အေမရိကန္-ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံအစိုးရ ေတြ႔ဖို႔ျပင္

ျမန္မာ့ အေျပာင္းအလဲ အတြက္ အင္တိုက္အားတိုက္ စည္း႐ုံးေနတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေဟာေျပာခ်က္ကို အေမရိကန္ေရာက္ ျမန္မာေတြက စိတ္ပါဝင္စားၾကတယ္ (ဓာတ္ပံု- Reuters)

ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီအေရး ေအာင္ျမင္ၿပီလို႔ ႏိုင္ငံတကာ မိသားစုက မေၾကညာႏိုင္ေသးဘဲ အာဏာ ဘယ္သူပဲရရ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြကို ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္သြားဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့အျပင္ သမိုင္းတြင္မယ့္ ျမန္မာ့အေျပာင္းအလဲဟာ “စိန္ေခၚမႈမဲ့” မဟုတ္ဘူးလို႔ အေရွ႕အာရွႏွင့္ ပစိဖိတ္ေရးရာ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ကာ့တ္ကမ္းဘဲလ္က ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။

နယူးေယာက္ ကုလသမဂၢ ညီလာခံမွာ ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္တို႔ မနက္ျဖန္ ေတြ႔ၾကဖို႔ရွိေနတုန္းမွာ အိုဘားမား အစိုးရအေနနဲ႔ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈ ေလွ်ာ့ခ်မႈ၊ အေမရိကန္-ျမန္မာ တရားဝင္ ေဆြးေႏြးေရး လမ္းေၾကာင္း ပံုမွန္တည္ေဆာက္ေရး၊ စစ္ေရးဆက္ဆံမႈ စတင္ေရးနဲ႔ အေမရိကန္ရဲ႕ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈသစ္မ်ားအေၾကာင္း ေဆြးေႏြးမွာျဖစ္တယ္လို႔ ယမန္ေန႔က ဝါရွင္တန္မွာလုပ္တဲ့ မဟာဗ်ဴဟာႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ေလ့လာေရးဌာန (Center for Strategic and International Studies – CSIS) ရဲ့ ကြန္ဖရင့္မွာ ကာ့တ္ကမ္းဘဲလ္က ေျပာတာပါ။

တၿပိဳင္နက္တည္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ ဆက္ထိန္းသိမ္းထားတာ၊ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ စစ္ဆက္ျဖစ္ေနတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္အစိုးရက ျမန္မာအစိုးရကို ဖိအားဆက္ေပးသြားမယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔တာ ႐ုတ္သိမ္းဖို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာဆိုတာကို အျပည့္အဝ ေထာက္ခံပံ့ပိုးသြားမယ္လို႔ ကာ့တ္ကမ္းဘဲလ္က ေျပာပါတယ္။

“ခင္ဗ်ားတို႔အားလုံး သိၿပီးျဖစ္တဲ့အတိုင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ၿပီးခဲ့တဲ့အပတ္က စလို႔ ဒီေရာက္လာၿပီးေနာက္ပိုင္း ခ်က္ျခင္းဆိုသလို မူဝါဒအေျပာင္းအလဲတခ်ိဳ႕ ေပၚထြက္လာခဲ့တယ္။ ကြန္ဂရက္ကလည္း သူ႔တင္ျပခ်က္ေတြကို တေလးတစားနဲ႔ တုန္႔ျပန္ခဲ့တယ္။ က်ေနာ္တို႔ အစိုးရအဖြဲ႔ကလည္း ေနာက္အဆင့္ေတြအတြက္ ကက္ပီတိုလ္ေဟးနဲ႔ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္သြားႏိုင္မယ္လို႔ က်ေနာ္ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္” လို႔ ကာ့တ္ကမ္းဘဲလ္က ဆိုပါတယ္။

ျမန္မာျပည္မွာ အေမရိကန္ေတြ စီးပြားေရးလုပ္ဖို႔ကေတာ့ ေစာလြန္းေနႏိုင္တယ္လို႔လည္း ေျပာၿပီး ဒီကိစၥ အေမရိကန္ဘက္က ကနဦး အေသးစိတ္ တင္ျပခ်က္ကို ဟီလာရီနဲ႔ ဦးသိန္းစိန္ ေတြ႔ရာမွာ ထပ္ေဆြးေႏြးမယ္၊ ျမန္မာသမၼတအေနနဲ႔လည္း အေမရိကန္ေတြ တင္ျပခ်က္ကို စိတ္ဝင္တစား ရွိေနတယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။

လတ္တေလာ ကြန္ဂရက္က အတည္ျပဳေပးခဲ့တဲ့ ေငြေၾကးလႊဲေျပာင္းမႈ ပိတ္ဆို႔ေရး သမၼတအိုဘားမားရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္နဲ႔ ဖယ္ရွားေရးကို ေထာက္ျပၿပီး “အေသအခ်ာ မလုပ္မျဖစ္လုပ္မွာက ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ လိုအပ္ေနတဲ့ အေျခခံ အေဆာက္အအံုေတြ၊ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး အစီအစဥ္ေတြ စအေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ ႏိုင္ငံတကာ ေငြေၾကးအင္စတီက်ဴးရွင္းေတြ၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဘဏ္ေတြနဲ႔ ျဖစ္ပါတယ္” လို႔ ကာ့တ္ကမ္းဘဲလ္က ေျပာပါတယ္။

