ေန႕စဥ္ထိေတြ႕ေနေသာ ware မ်ားအေၾကာင္း

Hardware Hardware ဆုိတဲ့ အသုံးအႏႈန္းကုိ အိမ္ေဆာက္ပစၥည္း ကိရိယာေတြ ေရာင္းတဲ့ဆုိင္မွာ အိမ္ေဆာက္ပစၥည္း ကိရိယာေတြကုိ ရည္းညႊန္းေျပာဆုိတဲ့အခါမွာ သုံးတာေတြ႕မိပါတယ္။
ကြန္ျပဴတာ မွာေတာ့ Hardware ဆုိတာ ထိႏုိင္၊ ကုိင္ႏုိင္တဲ့ ပစၥည္းေတြဟာ Hardware ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ Printer, System unit, Monitor, Keyboard, Mouse, Power Supply unit စတာေတြကုိ hardware ေတြလုိ႕ၿခံဳၿပီး ေခၚေ၀ၚပါတယ္။ ကြန္ျပဴတာ ျပင္ဆင္ေပး တဲ့သူေတြကုိ hardware technician, hardware engineer လုိ႕ေခၚပါတယ္။ အဲဒီလုိျပင္ဆင္ႏုိင္ေအာင္ သင္ၾကားေပးတဲ့ သင္တန္းမ်ိဳးကုိ hardware training center စသျဖင့္ သုံးတာမ်ိဳးလည္း႐ွိပါတယ္။

Software

Software ဆုိတာကေတာ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ၿပီးေျမာက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးႏုိင္တဲ့ Program၊ ခုိင္းေစညႊန္ၾကားခ်က္ေတြစုစည္းထားတာကုိ ေခၚပါတယ္။ Operating System, Application ေတြဟာ Software ေတြျဖစ္ပါတယ္။ Software ရဲ႕အဓိက အပုိင္းႏွစ္ပုိင္းလုိ႕ေျပာ ႏုိင္ၿပီး Operating System က ကြန္ျပဴတာ အလုပ္လုပ္ေအာင္နဲ႕ Program ေတြ၊ Application ေတြ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ တြဲဖက္လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ေအာင္ ထိန္းေက်ာင္းေပးပါတယ္။ အဲဒီလုိ လုပ္ေဆာင္ေပးတဲ့ Software ကုိ System Software လုိ႕လည္းေခၚပါတယ္။

Application Software ဆုိတာကေတာ့ လုပ္ငန္းေဆာင္တာတစ္ခုခုကုိ ၿပီးေျမာက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးပါတယ္။ ဥပမာ ေျပာရရင္ စာစီစာ႐ုိက္တဲ့ Word processing software, စာရင္းဇယားေတြ တြက္ခ်က္ဖုိ႕ Spreadsheet software, အင္ဂ်င္နီယာပုံေတြေရးဆြဲဖုိ႕ AutoCAD စတာေတြျဖစ္ပါတယ္။

တျခား Software ေတြကေတာ့ ကြန္ရက္ခ်ိတ္ဆက္မႈဆုိင္ရာလုပ္ငန္းအတြက္ Network Software ျဖစ္ၿပီး Language Software ကေတာ့ Program ေတြ ေရးသားရာမွာ သုံးစြဲတဲ့ Software ျဖစ္ပါတယ္။ တျခားအမ်ိဳးအစားေတြ လည္း႐ွိပါေသးတယ္။

Software နဲ႕ ဆက္စပ္သုံးစြဲေလ့႐ွိတဲ့ အသုံးေတြကေတာ့ Software ေရးသားတဲ့ အင္ဂ်င္နီယာေတြကုိ Software Engineer, Software ေရးသားတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းကုိ Software house, Software ေတြေရးသား ဒီဇုိင္းလုပ္တဲ့သူေတြကုိ Software Developer, Software ေတြစုစည္းၿပီး သင့္ေတာ္ရာ Program ေတြကုိ စုစည္းေရာင္းခ်တာမ်ိဳးကုိ Software Package, Software suit ဆုိတာမ်ိဳးလည္းသုံးပါတယ္။ Software ေတြကုိ တရားမ၀င္ ကူးယူတာမ်ိဳးကုိ Software နဲ႕ ပင္လယ္ဓားျပ Pirate တြဲသုံးၿပီး Software pirate or Software pravicy လုိ႕ေရးသားသုံးႏႈန္းပါတယ္။

