လူထုက်န္းမာေရး(ခႏၶာကိုယ္ အလွအပကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးတဲ့ ရင္သား က်န္းမာေရး)

မိန္းကေလး တစ္ေယာက္ ၾကည့္ေကာင္း တယ္လို႔ သတ္မွတ္ခံရတဲ့ အခါမွာလည္း ရင္သား အလွဟာ ပါဝင္ ပတ္သက္ ေနပါတယ္။ ရင္သားလွတဲ့ မိန္းကေလး ေတြဟာလည္း ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယံုၾကည္မႈ ရွိေနတတ္ ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မိန္းကေလး တစ္ေယာက္ အတြက္ ရင္သားအလွ မထိခိုက္ ေစဖို႔နဲ႔ ရင္သား က်န္းမာေရး ေကာင္းမြန္ ေနေစဖို႔ အတြက္ သိထားသင့္တဲ့ လမ္းၫႊန္ခ်က္ ေတြ ကို ေဖာ္ျပ ေပး လိုက္ ပါတယ္။
(၁) ျဖည့္စြက္ေဆး ေသာက္ပါ ရင္သား က်န္းမာေရး အတြက္ လိုအပ္တဲ့ အစား အေသာက္ေတြ ကို ျပည့္ဝေအာင္ စားေပးပါ။ တကယ္လို႔ မစားျဖစ္ရင္ ျဖည့္စြက္ေဆးကို မွီဝဲ သင့္ပါတယ္။ မွီဝဲသင့္တဲ့ အစားအေသာက္ ေတြကေတာ့ ဗီတာမင္နဲ႔ သတၱဳဓာတ္ ေပါႂကြယ္ဝတဲ့ အသီးအႏွံနဲ႔ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြ၊ အဆီနည္း အသား၊ ငါး၊ ပဲအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ အခြံခၽြတ္ မထားတဲ့ ဆန္လံုးညိဳလို ေကာက္ႏွံ စာေတြပဲ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ တကယ္လို႔ ဒီအာဟာရ ေတြကို အလံုအေလာက္ မစားျဖစ္ရင္ေတာ့ ဗီတာမင္နဲ႔ သတၱဳဓာတ္ ပါတဲ့ ျဖည့္စြက္ေဆးကို မွီဝဲေပး သင့္ပါတယ္။

(၂) က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီၫြတ္ေသာ အဆီကို စားပါ အဆီေတြဟာ ေဟာ္မုန္း ထုတ္လုပ္ဖို႔ အတြက္ လိုအပ္ပါတယ္။ အဆီေတြဟာ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ အေရးႀကီး လုပ္ငန္းေဆာင္တာ မ်ားစြာကို ေကာင္းမြန္ ေစပါ တယ္။ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္တဲ့ အဆီကို စားေပးတဲ့အခါ သင့္ခႏၶာကိုယ္က ပိုၾကည့္ ေကာင္းလာၿပီး စိတ္ခံစားမႈလည္း ပိုေကာင္း လာတာကို ေတြ႕ရမွာပါ။ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္တဲ့ အဆီေတြ ကေတာ့ ငါးအဆီ၊ အခြံမာသီး၊ အေစ့ အဆန္၊ သံလြင္ဆီ စတာေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ တကယ္လို႔ မစားျဖစ္ရင္ အိုမီဂါသရီး ဖက္တီးအက္စစ္ အားျဖည့္ေဆးကို မွီဝဲေပးပါ။

(၃) အပင္ထြက္ ေဟာ္မုန္းကို မွီဝဲပါ ဖိုင္တိုေဟာ္မုန္း ေတြဟာ အပင္ကေန ရတဲ့ ေဟာ္မုန္းေတြ ျဖစ္ၿပီး ခႏၶာကိုယ္ က်န္းမာေရး အတြက္ မရွိမျဖစ္ အေရးပါတဲ့ ေဟာ္မုန္း အမ်ဳိးအစား အားလံုးကို ဖန္တီး ထုတ္လုပ္ရာမွာ ကူညီပါတယ္။ ေဟာ္မုန္း စနစ္ ဟန္ခ်က္ညီတာဟာ ရင္သားေတြကို က်န္းမာ ေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဖိုင္တိုေဟာ္မုန္း ရေအာင္ အပင္ထြက္ အစားအစာေတြကို စားသံုး ေပးသင့္ပါတယ္။

