Novotel ဟိုတယ္ လုပ္ငန္းရွင္ ဦးေဇာ္ေဇာ္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုျခင္း

ဦးေဇာ္ေဇာ္ႏွင့္ ဧရာ၀တီတုိ႔ ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းစဥ္။(ဓာတ္ပုံ-စုိင္းေဇာ္/ဧရာ၀တီ)

စစ္အစုိးရ လက္ထက္တြင္ ေပၚထြက္လာေသာ ခရုိနီသူေဌးမ်ားအနက္ မက္စ္ျမန္မာကုမၸဏီပုိင္ရွင္ ဦးေဇာ္ေဇာ္သည္ အစုိးရ သစ္တက္လာခ်ိန္တြင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ႏုိင္ငံတကာစံခ်ိန္စံညႊန္းမီရန္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ၍ ႏုိင္ငံတကာ ေစ်းကြက္ ထိ ထုိးေဖာက္ရန္ ၾကံရြယ္လုပ္ေဆာင္ေနသူ ျဖစ္သည္။ ဧၿပီလ ၃ ရက္ေန႔တြင္ ႏုိင္ငံတကာအဆင့္မီ ၾကယ္ငါးပြင့္ အဆင့္ Novotel Hotel ကုိ ရန္ကုန္၌ ဖြင့္လွစ္ႏိုင္ခဲ့ေသာ ဦးေဇာ္ေဇာ္က ဧရာ၀တီ ျမန္မာပိုင္းအယ္ဒီတာ ရဲနည္ႏွင့္ ေတြ႕ဆုံရာတြင္ ဘဝျဖတ္သန္းမႈ၊ စီးပြားေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအျမင္မ်ားႏွင့္ ဟိုတယ္လုပ္ငန္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈတို႕ကို ရွင္းလင္းေျပာျပပါသည္။

ေမး။ ။ ဦးေဇာ္ေဇာ္အေနနဲ႔ ျပည္တြင္းမွာပဲ စီးပြားေရးေတြ လုပ္ကုိင္ေနတဲ့ အေနအထားကေန Novotel Hotel ကုိ ကမၻာ့ နာမည္ေက်ာ္ကုမၸဏီျဖစ္တဲ့ Accor Group နဲ႔ပူးေပါင္းဖြင့္လွစ္ၿပီး  ႏုိင္ငံတကာေစ်းကြက္ထဲကုိ ထုိးေဖာက္တဲ့ အေျခအေနေပါ့။ အနာဂတ္မွာ Sanction က လြတ္လာႏိုင္မယ့္ အလားအလာလို႕လည္း ေျပာႏိုင္မွာေပါ့။ ဦးေဇာ္ေဇာ္အေနနဲ႔ ဘယ္လုိျပဳျပင္ေျပာင္းလဲခဲ့ရသလဲဆုိတာ ေျပာ ျပေပးပါ။

ေျဖ ။ ။ ၂ ပုိင္းရွိပါတယ္။ တပုိင္းကေတာ့ Novotel ဟိုတယ္ရဲ႕Change၊ ၿပီးေတာ့ ေနာက္တခုက Accor Group ရဲ႕ဟုိတယ္ brand ေပါ့၊ ဒါကေတာ့ International World Wide မွာ ဟိုတယ္ ၃ေထာင္ ေလာက္ရွိၿပီးေတာ့ International မွာလည္း Market ရေနတယ္။ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ကေတာ့ ဟုိတယ္စီးပြားေရးကုိ အရင္တုန္း ကလည္း လုပ္ခဲ့ဖူးတယ္။ က်ေနာ့္ဘ၀ အစမွာလည္း ဟုိတယ္ေတြထဲမွာ ထမင္း ပန္ကန္ေဆးတာေတြကအစ စားပြဲထုိးတဲ့အထိ အနိမ့္ဆံုးေတြ လုပ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ေနာက္တခုက ကိုယ္တုိင္ ဟိုတယ္ေဆာက္ၿပီးေတာ့လည္း Run ဖူးပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ အဆင့္ကို သြားမယ္ဆုိရင္ ကိုယ္သိတဲ့ အေတြးအေခၚ အယူအဆ နည္းနည္းနဲ႔ လုပ္လုိ႔ မရပါဘူး။ ကိုယ္က ဘာအားသာလဲ၊ သူက ဘာအားသာလဲ၊ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ပူးေပါင္း မယ္ဆုိရင္ ဘာ အားသာမလဲ၊ ကိုယ့္လူမ်ဳိး ေတြအတြက္ ဘာေတြ ပုိေကာင္းလာမလဲ ဒါေတြက သံုးသပ္ရမယ္။ က်ေနာ့္ အေနနဲ႔ သံုးသပ္ မိတာကေတာ့ ငါတို႔ Investment လုပ္မယ္၊ Fund ဘယ္က ရမလဲ၊ ဒါကုိ က်ေနာ္တုိ႔ စဥ္းစားရမယ္၊ Fund ဘယ္ကရမလဲ က်ေနာ္တုိ႔ Fund ကုိ ဘဏ္ကေန ေခ်းလုိ႔ရမယ္ေပါ့။ က်ေနာ္တုိ႔ စေဆာက္ကတည္းကိုက မမွားဖို႔ အေရးႀကီးတယ္။

