ကေလးသူငယ္မ်ားႏွင့္ ျပစ္မႈ၊ ျပစ္ဒဏ္ ( ကေလးသူငယ္ အက်ဥ္းသားမ်ားအေျကာင္း)

မာလာလာ Malala Yusufzai ေလးက အခုထိ အသက္႐ႈစက္နဲ႕ ေနရတုန္းလို႔ ဆိုပါတယ္။ သူက အသက္ ၁၄ ႏွစ္အရြယ္ ဆယ္ေက်ာ္သက္ပါ။ မိန္းကေလးေတြ ပညာသင္ၾကားခြင့္ ရေအာင္ ေျပာဆိုခဲ့တဲ့အတြက္ တာလီဘန္ တစ္ေယာက္ ရဲ႕ ေသနတ္ နဲ႕ ပစ္ခတ္တာကို ခံရသူပါ။ တကယ္ေတာ့ သူတို႔ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမွာ မိန္းကေလး ဆိုတာ ပညာတတ္စရာ မလိုဘူးလို႔ ခံယူတတ္ၾကတာကိုး။

ဒီအျဖစ္အပ်က္က အသက္အရြယ္ ငယ္ေပမယ့္ အမႈႀကီး၊ တာဝန္ ႀကီးေတြကို ထမ္းေဆာင္ ႏိုင္တယ္ဆိုတာ ျပသေနသလို အဲဒီအတြက္လည္း ဒုကၡႀကီးငယ္ နဲ႕ ေတြ႕ႀကံဳႏိုင္တာကို ျပသေနပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အရြယ္ငယ္တဲ့ မိန္းကေလးေတြ အတြက္ အၾကမ္းဖက္ ခံရႏိုင္တဲ့ အႏၱရာယ္ဟာ ပံုသ႑ာန္ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ရွိေနပါတယ္။   အဲဒီထဲက ပံုသ႑ာန္တစ္မ်ိဳးကေတာ့ ကေလးသူငယ္အရြယ္မွာ လက္ထပ္ ထိမ္းျမားေစျခင္းပါပဲ။
အသက္ ၁၈ ႏွစ္ မတိုင္မီမွာ လက္ထပ္ထိမ္းျမား ေစတာဟာ တစ္ နည္းအားျဖင့္ေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးကို ခ်ိဳးေဖာက္ျခင္းပါပဲ။ ပညာမဲ့သူေတြက ငယ္ငယ္နဲ႕ အိမ္ေထာင္က် တတ္သလို အိမ္ေထာင္ ေစာေစာက်ရင္ လည္း ပညာေရး ဆံုးခန္းမတိုင္ေတာ့ တာေတြ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ ဒါေတြေၾကာင့္ ကုလသမဂၢ ကေလး သူငယ္မ်ား ရန္ပံုေငြအဖြဲ႕(ယူနီဆက္ဖ္)၊ ကုလသမဂၢ လူဦးေရရန္ပံုေငြ (ယူအန္အက္ဖ္ပီေအ)နဲ႕ ကုလသမဂၢ အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႕တို႔က ပူးတြဲၿပီး ဒီႏွစ္၂ဝ၁၂ က စတင္ကာ ေအာက္တို ဘာ ၁၁ ရက္ ေန႔တိုင္းကို အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာ မိန္းကေလးငယ္မ်ားေန႔  (Intenational Day of the Girl Child)လို႕ သတ္မွတ္ လိုက္ၾက ပါတယ္။

ကေလး သူငယ္ အက်ဥ္းသား တစ္ဦး

ကေလး သူငယ္ အက်ဥ္းသား တစ္ဦး

အက်ဥ္းေထာင္ တစ္ခုအတြင္း ျမင္ကြင္း

ကေလး အက်ဥ္းသားမ်ား

