Sunday, August 3, 2014

ျမန္မာျပည္သြားမယ့္ ၀န္ႀကီး ဂြ်န္ကယ္ရီ၊ ဖိအားေပးမႈနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရ

Photo: ျမန္မာျပည္သြားမယ့္ ၀န္ႀကီး ဂြ်န္ကယ္ရီ၊ ဖိအားေပးမႈနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရ
Sunday, August 3, 2014

ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ARF အစည္းအေဝးတက္ဖုိ႔သြားေရာက္မယ့္ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဂြ်န္ကယ္ရီဟာ ကြန္ဂ ရက္ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ၇၀ ေက်ာ္နဲ႔ အေမရိကန္အေျခစုိက္ ဘာသာေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔ေတြရဲ႕ ဖိအားေပးမႈေတြ ရင္ဆုိင္ေနရပါတယ္။

ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဂြ်န္ကယ္ရီဟာ ေနျပည္ေတာ္မွာ ၾသဂုတ္လ ၁ဝ ရက္ေန႔ က်င္းပမယ့္ ASEAN Regional Forum – ARF အစည္းအေဝးတက္ဖုိ႔သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ ကြန္ဂရက္ အမတ္ ၇ဝ ေက်ာ္က ဂြ်န္ကယ္ရီဆီ ေပးပို႔တဲ့ စာထဲမွာေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လက္ရွိ အေျခ အေနဟာ အဆုိးဘက္ကို ေနာက္ျပန္ဆုတ္သြားေနတာေၾကာင္၊့ ျမန္မာ-အေမရိကန္ ၂ ႏုိင္ငံ ဆက္ဆံေရးကို ထိခိုက္ပ်က္ စီးေစတယ္ဆုိတာ ျမန္မာအစုိးရကို သတိေပးဖို႔ ဝန္ႀကီး ဂြ်န္ကယ္ရီကို တုိက္တြန္းထားပါတယ္။

ရခုိင္ျပည္နယ္က အစျပဳကာ ျမန္မာႏုိင္ငံ အႏွံ႔အျပား လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး မုန္းတီးမႈမ်ား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ျဖစ္လာတာ၊ အထူးသျဖင့္ မြတ္စလင္မုန္းတီးေရး လံႈ႔ေဆာ္မႈအၾကမ္းဖက္မႈေတြ ျဖစ္တာ၊ မ်ိဳးေစာင့္ ဥပေဒ ျပ႒ာန္းေရး လႈပ္ရွားမႈေတြနဲ႔ ျပ႒ာန္းဖုိ႔ ျပင္ဆင္ေနတာအပါအဝင္၊ ျမန္မာသတင္းသမားေတြကို အလုပ္ၾကမ္းနဲ႔ ေထာင္ဒဏ္ ၁ဝ ႏွစ္ဆုိတဲ့ ႀကီးေလးတဲ့ ျပစ္ဒဏ္ေတြ ေပးတာေတြဟာ အေျခအေနဆုိးေတြျဖစ္တယ္လို႔ ကြန္ဂရက္အမတ္ေတြက ေထာက္ျပထားပါတယ္။

ဒါအျပင္ ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးကိစၥ ပ်က္ကြက္ေနၿပီး၊ အထူးသျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတ ျဖစ္ေရး ကန္႔သတ္ထားတဲ့ ပုဒ္မ ၅၉ စ အပါအဝင္ ဖြဲ႔စည္းပံု ျပင္ဆင္ေရး အခက္အခဲဆံုးန႔ဲအဟန္႔ အတား ျဖစ္ေနတဲ့ ပုဒ္မ ၄၃၆ ျပင္ဆင္ေရးကိစၥေတြ အရာမထင္ေသးတာေတြလည္း ေထာက္ျပထားပါတယ္။

ျမန္မာ့ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမွာ အေရးအပါဆံုး ေျခလွမ္းျဖစ္တဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးအလားအလာဟာ ေမွးမွိန္ေနဆဲျဖစ္တဲ့ အျပင္၊ လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးေရးဆုိင္ရာ ကိစၥေတြမွာလည္း ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ ခ်ယ္မႈေတြ လုပ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားလာတာကိုလည္း ကြန္ဂရက္အမတ္ေတြက ေထာက္ျပပါတယ္။