က်ေနာ္တို႔ Accor ကုိ ခ်ိတ္လုိက္တဲ့အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ စေဆာက္ကတည္းက ဒီဟုိတယ္မွာ Reception ဘယ္နား ရွိရမယ္။ Escalator ဘယ္နားထားရမလဲ။ Customer ေတြ Guest ေတြ relax လုပ္တဲ့အခါမွာ Reliable ျဖစ္ေအာင္ အခန္းက ဘယ္ေလာက္ Square meter ရွိရမယ္။ အဲေတာ့ စလုပ္ ကတည္းက မွန္မွန္ကန္ကန္ နည္းမွန္ လမ္းမွန္နဲ႔ Direction ေပးလိုက္ႏုိင္တယ္။ Investment က Right Investment ျဖစ္သြားတယ္။

က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြ ဒီထက္ပုိၿပီးေတာ့ Management ေတြ ကၽြမ္းက်င္လာမယ္။ Capacity ေတြ ပုိျမင့္လာမယ္။ သူတုိ႔နဲ႔ ေပါင္းလုိက္တဲ့အခါမွာ သူတုိ႔ရဲ႕ ကၽြမ္းက်င္မႈကိုရရင္ က်ေနာ္တို႔က ဒီအခ်ိန္တုိတုိေလးအတြင္းမွာ အရည္အေသြး ေတြ တက္လာမယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတုိ႔နဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေပါင္းျဖစ္တယ္ေပါ့။ သူတုိ႔ကုိ က်ေနာ္တုိ႔ Management ေပးရမွာ ေသခ်ာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္းပဲ သူတုိ႔ရဲ႕ႏုိင္ငံတကာမွာရွိတဲ့ Network ႀကီးတခုလံုးကုိ က်ေနာ္တို႔ ခ်ိတ္ဆက္ လိုက္ တဲ့အခါမွာ သူတုိ႔အေနနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ကုိ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္လာတဲ့အခါ က်ေနာ္တို႔က ပိုၿပီး၀မ္းသာရမွာက သူတုိ႔ရဲ႕ Market ႀကီးတခုလံုး က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္လို႔ ရေအာင္ပါပဲ။ အဓိကကေတာ့ Local ကုမၸဏီတခုအေနနဲ႔ Global မွာ Branded ျဖစ္တဲ့ ကုမၸဏီတခုနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ျခင္းသည္ ႏွစ္ဖက္စလံုး အတြက္ Win-Win Situation မွာ အက်ဳိးရွိပါတယ္။ ဒါကေတာ့ Investment လုပ္တဲ့ အပုိင္းေပါ့။

ေနာက္တပိုင္းကေတာ့ က်ေနာ္ျပန္သံုးသပ္တာကေတာ့ ခုနက Sanction ဆိုတဲ့ ကိစၥေပါ့။ ဒါကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ အရင္ အ စုိးရ လက္ထက္မွာ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ Sanction ျဖစ္တယ္ေပါ့။ သို႔ေသာ္လည္း သိပ္ Isolate ျဖစ္ထားတဲ့အခါ က် ေတာ့ ဘယ္သူက ဘာလဲဆုိတာ ေသခ်ာမသိတဲ့ အပုိင္းေလးေတြ ရွိတာေပါ့။ အခုဆုိရင္ က်ေနာ္တုိ႔ အေနနဲ႔ အရွိအတုိင္း ခ်ျပတယ္။ ေနာက္ ကိုယ္ဘယ္လုိ ေငြရတယ္။ ဘယ္လုိရွာတယ္။ တာ၀န္ယူမႈ၊ တာ၀န္ခံမႈေတြ ျဖစ္လာတဲ့အခါ က်ေတာ့ Accor အေနနဲ႔လည္း ေပါင္းလုိ႔ရတယ္ဆုိတာ သူတို႔ လက္ခံၿပီးေတာ့ အခါက်ေတာ့ သူတုိ႔ ေပါင္းေပးလုိက္တာ အရမ္း ေကာင္းပါတယ္။ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ကေတာ့ Sanction ျပဳတ္မယ္ မျပဳတ္ဘူးဆုိတာထက္ အဓိကက ကို္ယ္လုပ္ေနတဲ့ ဟာကုိ မွန္မွန္ကန္ကန္နဲ႔ ေရွ႕ဆက္သြားမယ္။ ကိုယ္လုပ္ခဲ့တာေတြကိုလည္း ခ်ျပမယ္။ ေရွ႕ဆက္လုပ္မယ့္ဟာ ေတြကို လည္း ေျပာမယ္။ ဒီအေပၚမွာ သူတုိ႔အေပၚမွာရွိတဲ့ ယံုၾကည္မႈအေပၚမွာ မူတည္ၿပီးေတာ့ ဒါေတြအကုန္လံုးက တခ်ိန္က်ရင္ ေျဖေလ်ာ့မယ္လုိ႔ စိတ္ထဲမွာ ရွိပါတယ္။