စိတ္ဝင္စားစရာ ေကာင္းတာက အဲဒီေန႔ မတိုင္ခင္ ေအာက္တိုဘာ ၁ဝ ရက္ကေတာ့ ဥေရာပသမဂၢ ေကာ္မရွင္ ကေန ဘယ္လို အေျခအေနမ်ိဳး မွာမဆို ေသဒဏ္ မေပးေရးေန႔အျဖစ္ ေၾကညာလိုက္ပါတယ္။ ေသဒဏ္ေပးျခင္း အားျဖင့္ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ရာဇဝတ္မႈကို ေျပာင္းျပန္လွန္လိုက္ ႏိုင္တာမ်ိဳး မျဖစ္ႏိုင္သလို က်ဴးလြန္ခံရတဲ့ သားေကာင္ရဲ႕ ဆံုး႐ံႈးမႈ ကိုလည္း ျပန္ေကာင္း သြားေအာင္ မတတ္ႏိုင္တဲ့အတြက္ ေသဒဏ္ဆိုတာ လူသား မဆန္တဲ့၊ ရက္စက္တဲ့၊ လူ႔သိကၡာ ကို ထိပါးတဲ့ လုပ္ရပ္လို႔ ဥေရာပသမဂၢက ယူဆတာပါ။ ကမၻာ့ အဖြဲ႕အစည္းႀကီး ေတြထဲမွာေတာ့ ဥေရာပသမဂၢ ဟာ ေသဒဏ္ကို ဆန္႕က်င္တဲ့ ပထမဆံုးအဖြဲ႕ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဘယ္ ဆုရွင္အျဖစ္ ေၾကညာ မခံရခင္ ကတည္းက အခုလို ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေၾကညာခ်က္ႏွစ္ခုနဲ႕ မာလာလာရဲ႕ အျဖစ္အပ်က္ကို ၾကည့္ရင္ ကေလးသူငယ္ေတြမွာ ျပစ္မႈကို မက်ဴးလြန္ ရဘဲနဲ႕ေတာင္ ျပစ္ဒဏ္ကို ခံရႏိုင္ေနသလိုပါပဲ။ သူကိုယ္တိုင္ အပါအဝင္ မိန္းကေလး ငယ္ေလးေတြ ပညာသင္ ခြင့္ရေရး အတြက္ ႀကိဳးစားတာဟာ ျပစ္မႈသေဘာမ်ိဳး ျဖစ္သြားၿပီး ေသနတ္နဲ႕ ျပစ္ဒဏ္ေပးတာကို ခံရတာကိုး။ ဒီျဖစ္ရပ္မ်ိဳးဟာ ပါကစၥတန္မွာပဲ ျဖစ္ေလသလား။ ကမၻာႀကီးရဲ႕အၾကမ္းဖက္မႈဟာ တစ္ေနရာ တည္းမွာပဲ ရွိေနသလား။ အဲဒီလို ေမးရင္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူးလို႔ ေျဖရမွာပါ။
အေမရိကလို ႏိုင္ငံမ်ိဳးမွာေတာင္ ကေလးနဲ႕လူငယ္ေတြအတြက္ ျပစ္မႈနဲ႔ ျပစ္ဒဏ္ဟာ အၾကမ္းဖက္မႈေျမာက္ ေနေသးတာ ကို ေတြ႕လာရပါတယ္။  ဒီကိစၥကို က်ယ္က်ယ္ ေလာင္ေလာင္ လုပ္လာသူက အယ္လ္ဘားမား ျပည္ နယ္ အေျခစိုက္ သာတူညီမွ် တရားမွ်တေရး ဦးေဆာင္အဖြဲ႕(Equal Justice Initiative EJI) ပါ။ EJI ကို ဦးေဆာင္သူက အာဖရိကဖြား အေမရိကန္ ဘ႐ိုင္ယန္ စတီဗန္ဆင္ပါ။ သူက အာဖရိကန္ဖြား အမ်ားစုကို ေသ ဒဏ္ အျပစ္ေပးဖို႔ လြယ္ေနတဲ့ အေမရိက တရား႐ံုးေတြနဲ႕ ဥပေဒနည္းလမ္း က်က် ရင္ဆိုင္ေနသူပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေရွ႕ေနတစ္ေယာက္ ျဖစ္တဲ့ ဘ႐ိုင္ယန္ဟာ ေသခ်ာ စစ္ေဆးစံုစမ္းမႈ မလုပ္ဘဲ ေသဒဏ္ခ်ခံရတဲ့ အာဖရိကဖြား ေတြအတြက္ အခမဲ့ ေရွ႕ေနလိုက္ ေပးတဲ့အျပင္ အျပစ္မဲ့ေတြကို အကာအကြယ္ေပးတဲ့ ဥပေဒေတြ ေပၚထြက္ လာေအာင္ EJI အေနနဲ႕ ႀကိဳးပမ္းပါတယ္။ လတ္တေလာ ေအာင္ျမင္မႈကေတာ့ ကေလးလူငယ္ေတြကို ခံဝန္ခ်က္မဲ့ တစ္သက္တာ ေထာင္ဒဏ္ ခ်မွတ္ျခင္းကေန ကာကြယ္ေပး လိုက္ႏိုင္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ သံုးႏွစ္ကေတာ့ ကေလး လူငယ္ေတြ ကို ေသ ဒဏ္ေပးျခင္းကေန အကာအကြယ္ ေပးႏိုင္ခဲ့တဲ့ ေအာင္ျမင္မႈ ရခဲ့ပါတယ္။ ဒီကိစၥေတြကို MJI က ဘာလို႔ အစဥ္တစိုက္ လုပ္ရတာလဲ ေမးရင္ေတာ့ အေမရိကမွာ ကေလး လူငယ္ေတြရဲ႕ ျပစ္မႈနဲ႕ ျပစ္ဒဏ္ကိစၥ ေတြက အေတာ္ႀကီး အက်ည္းတန္ ေနလို႔လို႔ ဆိုရပါမယ္။