တိုင္းရင္းသားအေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဒါဟာ ျမန္မာျပည္ လက္ရွိႀကံဳေနရသမွ် အေရးေတြထဲမွာ “ခလုတ္ကန္သင္း အမ်ားဆုံး၊ စိန္အေခၚခံရဆုံး” ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ေျပာသြားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တခ်ိန္တုန္းက ျမန္မာ စစ္အစိုးရဟာ ဒီအေရးကို ျပည္ပက ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္တာ လက္မခံခဲ့ေပမယ့္ အခုအခါမွာ ျပည္ပကကူညီမွာကို သူတို႔ တံခါးဖြင့္ လက္ခံေနတယ္လို႔ ဆိုလိုက္ၿပီး အေမရိကန္က ဘယ္လိုအကူအညီကိုမဆို ေပးသြားဖို႔ အဆင္သင့္ပဲလို႔ ေျပာပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ အစိုးရနဲ႔ခ်ည္းပဲ ထိေတြ႔ေဆြးေႏြးလို႔ မျဖစ္ဘဲ တိုင္းရင္းသား အင္အားစုေတြနဲ႔လည္းပဲ ေဆြးေႏြးဖို႔ လိုအပ္တယ္။ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးရမယ္။ သူတို႔လိုခ်င္တဲ့ အဓြန္႔ရွည္ၾကာတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ဘယ္လို တည္ေဆာက္ႏိုင္မလဲ၊ သူတို႔လိုခ်င္တဲ့ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပံုသ႑န္က ဘယ္လိုလဲဆိုတာကအစ သူတို႔ သိရွိေအာင္ ေလ့လာရမယ္လို႔ ကာ့တ္ကမ္းဘဲလ္က ဆိုပါတယ္။

ဆက္ၿပီး အခုအခ်ိန္ဟာ အေမရိကန္-ျမန္မာအၾကား တရားဝင္ ပံုမွန္ ေဆြးေႏြးေရး လမ္းေၾကာင္းေတြ တည္ေဆာက္ဖို႔ လိုၿပီလို႔ ေျပာဆိုၿပီး ျမန္မာ့တပ္မေတာ္နဲ႔ ထိေတြ႔ေဆြးေႏြးႏိုင္ေရး အလားအလာေတြကို ရွာေဖြေနေၾကာင္းလည္း ေျပာပါတယ္။ “ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးေတြမွာ အႀကီးအက်ယ္ ပ်က္ကြက္ေနတာက စစ္တပ္ပါ။ အခုအထိ ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ လႊမ္းမိုး အေရးပါတုန္းပါ။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအေပၚ သူတို႔ရဲ႕ သေဘာထားဆက္ဆံေရး၊ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြက အၾကမ္းဖက္ ရက္စက္မႈေတြ၊ တိုက္ပြဲေတြမွာ သူတို႔ပါဝင္ပတ္သက္မႈေတြက ဘယ္လိုရွိတယ္ဆိုတာ သိပ္မေရရာလွဘူး” လို႔ ကာ့တ္ကမ္းဘဲလ္က ဆိုပါတယ္။

စက္တင္ဘာ ၂၅ ရက္မွာ နယူးေယာက္ကို ဆိုက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ဟာ ဟီလာရီနဲ႔ ေတြ႔ဖို႔ရွိတဲ့အျပင္ ဦးသိန္းစိန္ အရင္ အေမရိကန္ ႀကိဳေရာက္ႏွင့္ၿပီး ျမန္မာ့အေျပာင္းအလဲကို အင္တိုက္အားတိုက္ ေထာက္ခံေနတဲ့ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လိုပဲ အာရွလူ႔အဖြဲ႔အစည္း (Asia Society) မွာ “အကူးအေျပာင္းထဲက ျမန္မာ – အခြင့္အလမ္းမ်ားႏွင့္ စိန္ေခၚမႈမ်ား” ေခါင္းစဥ္နဲ႔ လူထုပရိသတ္ကို မိန္႔ခြန္းေပးပါလိမ့္မယ္။ ပရိသတ္နဲ႔ အေမးအေျဖလည္း လုပ္ပါမယ္။

အေမရိကန္သမၼတ အိုဘားမားနဲ႔ ဦးသိန္းစိန္ေတြ႔ဆံုဖို႔ မေသခ်ာေသးေပမယ့္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရး ျပန္လည္ေကာင္းမြန္လာၿပီး ဒီမိုကေရစီေရး အတိုက္အခံ ေခါင္းေဆာင္ကပါ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ ကတိျပဳထားတဲ့ ျမန္မာ့အေျပာင္းအလဲကို အေမရိကန္က အေလးအနက္ ေထာက္ခံပံ့ပိုးမယ့္ သမိုင္းဝင္ေၾကညာခ်က္ကို အိမ္ျဖဴေတာ္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ ဦးသိန္းစိန္တို႔နဲ႔ သမၼတ အိုဘားမား၊ ဟီလာရီတို႔ ပူးတြဲ ေၾကညာႏိုင္မလားဆိုတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြက ျမင့္မားေနေၾကာင္းပါ။