တုိက္ပဲြမ်ားၾကား ရတက္ေပြေနေသာ ျပည္သူမ်ား

အာရွလမ္းမႀကီးတြင္ အစိုးရ တပ္မေတာ္ႏွင့္ ဒီေကဘီေအတုိ႔အၾကား ထိပ္တိုက္ေတြ႕ဆံုမႈျဖစ္ၿပီးေနာက္ စစ္၏ဆိုးက်ိဳးကို ေဒသခံမ်ား ရင္ဆုိင္ေနရၿပီျဖစ္သည္။ အာရွလမ္းမႀကီးေပၚ လမ္းျဖတ္သန္းခေငြေၾကးေကာက္ခံေသာေနရာတြင္ ဇူလုိင္ ၂ရက္က စတင္ခဲ့သည့္ တုိက္ပဲြသည္ တစ္ပတ္ခန္႔အၾကာတြင္ ေကာ့ကရိတ္ၿမိဳ႕အနီးသုိ႔ ေရာက္လာခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။

ေကာ့ကရိတ္ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္တစ္မုိင္မွ သံုးမိုင္အတြင္းသာကြာေ၀းေတာ့သည့္ ေနရာမ်ားတြင္ တုိက္ပဲြ ျဖစ္ပြားေနျခင္းျဖစ္ၿပီး အရပ္သား ထိခုိက္မႈမ်ားျဖစ္လာေနသည္။ ႏွစ္ဖက္တိုက္ပဲြမ်ား ရပ္တန႔္ရန္ညိႇႏႈိင္းေပးေနသည့္ ကရင္တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေဆြးေႏြးမႈ အဆင္မေျပသျဖင့္ တုိက္ပဲြကာလၾကာရွည္သြားႏုိင္သည္ဟု ညည္းတြားေနၾကသည္။

ဇူလိုင္ ၃ ရက္က အစုိးရတပ္မေတာ္ႏွင့္ ဒီေကဘီေအတုိ႔ အာရွလမ္းမႀကီးေပၚတြင္ ျဖစ္ပြားသည့္ တိုက္ပဲြအတြင္း ၾကားညပ္သြားသည့္ အရပ္သားႏွစ္ဦး ေသနတ္ဒဏ္ရာရခဲ့သည္။ ဇူလိုင္ ၆ ရက္ တြင္ ေကာ့ကရိတ္ၿမိဳ႕နယ္ ေဇာ္ဟဲရြာ ေဒသခံႏွစ္ဦး ေသနတ္က်ည္ ထိမွန္ခဲ့သည့္အျပင္ ခ႐ုိင္အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး႐ံုး အေနာက္ဘက္သို႔ လက္နက္ႀကီးက်ခဲ့သည္ ဟု ၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္ ေဒသခံမ်ားက ေျပာသည္။

‘‘ေကာ့ကရိတ္က ခ႐ုိင္ေထြအုပ္႐ံုးေနာက္ကုိ လက္နက္ႀကီးက်တယ္။ ေရွ႕ဆက္ဘယ္လုိလုပ္မ လဲ။ အခုေက်ာင္းေတြလည္း ပိတ္ ရမလိုျဖစ္ေနၿပီ။ မိဘေတြက ကေလးေတြကို ေက်ာင္းမလႊတ္ရဲ ေတာ့ဘူး။ ဒီေန႔ဆုိ တက္ေနရင္း တုိက္ပဲြသံေတြ ၾကားရလို႔ ျပန္လာေခၚေနၾကၿပီ’’ဟု ေကာ့ကရိတ္ၿမိဳ႕နယ္မွ အထက္တန္းျပေက်ာင္းဆ ရာတစ္ဦးက ေျပာသည္။

လံုၿခံဳေရးအေျခအေနစုိးရိမ္ေနၾကသည့္ ေကာ့ကရိတ္ၿမိဳ႕နယ္မွ ဌာနဆုိင္ရာ ၀န္ထမ္းမ်ားက ၎တို႔အေနျဖင့္ ဘားအံၿမိဳ႕တြင္ လာေရာက္ တိမ္းေရွာင္လုိသည္ဟု ကရင္ျပည္နယ္ အစုိးရ႐ံုးထံ ခြင့္ေတာင္းခဲ့ၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္၏ ခြင့္ျပဳခ်က္မရေသာေၾကာင့္ ျပန္မလာရဲၾကေသာ္လည္း ၀န္ထမ္းမ်ားမွာ ၎တို႔၏ လံုၿခံဳေရး အတြက္ စိုးရိမ္ေနၾကသည္။