ျမန္မာအစုိးရက တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္ေတြအေကာင္အထည္ေဖာ္ေနေပမယ့္ အခု ထိ အာမခံခ်က္ရွိတဲ့ အေျခအေနတခုကို မေရာက္ေသးတဲ့ အျပင္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ေတြမွာ ျမန္မာ စစ္တပ္ က အမ်ိဳးသမီးေတြကို မုဒိန္းက်င့္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြအပါအဝင္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ဆက္လက္ရွိေနေသး တာကုိ လည္း ေထာက္ျပထားပါတယ္။

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က အေမရိကန္သမၼတ အုိဘားမားကို ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအားလံုးကို လံုးဝ ျခြင္းခ်က္မရွိ လႊတ္ေပး မယ္ လို႔ ကတိေပးထားေပမယ္၊့ အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ ဆက္လက္က်န္ရွိေနေသးတာလည္း ကြန္ဂရက္အမတ္ေတြက ေထာက္ျပပါတယ္။

ယခု စာကုုိ လက္မွတ္ေရးထုိး ေထာက္ခံတဲ့ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ၇ဝ ေက်ာ္ဟာ ဒီမုိကရက္ပါတီေရာ၊ ရီပတ္ဗလီကန္ပါတီေတြက ထင္ရွားသူေတြ လည္း ပါဝင္ပါတယ္။

အထက္ကေဖာ္ျပထားသလို လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အေျခအေနဆုိးေတြေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္ စုက အရင္က ပိတ္ပင္ကန္႔သတ္ထားခ်က္ေတြကို ေနာက္ထပ္ ေျဖေလွ်ာ့ေပးဖုိ႔ စဥ္းစားခ်က္ေတြကို ျပန္သံုးသပ္ၿပီး ရပ္ဆုိင္း ထားဖုိ႔ ကြန္ဂရက္အမတ္ေတြက တုိက္တြန္းပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံက အျပစ္မဲ့ အရပ္သားေတြအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္သူေတြကိုလည္း ထိေရာက္တဲ့အေရးယူမႈေတြကို အေမရိကန္ရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္အျပည့္အဝသံုးၿပီး အေရးယူဒဏ္ခတ္ဖို႔လည္း ကြန္ဂရက္အမတ္ေတြက တုိက္တြန္းပါတယ္။

ဒါအျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားေရာက္တဲ့ အခါမွာ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြရွိေနတာကို ျမန္မာ အစုိးရနဲ႔ အေလးအနက္ ေဆြးေႏြးတုိက္တြန္းဖုိ႔လည္း အေမရိကန္ အေျခစိုက္တဲ့ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ အဖဲြ႔အစည္း အသင္း အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔အစည္းေတြက စုၿပီးေတာင္းဆုိခဲ့့ပါေသးတယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ ၃ ႏွစ္ေလာက္က ျမန္မာ-အေမရိကန္ ၂ ႏုိင္ငံ ဆက္ဆံေရးဟာ သိသာတဲ့ ျမန္မာျပည္ အေျပာင္းအလဲေတြ ေၾကာင့္၊ ေကာင္းမြန္တဲ့အေနအထားရွိခဲ့ေပမယ့္ အခုလို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို ေသြဖီတဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြေၾကာင့္ ၂ ႏုိင္ငံ ဆက္ဆံေရး ပါ ထိခိုက္တာျဖစ္တယ္လို႔ အေမရိကန္ အမတ္ေတြက ဆုိၾကပါတယ္။