ေမး။ ။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ႏုိင္ငံျခားသားေတြ နားလည္တာက ျမန္မာကုမၸဏီေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေျမယာ အ႐ႈပ္ အရွင္းေတြ ရွိတယ္၊ ေနာက္ ေငြေၾကး စာရင္းဇယားေတြမွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိဘူးလုိ႔ အဲဒီလုိမ်ဳိး စြပ္စြဲမႈ ေတြရွိတာ ေပါ့။ ခုနက Accor ကေန ဦးေဇာ္ေဇာ္နဲ႔ ေပါင္းလုပ္တဲ့အခါက်ေတာ့ သူတုိ႔အေနနဲ႔ ဦးေဇာ္ေဇာ္ကို ဘယ္လုိ ျမင္ခဲ့လဲ။ ဦးေဇာ္ေဇာ္အေနနဲ႔ အဲလိုကိစၥမ်ိဳးေတြကို ဘယ္လိုေက်ာ္ျဖတ္ခဲ့ရတာေတြ ရွိလဲ။

ေျဖ ။ ။ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈရဲ႕ ေနာက္ပိုင္းမွာေပါ့ေနာ္၊ ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား စီးပြားေရး လုပ္တဲ့သူေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သံုးစြဲတဲ့ အသံုးအႏႈန္းေတြက ရွိတာေပါ့။ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ျမန္မာ တုိင္းရင္းသား လုပ္ငန္းရွင္ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေစခ်င္တယ္။ အမ်ားႀကီး ျဖစ္ထြန္းေစခ်င္တယ္။ အမ်ားႀကီး ေအာင္ျမင္ေစခ်င္တယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔ လူထုက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ကုိ မယံုသလဲဆုိတဲ့ကိစၥက အေရးႀကီးတဲ့ ေမးခြန္းပါ။ တခုက ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိတာပဲ။ အဓိက ေနာက္တခုကေတာ့ အရင္တုန္းက လုပ္ခဲ့တဲ့ ဥပေဒအေပၚမွာရွိတဲ့ ပုိင္ဆိုင္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သိမ္းထားတာေတြလည္း ရွိတယ္။ တကယ့္ကုိ ၀ယ္ထားတာလည္း ရွိတယ္။ ဒါမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ေနတာ၊ က်ေနာ္တုိ႔က ဘာလဲဆုိေတာ့ land နဲ႔ ပတ္သက္ ၿပီးေတာ့ land Policy က်ေနာ္တို႔မွာ ရွိတယ္။ ဒါက ငါတို႔ အရင္တုန္းက ဥပေဒနဲ႔ ဒါေတြ၀ယ္ထားတယ္၊ ဒါေတြ ငါတုိ႔ ငွားထားတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ဒါေတြသည္ အရင္တုန္းက ေပၚလစီဆုိေပမယ့္ အရင္လူေတြအတြက္ ထိခိုက္ နစ္နာမယ္ဆုိရင္ ညိႇႏိႈင္းတယ္၊ ျပန္ေပးေလ်ာ္တယ္။ တခ်ဳိ႕ဟာေတြဆုိရင္ က်ေနာ္တို႔က ျပန္၀ယ္ေပးတယ္။

သူတုိ႔ရဲ႕ ဘ၀၊ တခ်ဳိ႕ အိမ္ေတြ ျပန္ၿပီးေတာ့ ေဆာက္ေပး တာမ်ဳိး၊ တခ်ဳိ႕ သူတုိ႔ရဲ႕ မိသားစုကေလးေတြအတြက္ ပညာ ေရးကိစၥ စဥ္းစားေပးတာမ်ဳိး၊ ေက်ာင္းကိစၥ စဥ္းစားေပးတာမ်ဳိးေပါ့။ အဲလုိမ်ဳိး စဥ္းစားေပးတဲ့ အခါက်ေတာ့ သူတုိ႔ ပုိင္ရွင္နဲ႔ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ မိသားစုသေဘာမ်ဳိး ျဖစ္လာတဲ့ အပိုင္းမ်ိဳးေတြ ျဖစ္သြားၿပီးတဲ့ အခါက်ေတာ့ ဒီေပၚလစီ အေပၚမွာ က်ေနာ္တို႔ အေနနဲ႔ ေျမယာအ႐ႈပ္အရွင္းကိစၥ လံုး၀မရွိေတာ့ဘဲ ဒီလုိမ်ဳိး ေဒသခံေတြအေနနဲ႔ ေက်းဇူးတင္တဲ့ အေနအထားမ်ဳိးအထိ ျဖစ္ သြားခဲ့တာမ်ဳိးေတြ သာဓကေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ဥပမာ ေငြေဆာင္မွာ က်ေနာ္တုိ႔ ဧက ၁၀၆ ဧက ျပန္ေလ်ာ္ေပး လုိက္တယ္။