(၄) အသည္း က်န္းမာေအာင္ ဂ႐ုစိုက္ပါ အသည္းရဲ႕ လုပ္ငန္း ေဆာင္တာဟာ ေဟာ္မုန္းေတြနဲ႔ တျခား ဓာတု ပစၥည္းေတြကို တည္ေဆာက္ ၿဖိဳခြဲတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အသည္း က်န္းမာေစဖို႔ အတြက္ အရက္ အလြန္အမင္း မေသာက္ပါနဲ႔။ မေကာင္းတဲ့ ထပ္ျပန္ ေၾကာ္ဆီ၊ တိရစၧာန္ထြက္ အဆီ စတာေတြကို ေရွာင္ပါ။ မႈိတက္ေနတဲ့ အစားအစာေတြကို လံုးဝ မစားပါနဲ႔။ အသည္း ေကာင္းေနမွ ေဟာ္မုန္းေတြ ဟန္ခ်က္ညီကာ ရင္သား က်န္းမာေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

(၅) စိတ္ဖိစီးမႈကို ေျဖေဖ်ာက္ပါ စိတ္ဖိစီးမႈကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ ဖို႔က အေျပာ လြယ္သေလာက္ လုပ္ရတာ ခက္ခဲပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈဟာ ခႏၶာကိုယ္ က်န္းမာေရးအေပၚ အႀကီးအက်ယ္ သက္ေရာက္မႈ ရွိေနတာေၾကာင့္ အာဟာရ ျပည့္ဝေအာင္ စားတာ၊ တရား ထိုင္တာ၊ ေယာဂက်င့္တာ၊ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္တာ စတဲ့ နည္းလမ္းေတြနဲ႔ ေလွ်ာ့ခ် ၾကည့္သင့္ပါ တယ္။

(၆) အပို ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ေလွ်ာ့ခ်ပါ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ပိုေနရင္ ခႏၶာကိုယ္ တစ္ခုလံုးရဲ႕ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ ေစသလိုပဲ ရင္သားကိုပါ ထိခိုက္ ေစႏိုင္ပါတယ္။ ပံုမွန္ထက္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ပိုမ်ားတာနဲ႔ က်န္းမာေရး ျပႆနာအၾကား ဆက္စပ္မႈ ရွိေန တာေၾကာင့္ ကိုယ္ အေလးခ်ိန္ကို ပံုမွန္ ရွိေအာင္ ထိန္းသင့္ပါတယ္။

(၇) အမွ်င္ဓာတ္မ်ားေသာ အစားအစာ စားပါ အမွ်င္ဓာတ္ မ်ားတဲ့ အစားအစာေတြကို စားတာက အူလႈပ္ရွားမႈကို ေကာင္းမြန္ ေစပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္က မလိုအပ္တဲ့ အဆိပ္အေတာက္ ေတြနဲ႔ အပို အီစထ႐ိုဂ်င္ေတြကို ဖယ္ရွား ေပးႏိုင္ရင္ ရင္သားကို က်န္းမာေစ တာေၾကာင့္ အမွ်င္ဓာတ္မ်ားတဲ့ သစ္သီး၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္၊ အခြံခၽြတ္ မထားတဲ့ ေကာက္ႏွံစာ စတာေတြ ကို စားေပးသင့္ပါတယ္။ အသားကို ေလွ်ာ့စား သင့္ပါတယ္။

(၈) က်န္းမာေရးႏွင့္ မညီၫြတ္ေသာ အရာမ်ားႏွင့္ ထိေတြ႕မႈ မရွိပါေစႏွင့္ ပိုးသတ္ေဆး၊ ေပါင္းသတ္ေဆး၊ ကင္ဆာ ျဖစ္ေစတဲ့ အရာေတြနဲ႔ ညစ္ညမ္းတဲ့ အခိုးအေငြ႕ စတာေတြနဲ႔ မထိေတြ႕မိေအာင္၊ မ႐ႈ႐ႈိက္မိေအာင္ တတ္ႏိုင္သမွ် ေရွာင္ပါ။ ဒီအရာေတြဟာ ခႏၶာကိုယ္ တြင္း ေဟာ္မုန္း စနစ္ကိုသာ မက ရင္သား က်န္းမာေရးကိုပါ ထိခိုက္ ေစႏိုင္ပါတယ္။

**ေသာ္တာေမာင္**
**Public Health** JACBA(ျမန္မာျပည္သား)