MJI ရဲ႕ အဆိုအရ ကေလးနဲ႕ လူငယ္ေလးေတြဟာ လူႀကီးေတြကို  ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားတဲ့ အက်ဥ္းေထာင္ေတြ ထဲမွာ ေနရာ ခ်ထား ခံေနရၿပီး ကေလးေတြဟာ လူငယ္ေတြထက္စာရင္ လိင္အရ ေစာ္ကားခံရမယ့္ ကိန္းက ငါးဆပိုပါသတဲ့။ ဒါ့အျပင္ လူႀကီးေထာင္မွာ ခ်ဳပ္ခံရတဲ့ ကေလး အက်ဥ္းသားေတြဟာ လူငယ္ေထာင္ မွာ ခ်ဳပ္ခံရတဲ့ ကေလးအက်ဥ္းသားေတြ ထက္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို သတ္ေသႏႈန္း ျမင့္မားတယ္ ဆိုတာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ အေမရိကရဲ႕ ျပည္နယ္ ၁၄ ခုမွာ ဘယ္အသက္အရြယ္ ကေလးေတြကိုပဲ လူႀကီးအျဖစ္ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ရမယ္ ဆိုတာမ်ိဳး သတ္မွတ္ထားတာ မရွိေလေတာ့ အသက္ ၈ ႏွစ္ေလာက္ ကေလးမ်ိဳးကိုလည္း လူႀကီးေတြနဲ႕ အတူ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားပါသတဲ့။ MJI ကေတာ့ အသက္ ၁၄ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးေတြတိုင္းကို လူႀကီးေတြနဲ႕ အတူ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ ထားတာမ်ိဳးကို ခြင့္မျပဳသင့္ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္အစိတ္ေလာက္ အတြင္း ကေလးေတြကို လူႀကီးေတြအတိုင္း ျပစ္ဒဏ္ေတြ ခ်မွတ္ခဲ့တယ္ လို႔လည္း MJI က ဆိုပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ တရား႐ံုးမွာ ရင္ဆိုင္ရတဲ့အခါ ကေလးေတြဟာ ရင့္က်က္မႈ၊ ဗဟုသုတနဲ႕ တရားမွ်တမႈ အေၾကာင္း ေသခ်ာ နားမလည္တတ္ၾကတာမို႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုလည္း ေကာင္းေကာင္း မကာကြယ္ ႏိုင္ၾကပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကေလးေတြကို ဒီလိုျပစ္ဒဏ္ႀကီးေတြ ခ်မွတ္တာမ်ိဳးနဲ႕လူႀကီး အက်ဥ္းသားေတြနဲ႕အတူ ခ်ဳပ္ေႏွာင္တာမ်ိဳးကို ကန္႕ကြက္တယ္လို႔ MJI က ဆိုပါတယ္။
MJI က ေတြ႕ရွိထားတဲ့ နမူနာ ကေလး အက်ဥ္းသားေတြအေၾကာင္း ကိုေလ့လာၾကည့္ရင္ေတာ့ ပိုသိလြယ္ ျမင္လြယ္မွာပါ။