ဧရာ၀တီ

ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလက ဘရူႏုိင္းႏုိင္ငံတြင္ က်င္းပသည့္ ၂၃ ႀကိမ္ ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီး အစည္း အေ၀းပြဲတြင္ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ဂြ်န္ကယ္ရီကုိ ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ အတူေတြ႔ရစဥ္ (ဓာတ္ပံု – ဆုိင္မြန္ေရာ့ကၠနီး)
ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလက ဘရူႏုိင္းႏုိင္ငံတြင္ က်င္းပသည့္ ၂၃ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီး အစည္း အေ၀းပြဲတြင္ အေမရိ ကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဂြ်န္ကယ္ရီကုိ ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ အတူေတြ႔ရစဥ္ (ဓာတ္ပံု – ဆုိင္မြန္ေရာ့ကၠနီး)
ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ARF အစည္းအေဝးတက္ဖုိ႔သြားေရာက္မယ့္ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဂြ်န္ကယ္ရီဟာ ကြန္ဂရက္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၇၀ ေက်ာ္နဲ႔ အေမရိကန္အေျခစုိက္ ဘာသာေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔ေတြရဲ႕ ဖိအားေပးမႈေတြ ရင္ဆုိင္ေနရပါတယ္။
ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဂြ်န္ကယ္ရီဟာ ေနျပည္ေတာ္မွာ ၾသဂုတ္လ ၁ဝ ရက္ေန႔ က်င္းပမယ့္ ASEAN Regional Forum – ARF အစည္းအေဝး တက္ဖုိ႔သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ ကြန္ဂရက္ အမတ္ ၇ဝ ေက်ာ္က ဂြ်န္ကယ္ရီဆီ ေပးပို႔တဲ့ စာထဲမွာေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လက္ရွိ အေျခအေနဟာ အဆုိး ဘက္ကို ေနာက္ျပန္ဆုတ္သြားေနတာေၾကာင္၊့ ျမန္မာ-အေမရိကန္ ၂ ႏုိင္ငံ ဆက္ဆံေရးကို ထိခိုက္ပ်က္ စီးေစတယ္ဆုိတာ ျမန္မာ အစုိးရကို သတိေပးဖို႔ ဝန္ႀကီး ဂြ်န္ကယ္ရီကို တုိက္တြန္းထားပါတယ္။

ရခုိင္ျပည္နယ္က အစျပဳကာ ျမန္မာႏုိင္ငံ အႏွံ႔အျပား လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး မုန္းတီးမႈမ်ား က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔ျဖစ္လာတာ၊ အထူးသျဖင့္ မြတ္စလင္မုန္းတီးေရး လံႈ႔ေဆာ္မႈအၾကမ္းဖက္မႈေတြ ျဖစ္တာ၊ မ်ိဳးေစာင့္ ဥပေဒ ျပ႒ာန္းေရး လႈပ္ရွားမႈေတြနဲ႔ ျပ႒ာန္း ဖုိ႔ ျပင္ဆင္ေနတာ အပါ အဝင္၊ ျမန္မာ သတင္းသမားေတြကို အလုပ္ၾကမ္းနဲ႔ ေထာင္ဒဏ္ ၁ဝ ႏွစ္ဆုိတဲ့ ႀကီးေလးတဲ့ ျပစ္ဒဏ္ေတြ ေပးတာေတြဟာ အေျခအေန ဆုိးေတြျဖစ္ တယ္လို႔ ကြန္ဂရက္အမတ္ေတြက ေထာက္ျပထားပါတယ္။

ဒါအျပင္ ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးကိစၥ ပ်က္ကြက္ေနၿပီး၊ အထူးသျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ သမၼတ ျဖစ္ေရး ကန္႔သတ္ ထားတဲ့ ပုဒ္မ ၅၉ စ အပါအဝင္ ဖြဲ႔စည္းပံု ျပင္ဆင္ေရး အခက္အခဲဆံုးန႔ဲ အဟန္႔ အတား ျဖစ္ေနတဲ့ ပုဒ္မ ၄၃၆ ျပင္ဆင္ေရးကိစၥေတြ အရာမထင္ေသးတာေတြလည္း ေထာက္ျပ ထားပါတယ္။