‘‘အိမ္ကုိ ဖုန္းဆက္အေၾကာင္းၾကားတယ္။ လက္နက္ႀကီးရဲ႕အသံေတြနဲ႔ စက္ေသနတ္သံေတြ ၾကားေနရတာ မေနရဲေတာ့ဘူးတဲ့။ လူႀကီးေတြအေနနဲ႔ေတာ့ ကိုယ့္၀န္ထမ္းငယ္ေတြအတြက္ လံုၿခံဳေရးပုိင္းစိတ္ခ်ရေအာင္ အားေပးထားဖုိ႔ လုိေနပါတယ္’’ဟု ေကာ့ကရိတ္ ၿမိဳ႕နယ္တြင္ အစုိးရ၀န္ထမ္းတာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ေနသည့္ သမီးျဖစ္သူ ႏွင့္ ဖုန္းအဆက္အသြယ္ရွိသူ ဘားအံၿမိဳ႕ခံတစ္ဦးက ေျပာသည္။

အစိုးရေက်ာင္းမ်ားတရား၀င္ ပိတ္လိုက္ျခင္းမရွိေသးေသာ္လည္း သားသမီးမ်ား၏ လံုၿခံဳေရးစုိးရိမ္သည့္ မိဘမ်ားက ၎တို႔၏ သားသမီးမ်ားကုိ လာေရာက္ေခၚေဆာင္ၾကေသာေၾကာင့္ ေက်ာင္းအခ်ိဳ႕ေန႔ တစ္၀က္ႏွင့္ ပိတ္လုိက္ရသည္။

ကုန္သြယ္ေရးအဓိကအသံုး ျပဳသည့္ ျမ၀တီ-ေကာ့ကရိတ္ ဆက္သြယ္ေသာ အာရွလမ္းမႀကီးအျပင္ ေဒါနေတာင္ပတ္ကားလမ္းပါ လံုၿခံဳေရးအာမခံခ်က္မရွိေတာ့ေသာေၾကာင့္ ယင္းလမ္းပိုင္းတြင္ ႏွစ္၃၀ခန္႔ ယာဥ္ေမာင္းအေတြ႕အႀကံဳရွိသူမ်ားပင္ ျဖတ္သန္းရန္အ တြက္ မ၀ံ့မရဲျဖစ္ေနၾကသည္ဟု ဆုိသည္။

‘‘ေတာင္ေျခကေနေျပာတယ္။ တက္လို႔ရၿပီတဲ့။ ကားေတြအကုန္တက္ေတာ့ လမ္းခုလတ္မွာ ျပန္လွည့္ခိုင္းတယ္။ ေရွ႕တုိးရင္လည္း မရျပန္ဘူး။ တုိက္ပဲြက ျဖစ္ေနတာ။ ဒီပံုနဲ႔ ဘယ္လိုလုပ္စားၾကမလဲ’’ဟု ခရီးသည္တင္ယာဥ္ေမာင္း ျမ၀တီၿမိဳ႕ခံ ကိုေထြးဦးက ေျပာသည္။

တုိက္ပဲြေၾကာင့္ အာရွလမ္းမႀကီး ပိတ္ဆုိ႔ထားသည့္ အေျခအေနတြင္ ခရီးသည္ႏွင့္ ကုန္တင္ယာဥ္ေမာင္းမ်ားက ဇူလိုင္ ၂ ရက္မွစကာ ယခင္လမ္းေဟာင္းမွ ပတ္၍ ေမာင္းႏွင္ၾကသည္။ ဇူလိုင္ ၄ ရက္တြင္ ဒီေကဘီေအဘက္က လမ္းေဟာင္းကုိ လံုၿခံဳေရးစိတ္မခ်ရ၍ မလာၾကရန္ တားျမစ္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ဇူလုိင္ ၅ ရက္အေရာက္၌ အစုိးရတပ္မေတာ္ႏွင့္ ဒီေကဘီေအၾကား အပစ္ရပ္ရန္ ညိႇႏိႈင္းေပးခဲ့သည့္ ေဒသတြင္း တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ေခါင္းေဆာင္အခ်ိဳ႕၏ အာမခံခ်က္ျဖင့္ ေဒါနေတာင္ပတ္ကားလမ္းကို ျဖတ္သန္းၾကသည့္ ရာႏွင့္ခ်ီေသာ ယာဥ္မ်ားေတာင္ေပၚတြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ တုိက္ပဲြေၾကာင့္ လာရာလမ္းအတိုင္း ျပန္ဆင္းလာခဲ့ရသည္။