ဂ်ိဳး Joe Sullivan အသက္ ၁၃ ႏွစ္မွာ အဖမ္းခံခဲ့ရေပမယ့္ လူႀကီး တစ္ေယာက္လို ျပစ္ဒဏ္မ်ိဳး ခ်မွတ္ခံခဲ့ရသူပါ။ သူ႔ကို ေထာင္ထဲမွာ မေသမခ်င္း ခ်ဳပ္ထားဖို႔ အမိန္႔ခ်ခံခဲ့ ရပါတယ္။ ဖေလာ္ရီဒါက လူႀကီး အက်ဥ္းေထာင္ တစ္ခုထဲမွာ သူဟာ လိင္ဆိုင္ရာ ေစာ္ကားမႈမ်ားစြာကို ခံခဲ့ရပါတယ္။ သူ႔အသက္ ၂၇ ႏွစ္မွာ Multiple Sclerosis ဆိုတဲ့ အာ႐ံုေၾကာ ေရာ ဂါကို စတင္ခံစား လာရပါတယ္။ ဒါဟာ ေထာင္ထဲမွာ ရခဲ့တဲ့ ထိခိုက္ဒဏ္ရာနဲ႕ စိတ္ဒဏ္ ရာ ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာလို႔ ကြ်မ္းက်င္သူေတြက ဆိုပါတယ္။ အခု သူ႕ အသက္က ၃၇ ႏွစ္ရွိပါၿပီ။ ဘီးတပ္ ကုလားထိုင္ေပၚမွာ ေနေနရတဲ့ အေျခ အေန ျဖစ္ေနပါၿပီ။ MJI က ဂ်ိဳးရဲ႕ ေထာင္ဒဏ္ ေလွ်ာ့ေပါ့ခြင့္ ရေအာင္ လုပ္ခဲ့ႏိုင္ၿပီမို႔ သူ႕ေရာဂါကို ကုေပးႏိုင္ဖို႔လည္း ႀကိဳးစားေနပါတယ္။
အီယန္ Ian Manuel အဖမ္းခံရေတာ့ ၁၃ ႏွစ္သား။ မိန္းမတစ္ေယာက္ကို လုယက္ၿပီး ေသေစႏိုင္ေလာက္ တာမ်ိဳး မဟုတ္တဲ့ ေသနတ္ ဒဏ္ရာရေစတဲ့ထဲမွာ သူပါတယ္လို႔ တျခားကေလးႀကီးေတြက ေျပာလို႔ သူ႕ကို ဖမ္းခဲ့တာပါ။ သူ႔ေရွ႕ေနက ဝန္ခံလိုက္ရင္ ေထာင္ ၁၅ ႏွစ္ပဲ က်မွာလို႔ ေျပာခဲ့တဲ့အတြက္ သူက ဝန္ခံဖို႔ သေဘာ တူခဲ့ရွာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူက ခံဝန္ေတာင္ မရဘဲ တစ္သက္တစ္ကြ်န္း ေထာင္ဒဏ္ က်ခံသြားခဲ့ရပါတယ္။ သူ႔ေရွ႕ေနက ဘာမွ ဆက္မလုပ္ေပး ခဲ့ပါဘူး။ လူေကာင္ေသးလို႔ ဆိုကာ တစ္ေယာက္တည္း ခြဲခ်ဳပ္ထားတာ ၁၈ ႏွစ္ ၾကာ သြားပါတယ္။ အဲဒီေနရာက အဝတ္ဘီ႐ီု အခန္းလို ခပ္က်ဥ္းက်ဥ္း အဂၤေတခန္း ျဖစ္ၿပီး အစာထည့္ေပး ဖို႔ အေပါက္က်ဥ္းေလးပဲ ရွိပါတယ္။ တျခားအက်ဥ္းသား တစ္ေယာက္ကိုမွ လည္း ေတြ႕ခြင့္ မရခဲ့ပါဘူး။ သူက ကိုယ္ကိုယ္ကို သတ္ေသဖို႔ အႀကိမ္မ်ားစြာ ႀကိဳးစားခဲ့သူပါ ။ ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ MJI က သူ႔ အတြက္ ေလ်ာ့ရက္ရေအာင္ ႀကိဳးစားႏိုင္ခဲ့ပါၿပီ။
ေဂ်ာ့ရွ္ George Stinney ကေတာ့ အသက္ ၁၄ ႏွစ္မွာ လူျဖဴမိန္းကေလး ႏွစ္ေယာက္ကို သတ္ျဖတ္တယ္ဆို ကာ ၁၉၄၄ ခုႏွစ္ မတ္ ၂၃ မွာ ဖမ္းၿပီး တစ္ရက္အတြင္း လူျဖဴ တရားသူႀကီးေတြက ေသဒဏ္ အမိန္႔ခ်ခဲ့ပါတယ္။ ၈၁ ရက္အၾကာမွာ သူ႕ကို လွ်ပ္စစ္ခံုေပၚမွာ လူႀကီးေတြကို စီရင္သလို အဆံုးစီရင္ခဲ့တာမို႕ အေမရိကရဲ႕ ၂ဝ ရာစုသမိုင္းမွာ ပထမဆံုး ေသ ဒဏ္ေပးခံရတဲ့ အသက္အငယ္ဆံုး လူသား ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ MJI ရဲ႕ အဆိုအရ အေမရိကမွာ ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္အထိ ကေလး လူငယ္ေတြ ကို ေသဒဏ္ေပးတုန္းပါပဲ။ ၁၉၈၅ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း တရားဝင္ ေသဒဏ္ စီရင္ခံခဲ့ရတဲ့ ကေလးလူငယ္ အေရအတြက္ဟာ ၃၆၅ ဦး ရွိပါသတဲ့။