Firmware

Software ရဲ႕ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကုိ hardware ျဖစ္တဲ့ Read Only Memory (ROM) ထဲမွာ ထည့္သြင္းတာမ်ိဳးကုိ Firmware လုိ႕ေခၚပါတယ္။ RAM (Random Access Memory) နဲ႕မတူတဲ့ အခ်က္က ROM ေတြဟာ မီးပိတ္ခဲ့ရင္၊ ပါ၀ါျပတ္ေတာက္သြားခဲ့ရင္ သူ႕ထဲက အခ်က္အလက္ေတြ ေပ်ာက္ဆုံးသြားတာမ်ိဳး မျဖစ္ေအာင္ လုပ္ထားေပးပါတယ္။ ကြန္ျပဴတာတစ္လုံးရဲ႕ စတင္လုပ္ ေဆာင္ရမယ့္ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြနဲ႕ Low Level input/output instruction ေတြကုိ Frimware ထဲမွာ ထည့္သိမ္းထားပါတယ္။ ကြန္ျပဴတာမွာ BIOS (Basic Input/ Output System)လုိ႕ ေခၚတဲ့ ပစၥည္းေလးဟာ Firmware ျဖစ္ပါတယ္။ CD ROM, DVD ROM, DVD Writer, CD Writer ေတြမွာလည္း Firmware ထည့္သြင္းထားေလ့႐ွိၿပီး အဲဒီ Firmware ကုိျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ဖုိ႕လုိအပ္လုိ႕ Update လုပ္တာမ်ိဳးကုိ Firmware update လုိ႕သုံးၿပီး၊ Frimware ရဲ႕ model အနိမ့္အျမင့္ကုိ သိ႐ွိေအာင္ တစ္နည္းအားျဖင့္ Version အနိမ့္အျမင့္ကုိ သိ႐ွိေအာင္ နံပါတ္ေတြနဲ႕ ေဖာ္ျပထားေလ့႐ွိပါတယ္။

Hard dirive ေတြမွာလည္း Firmware ပါေလ့႐ွိၿပီး Version ဘယ္ေလာက္လဲဆုိ တာ ေရးသားထားေလ့႐ွိပါတယ္။ Hard drive ေတြရဲ႕ Firmware ကုိ Update လုပ္တာ မႀကံဳဖူးေပမယ့္ CD, DVD ေတြ Writer ကုိေတာ့ Firmware update လုပ္ဖုိ႕လုိတာ သတိျပဳမိပါတယ္။

သတိျပဳရမွာတစ္ခုက ကြန္ျပဴတာ System မွာ သုံးထားတဲ့ Firware ျဖစ္တဲ့ BIOS ကုိ Update လုပ္တာကုိ Firmware update လုိ႕ သုံးေလ့မ႐ွိပဲ Bio update လုိ႕ပဲ ေခၚေ၀ၚသုံးစြဲေလ့႐ွိ ပါတယ္။

Freeware

Internet ဒါမွမဟုတ္ user group တစ္ခုခု ကေန အခမဲ့ သုံးစြဲခြင့္ျပဳ ကြန္ျပဴတာ Program ေတြကုိ Free ware လုိ႕သုံးပါတယ္။ အဲဒီ Program ေရးသားသူေတြေပၚမူတည္ၿပီး တစ္ဆင့္ျဖန္႕ခ်ိတာ မ်ိဳးကုိေတာ့ လုပ္ခြင့္ေပးေလ့မ႐ွိသလုိ ထပ္မံေရာင္းခ်ပုိင္ခြင့္မျပဳတာမ်ိဳး ႐ွိပါတယ္။

