သမၼတဦးသိန္းစိန္အေမရိကန္ခရီးစဥ္ သမၼတ႐ံုးဝန္ႀကီး ဦးစိုးသိန္းနဲ႔ VOA ေမးျမန္းခန္း

ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္အေနနဲ႔ ၆၇ ႀကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံႀကီးမွာ စက္တင္ ဘာလ ၂၇ ရက္ ၾကာသာပေတးေန႔က်ရင္ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားဖို႔ရွိပါတယ္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္ဟာ အေမ ရိကန္ျပည္ေထာင္စု နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ကို ေရာက္ရွိလာတဲ့ မေန႔ အဂၤါေန႔မွာပဲ ျမန္မာ့ ဒီမုိကေရ စီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့သလို ဒီကေန႔ ဗုဒၶဟူးေန႔မွာေတာ့ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ကလင္တန္နဲ႔ တျခား ၾသဇာႀကီးတဲ့ အေမရိကန္ထိပ္တန္း အရာရွိ ေဟာင္းေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုဖို႔ ရွိပါတယ္။ အေသးစိတ္ကိုေတာ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႔အတူ လိုက္ပါလာတဲ့ သမၼတ႐ံုး၀န္ႀကီး ဦးစိုးသိန္းကို ေမးျမန္းၿပီး ကို၀င္းမင္း က တင္ျပထားပါတယ္။

ေမး။ ။ မေန႔က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေဆြးေႏြးပဲြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး နည္းနည္းေျပာျပလို႔ရမလား။
ေျဖ။  ။ နယူးေယာက္မွာ အတူတူေရာက္ေနၾကတဲ့ က်ေနာ္တို႔ဘက္ကလည္း ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီး၊ ဟုိဘက္ကလည္း အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒၊ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ အမႀကီးနဲ႔ အတူတူ ရွိေနေတာ့ အမႀကီးက လာၿပီးေတာ့  ႏႈတ္ဆက္တာေပါ့ဗ်ာ။ ေတြ႔တယ္၊ စကားေလး ဘာေလး ေျပာတယ္။ ရန္ကုန္မွာလုိပဲ၊ ေနျပည္ေတာ္မွာလိုပဲ တေယာက္တေယာက္ ရင္းႏွီးၾက တယ္ေလ။ ေတြ႔ဆံုတယ္၊ ဒီသေဘာပါ။

ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့။ ဒီေတြ႔ဆံုပဲြမွာ အေရးပါတဲ့ တျခားကိစၥေတြ ေဆြးေႏြးျဖစ္ခဲ့တာ ရွိလား။

ေျဖ။ ။ အဲဒီကိစၥေတြ နည္းနည္းပါးပါး ရွိပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ဒါကေတာ့ ထုတ္ျပန္တာ မဟုတ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ - ကိုဝင္းမင္းရာ- ေကာင္းတဲ့ ေတြ႔ဆံုမႈေလးလို႔ ေလာက္ပဲ က်ေနာ္က ေျပာခ်င္ပါတယ္။

ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့။ အဲဒီေတာ့ ဘယ္လုိ အေနအထားေကာင္းတဲ့ ေတြ႔ဆံုမႈေလးလုိ႔ သံုးသပ္လို႔ရလဲ ခင္ဗ်။
ေျဖ။ ။ ေအာ္- လူႀကီးေတြ ေတြ႔တာေကာင္းတာေပါ့ဗ်ာ။ (ရယ္သံ) အရင္တုန္းက တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္လို႔မွ မရတာ။ အခုဟာကေတာ့ အတူတကြ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဘက္ေတြအျဖစ္ တုိင္းျပည္ တိုးတက္ဖို႔၊ သန္းေျခာက္ဆယ္ခန္႔ေသာ ျပည္သူေတြ တိုးတက္ဖို႔၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ လူမႈ- စီးပြားေရး အကုန္ေပါ့ဗ်ာ။ ဒီအတြက္ ႏွစ္ေယာက္ရဲ႕အားက နည္းတ ဲ့အားလားဗ်ာ။

ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့ ဝန္ႀကီး၊ ေနာက္တခုက ဒီေန႔ တကယ့္ အဆင့္ျမင့္ အရာရွိႀကီးတဦးျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးနဲ႔ေတြ႔ဆံုပဲြကေရာ ဘယ္လို ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြ ထားၿပီးေတာ့ ဘာေတြ အဓိက ေဆြးေႏြးဖို႔ ရွိလဲမသိဘူးခင္ဗ်ာ။