MJI ရဲ႕ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ ေမ ၁၇ ရက္က ေအာင္ျမင္မႈကေတာ့ အသက္မေသေစခဲ့တဲ့ ျပစ္မႈေတြအတြက္ အမႈ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ လူငယ္ေတြကို ခံဝန္မေပးဘဲ ေထာင္ တစ္သက္တစ္ကြ်န္း ခ်မွတ္ျခင္းက ကင္းလြတ္ေစတဲ့ ဂေရဟမ္ႏွင့္ ဖေလာ္ရီဒါ စီရင္ထံုးကို တရား႐ံုးခ်ဳပ္က အတည္ျပဳေအာင ္စြမ္းႏိုင္ခဲ့ျခင္းပါပဲ။ ဒီစီရင္ထံုးရဲ႕ လက္ငင္းအစြမ္းကေတာ့ ဂ်ိဳရႊာ Joshua Carter ကို ေထာင္က ထုတ္လိုက္ႏိုင္တာပါ။ သူက ဆယ္ေက်ာ္သက္ အရြယ္က က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ အသက္မေသေစခဲ့တဲ့ အမႈတစ္ခုအတြက္ လူဝီစီယားနား ျပည္နယ္ရဲ႕အတင္းက်ပ္ဆံုး အက်ဥ္းေထာင္မွာ ၄၉ ႏွစ္ၾကာ ေနခဲ့ရသူပါ။ လြတ္တဲ့အခ်ိန္မွာ သူ႔အသက္ ၆၆ ႏွစ္ရွိေနၿပီး အတြင္းတိမ္ကို ခြဲစိတ္ကုသခြင့္ မရတဲ့အတြက္ မ်က္လံုးတစ္ဖက္ ကြယ္ေနေပမယ့္ အသက္ ၉ဝ ႏွစ္ ရွိၿပီျဖစ္တဲ့ မိခင္ႀကီးနဲ႕ ခရစ္ စမတ္ကို အတူျဖတ္သန္းရမွာမို႔ ၿပံဳးၿပံဳးပါပဲ။ MJA ရဲ႕ ေနာက္ဆံုး ေအာင္ျမင္မႈ ကေတာ့ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္ ၂၅ မွာ တရား႐ံုးခ်ဳပ္ အေနနဲ႕ မိလာႏွင့္ အယ္လဘားမား၊ ဂ်က္ဆန္ႏွင့္ဟဘ္စ္ ဆိုတဲ့စီရင္ထံုးေတြနဲ႕ “အသက္ ၁၇ ႏွစ္ ေအာက္ ကေလးလူငယ္ေတြကို လူေသေစခဲ့တဲ့ ျပစ္မႈမ်ိဳး အတြက္ ျဖစ္ပါေစ ေထာင္တစ္သက္ လြတ္ရက္မရွိ ျပစ္ ဒဏ္မ်ိဳး ခ်မွတ္တာဟာ အေျခခံဥပေဒနဲ႕ မကိုက္ညီ” လို႔ ျပ႒ာန္းလိုက္တာပါပဲ။
ဒီျဖစ္ရပ္ေတြ အားလံုးကို ၾကည့္ရင္ ကမၻာႀကီးရဲ႕ ဘယ္ေနရာမွာပဲျဖစ္ ျဖစ္ ကေလးနဲ႕လူငယ္ေတြအတြက္ တရားမွ်တမႈဟာ အာမခံခ်က္ မရွိေသးလို႔ ဆိုႏိုင္ေနဆဲပါ။ သူတို႔ဘဝေတြ အာမခံခ်က္ မရွိတာဟာ လူႀကီး  ေတြမွာ တာဝန္ရွိ႐ံုမကဘဲ အႏၱရာယ္ပါ ရွိေနတာကို မေမ့သင့္ၾကပါဘူး။ ယေန႔လူငယ္ ေနာင္ဝယ္လူႀကီး ဆို စကားအရ ျပစ္မႈနဲ႕ ျပစ္ဒဏ္ကို အၾကမ္း ဖက္မႈ တစ္ခုလို မမွ်မတ ခံစားရႏိုင္တယ္လို႔ ေတြးေၾကာက္ေနရတဲ့ ကေလးေတြ ရွိေနတာဟာ ကမၻာႀကီး အႏၱရာယ္ မကင္းတာဘဲ မဟုတ္လား။
  From - myanmarij