ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရး အေမရိကန္ တံခါးဖြင့္

အေမရိကန္ သမၼတ ဘားရက္အိုဘားမား က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကို အိမ္ျဖဴေတာ္တြင္ လက္ခံေတြ႔ဆံုစဥ္ (ဓာတ္ပံု- Reuters)

ယမန္ေန႔က အေမရိကန္ သမၼတ ဘားရက္ အိုဘားမား က ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကို အိမ္ျဖဴေတာ္ မွာ လက္ခံေတြ႔ဆံုျပီး ကြန္ဂရက္ကလည္း အျမင့္ဆံုး ေရႊတံဆိပ္ဆုကို ေပးအပ္ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့တဲ့အျပင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္းတို႔ကို ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈစာရင္းမွ ႐ုတ္သိမ္းသြားျခင္းတို႔ဟာ ျမန္မာ-အေမရိကန္ ႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးကို ကဏၰသစ္ဖြင့္ရန္ ေမာ္ကြန္းထိုးလိုက္ျခင္း ျဖစ္မည္။

သမၼတ အိုဘားမားဟာ ဗုဒၶဟူးေန႔က အိမ္ျဖဴေတာ္ ဘဲဥပံု ႐ံုးခန္း (Oval Office) မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို နာရီဝက္ၾကာ ေတြ႔ဆံုၿပီး စကားစျမည္ ေျပာဆုိခဲ့ၾကပါတယ္။ ႏိုဘဲလ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ႏွစ္ဦးရဲ့ ပထမဆုံးအႀကိမ္ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးပြဲအၿပီး အိမ္ျဖဴေတာ္က ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ရာမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ သမၼတဦးသိန္းစိန္တို႔ ပူးေပါင္းလုပ္ကိုင္ေနၾကတဲ့ ဒီမိုကေရစီ အကူးအေျပာင္းနဲ႔ လတ္တေလာ တိုးတက္မႈေတြကို ႀကိဳဆိုလိုက္ျပီး အေမရိကန္ သမၼတအေနနဲ႔ ကူညီမႈေတြလုပ္ဖို႔ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ပိုမိုခိုင္မာေစတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အေမရိကန္ ကြန္ဂရက္က အရပ္သားေတြကိုေပးတဲ့ အျမင့္ဆံုးဆုတံဆိပ္ျဖစ္တဲ့ ကြန္ဂရက္ဆုိင္ရာ ေရႊတံဆိပ္ဆုကို ကက္ပီတုိလ္ေဟးလ္ အေဆာက္အအံုမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေပးအပ္ရာမွာလည္း အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဟီလာရီကလင္တန္၊ ေလာ္ရာဘုရွ္၊ နန္စီပီလိုစီ၊ ဂ်ိဳးခ႐ိုေလး၊ မစ္ခ်္မက္ေကာနဲလ္၊ ဂြၽန္မက္ကိန္း အစရွိတဲ့ ရီပတ္ဘလီကန္ေရာ ဒီမိုကရက္ပါတီက ႏိုင္ငံေရးမ်က္ႏွာဖုံးေတြ တက္ေရာက္တဲ့အျပင္ ျမန္မာအစိုးရဘက္က သမၼတ႐ုံးဝန္ႀကီး ဦးေအာင္မင္းနဲ႔ ျမန္မာသံအမတ္ ဦးသန္းေဆြတို႔လည္း တက္ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။

တိဘက္ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဒလိုင္းလားမားနဲ႔ ေတာင္အာဖရိက လူမည္းေခါင္းေဆာင္ နယ္လ္ဆန္ မန္ဒဲလားတို႔လို ႏိုင္ငံျခား ေခါင္းေဆာင္ေတြကိုသာ ေပးအပ္တဲ့ ကြန္ဂရက္ ဆုတံဆိပ္ကို လက္ခံရာမွာ ျမန္မာ့အေရး ဝိုင္းကူၾကသူ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားကို “ႏွစ္ႏွစ္ကာကာ” ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ေျပာတဲ့အျပင္ ကြယ္လြန္သြားၿပီျဖစ္တဲ့ ကြန္ဂရက္အမတ္ တြမ္လန္းေတာ့စ္ကို နာမည္ေဖာ္ထုတ္ေျပာၿပီး “သူ႔ကိုလက္ဆြဲ ႏႈတ္ဆက္ၿပီး က်မတို႔အတြက္ လုပ္ေပးသမွ်ေတြကို ေက်းဇူးတင္ပါ တယ္လို႔ ေျပာခြင့္ မရလိုက္တဲ့အတြက္လည္း ၀မ္းနည္းပါတယ္။ က်မ သူနဲ႔ တခါမွ ဆံုေတြ႔ခြင့္ မရလိုက္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္လည္း သူ႔ရဲ႕ ေႏြးေထြးမႈေတြနဲ႔ ေက်းဇူးတရားေတြကို က်မအၿမဲသတိရေနမွာပါ” လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က မိန္႔ခြန္းထဲ ထည့္ေျပာပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အိုဘားမား မေတြ႔ဆံုခင္ အေမရိကန္ ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီးဌာနက သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္းတို႔ကို ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္ထားသူ စာရင္းကေန ဖယ္ရွားေပးေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ေၾကညာပါတယ္။

“ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ဦးေရႊမန္းတို႔သည္ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို ျမႇင့္တင္ေရး၊ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈ၊ အာဏာရွင္မွ ျမန္မာျပည္ကို ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားသို႔ ဦးတည္ ေရြ႕လ်ားေရးတို႔ကို အေျခခံက်က် ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္” လို႔ လက္ေထာက္ ဘ႑ာေရး ဝန္ႀကီး ေဒးဗစ္ကိုဟင္က ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္မွာ ေရးသားထားပါတယ္။