ေျဖ။ ။ ဟီလာရီကလင္တန္နဲ႔ မၾကာခဏေတြ႔ပါတယ္။ မၾကာခဏဆိုတာ ခဏ ခဏေတာ့ မဟုတ္ ဘူးေပါ့ေလ။ ဟိုး ယခင္ႏွစ္ ကာလေတြကတည္းကစလို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏုိဝင္ဘာ ပထမ- ဒီလာၿပီးတဲ့ ေနာက္ ပိုင္းကတည္းက ေတြ႔တာပဲေလ။ တေလာေလးကပဲ  ကေမၻာဒီးယားႏုိင္ငံ၊ Siem Reap မွာ ထပ္ေတြ႔ တယ္ေလ။ အခုလည္း ေတြ႔တာေပါ့။ ေတြ႔တဲ့အခါ ေကာင္းတဲ့ရလဒ္ေတြခ်ည့္ပဲ ေပၚေပၚ လာတာပါပဲ။ က်ေနာ္တုိ႔ကလည္း က်ေနာ္တုိ႔ လုပ္တာေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးၾကတယ္။ သူကလည္း သူျမင္တာေတြ ေဆြးေႏြးေလ့ ရွိတယ္။ ၿပီးရင္ အေမရိကန္အစိုးရ လုပ္သင့္လုပ္ထုိက္တာေတြလည္း သူက အျမန္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေပးတယ္ေလ။ ဒါ- အလြန္ေကာင္းတဲ့ ေတြ႔ဆံုမႈေပါ့။

ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့။ ဒီေတြ႔ဆံုပဲြကေန ဝန္ႀကီးတို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားတာေတြေရာ ရွိပါလား။

ေျဖ။ ။ ေမွ်ာ္လင့္ထားတာေတြ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ရွိတာေပါ့ဗ်ာ။ သုိ႔ေသာ္လည္း ေမွ်ာ္လင့္ေကာင္းတဲ့ အရာ မဟုတ္ေတာ့ ကိုယ္က- ဒါက သူတုိ႔အစိုးရရဲ႕ကိစၥေလ။ က်ေနာ္တို႔ကလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ျပည္သူ လူထုအက်ဳိးအတြက္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရတာကိုး။ သူတို႔အပိုင္းကလည္း သူတုိ႔ လုပ္သင့္လုပ္ထုိက္တာ လုပ္ဖို႔ သူတို႔ မူဝါဒေတြ ခ်ထားတာပဲ။ သူတုိ႔က က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ဟန္ခ်က္ညီညီ လိုက္ၿပီး move လုပ္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ အလြန္လွပတဲ့ အက်ဳိးေက်းဇူးကို ႏွစ္ဘက္လံုးရမွာေပါ့။

ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့ဝန္ႀကီး၊ ေနာက္တခုက အခုခရီးစဥ္မွာ ဝန္ႀကီးေလးပါးေပါ့ေနာ္၊ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ရယ္၊ ျပည္ထဲေရးနဲ႔လူဝင္မႈႀကိၾကပ္ေရးရယ္၊ ေနာက္ နယ္စပ္ေရးရာေပါ့ေနာ္-ပါလာတာအျပင္ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ႏွစ္ဦးလည္းပါတဲ့အတြက္ ဒီခရီးစဥ္မွာ ေနာက္ထပ္ေပါ့ေနာ္ ေနာက္ေန႔ ေတြမွာ လုပ္မယ့္ အစီအစဥ္ေတြမွာေရာ ဘယ္လိုအေနအထားေတြရွိမလဲ ဝန္ႀကီးေရ။

ေျဖ။ ။ အားလံုးစံုေအာင္ေပါ့ဗ်ာ၊ ဒီ Foreign Minister (ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး) ကေတာ့ သူ႔ အလုပ္ ကေတာ့ ဒီမူလအလုပ္ေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ ပါလာတာကေတာ့ Investment (ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ မႈ) နဲ႔ ပတ္သက္ လို႔ အျခားဟာေတြေမးမယ္ဆိုရင္လည္း စီးပြားေရးလုပ္ငန္းနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး လုပ္ငန္းေတြ ေမးရင္လည္း က်ေနာ္တို႔က နည္းနည္းေျပာမယ္။ ဝန္ႀကီး ဦးခင္ရီကလည္း သူနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ Black List (အမည္ မည္းစာရင္း) ကိစၥေတြ၊ ဗီဇာေတြ၊ တျခားမွတ္ပံုတင္ ကိစၥ ေတြ၊ မွတ္ပံုတင္ ဥပေဒေတြေမးရင္ သူေျဖ မယ္။ အဲ့လုိပဲ ဦးသိန္းေဌးက ရခိုင္ျပည္နယ္ အေရးအခင္းကို သူက နယ္စပ္ဝန္ႀကီးအေနနဲ႔ သြားေနတဲ့ အတြက္ သိခ်င္တဲ့ကိစၥေတြ In-depth (နက္နက္႐ႈိင္း႐ႈိင္း) ေပါ့ေလ၊ သူတို႔က ေျဖႏိုင္ဖို႔ အတြက္ ေခၚ လာျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