‘‘မႏွစ္က တုိက္ပဲြမွာ ဒီေတာင္ေပၚမွာပဲ ကားကုိ လက္နက္ႀကီးထိလို႔ ခရီးသည္ငါးေယာက္ေသရတယ္။ ဘာေတြဆက္လုပ္ရမလဲ။ တိုက္ပဲြက မရပ္ေသးဘူးလား။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔လို အရပ္သားေတြက ဘယ္လို စီးပြားရွာမလဲ’’ဟု ကုိေထြးဦးက ေျပာသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလက အစုိးရတပ္မေတာ္ႏွင့္ ဒီေကဘီေအတို႔ ေဒါနေတာင္ပတ္လမ္းေပၚျဖစ္ပြားေသာ တုိက္ပဲြတြင္ ယင္းလမ္းပုိင္းတစ္ေနရာျဖစ္သည့္ အလယ္ဗိုလ္တဲဂိတ္၌ ရပ္ထားသည့္ ခရီးသည္တင္ကားေပၚလက္နက္ႀကီးက်ကာ ခရီးသည္ငါးဦး ေသဆံုးခဲ့ရဖူးသည္။ တုိက္ပဲြမျဖစ္ခင္က ဘားအံ-ေကာ့ကရိတ္-ျမ၀တီလမ္းကုိ ယာဥ္စီးေရ ေန႔စဥ္၁,၇၀၀ မွ ၁,၈၀၀ ၾကား ျဖတ္ၿပီး ယခုရက္ပုိင္းတြင္ ယာဥ္စီးေရ သံုးရာခန္႔သာ သြားလာေတာ့သည္ဟု ကရင္ျပည္နယ္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးဦးစီးဌာန႐ံုးမွ သတင္းရရွိသည္။

အာရွလမ္းမႀကီးအသံုးျပဳခြင့္ မေပးေသးမီက က်ဥ္းေျမာင္းေသာ ေတာင္ေပၚပတ္လမ္းေၾကာင့္ အတက္၊ အဆင္းတစ္ရက္စီ သတ္ မွတ္ထားသည့္ အခ်ိန္တြင္ ေရွ႕ကားတစ္စီး စက္ခ်ိဳ႕ယြင္း(သုိ႔မဟုတ္) တိမ္းေမွာက္ပါက ယင္းကားေနာက္ မွ ရာႏွင့္ခ်ီေသာ ကားမ်ားက လမ္း ပိတ္ဆို႔မႈကုိ နာရီႏွင့္ခ်ီ၍ ေစာင့္ဆုိင္းၾကရသည္။ ကူညီျပင္ဆင္ေပးျခင္းျဖင့္ ခရီးဆက္ၾကသည္။ လမ္းသစ္မွာမူ နာရီ၀က္ခန္႔သာ ေမာင္းႏွင္ရၿပီး အခ်ိန္ေရာ လူပင္ပန္းမႈပါ သက္သာခဲ့သည္။ အာရွလမ္းျပ ႆနာတက္ၿပီးသည့္ေနာက္တြင္ေတာ့ ယခင္က ပင္ပန္းခဲ့ေသာ္လည္း လံုၿခံဳေရးအတြက္ ေနာက္ ေက်ာလံုခဲ့ရသည့္ လမ္းေဟာင္းအေတြ႕အႀကံဳကုိသာ ျပန္လြမ္းမိသည္ဟု ခရီးသည္တင္ယာဥ္ေမာင္း ဦးေလးမင္းက ေျပာသည္။

တုိက္ပဲြေၾကာင့္ ေဒသခံ ေတာင္သူမ်ားအတြက္လည္း စား၀တ္ေနေရးျပႆနာ စတင္႐ုိက္ ခတ္လာေနၿပီျဖစ္သည္ဟု ဆုိၾက သည္။