Shareware

Shareware ေတြကေတာ့ စမ္းသပ္သုံးစြဲခြင့္ ကာလတစ္ခု သတ္မွတ္ထားၿပီး အဲဒီကာလ ေက်ာ္လြန္ သြားလုိ႕၊ အသုံးျပဳတဲ့ သူကဆက္ၿပီး သုံးစြဲခ်င္တယ္ဆုိရင္ Software ေရးသားသူကုိ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အခေၾကးေငြေပးတဲ့ Software အမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ Program အေသးေလးေတြ ျဖစ္ၿပီး အင္တာနက္ကေန Download လုပ္ရယူေလ့႐ွိပါတယ္။

Shelfware

အသုံးသိပ္မတြင္ေပမယ့္ ေတြ႕မိတတ္ပါတယ္။ မေရာင္းရဘဲ လက္ကီအေရာင္းဆုိင္ရဲ႕ အေရာင္း စင္ေပၚမွာ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ႐ွိေနတဲ့ Software သို႕မဟုတ္ အသုံးမျပဳဘဲ ထားတာ ကာလၾကာျ မင့္ၿပီျဖစ္တဲ့ Software ေတြကုိ သုံးစြဲေခၚေ၀ၚေလ့႐ွိပါတယ္။

Spyware

Spyware ဆုိတာကေတာ့ အင္တာနက္ ဆက္သြယ္ရာမွာ ကြန္ျပဴတာသုံးစြဲသူရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္ရ ယူျခင္းမ႐ွိဘဲ အဲဒီလူရ႕ဲ အခ်က္အလက္ေတြကုိ ရယူတဲ့ Software သုိ႕မဟုတ္ Hardware ကုိေခၚပါတယ္။ သတင္းအခ်က္အလက္ နည္းပညာေခတ္ႀကီးထဲမွာ အဓိကအဟန္႕ အတား အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေစတာ Spyware ေတြျဖစ္ပါတယ္။

အင္တာနက္ၾကည့္႐ႈရာမွာ အခမဲ့ရ႐ွိႏုိင္တဲ့ Program ေတြကုိ Download လုပ္ရယူရင္းနဲ႔ Spyware ေတြပါ တြဲပါလာတာမ်ိဳး၊ ဗီဒီယုိေတြ၊ ပုံေတြကုိ download လုပ္ခြင့္ျပဳထားတဲ့ site ေတြကုိ ဆက္သြယ္ download လုပ္တဲ့အခါမ်ိဳးမွာ Virus ေတြ၊ Spyware ေတြပါ ပါေလ့႐ွိပါတယ္။

Spyware ေတြဟာ အသုံးျပဳတဲ့သူ User ရဲ႕ ျပဳမႈလုပ္ကုိင္ပုံ အမူအက်င့္ေတြကုိ ေစာင့္ၾကည့္ေနတာမ်ိဳး၊ ကုိယ္ေရးကိုယ္တာအခ်က္အလက္ေတြ ခုိးယူတာမ်ိဳးအျပင္ Software ေတြ Install လုပ္တာ၊ Web Browser ကုိလမ္းေၾကာင္းေျပာင္းပစ္တာမ်ိဳးလည္း လုပ္ေဆာင္ေလ့႐ွိပါတယ္။ မ်ားေသာအျဖင့္ Personal Computer ေတြနဲ႕ Microsoft Windows သုံး Desktop Computer ေတြမွာ ကူးစက္ခံရေလ့႐ွိပါတယ္။