အလားတူပဲ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ႏွစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ကယားျပည္နယ္က ဦးစုရယ္၊ ကရင္ျပည္ နယ္က ဦးထြန္းျမတ္ေအာင္၊ သူတို႔ကလည္း UN (ကုလသမဂၢ) မွာ တက္ေရာက္ နားေထာင္ၿပီးေတာ့ exposure (ထိေတြ႔မႈ) ေတြရၿပီးေတာ့ ဗဟုသုတေတြ ပိုရလာေစဖုိ႔ က်ေနာ္တို႔က ဒီလုိ ဖြဲ႔စည္းေဆာင္ရြက္လာျခင္းျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာလိုပါတယ္။

ေမး။ ။ ဝန္ႀကီးအေနနဲ႔လည္း ျမန္မာ community (အသိုင္းအဝိုင္း) နဲ႔လည္းေတြ႔မယ္ေပါ့ ေနာ္၊ သမၼႀကီး က မေတြ႔ႏိုင္ေသာ္လည္းပဲ အဲ့လို ၾကားထားတာ ရွိပါတယ္။ စေနေန႔မွာလို႔ ၾကားထားပါတယ္။ အဲ့ဒီေတာ့ ဒီခရီးစဥ္တခုလံုးကေနေပါ့ေနာ္၊ ဝန္ႀကီးတို႔အေနနဲ႔ ဘယ္လို အက်ိဳးေက်းဇူးေတြ ရဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါလဲ။

ေျဖ။ ။ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ သမၼတႀကီးလုပ္ေနတဲ့ Message (သတင္းစကား) ေတြကို UN မွာ officially (တရားဝင္) ေပးလိုက္မွာေပါ့။ ဒါက တကမၻလံုးက ဒီ Message အေပၚမွာ သံုးသပ္ ၾကမယ္၊ အကဲျဖတ္ၾကမယ္၊ ဒါက လုပ္ငန္းႀကီးတခုေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ ေရာက္တဲ့အခါမွာ မီဒီယာအဆင့္ဆင့္က က်ေနာ္တို႔ကို ေမးေနတာေတြ က်ေနာ္တို႔က ပိုၿပီးေတာ့ Transparency ျဖစ္ျဖစ္၊ ပြင့္ပြင့္လင္း လင္း ျမင္ျမင္ သာသာ သူတို႔ေမးတာေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ ရွင္းျပလွ်က္ ရွိတယ္။ အခု ခင္ဗ်ားေမး သလိုေပါ့။ ေမးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေျပာတာေပါ့။ အလားတူပဲ သက္ဆိုင္ တဲ့ community ေပါ့။ US မွာရွိတဲ့ ျမန္မာအသိုင္းအဝုိင္းနဲ႔ ႀကံဳရင္ႀကံဳသလို က်ေနာ္တုိ႔ ေမးျမန္း ေျဖၾကားတာေတြ ေဆာင္ရြက္ မယ္၊ တျခား US က Civil Society ေတြျဖစ္တဲ့ တျခားဟာေတြ ေပါ့။ Asian Society တို႔လို၊ US Asean Business Council တို႔လို၊ US Chambers Commerce တို႔လို စသျဖင့္ ဒါေတြလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ထိေတြ႔သြားမယ္ေလ။ ဒါေလးေတြကို က်ေနာ္တို႔ အလ်ဥ္းသင့္သလုိ ေဆာင္ရြက္သြားဖို႔ ရွိပါတယ္လို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဒီကိုလာတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ UN မွာ ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတအေန နဲ႔ ေျပာသင့္ေျပာထိုက္တာေတြ၊ တင္ျပသင့္ တင္ျပထုိက္တာေတြ တင္ျပခြင့္ရဖို႔အတြက္ လာတဲ့ ခရီးစဥ္ပဲျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားလိုပါတယ္။

ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့၊ ေက်းဇူးအမ်ားႀကီးတင္ပါတယ္ ဝန္ႀကီးခင္ဗ်ား။

ေျဖ။ ။ ေကာင္းပါၿပီ ခင္ဗ်။