ေခ်ာင္းသာမွာ က်ေနာ္တို႔ တကယ္ေတာ့ အရင္တုန္း ကလည္း က်ေနာ္တို႔ ေလ်ာ္ခဲ့ၿပီးသားပါ၊ ေလ်ာ္ခဲ့တဲ့ဟာက နည္း ေနတဲ့အတြက္ ဒါကို က်ေနာ္တို႔ ျပန္ေလ်ာ္ေပးၿပီး ေက်နပ္ေအာင္ လုပ္ေပးတာေပါ့။ ေခ်ာင္းသာဆို က်ေနာ္ မလုပ္ေတာ့ဘူး ဆိုၿပီး အကုန္လံုး ျပန္ေပးခဲ့လုိက္တယ္။ သူ႔ေနရာနဲ႔ သူေပါ့။ ေတာင္ဒဂံုမွာ ဆုိလုိ႔ရွိရင္ စက္မႈလယ္ယာ ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္လုပ္မယ္ဆုိတဲ့ ေနရာမွာက်ေတာ့ လယ္သမား အားလံုးကုိ အရင္တုန္းက သူတုိ႔နဲ႔ အတူတူ လုပ္ေနတယ္။ ေနာက္အကုန္ ျပန္ေလ်ာ္ေပးလုိက္တယ္။ သို႔ေသာ္ ကိုယ္၀ယ္ ထားတဲ့ ေျမႀကီးေပါ့။ ေလလံတုိ႔ ဘာတုိ႔က ၀ယ္ထားၿပီး တကယ္ပဲ အစုိးရက သတင္းစာထဲ ထည့္ၿပီး ၀ယ္တဲ့ဟာမ်ဳိးကို ေတာင္ က်ေနာ္တို႔ အရင္ ႏွစ္ ၆၀ တုန္းက ပိုင္ပါတယ္။ ႏွစ္ ၁၀၀ က ပုိင္ပါတယ္၊ ျပန္ေပးပါ ဆုိလုိ႔ရင္ေတာ့ ဒါကေတာ့ ဥပေဒေၾကာင္းအရ သြားရမယ့္ ေပၚလစီထဲမွာ က်ေနာ္တို႔ ထည့္ထားတယ္။ ဒါမ်ဳိးေတြ က်ေနာ္တုိ႔ လြယ္လြင့္တကူ ေရာ့အင့္ ဆုိၿပီး ျပန္ေပးတာမ်ဳိးေတာ့မရွိဘူး။ ဒီလုိမ်ဳိး Clear လုပ္ထားတဲ့ အခါက်ေတာ့ ျမန္မာျပည္ မွာရွိတဲ့ ေျမယာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ Research လုပ္လိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီေပၚလစီရိွတာ က်ေနာ္တုိ႔ ကုမၸဏီ တခုပဲရွိတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ မွတ္တမ္းမွာ ေဖာ္ျပထားတယ္။

က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ဒီေျမယာအ႐ႈပ္အရွင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ တာ၀န္ယူမႈ၊ တာ၀န္ခံမႈ အျပည့္ ရွိပါတယ္။ ဒါ အ႐ႈပ္အရွင္းကိစၥေတြ ေျဖရွင္းတာ ဒါက တပိုင္းေပါ့ေနာ္။ ေနာက္တျခား International company ျဖစ္လာတဲ့အခါမွာ ဘယ္လုိလုပ္ရမလဲ ဆုိတဲ့အခါမွာက်ေတာ့ အဓိက ကေတာ့ တာ၀န္ယူမႈ၊ တာ၀န္ခံမႈနဲ႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိဖို႔ အရမ္း လုိတာ ေပါ့။ Accountability ျဖစ္ဖုိ႔ လိုတာေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ ကုမၸဏီက ရွင္းရွင္း ေျပာရရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အကုန္လံုး Open Book ေပါ့။ က်ေနာ္တု႔ိ အရင္က ဘာလုပ္ခဲ့တယ္။ ဘယ္က ပိုင္တယ္၊ ဘာေတြ ရတယ္။ ရွယ္ယာ၀င္တာ ဘယ္သူေတြ ရိွတယ္ဆုိတာ က်ေနာ္တို႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိေအာင္ လုပ္ေပးလုိက္တဲ့အခါက်ေတာ့ Deloitte လို International မွာ တကယ့္ကုိ နာမည္ရွိတဲ့ Audit လုပ္တဲ့ ကုမၸဏီက က်ေနာ္တုိ႔ ေငြေရး ေၾကးေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဘယ္က ရတယ္၊ ဘယ္မွာ ျမႇဳပ္ႏွံတယ္၊ ဘာေတြရွိတယ္ဆုိတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈအရ ခ်ျပတယ္။ ဒါက တပိုင္း ပါ။

ေနာက္တခုက အေရးႀကီးဆံုးက ဘာလဲဆုိေတာ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းလုပ္တဲ့အခါမွာ တာ၀န္ယူမႈ၊ တာ၀န္ခံမႈ အေရး ႀကီးတယ္။ အခုဆုိလုိ႔ရွိရင္ ေဟာင္ေကာင္ အေျခစုိက္ DSL လို႔ေခၚတဲ့ Human Right တို႔ CSR (Corporate social responsibility) တို႔နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ Assessment လုပ္တဲ့ ကုမၸဏီနဲ႔ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ၿပီးေတာ့ ႏွစ္စဥ္ ေငြေရးေၾကးေရး တင္မဟုတ္ဘဲ CSR နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ Report ပါ တြဲထြက္တယ္။ ကိုယ့္ကုမၸဏီတင္ မဟုတ္ဘူး၊ ကိုယ့္ကုမၸဏီနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး ခ်ိတ္လုပ္တဲ့ ကုမၸဏီေတြကအစ ဒီအပုိင္း ေတြကုိ စစ္ေဆးမႈေတြ က်ေနာ္တုိ႔ လုပ္တယ္။ အဲလုိေလးေတြ က်ေနာ္တို႔ ႏုိင္ငံတကာစံခ်ိန္စံႏႈန္း ေတြကို ရေအာင္ လုိက္လုပ္တဲ့အခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔ ႏုိင္ငံတကာအဆင့္ကို မီတဲ့ ကုမၸဏီ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေနတဲ့အခါမွာ အဲဒါေတြကိုလည္း Accor က ျမင္ထားတယ္။ ျမင္ထားတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီကုမၸဏီနဲ႔ ေပါင္းလုိ႔ ရမယ္၊ ဒါက တခ်ိန္က်လုိ႔ရွိရင္ ငါတို႔ ကုမၸဏီနဲ႔ လက္တြဲလို႔ ရမယ္။ ငါတို႔မွာရွိတဲ့ ေပၚလစီနဲ႔ Inline ျဖစ္တယ္ဆိုၿပီး ဒီလုိအေျခခံၿပီး စဥ္းစားတာေတြလည္း ပါပါတယ္။