ျမန္မာ့ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမွာ အေရးအပါဆံုး ေျခလွမ္းျဖစ္တဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးအလားအလာဟာ ေမွးမွိန္ေနဆဲျဖစ္တဲ့ အျပင္၊ လာ မယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးေရးဆုိင္ရာ ကိစၥေတြမွာလည္း ေရြးေကာက္ ပြဲ ေကာ္မရွင္က ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ ခ်ယ္မႈေတြ လုပ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစား လာတာ ကိုလည္း ကြန္ဂရက္ အမတ္ေတြက ေထာက္ျပပါတယ္။

ျမန္မာအစုိးရက တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္ေတြအေကာင္ အထည္ေဖာ္ေနေပမယ့္ အခု ထိ အာမခံခ်က္ရွိတဲ့ အေျခအေနတခုကို မေရာက္ေသးတဲ့ အျပင္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ေတြမွာ ျမန္မာ စစ္တပ္ က အမ်ိဳးသမီးေတြကို မုဒိန္းက်င့္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြ အပါအဝင္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ဆက္လက္ရွိေနေသး တာကုိ လည္း ေထာက္ျပထားပါတယ္။

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က အေမရိကန္သမၼတ အုိဘားမားကို ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအားလံုးကို လံုးဝ ျခြင္းခ်က္မရွိ လႊတ္ေပး မယ္ လို႔ ကတိေပး ထားေပမယ္၊့ အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ ဆက္လက္က်န္ရွိေနေသးတာလည္း ကြန္ဂရက္အမတ္ေတြ က ေထာက္ျပ ပါတယ္။

ယခု စာကုုိ လက္မွတ္ေရးထုိး ေထာက္ခံတဲ့ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ၇ဝ ေက်ာ္ဟာ ဒီမုိကရက္ ပါတီေရာ၊ ရီပတ္ဗလီကန္ပါတီေတြက ထင္ရွားသူေတြ လည္း ပါဝင္ပါတယ္။

အထက္ကေဖာ္ျပထားသလို လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အေျခအေနဆုိးေတြေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္ စုက အရင္က ပိတ္ပင္ကန္႔သတ္ထားခ်က္ေတြကို ေနာက္ထပ္ ေျဖေလွ်ာ့ေပးဖုိ႔ စဥ္းစားခ်က္ေတြကို ျပန္သံုးသပ္ၿပီး ရပ္ဆုိင္း ထားဖုိ႔ ကြန္ဂရက္အမတ္ေတြက တုိက္တြန္းပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံက အျပစ္မဲ့ အရပ္သားေတြအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္သူေတြကိုလည္း ထိေရာက္တဲ့အေရးယူမႈေတြကို အေမရိကန္ရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္အျပည့္အဝသံုးၿပီး အေရးယူဒဏ္ခတ္ဖို႔လည္း ကြန္ဂရက္အမတ္ေတြက တုိက္တြန္းပါတယ္။

ဒါအျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားေရာက္တဲ့ အခါမွာ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြရွိေနတာကို ျမန္မာ အစုိးရနဲ႔ အေလး အနက္ ေဆြးေႏြး တုိက္တြန္းဖုိ႔လည္း အေမရိကန္ အေျခစိုက္တဲ့ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ အဖဲြ႔အစည္း အသင္း အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔အစည္းေတြ က စုၿပီးေတာင္းဆုိခဲ့့ပါေသးတယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ ၃ ႏွစ္ေလာက္က ျမန္မာ-အေမရိကန္ ၂ ႏုိင္ငံ ဆက္ဆံေရးဟာ သိသာတဲ့ ျမန္မာျပည္ အေျပာင္းအလဲေတြ ေၾကာင့္၊ ေကာင္းမြန္တဲ့ အေနအထားရွိခဲ့ေပမယ့္ အခုလို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို ေသြဖီ တဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြေၾကာင့္ ၂ ႏုိင္ငံ ဆက္ဆံေရး ပါ ထိခိုက္တာျဖစ္တယ္လို႔ အေမရိကန္ အမတ္ေတြက ဆုိၾကပါတယ္။

ဧရာ၀တီ

No comments:

Post a Comment