The Irrawaddy မွ ထုတ္ေ၀ေနေသာ သတင္းဂ်ာနယ္ႏွင့္ မဂၢဇင္းအမည္မ်ား ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲမႈျပဳလုပ္ရန္ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာန ဖိအားေပး

The Irrawaddy မွ ထုတ္ေဝေနေသာ သတင္းဂ်ာနယ္ႏွင့္ မဂၢဇင္းအမည္မ်ား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈျပဳလုပ္ရန္ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာနက ဖိအားေပးသည့္ ပံုသဏၭာန္မ်ားရွိခဲ့ေၾကာင္း The Irrawaddy ၏ တာဝန္ရွိသူမ်ားက ဒီဇင္ဘာ ၁၆ ရက္တြင္ The Daily  Eleven သို႔ ေျပာၾကားသည္။

ဒီဇင္ဘာ ၁၆ ရက္ထုတ္ အစိုးရသတင္းစာမ်ားတြင္ The Irrawaddy ကို ရည္ၫႊန္းေသာ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္တစ္ရပ္ကို ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာနက ထုတ္ျပန္ခဲ့ကာ အဆိုပါ ထုတ္ျပန္ခ်က္ကို တံု႔ျပန္သည့္အေနျဖင့္ ဒီဇင္ဘာ ၁၆ ရက္ ညေနပိုင္းတြင္ The Irrawaddy က သေဘာထားေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ယင္းကဲ့သို႔ ေျပာၾကားလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။



“ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာန ပံုႏွိပ္ျခင္း၊ ထုတ္ေဝျခင္းလုပ္ငန္းအမည္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားႏွင့္အညီ ျဖစ္ေစေရး လိုက္နာေဆာင္ရြက္ရန္ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္”ဟု အမည္ေပးထားေသာ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာန၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္၌ The Irrawaddy Weekly Journal (ျမန္မာဘာသာ) ႏွင့္ The Irrawaddy Magazine (အဂၤလိပ္ဘာသာ) တို႔အတြက္ လုပ္ငန္းသက္တမ္း တိုးခြင့္ကို ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၂ ရက္တြင္ တင္ျပခဲ့ေၾကာင္း၊ အဆိုပါဂ်ာနယ္ႏွင့္ မဂၢဇင္းတို႔ သက္တမ္းတိုးခြင့္ေလွ်ာက္ထားရာတြင္ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ဇြန္ ၁၈ ရက္ ႏိုင္ငံေတာ္ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႕ ဥပေဒအမွတ္ (၁၅/ ၈၉) စကားရပ္မ်ား ေျပာင္းလဲသတ္မွတ္သည့္ ဥပေဒႏွင့္ ကိုက္ညီမႈမရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္ဟု ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ The Irrawaddy Weekly Journal (ျမန္မာဘာသာ) ႏွင့္ The Irrawaddy Magazine (အဂၤလိပ္ဘာသာ) တို႔အေနျဖင့္ နစ္နာမႈမရွိေစရန္ အတြက္ Irrawaddy စာသားကို Trade Mark/Logo အေနျဖင့္ အသံုးျပဳ ခြင့္ရွိမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ဂ်ာနယ္၊ မဂၢဇင္း ေလွ်ာက္ထားသည့္ စာသားအသံုးႏွင့္ပတ္သက္၍ တည္ဆဲဥပေဒျဖစ္သည့္ စကားရပ္ေျပာင္းလဲ သတ္မွတ္သည့္ ဥပေဒအရ ျမန္မာဘာသာျဖင့္ ဧရာဝတီ သို႔မဟုတ္ သတ္မွတ္ထားသည့္ အဂၤလိပ္စာလံုးအတိုင္း ေျပာင္းလဲသံုးစြဲႏိုင္ေရး ျပန္ၾကားထားသည္ဟု ဆက္လက္ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့သည္။

အစိုးရ၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္အေပၚ The Irrawaddy က သေဘာထားေၾကညာခ်က္ျဖင့္ ျပန္လည္တံု႔ျပန္ရာ၌ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာန၏ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္အတိုင္း  ဂ်ာနယ္ႏွင့္ မဂၢဇင္းအမည္ကို မေျပာင္းလဲဘဲ ဆက္လက္ထုတ္ေဝသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊  ထုတ္ေဝခြင့္ စတင္ေလွ်ာက္ထားစဥ္အခ်ိန္ကလည္း The Irrawaddy အမည္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ကန္႔ကြက္သူ မရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္  ထုတ္ေဝၿပီး ရက္သတၱသံုးပတ္ခန္႔အၾကာတြင္ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ ျပန္ၾကားေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔ဆက္ဆံေရးဦးစီးဌာန၊ မူပိုင္ခြင့္ႏွင့္ မွတ္ပံုတင္ဌာနခြဲ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးေအာင္ေက်ာ္ဦးက အေၾကာင္းၾကားစာေပးပို႔ခဲ့ၿပီး ထိုအေၾကာင္းၾကားစာတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္မွ သတ္မွတ္ထားသည့္ အမည္နာမမ်ားအတိုင္း ဂ်ာနယ္အမည္ေျပာင္းလဲသံုးစြဲရန္ ၫႊန္ၾကားခဲ့ေၾကာင္း၊ The Irrawaddy အေနျဖင့္ The Irrawaddy အမွတ္တံဆိပ္သည္ မိမိတို႔၏ ကိုယ္ပိုင္မူပိုင္ခြင့္ႏွင့္သာ သက္ဆိုင္ၿပီး ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာနမွ တင္ျပသကဲ့သို႔ ႏိုင္ငံေတာ္မွ သတ္မွတ္ထားေသာ အမည္နာမမ်ားႏွင့္ မသက္ဆိုင္ေၾကာင္း၊ ထိုအမွတ္တံဆိပ္ျဖင့္ ႏွစ္ ၂ဝ ေက်ာ္ လုပ္ကိုင္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မေျပာင္းလဲႏိုင္ေၾကာင္း အေၾကာင္းျပန္ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

“အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ဒီလိုေျပာလာတဲ့အေပၚမွာ ကြ်န္ေတာ္တို႔နဲ႔သိတဲ့ ႏိုင္ငံတကာမီဒီယာအဖြဲ႕အစည္းေတြက သတင္းမီဒီယာလုပ္ငန္းတစ္ခုကို ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာနက ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္တယ္၊ မတရားဘူးလို႔ သတ္မွတ္ခဲ့တယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ဘက္ကလည္း ဥပေဒပညာရွင္ေတြနဲ႔ တိုင္ပင္ၿပီး သူတို႔ကို ျပန္ေျပာၿပီးတဲ့ေနာက္ သူတို႔ဘက္က ဘာမွမေျပာေတာ့ဘဲ သံုးစြဲခြင့္ျပဳခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီျပႆနာက သက္တမ္းတိုးတဲ့အခါ  ျပန္လာလိမ့္မယ္ဆိုတာကို အဲဒီအခ်ိန္ကတည္းက ေမွ်ာ္လင့္ထားတယ္”ဟု The Irrawaddy သတင္းဂ်ာနယ္၏ ျမန္မာပိုင္းတာဝန္ခံ အယ္ဒီတာ ကိုရဲနည္က ေျပာၾကားသည္။

The Irrawaddy အမည္ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး စတင္ထုတ္ေဝခ်ိန္က ကန္႔ကြက္သူမရွိခဲ့ေသာ္လည္း The Irrawaddy ျမန္မာသတင္းဂ်ာနယ္၏ တင္ျပပံု၊ အစိုးရအေပၚ ေထာက္ျပေဝဖန္မႈႏွင့္ စာဖတ္ပရိသတ္၏ အာ႐ံုစိုက္မႈရွိလာခ်ိန္တြင္ အမည္ကို ဥပေဒႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ရန္ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာနလက္ေအာက္ရွိ မူပိုင္ခြင့္ႏွင့္ မွတ္ပံုတင္ဌာနခြဲ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးက ေျပာဆိုလာျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ဒီဇင္ဘာ ၁၆ ရက္တြင္ ထုတ္ျပန္ေသာ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာန၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ The Irrawaddy အေနျဖင့္ Irrawaddy စာသားအား Trade Mark/Logo အေနျဖင့္ ဆက္လက္သံုးစြဲခြင့္ ျပဳခဲ့ေသာ္လည္း ဂ်ာနယ္၊ မဂၢဇင္းေလွ်ာက္ထားရာတြင္မူ အမည္ေျပာင္းလဲရန္ လိုအပ္မည္ျဖစ္ၿပီး လိုက္နာျခင္းမရွိပါက ၁၉၈၉ ခုႏွစ္တြင္ ထုတ္ျပန္ထားေသာ ဥပေဒႏွင့္ ၿငိစြန္းေနမည္ဆိုသည့္သေဘာကို ရည္ၫႊန္းေနခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ The Irrawaddy က ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ သေဘာထားေၾကညာခ်က္၌  ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာနက ေလွ်ာက္လႊာပါ ဂ်ာနယ္ႏွင့္ မဂၢဇင္းအမည္ ျဖည့္စြက္ခ်က္တြင္ The Irrawaddy အစား ဧရာဝတီဟုသာ ေရးသားေစလိုေၾကာင္း ယူဆသျဖင့္ ေလွ်ာက္လႊာ တြင္ ျမန္မာဘာသာျဖင့္ “ဧရာဝတီ”ဟု ျပန္လည္ေရးသားၿပီးစီးေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

“ေျပာရရင္ေတာ့ အဓိပၸာယ္မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔က ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္လိုတဲ့ဆႏၵနဲ႔ ေျပာင္းေပးလိုက္ပါတယ္။ မေျပာင္းဘူးဆိုရင္ ၁၉၈၉ ဥပေဒနဲ႔ ၿငိစြန္းေနတယ္ဆိုေတာ့ ဒီဥပေဒဆိုတာ စစ္အစိုးရလက္ထက္က တစ္ဖက္သတ္ေရးဆြဲထားတဲ့ ဥပေဒ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို ခ်ည္တုပ္တဲ့သေဘာမ်ဳိး ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါက ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို ဖိအားေပးတယ္၊ ေနာက္ျပန္ဆြဲတယ္လို႔ ခံစားရပါတယ္” ဟု ကိုရဲနည္က ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။

ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာန၏ လုပ္ရပ္သည္ The Irrawaddy အေပၚ ဖိအားေပးလိုက္ျခင္းသာ ျဖစ္သည္ဟု ယူဆေၾကာင္းကိုလည္း The Irrawaddy  ကို တည္ေထာင္ခဲ့သူႏွင့္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ျဖစ္ၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံ၌ ေနထိုင္ေနသူ ဦးေအာင္ေဇာ္က The Daily Eleven  ၏ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခ်က္ကို ျပန္လည္ေျဖၾကားရာ၌ ထည့္သြင္းေျပာၾကားသည္။

ထို႔အျပင္ ယခုကိစၥရပ္သည္ အစိုးရအဖြဲ႕၏ မူဝါဒဆိုျခင္းထက္ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာန၏မူဝါဒ သို႔မဟုတ္ လူတစ္စု၏ မူဝါဒျဖစ္သည္ဟု ထင္ျမင္ယူဆေၾကာင္းလည္း ဦးေအာင္ေဇာ္က ဆိုသည္။

လက္ရွိအခ်ိန္၌ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ကာလအတြင္း ဂ်ာနယ္လစ္ ၁ဝ ဦး ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ခံခဲ့ရၿပီး ဂ်ာနယ္လစ္ ၁၇ ဦး တရားရင္ဆိုင္ေနရဆဲ အေျခအေနမ်ား၊ The Irrawaddy ကိစၥရပ္မ်ားသည္ ျမန္မာမီဒီယာေလာက အတြက္ အႏုတ္လကၡဏာေဆာင္ေသာ ကိစၥရပ္မ်ားဟု ႐ႈျမင္ေၾကာင္း ၎က ဆိုသည္။

“သမၼတႀကီးရဲ႕ စတုတၳမ႑ိဳင္အေပၚ သေဘာထားေတြနဲ႔ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေနၿပီးေတာ့  ေတာ္ေတာ္ကို အႏုတ္လကၡဏာေဆာင္တဲ့ပံုစံေတြ ျဖစ္ေနတယ္”ဟု ဦးေအာင္ေဇာ္က ေျပာၾကားသည္။

The Irrawaddy သည္ ျပည္ပအေျခစိုက္ Exile Media အျဖစ္ ႏွစ္ ၂ဝ ေက်ာ္ၾကာ ရပ္တည္ခဲ့ၿပီး ၂ဝ၁၂ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ႐ံုးခန္းဖြင့္လွစ္ကာ ယခင္ထားရွိခဲ့ေသာ မူဝါဒမ်ားအတိုင္း The Irrawaddy  ျမန္မာဘာသာဂ်ာနယ္ကို ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ထုတ္ေဝခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

The Irrawaddy  ျမန္မာဘာသာဂ်ာနယ္ ထုတ္ေဝခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္း ဂ်ာနယ္တြင္ေဖာ္ျပမႈမ်ားအေပၚ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားျပဳလုပ္ရန္ ဖိအားေပးမႈမ်ား ရွိခဲ့ၿပီး ၎တို႔၏ သတင္းေထာက္၊ အယ္ဒီတာမ်ား ဗီဇာကန္႔သတ္ခံရျခင္းမ်ဳိး ရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းကလည္း အထူးစံုစမ္း စစ္ေဆးေရးအရာရွိမ်ားက ရန္ကုန္ရွိ The Irrawaddy  ႐ံုးခန္းသို႔လာေရာက္ၿပီး အယ္ဒီတာမ်ားအား ေမးျမန္းမႈမ်ားရွိခဲ့သည့္အျပင္ ဧၿပီလအတြင္းကလည္း အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရးႏွင့္ လံုျခံဳ ေရးေကာင္စီဝင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးတစ္ဦးက The Irrawaddy  မွ အယ္ဒီတာမ်ားကို ဆင့္ေခၚၿပီး အစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္အေပၚ ေဝဖန္ေရးသားမႈမ်ား အနည္းငယ္ေပ်ာ့ေပ်ာင္းရန္ ေတာင္းဆိုမႈမ်ားရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

The Irrawaddy  တည္ေထာင္သူႏွင့္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးေအာင္ေဇာ္အား ႏိုင္ငံတကာသတင္းေထာက္မ်ား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕ (CPJ)  က ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္အတြက္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ဆုကို အျခားႏိုင္ငံတကာ ဂ်ာနယ္လစ္သံုးဦးႏွင့္အတူ ေပးအပ္ခဲ့ၿပီး ႏိုဝင္ဘာလက ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ အဆိုပါဆုေပးပြဲ အခမ္းအနား၌ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပကတိအေျခ အေနမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ဦးေအာင္ေဇာ္က သတိေပးေျပာၾကားမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။


Eleven Media Group