ေမး။ ။ ႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ ကာလအတြင္း အခုဆုိလုိ႔ရိွရင္ အခ်မ္းသာဆံုး စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္တေယာက္ ျဖစ္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ ကိုယ္လုပ္လာခဲ့ရတဲ့ ဟာေတြကုိ ျပန္သံုးသပ္ ၿပီးေတာ့ ဧရာ၀တီ ပရိသတ္အတြက္ စကားတခြန္း ေျပာပါ။ ဒီအေျခအေနေရာက္ေအာင္ ဘာေတြက တြန္းပို႔လိုက္တာလဲ။

ေျဖ ။ ။ က်ေနာ့္မွာ ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမ ၆ ေယာက္ ရိွပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔က ဧရာ၀တီတုိင္း ေရၾကည္ကပါ။ မိဘေတြကလည္း အေဖက အစုိးရ ၀န္ထမ္း၊ အေမက ကုန္ေစ်းေရာင္းေပါ့။ အဲလုိနဲ႔ ထားခဲ့တာဆုိေတာ့ ရွင္းရွင္း ေျပာရင္ေတာ့ မျပည့္စံုဘူးလုိ႔ ေျပာလုိ႔ရတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တုိ႔ မိဘက ၆ ေယာက္ စလံုးကုိ အပင္ပန္းခံၿပီးေတာ့ ေက်ာင္းၿပီး ေအာင္ထားေပးခဲ့တယ္။ က်ေနာ္ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္မွာ ေနာက္ဆံုးႏွစ္ တက္တယ္။ ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္ အေရးအခင္းၿပီး တဲ့ေနာက္ပုိင္းမွာ က်ေနာ္ သေဘာၤတက္ၿပီး စင္ကာပူ ထြက္ဖုိ႔လုပ္တယ္။ စင္ကာပူကုိ သြားျဖစ္တယ္။ သြားျဖစ္တဲ့ အခါ က်ေတာ့ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ အကုိတေယာက္ရဲ႕အိမ္မွာ လုိတာေတြ အကုန္လုပ္ေပးၿပီးနဲ႔ သူက စီဒီစီတို႔၊ ပတ္စ္ပို႔စ္တုိ႔ လုပ္ ေပးတယ္။ ဒါေပမယ့္ အိတ္ထဲမွာ ပိုက္ဆံက ၇၅ က်ပ္ေလာက္ပဲ ပါတယ္။ စင္ကာပူ သြားေတာ့ က်ေနာ္ Bus Center မွာ အိပ္တယ္၊ ေနာက္ က်ေနာ္ ဘတ္စ္ကား မစီးႏိုင္လုိ႔ လမ္းေလွ်ာက္ၿပီး Peninsular Plaza မွာ အလုပ္ သြားေလွ်ာက္တယ္။

က်ေနာ္က အိပ္ခ်ိန္ နည္းတယ္။ အလုပ္တခုလုပ္ရင္ ၿပီးေအာင္ လုပ္တယ္၊ ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္ လူတုိင္းနဲ႔ အဆင္ေျပေအာင္ ေနတတ္ပါတယ္။ ေနလဲေနပါတယ္။ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ အယုတ္အလတ္ အျမတ္မေရြး လူကိုလူလိုပဲ သေဘာထားပါတယ္။ ဘ၀ရဲ႕သင္ၾကားေရးကေတာ့ ေအာင္ျမင္တဲ့သူေတြအတြက္ က်ေနာ္အရမ္း ရင္ထဲက ေက်နပ္ပီတိျဖစ္တယ္၊ ေက်နပ္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြ မဟုတ္တာ လုပ္ရင္လည္း အရမ္းရင္ထဲက ခံစားရပါတယ္။ က်ေနာ့္ အေနနဲ႔ကေတာ့ ဘာကို Massage ေပးခ်င္လဲဆုိေတာ့ အားလံုးက႑တုိင္းမွာ ထူးခၽြန္ေနမွ၊ ေတာ္ေနမွ သူမ်ားမကေအာင္ မခ်ိမဆန္႔ အလုပ္လုပ္မွ က်ေနာ္တို႔ ေနရာတခုခု ေရာက္မွာ။ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြ အားလံုးအလုပ္လုပ္ရမယ္၊ အားလံုး ႀကိဳးစားၾကရမယ္။

