဘီေရာဂါသတ္မွတ္ဖို႔အ တြက္ မသံုးဖို႔ေျပာၿပီးသား၊ ဘယ္တစ္ ခုမွ ေသခ်ာတာမရွိဘူး။ တီဘီပုိး ၀င္တာနဲ႔ ေရာဂါျဖစ္တာနဲ႔ ကြာေသး တယ္။ ဆရာတုိ႔လို တီဘီအျဖစ္မ်ား တဲ့ႏုိင္ငံမွာ ခန္႔မွန္းထားတာ က လူသံုးဦး ထဲမွာ တစ္ဦးဟာ ပုိး၀င္ ၿပီးသား၊ ေရာဂါျဖစ္ဖို႔ပဲက်န္ေတာ့ တယ္။ အဲဒီေရာဂါျဖစ္မယ့္အခ်ိန္ သည္ ဘယ္ေန႔လဲ၊ ဘယ္အခ်ိန္လဲ ဆုိတာမသိဘူး။

တီဘီ ေရာဂါပုိးေတြ႕ တာနဲ႔ ေဆးမကုဘူး။ ေရာဂါေပၚမွ ကုတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒါကု လို႔မရ ဘူး။ ေရာဂါလကၡဏာျပတယ္ဆုိမွ ကုလို႔ရတယ္။ ဓာတ္မွန္မွာျပမလား၊ သလိပ္မွာျပမွာလား။ ဒါေတြက ပုိ ေသခ်ာေအာင္ လုပ္ရတာေပါ့။ ေရာ ဂါလကၡဏာလည္းျပတယ္။ ဓာတ္ မွန္မွာလည္း ေရာဂါရွိတာကိုေတြ႕ ရင္ေတာ့ ဒါကုရေတာ့မွာ၊ ပုိး၀င္႐ုံနဲ႔ ေတာ့ကုလို႔မရဘူး။

အဆုတ္ ေရာဂါကာကြယ္ရန္အတြက္ အစိမ္းေရာင္ ပန္းေဂၚဖီစားသံုးသင့္

အစိမ္းေရာင္ပန္းေဂၚဖီစားသံုးျခင္းသည္ အဆုတ္အတြက္ အေထာက္အကူျပဳေၾကာင္းသိရွိရသည္။ ေနာက္ဆံုးေတြ႕ရွိေသာ သုေတသနရလဒ္မ်ားအရ အစိမ္းေရာင္ပန္းေဂၚဖီတြင္ပါရွိေသာ ဓာတ္တစ္မ်ိဳးမွာ အဆုတ္၏ခံႏိုင္ရည္အားကုိ တိုးျမွင့္ေပးသည္ဟု ေဖာ္ျပလ်က္ရွိသည္။ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံတြင္ ႏွစ္စဥ္လူ(၃၀၀၀၀)ခန္႔မွာ စီးကရက္အလြန္အမင္း ေသာက္သံုးမႈေၾကာင့္ အဆုတ္ေရာဂါမ်ားျဖစ္ပြားၿပီး ေသဆံုးလ်က္ရွိေနသည္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွ သိပၸံပညာရွင္မ်ားက ဆာလ္ဖိုရာပိန္းေခၚ ဓာတ္တစ္မ်ိဳးမွာ အဆုတ္အတြင္းရွိ ေရာဂါကာကြယ္ေသာဆဲလ္မ်ားကို ပိုမိုလႈပ္ရွားအသက္၀င္ေစသည္ဟု ေတြ႕ရွိခဲ့သည္။ ထိုဓာတ္မွာ အစိမ္းေရာင္ ပန္းေဂၚဖီတြင္ ၾကြယ္၀စြာပါရွိသည္။ NRF2ဟုေခၚေသာ မ်ိဳးဗီဇဆဲလ္မွာ အဆုတ္အတြင္း အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္ပြားေစႏိုင္ေသာ ပမာဏကို ေလ်ာ့က်ေစႏိုင္ၿပီး ထိုဆဲလ္မ်ားကို ႏိုးၾကားေစမည့္ လံႈ႔ေဆာ္မႈမ်ိဳးအား အစိမ္းေရာင္ပန္းေဂၚဖီတြင္ပါ၀င္သည့္ ဆာလ္ဖိုရာပိန္းက လုပ္ဆာင္ေပးႏိုင္ေၾကာင္း ဂၽြန္ေဟာ့ပ္ကင္းတကၠသိုလ္မွ သုေတသနအဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕က ေတြ႕ရွိခဲ့သည္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံထုတ္ Respiratory and Critical Care ေဆးပညာဂ်ာနယ္တြင္ ေရးသားေဖာ္ျပထားမႈအရ အဆုတ္တြင္း ညစ္ညမ္းမႈမ်ားႏွင့္ အဆုတ္ကင္ဆာေရာဂါမ်ားအား ကာကြယ္ႏိုင္ရန္အတြက္ အစိမ္းေရာင္ပန္းေဂၚဖီအား မ်ားမ်ားစားသံုးရန္ တိုက္တြန္းထားေၾကာင္း ပါရွိသည္။ သိပၸံပညာရွင္မ်ား အေနႏွင့္ အစိမ္းေရာင္ပန္းေဂၚဖီျဖင့္ အဆုတ္ေရာဂါမ်ား၏ ၿခိမ္းေျခာက္လာမႈအား တြန္းလွန္သြားႏိုင္မည္ဟု ယံုၾကည္ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကသည္။ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ အဆုတ္က်န္းမာေရးဌာန ေျပာေရးဆိုခြင့္ရ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးက ယခုေတြ႕ရွိမႈမွာ အလြန္အေရးပါေသာ စြမ္းေဆာင္မႈတစ္ခုဟု ေျပာဆိုသြားသည္။ ၎က အစိမ္းေရာင္ပန္းေဂၚဖီတြင္ လူသားတို႔၏က်န္းမာေရးအား အေထာက္အကူျပဳေစႏိုင္ေသာ သဘာ၀ျဒပ္ေပါင္းမ်ား ပါရွိသည္ကို ေယ်ဘူယသိရွိၿပီးျဖစ္ေသာ္လည္း အဆုပ္ေရာဂါမ်ားအတြက္ အလြန္အစြမ္းထက္သည့္ အေျခအေနတစ္ရပ္ ဖန္တီးႏိုင္မည္ဟု သေဘာမေပါက္ ခဲ့ေၾကာင္း ေျပာၾကားသြားသည္။

က်န္းမာေရးစာတိုမ်ားစုစည္းမွဳ