‘‘ဒီေကဘီေအက တျဖည္းျဖည္းဆုတ္လာလို႔ တပ္ဘက္က ေတာထဲ၀င္ေနရာယူတယ္။ အခု ဆုိ ေသနတ္သံေတြ ၾကားေနရ တယ္။ ျမက္ရိတ္၊ မွ်စ္ခ်ဳိးေတာင္ မသြားရဲေတာ့ဘူး။ ဒီလိုနဲ႔ ရက္ရွည္ လာရင္ ေနလို႔မရေတာ့ဘူး’’ဟု အ လယ္ဗိုလ္တဲဂိတ္အနီးမွ ေတာင္သူတစ္ဦးက ေျပာသည္။

စစ္၏ ေနာက္ဆက္တဲြဆိုးက်ိဳးမွာ ေဒသတြင္း နယ္ပယ္အသီးသီးတို႔ ႐ုိက္ခတ္ေနၿပီး ထုိင္းႏုိင္ငံ ကုန္စည္မ်ားအဓိက၀င္ေရာက္ရာ ယင္းလမ္းပုိင္းပိတ္ဆုိ႔လုနီးပါးျဖစ္ ေနေသာေၾကာင့္ ေဒသတြင္းကုန္ ေစ်းႏႈန္းမ်ား အနည္းငယ္တက္လာ ေနၿပီဟု ေကာ့ကရိတ္ၿမိဳ႕နယ္ ေဒသခံမ်ားက ေျပာသည္။

‘‘ဟုိးတုန္းက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဆီကို ရန္ကုန္ကေန ကုန္ေတြ၀င္တာ။ အဲဒီတုန္းက တုိ္က္ပဲြျဖစ္လည္းကုန္ေတြက ဒီကုိေရာက္တယ္။ အခုက ထိုင္းကေန၀င္တာ။ လမ္းပိတ္သြားေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဆီက ေစ်းေတြ အခုဆုိရင္ ကုန္စည္ေတြ ေျခာက္ကပ္ကပ္ျဖစ္ေနၿပီ’’ဟု ေကာ့ကရိတ္ၿမိဳ႕ခံ ဦးလွမိုးက ေျပာသည္။

တုိက္ပဲြေၾကာင့္ ဆန္ေစ်းႏႈန္း အဓိက တက္ေနၿပီး ဆန္တစ္အိတ္ လွ်င္ ၂,၀၀၀ က်ပ္မွ ၃,၀၀၀ က်ပ္ အထိ ေစ်းျမင့္တက္ေနၿပီဟု ဆို သည္။

တုိက္ပဲြအေျခအေနမွာ ပို၍ သာ ျပင္းထန္လာေနၿပီး ၾကား၀င္ ေစ့စပ္ေပးသည့္ ေဒသတြင္းၾသဇာႀကီးသည့္ ဆရာေတာ္မ်ားႏွင့္ တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားကုိယ္တုိင္ အေျဖရွာမရျဖစ္ေနသည္ဟု ဆုိသည္။ ၎တို႔က လက္ရွိအေျခအေန ညိႇႏႈိင္းမႈမ်ားအရ တပ္မေတာ္ဘက္မွ သေဘာထားတင္းမာေနျခင္းျဖစ္သည္ဟု သံုးသပ္ၾကသည္။

‘‘ဘယ္လိုလဲဆုိေတာ့ တပ္ကုိ သံဃာေတာ္တို႔က ညိႇႏႈိင္းတယ္။ တပ္က ဒါယကာေတြက အၿပီးရွင္းဖုိ႔ပါပဲဆိုတယ္။ လက္မခံသက္သက္ပါပဲ။ အစုအဖဲြ႕ (ဒီေကဘီေအ) ဘက္က ေနရာဖယ္ေပးဖို႔ လုပ္ေပးမယ္။ မတိုက္ခုိက္ဖုိ႔ ေမတၱာရပ္ခံ တယ္။ အခုခ်ိန္ထိ အဆင္မေျပၾကေသးပါ။ တိုက္ေနတုန္းပါပဲ။ ဒီေက ဘီေအက ေျပာလို႔လြယ္ပါတယ္။ တပ္က ခက္ထန္ေနတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မတီကို ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းလည္း မသိသလိုေနၾကတယ္’’ဟု ေဒသတြင္း တပ္မေတာ္ အရာရွိမ်ားႏွင့္ ကရင္တုိင္းရင္း သားေခါင္းေဆာင္မ်ား ညိႇႏႈိင္းမႈ တြင္ ဦးေဆာင္ပါ၀င္ခဲ့သည့္ ဆရာေတာ္တစ္ပါးက မိန္႔ၾကားသည္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္ေနသည့္ ကရင္အမ်ိဳးသားအႀကိဳညီလာခံကိုပင္ ၿပီးဆံုးသည္အထိ မတက္ေရာက္ႏုိင္ဘဲ ႏွစ္ဖက္တိုက္ ပဲြမ်ားရပ္တန္႔ရန္ သြားေရာက္ ညိႇႏႈိင္းခဲ့သည့္ ကရင္လက္နက္ကုိင္အဖဲြ႕မ်ား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ေကာ္မတီ၀င္၊ ေကအင္န္ယူ ဗုိလ္မွဴးႀကီး ေစာေဘာ့ဒုိကလည္း ေဆြးေႏြးမႈမ်ားသည္ အားရစရာမရွိဟု ဆုိသည္။