အားလံုး မခ်ိမဆန္႔နဲ႔ အခက္အခဲေတြၾကားထဲက ႐ုန္းထြက္ရမယ္။ ဒါမွလည္း က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာလူမ်ဳိး၊ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ လူေတြ ေလးစားလာမွာ။ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ကေတာ့ က်ေနာ္ ဒီလုိမ်ဳိး ၇၅ က်ပ္ ရွိတဲ့ဘ၀ ကေနၿပီးေတာ့ က်ေနာ္ ျဖတ္သန္း ခဲ့ရတာေတြက က်ေနာ္အရွင္းဆံုးေျပာရရင္ က်ေနာ္ သေဘၤာလုိက္တယ္။ ၿပီးရင္ က်ေနာ္ ဘန္ေကာက္ကေန ဗီဇာ ယူၿပီး ဂ်ပန္သြားတယ္၊ က်ေနာ္ တေန႔ နာရီ ၂၀ ေလာက္ အလုပ္လုပ္တယ္။ ခုနေျပာတဲ့ ပန္းကန္ေဆး၊ အုိးတုိက္ေပါ့။ အဲဒါကေနမွ ရွင္းရွင္းေျပာရင္ စားပြဲထုိးေပါ့ေနာ္။ အဲဒါမ်ဳိးေတြ လုပ္လာခဲ့ၿပီးေတာ့မွ ကားလုပ္ငန္း၊ ကားအေရာင္းအ၀ယ္လုပ္တဲ့ လုပ္ငန္း ကေန တဆင့္ၿပီးတဆင့္ တက္လွမ္းၿပီးေတာ့မွ ျပန္လာတဲ့အခါမွာ က်ေနာ္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ ျပန္လုပ္ျဖစ္တယ္။

ဒီလုိပါပဲ ေတာက္ေလွ်ာက္ ျဖတ္သန္းလာတဲ့ အေတြ႕အႀကံဳအရ ဆုိရင္ေတာ့ ကုိယ့္တေယာက္အတြက္ေတာ့ ရွင္သန္ လုိ႔ရတယ္။ လြယ္ကူပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ငါတို႔ျမန္မာေတြ ဘာလုိ႔မလုပ္ႏုိင္လဲ။ ငါတို႔ ျမန္မာေတြ ဘာေၾကာင့္ အထင္ေသး လဲဆိုတဲ့အခါ က်ေနာ္ ႏိုင္ငံတကာမွာ ေနလာတဲ့အခါက်ေတာ့ ခံစားခ်က္အျပည့္နဲ႔ ျပန္လာတာ၊ ငါတုိ႔ ျမန္မာလူမ်ဳိး ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေနတာပဲ၊ သူတုိ႔ ႏုိင္ငံသားေတြလုိမ်ဳိး ျဖစ္ခ်င္ရင္ ခံယူခ်က္တခုတည္းနဲ႔ မရဘူး။ ေဒါသတခု တည္းနဲ႔လည္း မရဘူး။ ႀကိဳးစားမွ ရမယ္ဆုိတဲ့အသိနဲ႔ က်ေနာ္ ဒီေန႔ဒီအခ်ိန္အထိ ႀကိဳးစားေနတုန္းပါ။ ႀကိဳးစား ေနသေရြ႕ကေတာ့ လူတုိင္းမွာ ပန္းတုိင္ ရွိပါတယ္။ ဒါေလးတခုပဲ က်ေနာ္ ေပးခ်င္ပါတယ္။ အားလံုးကို Massage ေပးခ်င္တာက ကိုယ့္ကိုယ္ကုိ ေကာင္းေအာင္ ႀကိဳးစားရင္းနဲ႔ ကိုယ့္မိသားစု၊ ကိုယ့္ႏိုင္ငံအတြက္ ေကာင္းေအာင္ ႀကိဳးစားတဲ့ ျမန္မာေတြ အမ်ားႀကီးေပၚရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ တုိးတက္မွာပါ၊

ေမး။ ။ အခု Novotel ဟိုတယ္မွာ ဘယ္ေလာက္ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံထားလဲ။ ခုနက Accor က စီမံခန္႔ခြဲေရး လုပ္တယ္ဆိုေတာ့ သူရဲ႕ စီမံခန္႔ခြဲေရးကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း ရွင္းျပေပးပါ။

ေျဖ ။ ။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈကေတာ့ ဒီအေဆာက္အအုံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အစေလာက္က ဘီလီယံ ၆၀ ေက်ာ္ေလာက္ ဆိုရင္ ၿပီးမယ္လုိ႔ ထင္တာေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ ေဆာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ႏုိင္ငံျခားေခ်းေငြ ဘီလီယံ ၃၀ ေက်ာ္ေလာက္ ရပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ျပည္တြင္းေခ်းေငြ ၁၅ ဘီလီယံေက်ာ္ ေလာက္ရပါတယ္။ ပထမတုန္းက က်ေနာ္တို႔ ဘီလီယံ ၃၀ နဲ႔ က်ေနာ့္မွာ ရွိတဲ့ ေငြနဲ႔ ဘီလီယံ ၆၀ ေလာက္နဲ႔ ၿပီးေအာင္ ေဆာက္ဖို႔။ ဒါေပမယ့္က်ေနာ္တို႔ ၆၀ ေက်ာ္ေလာက္နဲ႔ မၿပီးႏိုင္တဲ့ အခါ က်ေတာ့ အခု ၈၆ ဘီလီယံ ေက်ာ္သြားတယ္။ ၈၆ ဘီလီယံေက်ာ္မွာ က်ေနာ္တို႔မွာ ဘီလီယံ ၃၀ ေက်ာ္ေလာက္ ေခ်းေငြနဲ႔ ျပည္တြင္းဘဏ္နဲ႔ ဆုိေတာ့ ဘီလီယံ ၄၅ ဘီလီယံနဲ႔ ၄၆ ဘီလီယံေလာက္က က်ေနာ္တို႔ ေခ်းေငြ၊ က်န္တဲ့ ဘီလီယံ ၄၀ ေလာက္က က်ေနာ္တို႔ ကုမၸဏီက ပိုက္ဆံနဲ႔ ဟုိတယ္ကိုလည္း ၿပီးေအာင္ေဆာက္တယ္။ ဒီရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ ပတ္သက္ ၿပီးေတာ့လည္း က်ေနာ္တို႔ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ထားပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္လုိ ရင္းႏွီးတယ္၊ ဘယ္ဘဏ္က ေခ်းထား တယ္။ ဒါကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဟုိတယ္ရဲ႕ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အပုိင္းေပါ့။

