ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြ ခ်င္းမိုင္မွာ က်င္းပမည္

ျမန္မာႏုိင္ငံက ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြ၊ ျပည္ပအေျခစိုက္ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြဟာ ထုိင္းႏုိင္ငံ၊ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕မွာ မၾကာခင္ ေတြ႔ဆံုၾကမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာသမိုင္းမွာ ပထမဆံုးအႀကိမ္ တရား၀င္ေတြ႔ဆံုမႈ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ အင္အားစု အားလံုး
ပါ၀င္တဲ့ ျပည္လံုးကၽြတ္ညီလာခံႀကီးနဲ႔ တုိင္းရင္းသားေတြေမွ်ာ္လင့္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု ေပၚ ထြန္းေရးအတြက္ အင္မတန္အေရးပါတဲ့ ေျခလွမ္းတရပ္ျဖစ္တယ္လုိ႔ အားလံုးက ေျပာဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ေတာ့ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ မနႏၵာခ်မ္းက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

လာမယ့္ ႏုိ၀င္ဘာလ ၂၂ ရက္ေန႔က်ရင္ ထုိင္းႏုိင္ငံ၊ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕မွာ ျပည္တြင္းက ႏုိင္ငံေရးပါတီ ၁၂ ပါတီနဲ႔ တတုိင္းျပည္လံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ျပဳလုပ္ႏုိင္ဖို႔ အစိုးရနဲ႔ ေဆြးေႏြးေနတဲ့ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြ၊ ၿပီးေတာ့ ျပည္ပအေျခစိုက္ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြ ပထမဆံုးအႀကိမ္ တရား၀င္ ေတြ႔ဆံုၾကမွာျဖစ္ပါတယ္။ အခုလို ေတြ႔ဆံုႏုိင္ဖို႔ကို ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာ MPC က ကမကထလုပ္ စီစဥ္ေပးခဲ့တာျဖစ္တယ္လို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအက်ိဳးေတာ္ေဆာင္ တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးလွေမာင္ေရႊက ဗြီအိုေအကို ေျပာျပပါတယ္။

“အနာဂတ္မွာ Political Dialogue က အေႏွးနဲ႔အျမန္ ရွိလာမယ္ေပါ့ေလ။ ရွိလာတဲ့အခါမွာ ဒိုင္ယာေလာ့ဂ္ပါတနာ ျဖစ္လာမယ့္သူေတြေပါ့ေလ- ဘာလို႔တုန္းဆိုေတာ့ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတဦးသိန္းစိန္ ညႊန္းဆိုတဲ့အထဲမွာက အားလံုးပါဝင္ဖို႔-ဆိုတဲ့အတြက္ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြလည္း Political dialogue မွာ ပါလာမယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ခ်င္းမိုင္ကို ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ သြားၿပီး ေဆြးေႏြးႏုိင္ဖို႔နဲ႔ ေလ့လာႏုိင္ဖို႔ဟာကို ဒီဘက္ကေနၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဝိုင္းၿပီးေတာ့ ကမကထလုပ္ေနတာေပါ့။ ၂၁ ရက္ေန႔သြားဖို႔ အတြက္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဘက္က စၿပီး confirm လုပ္လို႔ရပါၿပီ။”

အခု ေတြ႔ဆံုၾကမယ့္ ျပည္တြင္း ႏုိင္ငံေရးပါတီ ၁၂ ပါတီထဲမွာ NLD အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္၊ SNLD ရွမ္းတုိင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္၊ SNDP ရွမ္းတုိင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ၊ RNDP ရခိုင္တုိင္းရင္းသားဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္ေရး ပါတီ၊ NDF အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအင္အားစု စတဲ့ အဖြဲ႔ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။

တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြထဲမွာေတာ့ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ ၁၁ ဖြဲ႔နဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ UNFC ညီညြတ္ေသာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား ဖက္ဒရယ္ ေကာင္စီနဲ႔ UNFC အဖြဲ႔၀င္မဟုတ္တဲ့ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြ အပါအ၀င္ ျပည္ပအေျခစိုက္ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြျဖစ္တဲ့ WLB တို႔ေတြ ပါ၀င္ၾကပါတယ္။ အခုလို ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပအင္အားစု အားလံုး ပထမဆံုးအႀကိမ္ တရား၀င္ေတြ႔ဆံုမႈဟာ Political Dialogue လို႔ေခၚတဲ့ အားလံုးပါ၀င္တဲ့ ႏုိင္ငံေရး ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးပြဲႀကီး ျဖစ္ေပၚလာဖို႔အတြက္ အႀကိဳ ညိႇႏိႈင္းေဆြးေႏြးမႈျဖစ္သလို၊ တုိင္းရင္းသားေတြ လိုလားတဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုအတြက္လည္း အေရးပါတယ္လို႔ RNDP အဖြဲ႔ အတြင္းေရးမွဴး ဦးလွေစာက ေျပာပါတယ္။

“အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး၊ ေနာက္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြ၊ ေနာက္ အကုန္လံုး လႊမ္းၿခံဳတဲ့ လက္နက္ကိုင္အင္အားစုေတြေရာ၊ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြေရာ၊ အစိုးရအဖဲြ႔ေတြေရာ အကုန္လံုးပါတဲ့ တျပည္လံုးဆိုင္ရာ ညီလာခံႀကီးေပါ့ေလ။ အဲဒါေတြကို ပ်ဳိးေနတယ္ေပါ့ေလ။ ပ်ဳိးေနတဲ့အတြက္ အဲဒါနဲ႔ေတာ့ ဆက္စပ္တာေပါ့။ ေနာက္တစ္ခုက က်ေနာ္ ေျပာခဲ့သလိုပဲ အကုန္လံုး တုိင္းရင္းသား ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုေတြေရာ- က်ေနာ္တို႔ေရာ ေတာင္းဆိုတဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးဆိုတဲ့ ဟာနဲ႔လည္း ဆက္စပ္ပါတယ္။”
ဒါ့အျပင္ ဒီေတြ႔ဆံုပြဲအေပၚ UNFC အေနနဲ႔လည္း ႀကိဳဆိုတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ဒါဟာ ပဏာမေျခလွမ္း အစ ျဖစ္တယ္လို႔ UNFC ရဲ႕ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ ေစာေဒးဗစ္သာကေပါက ဆိုပါတယ္။

“ထာဝရၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျပန္လုပ္မယ္ဆိုရင္ ဒီလိုေတြ႔ဆံုတာ လုိအပ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ UNFC အေနနဲ႔ ႀကိဳဆိုပါတယ္။ ဒါက နဖူးေတြ႔၊ ဒူးေတြ႔ေပါ့ဗ်ာ- ေတြ႔ၾကဆံုၾက ေဆြးေႏြးၾကမယ္ဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ အေရး ပါပါတယ္။ ခ်က္ျခင္းေတာ့ ျဖစ္ခ်င္မွ ျဖစ္မယ္ေပါ့။ ဒါေပမဲ့လို႔ ဒါ အစျပဳရမွာပဲ။ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ေပၚထြန္းေရး၊ စစ္မွန္တဲ့ျပည္ေထာင္စုစံနစ္ ျဖစ္ေပၚေရးေပါ့။ အေရးႀကီးပါ တယ္။”

အလားတူ ခ်င္းမိုင္အေျခစိုက္ WLB အမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (ျမန္မာႏုိင္ငံ) ကလည္း ႀကိဳဆိုခဲ့ၿပီး WLB အေနနဲ႔ အခုလို ေတြ႔ဆံုတဲ့အခါ လူထုနဲ႔ တိုက္႐ိုက္သက္ဆုိင္တဲ့ကိစၥေတြကို တင္ျပေဆြးေႏြးသြား မွာျဖစ္ တယ္လို႔ ေဆြးေႏြးပြဲကို WLB ကိုယ္စား ဦးေဆာင္တက္ေရာက္မယ့္ ေဒၚတင္တင္ညိဳ က ေျပာပါတယ္။

“က်မအေနနဲ႔ကေတာ့ အျပဳသေဘာအျမင္နဲ႔ ေျပာမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ ေကာင္းတယ္လို႔ျမင္တယ္။ ေကာင္းတယ္ဆိုတာက က်မတို႔ ဒီအထဲမွာရွိေနတဲ့ အဖဲြ႔အစည္းေတြ ၁၂ ဖဲြ႔လံုးနဲ႔ေရာ၊ ျမန္မာျပည္မွာရွိေနတဲ့ အဖဲြ႔အစည္း အသီးသီးနဲ႔ ေတြ႔လိုက္ျခင္းအားျဖင့္ က်မတို႔ရဲ႕ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြကို ပြင့္ပြင့္ လင္းလင္းနဲ႔ ေသခ်ာေဆြးေႏြး ခြင့္ ရလိမ့္မယ္လို႔ က်မတို႔ ယံုၾကည္တယ္။

က်မတို႔အေနနဲ႔ကေတာ့ လက္ရွိၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္မႈကိစၥမွာ တစိုက္မတ္မတ္ မျဖစ္ေနတာရယ္၊ က်မတို႔ေတြ ေတာက္ေလ်ာက္ေမွ်ာ္မွန္းေနတဲ့၊ တကယ့္ ေရရွည္တည္တံ့ခိုင္ၿမဲမယ့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေပါ့ေလ- အဲဒီ တစ္ခုကို သြားႏုိင္ဖို႔အတြက္ အဟန္႔အတားေတြ ရွိေနတာေတြကို က်မတို႔ကေတာ့ ေထာက္ျပေျပာ ဆိုမယ္ေပါ့ေနာ္။ တကယ့္ ႏုိင္ငံေရး ဦးေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ ဘယ္သူေတြနဲ႔ ဘာေတြ လုပ္ေပးႏုိင္မလဲ ဆိုတာကိုလည္း ေမးခြန္းထုတ္ဖို႔ ရွိတယ္။”

ဒီႏုိ၀င္ဘာလဆန္းပိုင္းကေတာ့ - ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာမွာ ပထမဆံုးအႀကိမ္ အျဖစ္နဲ႔ အစိုးရရဲ႕ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္း ေကာ္မတီနဲ႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ေတြ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕မွာ ေတြ႔ဆံုၿပီးေတာ့ တႏုိင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ေရးထုိးႏုိင္ဖို႔အတြက္ကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာပါ။ ဒါေပမဲ့ မေအာင္ျမင္ဘဲ ဒီဇင္ဘာလ က်ရင္ ကရင္ျပည္နယ္မွာ ထပ္မံ ေတြ႔ဆံုဖို႔ ႏွစ္ဘက္ သေဘာတူခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီေတြ႔ဆံုမႈ မတုိင္ခင္မွာလည္း ႏွစ္ဘက္ ေရးဆြဲထားတဲ့ မူေတြကို အႀကိဳ ညိႇႏိႈင္းေဆြးေႏြးၾကဖို႔ အစိုးရဘက္က ကမ္းလွမ္းထားေပမဲ့ အခုထိေတာ့ အေၾကာင္းျပန္တာ မရွိေသးဘူးလို႔ MPC ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရး စင္တာက ေျပာပါတယ္။

ထိုင္းႏုိင္ငံ၊ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕။ (ဓာတ္ပံု/Google Image)
VOA