တုိက္ပဲြၾကာရွည္လာၿပီးေနာက္ ေဒသတြင္းအစိုးရတပ္မေတာ္ႏွင့္ေရာ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖဲြ႕မ်ားႏွင့္ပါ နီးစပ္မႈရွိ သည့္ ေဒသခံတစ္ဦးကလည္း ‘‘ဒီ ေကဘီေအကို အေၾကာင္းျပၿပီး ေခ်မႈန္းတဲ့ တိုက္ပဲြႀကီးျဖစ္လာမွာကုိ စိုးရိမ္တယ္။ ေဒသအတြက္လည္း စိုးရိမ္တယ္။ ႏုိင္ငံအတြက္ ေျပာရင္လည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ စိုးရိမ္တယ္ေပါ့။ အဲဒါကုိ စိုးရိမ္ပါတယ္’’ဟု ေျပာသည္။

ကရင္အမ်ိဳးသားစည္းလံုး ေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မတီ ဗဟုိအလုပ္အမႈေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ကရင္ျပည္သူ႔ပါတီ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး အဘိုးေစာေစး၀ါးက လက္ရွိအစိုးရတပ္မေတာ္ႏွင့္ ဒီေကဘီေအတုိက္ပဲြမွာ ဒီေကဘီ ေအေခါင္းေဆာင္ပုိင္း၏ ဆႏၵမ ဟုတ္ေသာေၾကာင့္ ေဆြးေႏြးညိႇ ႏႈိင္းျခင္းျဖင့္ မၾကာမီအခ်ိန္တြင္ ေျပလည္သြားႏုိင္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ ေၾကာင္းေျပာသည္။

တပ္မေတာ္ပိုင္းက အင္အား တိုးခ်ဲ႕မႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ေနၿပီး ေကာ့ကရိတ္အေျခစိုက္ စကခ(၁၂)လက္ေအာက္ခံတပ္ရင္းမ်ားအျပင္ တပ္မ(၂၂) ႏွင့္(၄၄)လည္း လာေရာက္အင္အားျဖည့္ထားသည္ဟု ေဒသတြင္း သတင္းရင္းျမစ္က ေျပာသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ တုိက္ပဲြကာလ ၾကာရွည္မည္ကို ေဒသခံမ်ားက စုိးရိမ္ေနၾကသည္။

ကရင္တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ ဖလံုစေ၀ၚဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ ဒုတိယဥကၠ႒ဖဒိုမန္း ေအာင္ျပည္စုိးက မေဟာ္သဓာျပဇာတ္ထဲမွ သားလုသည့္ မိခင္အရင္းႏွင့္ဘီလူးမဇာတ္၀င္ခန္း၌ ဘုရားေလာင္းက သားရွင္ကို အေျဖရွာရန္ ႏွစ္ဖက္ လုခုိင္းသည္တြင္ မိခင္အရင္းက သားနာက်င္မည္စိုးရိမ္၍ အေလွ်ာ့ေပး လက္လႊတ္လုိက္သည့္ျဖစ္စဥ္ကုိ ဥပမာေပးသည္။

‘‘တကယ္တမ္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အစစ္အမွန္လိုခ်င္ရင္ အစုိးရတပ္မေတာ္လား၊ ဒီေကဘီေအလား ဘယ္သူျဖစ္ျဖစ္ ေလွ်ာ့ေပးတဲ့သူပဲ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလိုခ်င္တယ္လုိ႔ပဲ ဒီလိုပဲေျပာခ်င္တယ္’’ဟု ဖဒိုမန္းေအာင္ျပည္စိုးက ေျပာသည္။

ေအာင္သစ္လြင္