Accor ကေတာ့ ဒီရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈ အေပၚမွာ Management လုပ္တာေပါ့။ Accor မွ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီဟိုတယ္ထဲမွာ ရုံးခန္း ေတြ ရွိေသးတယ္။ စားေသာက္ဆုိင္ေတြ ရိွတယ္။ စားေသာက္ဆုိင္ေတြဆုိရင္ ဂ်ပန္နဲ႔ ေပါင္းလုပ္တယ္၊ SPA ဆုိရင္ ထုိင္းနဲ႔ ေပါင္း လုပ္တယ္။ ကာရာအုိေကဆုိရင္ ျပည္တြင္းက ကၽြမ္းက်င္တဲ့ လူတေယာက္နဲ႔ ေပါင္းလုပ္တယ္။

ေမး။ ။ မသန္စြမ္းေတြလည္း အလုပ္ခန္႔ထားတာ ရွိတယ္လို႔ သိရတယ္။ အလုပ္သမား ေရးရာ Policy နဲ႔ CSR ေပၚလစီ ပတ္သက္လုိ႔ ရွင္းျပေပးပါ။

ေျဖ ။ ။ အဓိကကေတာ့ Accor နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ အယူအဆ အေတြးအေခၚခ်င္း တူတာေပါ့။ ကိုယ့္ရွိေနတဲ့ ၀န္ထမ္း လုပ္ေနတဲ့ သူေတြကုိ တာ၀န္ယူမႈ၊ တာ၀န္ခံမႈတင္ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ CSR တပိုင္းျဖစ္တဲ့ မသန္စြမ္း ၀န္ထမ္းေတြကို အလုပ္ေပး လုိ႔ရတဲ့ ေနရာေတြ ရွာဖို႔ေပါ့။ ေတြ႕ရင္ေတာ့ အလုပ္ေပးရေအာင္ဆိုၿပီး က်ေနာ္တို႔ စဥ္းစားပါတယ္။ ဥပမာ က်ေနာ္တို႔ ေျပာတာက Max Energy မွာ ဆုိလုိ႔ရွိရင္ တကၠသိုလ္ တက္ေနတဲ့ ကေလးေတြကုိ Part Time လုပ္ေပးတာ အခုဆုိ ၁၀၀ ေက်ာ္ က်ေနာ္တို႔ အလုပ္ခန္႔ထားပါတယ္။

က်ေနာ္တို႔တုန္းကလည္း ဒီလုိပဲ ႏိုင္ငံျခားမွာေနရင္ Part Time အလုပ္လုပ္ၿပီး ေက်ာင္းတက္ရတာပဲ။ ဒီဟုိတယ္မွာလည္း Accorနဲ႔ တိုင္ပင္တဲ့ အခါက်ေတာ့ ဒီမသန္စြမ္းေတြကို ေပးလုိ႔ရတဲ့ေနရာရွာမယ္။ အခု အလုပ္စ၀င္ၿပီး လုပ္ေနၾကတယ္။ သူတုိ႔လည္း ေပ်ာ္ေနၾကတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ day to day life ေလးေတြက ေကာင္းသထက္ ေကာင္းလာတယ္။ သူတုိ႔ကုိ ၾကည့္ၿပီးေတာ့လည္း ပီတိ ျဖစ္စရာပါ။ ဒါကေတာ့ ရွင္းရွင္းေျပာရင္ေတာ့ လူ႔ဘ၀မွာ စီးပြားေရးလုပ္တာ တခုတည္း မဟုတ္ဘဲနဲ႔ က်န္တဲ့အပုိင္းေတြမွာ တာ၀န္ယူတတ္မႈ အပုိင္းေတြမွာ က်ေနာ္တို႔က လူသားခ်င္းစာနာတ့ဲအေနနဲ႔ ဒါေတြ လုပ္ေနတာပါ။