Adware

ဗန္းစကားအေနနဲ႕ သုံးတာပါ။ Software ကုိ အခမဲ့ သုံးစြဲခြင့္ရေပမယ့္ Sponsor လုပ္တဲ့သူရဲ႕ ေၾကာ္ျငာပါ တြဲထည့္ေပးထားၿပီး အဲဒီ Program ကုိ Run လုိက္တဲ့အခ်ိန္ မွာ ေၾကာ္ျငာေပၚလာတာမိ်ဳး ျဖစ္ေအာင္လုပ္ထားပါတယ္။ Software ေရးသားသူဟာ Software ထဲမွာ ေၾကာ္ျငာထည့္သြင္းထားတဲ့အတြက္ သူရဲ႕ထုတ္လုပ္မႈကုန္က်စရိတ္ ကာမိေအာင္လုပ္ထား တာျဖစ္ၿပီး၊ မ်ားေသာအားျဖင့္ Program ရဲ႕ ထိပ္ပုိင္းေခါင္းစည္းေနရာမွာ၊ ဒါမွမဟုတ္ ေအာက္ေျခ ဘက္မွာ ေၾကာ္ျငာေပၚေနတာမိ်ဳး လုပ္ထားပါတယ္။ Adware ေတြဟာလည္း Internet Online ဆက္သြယ္မႈနဲ႕ဆက္စပ္မႈ႐ွိေနၿပီး၊ အသုံးျပဳတဲ့ သူရဲ႕စိတ္၀င္စားမႈ၊ ၀င္ေရာက္ၾကည့္႐ႈတဲ့ site အေျခအေနေပၚမူတည္ၿပီး ဆက္စပ္မႈ႐ွိတဲ့ ေၾကာ္ျငာေတြကုိ ေၾကာ္ျငာတာျဖစ္ပါတယ္။ Program ေရးသားသူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အခေၾကးေငြအနည္းငယ္ ေပးခဲ့ရင္ စိတ္အေႏွာက္ အယွက္ျဖစ္ေစတဲ့ ေၾကာ္ျငာေတြကုိ ဖယ္႐ွားေပးေလ့႐ွိပါတယ္။ တစ္နည္းအားျ ဖင့္ေတာ့ ေၾကာ္ျငာ မထည့္ေစခ်င္ရင္ ပုိက္ဆံနည္းနည္းေပးဖုိ႕လုိပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေၾကာ္ျငာေတြကေတာ့ ဘယ္ကမွန္းမသိ၊ ဘယ္အခ်ိန္ကထည့္သြင္းလုိက္မွန္းမသိဘဲ သင့္ကြန္ျပဴတာရဲ႕ Cookies and Registry key ေတြမွာ ၀င္ေရးသြားတာမ်ိဳးလည္း႐ွိပါတယ္။ အဲဒီလုိ Program မ်ိဳးကုိ ဖယ္႐ွားခ်င္ရင္ Lavasoft ရဲ႕ Adware Program မ်ိဳးကုိ သုံးစြဲၿပီးဖယ္႐ွား ကာကြယ္ထားဖုိ႕လုိပါတယ္။

Bridgeware
မတူညီတဲ့ ကြန္ျပဴတာႏွစ္လုံးရဲ႕ Application ဒါမွမဟုတ္ Data file ေတြကုိ Convert လုပ္ေျပာင္းလဲေပးတဲ့ Hardware or Software ကို Bridgeware လုိ႕ေခၚပါတယ္။

Malware

Malicious and Software စကားလုံးႏွစ္လုံးကုိေပါင္းၿပီး အတုိေကာက္ Maleware လုိ႕သုံးထားတာျဖစ္ပါတယ္။ သူတစ္ပါးကုိ မနာလုိ၀န္တုိျဖစ္ၿပီး မလုိတမာစိတ္နဲ႕ပ်က္စီးရာ ပ်က္စီးေၾကာင္း ႀကံစည္ေရးသားထားတဲ့ Software ျဖစ္ပါတယ္။ ကြန္ျပဴတာသုံးစြဲသူအေနနဲ႔ Malware ေတြကြန္ျပဴတာထဲ ၀င္ေရာက္တာကုိ ဘာမွသိလုိက္မွာမဟုတ္ဘဲ ၀င္ေရာက္ေႏွာင့္ယွက္ ဖ်က္ဆီးခံရမွ သိႏုိင္တာမ်ိဳးျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ Malware ေတြကုိ Badware လုိ႕လည္း ေခၚေ၀ၚသုံးစြဲေ လ့႐ွိပါတယ္။ ဖန္တီးေရးသားသူေပၚ မူတည္ၿပီး ပ်က္စီးခၽြတ္ယြင္းမႈအမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ႏုိင္သလုိ၊ Worm, Trojan horses spyware, adware ေတြတြဲ ထည့္ေပးထားမ်ိဳးလည္းျဖစ္ႏုိင္ ပါတယ္။