႐ိုဟင္ဂ်ာ တရား၀င္လက္ခံေရး ျမန္မာအစိုးရကို အင္ဒိုနီးရွား ဖိအားေပး

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းမွာရွိေနတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာ မူဆလင္ေတြကို တရား၀င္အသိအမွတ္ျပဳဖို႔အတြက္ အင္ဒိုနီးရွား အစိုးရက ျမန္မာအစိုးရကို ဖိအားေပးေနပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံနဲ႔ တျခားျပည္ပမွာ ႏုိင္ငံေရး
ခိုလံႈခြင့္ ေတာင္းခံေနတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာအေရအတြက္က တုိးလာေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အင္ဒိုနီးရွား ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးမာတီ နာတလီ ဂါ၀ါ (Marty Natalegawa) က ျမန္မာအစိုးရကို ျပည္တြင္းမွာ မတူကြဲျပားတဲ့ လူမႈ အသိုင္းအ၀ိုင္း ႏွစ္ရပ္ၾကားမွာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ျဖစ္ပြားေနတာ အဆံုးသတ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ လိုတယ္လို႔ တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း ဗြီအိုေအ သတင္းေထာက္ Ron Corben က ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ကေန သတင္းေပးပို႔ထားတာကို ေဒၚလွလွသန္း က တင္ျပထားပါတယ္။

အင္ဒိုနီးရွား ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မာတီ နာတလီ ဂါ၀ါက ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲမႈမ်ား ဆက္လက္ ေဖာ္ေဆာင္သြားဖို႔ လိုအပ္တဲ့ အေၾကာင္းနဲ႔ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ျပည္တြင္း မွာ ေရာက္ရွိေနတဲ့ ႏုိင္ငံမဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ မူဆလင္ေတြရဲ႕ တရား၀င္ ရပိုင္ခြင့္ေတြကိုလည္း အသိအမွတ္ျပဳရ မွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာၾကားသြားပါတယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္က ျမန္မာႏုိင္ငံတ၀ွမ္း အထူးသျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ မူဆလင္နဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြအၾကား အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ လူ ၂၀၀ ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ရၿပီး လူေပါင္း ေသာင္းနဲ႔ခ်ီ အိုးအိမ္မဲ့ ျဖစ္ခဲ့ၾကရ ပါတယ္။ အဲ့ဒီအထဲ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြဟာ ေသာင္းနဲ႔ခ်ီ ပါ၀င္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ မွာ ေရာက္ရွိေနတဲ့ ၈ သိန္းေလာက္ရွိတယ္ဆိုတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ အမ်ားစုကို ျမန္မာအစိုးရက ႏိုင္ငံသား ခံယူ ခြင့္ မျပဳပါဘူး။

အင္ဒိုနီးရွား ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မာတီ နာတလီ ဂါ၀ါက တင္းမာမႈေတြ ေလ်ာ့ပါးေရးအတြက္ ပထမ ဦးဆံုး ေျခလွမ္းအျဖစ္ ႐ုိဟင္ ဂ်ာေတြကို ျမန္မာအစိုးရက တရား၀င္ အသိအမွတ္ျပဳ မယ္ဆိုတဲ့ အတြက္ အင္ဒိုနီးရွားအေနနဲ႔ အားတက္မိတဲ့အေၾကာင္း ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ဗုဒၶဟူးေန႔ကက်င္းပ ခဲ့တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ သတင္းေထာက္ေတြကို အခုလို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

“ဒီေနရာမွာ ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳ ခံယူႏုိင္ေရးကိစၥ ရွိေနပါတယ္။ ဒီကိစၥဟာ ႏုိင္ငံေရးအရေရာ၊ ဥပေဒေၾကာင္းအရေရာ ပတ္သက္ေနပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရက ဒီကိစၥကို အေျခခံက်က်ကိုင္တြယ္ေျဖ ရွင္းေပး မယ္ဆုိလို႔ က်ေနာ္တုိ႔ အားတက္မိပါတယ္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြအေနနဲ႔ တရား၀င္ အသိအမွတ္ျပဳ ခံရၿပီး အျခားက်န္ ႏုိင္ငံသားေတြနဲ႔အတူ ဥပေဒအရ အခြင့္အေရးေတြကို ရရွိေစမွာျဖစ္ပါတယ္။”

ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြအေနနဲ႔ ႏုိင္ငံသားေတြျဖစ္ၾကတဲ့ တုိင္းရင္းသားအုပ္စုေတြထဲမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ မပါ၀င္ဘူးဆုိတာကို ကာလၾကာရွည္ ခံယူထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သူတို႔ေတြဟာ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က တရားမ၀င္ ေရာက္လာၾကတဲ့ ဘဂၤါလီေတြ ျဖစ္တယ္ လို႔လည္း ေျပာဆုိခဲ့တာျဖစ္ ပါတယ္။

မစၥတာ နာတလီ ဂါ၀ါ က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူမ်ားစုျဖစ္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြနဲ႔ လူနည္းစု မူဆလင္ေတြ အၾကား တဘက္နဲ႔တဘက္ ယံုၾကည္မႈ မရွိၾကတာ ေတြ႔ရၿပီး၊ အဲ့ဒီကတဆင့္ ေသြးထြက္သံယိုမႈေတြ ျဖစ္ ပြားခဲ့တာ ေတြ႔ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားအေနနဲ႔လည္း ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မ်ား ေႏွာင္းပိုင္းက ဒီမုိ ကေရစီ စတင္ေဖာ္ေဆာင္ရာမွာ အလားတူ အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခိုက္မႈမ်ိဳးေတြ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရ တာျဖစ္ ၿပီး၊ ေျဖရွင္းယူခဲ့ ရတာျဖစ္တယ္လို႔ အင္ဒိုနီးရွား ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ေျပာပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္လည္း လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းေတြကို ျပန္လည္တည္ေဆာက္ ရာမွာ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြကို အင္ဒိုနီးရွားရဲ႕ အေတြ႔အႀကံဳ မွ်ေ၀ေပးဖို႔ အဆင္သင့္ရွိတယ္လို႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။

“ေျဖရွင္းရမယ့္ ကိစၥရပ္ ရွိေနတယ္ဆိုတာကို က်ေနာ္တုိ႔ သိထားပါတယ္။ ဒါဟာလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရး ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ မႈေတြရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္ ပါ၀င္တယ္ဆုိတာ က်ေနာ္တုိ႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဒါကို သီးျခားခြဲထားလို႔ မရႏုိင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာအစိုးရကို က်ေနာ္တုိ႔ အရင္က ေျပာထားၿပီးျဖစ္တဲ့အတုိင္း ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းရာမွာ ဒါေတြကို တၿပိဳင္တည္း ေဖာ္ေဆာင္သြားရမွာပါ။ အခ်ိန္ပိုင္းျခားထားလို႔ မရပါဘူး။ တခ်ိန္တည္းမွာ လူမႈအသိုင္း အ၀ိုင္းေတြအၾကား တင္းမာမႈေတြ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ကိစၥနဲ႔ ႏုိင္ငံတြင္း ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ပဋိပကၡေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔ လိုပါတယ္။”

႐ိုဟင္ဂ်ာ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာတို႔ဟာ ျပည္ပမွာ ႏုိင္ငံေရးခိုလံႈခြင့္ ေတာင္းခံဖုိ႔အတြက္ ေလွေတြနဲ႔ အႏၱရာယ္ႀကီးလွတဲ့ ပင္လယ္ခရီးလမ္းကေန ထြက္ေျပးၾကရာမွာ ဘယ္ႏွစ္ဦး ေသဆံုးခဲ့ၾကတယ္ ဆုိတာေတာ့ အတိအက် မသိႏုိင္ပါဘူး။ အင္ဒိုနီးရွားအေနနဲ႔ ဒီႏွစ္အတြင္း ေဒသႏၱရ ညီလာခံတရပ္ က်င္းပၿပီး ေဒသတြင္းမွာ လူေမွာင္ခိုကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးနဲ႔ ေလွစီးေျပး ဒုကၡသည္ေတြ အေရ အတြက္ ေလ်ာ့ပါးေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ အစီအစဥ္ရွိတယ္လို႔လည္း သိရပါတယ္။

အင္ဒိုနီးရွား ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Marty Natalegawa (၃၀ ဇြန္ ၂၀၀၁၃)
VOA