ေမး။ ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၂၀ ေလာက္တုန္းက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တုိင္းရင္းသားပိုင္ ဟိုတယ္ေတြ ေပၚလာတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ပုိင္းမွာၾကေတာ့ ႏိုင္ငံျခားသားပုိင္ သက္သက္ဟုိတယ္ ေတြ ဥပမာ ပတ္႐ိုင္ရယ္၊ ဆူးေလရွန္ဂရီလာတုိ႔လို အဲလုိမ်ဳိး ဟိုတယ္ေတြပဲ ေပၚလာၿပီးေတာ့ အခုမွ ဒါ ပထမဦးဆံုး ျပန္ၿပီးေတာ့ ဦးေဇာ္ေဇာ္ပိုင္တဲ့ တုိင္းရင္းသားပိုင္တဲ့ ဟုိတယ္ေတြ ျပန္ၿပီးေတာ့ ေပၚလာတဲ့အခါက်ေတာ့ အဲဒီ တုိင္းရင္းသားေတြပုိင္တဲ့ ဟုိတယ္ေတြနဲ႔ ေရွ႕ေရးကို ဘယ္လို ျမင္လဲ။

ေျဖ ။ ။ အဓိကကေတာ့ စိတ္ကူးေပါ့ေနာ္၊ ဂ်ပန္မွာ ေနတုန္းကဆုိရင္ ဟုိတယ္မွာ ၀င္အလုပ္လုပ္ကတည္းက ဒီဟုိတယ္ မ်ဳိး ငါပုိင္ရင္ ေကာင္းမွာပဲ ဆုိတဲ့ စိတ္ကူးမ်ဳိးေတာ့ ရွိတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ၉၃၊ ၉၄ ခုႏွစ္ေလာက္တုန္းက တိုင္း ျပည္မွာ Investment ေတြ နည္းနည္း ၀င္လာတယ္။ ၀င္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာပဲ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ တုန္းက ဟုိတယ္ ေတြ ၾကည့္လုိက္ရင္ ဆီဒိုးနား၊ ထရိတ္ဒါး၊ အခုေတာ့ ရွန္ဂရီလာလုိ ဟုိတယ္ေတြေပါ့။ အဲလုို ဟုိတယ္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက တုိင္းရင္းသားပုိင္တဲ့ ဟုိတယ္ မဟုတ္ဘူး၊ ေနာက္တခုက မဂၤလာေဆာင္တို႔ က်န္တဲ့ အခမ္းအနား ေတြ လုပ္မယ္ဆုိရင္ ဒီဟုိတယ္ေတြမွာပဲ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္က လုပ္လာတာ အခုအခ်ိန္အထိ၊ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီဟုိတယ္ ေပၚလာတဲ့အခါက်ေတာ့ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ ဒီအေပၚမွာ ဂုဏ္ယူတယ္လုိ႔ပဲ ေျပာရမွာေပါ့။

မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ခ်င္တာက ငါတုိ႔ တုိင္းရင္းသားပိုင္တဲ့ ဟိုတယ္။ တႏုိင္ငံလံုးမွာ Foreign Investment ေတြ ျဖစ္ ေနတဲ့ အခါက်ေတာ့ ငါတို႔ႏိုင္ငံသားေတြကေရာ မလုပ္ႏုိင္ေတာ့ဘူးလား။ ထုိင္းတို႔ ဗီယက္နမ္တို႔ေတာင္ ငါတုိ႔ ႏုိင္ငံမွာ လာျမႇဳပ္ႏွံတယ္။ ငါတုိ႔က ဘာလို႔ သူမ်ားႏုိင္ငံမွာ ဘာလုိ႔ မျမႇဳပ္ႏွံႏိုင္ရမွာလဲ ထားလုိက္ေတာ့။ ကိုယ့္ႏုိင္ငံမွာ ကိုယ္မလုပ္ ႏိုင္တာဆုိရင္ က်ေနာ္တို႔က တကယ္ေတာ့ ကိုယ့္ႏုိင္ငံထဲမွာ ကိုယ္လုပ္ႏုိင္ဖုိ႔ဆိုရင္ Regional ဒါမွမဟုတ္ရင္ Golobal ထြက္ႏုိင္တဲ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ အမ်ားႀကီးလုိတယ္။

အခုမဟုတ္ရင္ေတာင္ က်ေနာ္တို႔လည္း ႀကိဳးစားဖို႔ လုိတယ္၊ အဲလုိၾကမွ က်ေနာ္တို႔ ေတာ္တဲ့လူေတြ ေနရာတုိင္းမွာရွိေနမွ တုိင္းျပည္က ေအာင္ျမင္မွာ၊ ဆရာ၀န္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အင္ဂ်င္နီယာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ Media က႑မွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ Manufacturing မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ Production မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ အဲလုိ က႑ ေပါင္းစံုမွာ တကယ့္ကို အရည္အခ်င္းရွိတဲ့ ေတာ္တဲ့သူ ရွိေနရင္ က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံ သူမ်ားႏုိင္ငံနဲ႔ ယွဥ္လုိ႔ရမယ္၊ ၿပိဳင္လုိ႔ရမယ္။ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ သူတုိ႔ေတြလာ Investment လုပ္တယ္။ ႀကိဳဆုိပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း Fair Competition နဲ႔ဆိုရင္ ငါတို႔လည္း လုပ္ႏုိင္တယ္ဆုိတဲ့ ဆႏၵ တခုနဲ႔ ဒါေလးကို က်ေနာ္တို႔ လုပ္ႏုိင္ခဲ့တာေပါ့၊ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္ က်ေနာ္လည္း ပီတိ ျဖစ္ပါတယ္။

ဧရာ၀တီ