ဒီလိုဖယ္ရွားေပးျခင္းအားျဖင့္ သူတို႔ဟာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွာ ေငြေၾကးနဲ႔ဥစၥာပစၥည္းပိုင္ဆိုင္ခြင့္၊ ေငြေၾကးလႊဲေျပာင္းပိုင္ခြင့္တို႔ ရရွိမွာျဖစ္ပါတယ္။ “ျမန္မာျပည္တြင္း ေျပာင္းလဲေနေသာ အေျခအေနမ်ားႏွင့္ လိုက္ေလ်ာ ညီေထြေစရန္ ျဖည့္စြက္ျခင္း၊ ႏႈတ္ပယ္ျခင္းမ်ားျဖင့္ ေရွ႕တိုးေဆာင္ရြက္ ဖြယ္ရာမ်ားကို လုပ္မည္” လို႔လည္း ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္မွာ ပါပါတယ္။

ဒီလို အေကာင္းျမင္ တိုးတက္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚေနစဥ္နဲ႔တၿပိဳင္နက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရအေပၚ ေဝဖန္မႈေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ မနက္ျဖန္ National Endowment for Democracy (NED) က ယခုႏွစ္အတြက္ ေပးမယ့္ ဒီမုိကေရစီဆု လက္ခံဖို႔ ဝါရွင္တန္ကို ေရာက္ရွိေနတဲ့ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ ဦးခြန္ထြန္းဦးက ျမန္မာ့အတိုက္အခံ ေခါင္းေဆာင္ဟာ အရင္လို ျပည္သူလူထုအတြက္ မေျပာဆိုေတာ့ဘဲ အစိုးရရဲ႕ ထိန္းကြပ္တာ ခံလိုက္ရၿပီလို႔ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။

“ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအဝင္ လႊတ္ေတာ္ထဲက အတိုက္အခံ အင္အားစုေတြဟာ လႊတ္ေတာ္တြင္း ရာထူးမ်ားကို ခန္႔အပ္ျခင္းအားျဖင့္ အစိုးရရဲ့ ထိန္းခ်ဳပ္တာ ခံလိုက္ရပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ျပည္သူလူထုရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြအတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဘာမွမေျပာႏိုင္ျဖစ္သြားရတယ္” လို႔ ဦးခြန္ထြန္းဦးက ေျပာပါတယ္။ ဦးခြန္ထြန္းဦးနဲ႔အတူ ဦးမင္းကိုႏိုင္၊ ေဒါက္တာ စင္သီယာေမာင္၊ ဦးေက်ာ္သူနဲ႔ ဦးေအာင္ဒင္တို႔ကို ေပးမယ့္ ကပ္ပီတိုေဟးလ္ အေဆာက္အဦက NED ဆုေပးပြဲမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း တက္ေရာက္ အမွာစကား ေျပာပါလိမ့္မယ္။

NED ဆုရွင္တဦးျဖစ္တဲ့ US Campaign for Burma က ဦးေအာင္ဒင္ကလည္း ျမန္မာ့အေျပာင္းအလဲေတြဟာ ထိခိုက္လြယ္ၿပီး ေနာက္ျပန္လွည့္ႏိုင္တာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာရဲ့ ဖိအားဆက္လိုတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါဟာ မေန႔က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အေမရိကန္ေတြ ျမန္မာျပည္အေပၚ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ႐ုတ္သိမ္းေပးဖို႔ ေထာက္ခံလိုက္တာနဲ႔ ကြဲလြဲေနပါတယ္။ ပိတ္ဆို႔မႈ အားလုံး ႐ုတ္သြားရင္ ျမန္မာအစိုးရအေပၚ ဘာမွ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားတာ မရွိဘဲျဖစ္မယ္လို႔ ဦးေအာင္ဒင္က ဆိုပါတယ္။

တခ်ိန္တည္းမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကြန္ဂရက္ဆု လက္ခံရရွိျခင္း အခမ္းအနားကို အေမရိကန္ေရာက္ ကခ်င္တုိင္းရင္းသားမ်ားက မတက္ေရာက္ဘဲ ေနခဲ့ၾကၿပီး ကခ်င္တိုင္းရင္းသားမ်ား ေသာင္းႏွင့္ခ်ီ၍ ေနရပ္စြန္႔ခြာ ေျပာင္းေရႊ႕ခံေနရသည့္အခ်ိန္ စသည့္အေျခအေနမ်ားတြင္ မိမိတုိ႔အေနျဖင့္ ၀မ္းေျမာက္ေပ်ာ္ရႊင္ရန္ မည္သို႔မွ် ဆီေလွ်ာ္ အပ္စပ္ျခင္း မရွိလို႔ ဆိုပါတယ္။

Burma Task Force အဖြဲ႔ကလည္း ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းက မြတ္စလင္မ်ားအေရး ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုရန္ တိုက္တြန္းဖို႔နဲ႔ ျမန္မာ့အေရးကို ေထာက္ခံေသြးစည္းေၾကာင္း ျပသဖို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သြားေရာက္မယ့္ၿမိဳ႕ေတြမွာ ဆႏၵျပပြဲေတြ လုပ္ဖို႔ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အေမရိကန္ လာတဲ့အခါ ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပဖို႔လည္း စီစဥ္ေနေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ “အသားမည္း ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြလို႔ လူေတြစိတ္ထဲ ပံုသြင္းရေအာင္ ျမန္မာေတြကို မ်ိဳးဆက္နဲ႔ခ်ီ စစ္အုပ္စုဟာ ဦးေႏွာက္ေဆးခဲ့တယ္” လို႔ ရာေဖးမိုဟာမဒ္က ေျပာပါတယ္။

From -ဧရာ၀တီ