ကုလားတန္စီမံကိန္း ပတ္၀န္းက်င္ေရးရာ စိုးရိမ္မႈတိုး

သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိခိုက္ပ်က္စီးေစမႈနဲ ့ ရင္းနွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ေဆာင္ရြက္ရာမွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိဘူး ဆိုၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျဖတ္ၿပီး ကားလမ္းေဖာက္လုပ္မယ့္ အိႏၵိယ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးကုမၸဏီ တခု

အေပၚ ျပစ္တင္ေ၀ဖန္ေနၾကပါတယ္။ ကုလားတန္ စီမံကိန္းကေန ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈနည္းၿပီး လမ္းပန္း ဆက္သြယ္မႈ ခက္ခဲလွတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေနာက္ဘက္ေဒသနဲ ့အိႏၵိယ ၂ ႏုိင္ငံတို႔အၾကား ကုန္သြယ္မႈ အေထာက္ အကူ ျဖစ္လိမ့္မယ္ဆိုၿပီးေတာ့လည္း ေျပာဆိုထားတာပါ။

ဒါေပမဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြနဲ ့ ဇီ၀ေဗဒပညာရွင္ေတြကေတာ့ ဒီစီမံကိန္း အေကာင္ အထည္ ေဖာ္တဲ့အခါမွာ ေဒသခံေတြ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ ေတာ႐ိုင္း တိရစာၦန္ေတြ အေပၚ ေဘး အႏၱရာယ္ က်ေရာက္မယ့္အေပၚ ၂ ႏိုင္ငံ တာ၀န္ရွိသူေတြက လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားတယ္ဆိုၿပီး သတိေပးေျပာ ဆိုေနတာပါ။ ဒီအေၾကာင္းကို ဗြီအိုေအသတင္းေထာက္ Daniel Scherf ေပးပို႔ထားတဲ့အတုိင္း ကိုေအာင္ေအာင္ က အျပည့္အစံု တင္ျပထားပါတယ္။

ကုလားတန္ စီမံကိန္းဟာ ၂၀၁၅ ခုနွစ္မွာ ၿပီးဆံုးမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ စီမံကိန္းမွာ ပါ၀င္တဲ့ အေ၀းေျပးကားလမ္းတခု ဆက္သြယ္ေဖာက္လုပ္ ၿပီးစီးေနမွာျဖစ္ၿပီး အိႏၵိယ အေရွ႕ေျမာက္ဘက္က မီဇိုရမ္ျပည္နယ္နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနာက္ဘက္က ခ်င္းျပည္နယ္ကို ျဖတ္ၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္ က ေရနက္ ဆိပ္ကမ္း ဆီ သြယ္တန္းထားတဲ့ ကုန္းတြင္းေရေၾကာင္းလမ္းတခုလည္း အေကာင္အထည္
ေဖာ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး စီမံကိန္း ၿပီးဆံုးတဲ့အခ်ိန္မွာ ေ၀းလံတဲ့ လူသူ အေရာက္အေပါက္နဲတဲ့ အရပ္ေတြၾကား တေနရာနဲ ့တေနရာ လြယ္ကူစြာ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ႏိုင္မွာျဖစ္ၿပီး လယ္သမားေတြ ၀င္ေငြတိုးလာတာ၊ အလုပ္အကိုင္ ေပၚမ်ားလာတာနဲ႔ စားေသာက္ကုန္ ေစ်းနႈန္း က်ဆင္း လာတာေတြ ျဖစ္ လာႏိုင္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြကေတာ့ တာ၀န္ရွိသူေတြဟာ ဒီစီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး လူအမ်ား သိေအာင္ ခ်ျပတာမ်ိဳး မရွိတဲ့အျပင္ ေဒသခံေတြနဲ႔ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္အေပၚ ေဘးအႏၱရာယ္ က်ေရာက္ မွာကိုလည္း လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားတယ္ဆိုၿပီး ေျပာပါတယ္။

စီမံကိန္းမွာ ပါ၀င္တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းက ေရနက္စီမံကိန္း ေဆာက္လုပ္ ရာမွာ ေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ေတြရွိရာ ေနရာေတြမွာ ထိခိုက္ပ်က္စီးမႈေတြ ရွိခဲ့ၿပီးေတာ့ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြအေနန႔ဲ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္က ကတိေပးထားသလို ဒီထိခိုက္ပ်က္စီးမႈေတြကို အကာအကြယ္ေပးဖို ့ ပ်က္ကြက္ခဲ့ပါတယ္။

ေဒသတြင္း တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ အမ်ားအျပား ပါ၀င္တဲ့ ကုလားတန္ လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔ကေတာ့ အခုလို ထိခိုက္ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးမႈေတြကို ျပန္လည္ စံုစမ္းစစ္ေဆးတဲ့အခ်ိန္ထိ ဒီစီမံကိန္းကို ရပ္ထားဖို ့ ေတာင္း ဆိုေနတာပါ။

Arakan River Network က တြမ္းေဇာ္ ကေတာ့ ထိုင္းႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံျခားသတင္းေထာက္မ်ား အသင္းမွာ အခုလို ေျပာဆိုပါတယ္။

“က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရး သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ အစီရင္ခံစာ တေစာင္တေလကိုမွ ခုခ်ိန္ထိ မေတြ႔ရပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ စီမံကိန္း ေဒသအတြင္း ေနထိုင္ၾကသူေတြရဲ႕ ဘ၀အတြက္ စိုးရိမ္ပါတယ္။”

အိႏၵိယႏိုင္ငံရဲ႕ အေရွ႕ေမွ်ာ္ မူ၀ါဒအရ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ေရး ပိုေကာင္းမြန္လာဖို႔ အတြက္ ဒီစီမံကိန္းတခုလံုးအေပၚ ခန္႔မွန္းေျခ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၂၁၄ သန္း အိႏၵိယအစိုးရက ေငြေၾကး မ တည္ထားတာပါ။ ဒါေပမဲ့ မီဇိုရမ္ကေန ျမန္မာႏိုင္ငံ ခ်င္းျပည္နယ္ထိ ေဖာက္လုပ္ထားတဲ့ ၉၉ ကီလိုမီတာ အရွည္ရွိတဲ့ အေ၀းေျပးလမ္းမ ေဖာက္လုပ္မႈနဲ႔ပတ္သတ္တဲ့ အစီရင္ခံစာတေစာင္ပဲ ထုတ္ျပန္ ထားတာပါ။

၂၀၁၁ ခုႏွစ္ သဘာ၀ ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္ေတြအေပၚ ေဘးအႏၱရာယ္ က်ေရာက္တာနဲ႔ပတ္သတ္တဲ့ အစီရင္ခံစာကို ေရးသားသူလည္းျဖစ္ ဇီ၀ေဗဒ ပညာရွင္တဦးလည္းျဖစ္တဲ့ ကက္ရွ္မီယာ ကကတိုင္ က ျမန္မာျပည္ကို သြယ္တန္း ေဖာက္လုပ္ထားထားတဲ့ အေ၀းေျပးလမ္းမဟာ သဘာ၀ ေဘးမဲ့ေတာ ကို ျဖတ္သန္းသြားၿပီး အိႏၵိယ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ သစ္ေတာ ၀န္ႀကီးဌာနကလည္း ဒီကိစၥကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။

“အိႏၵိယ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ သစ္ေတာ၀န္ႀကီးဌာနကို Fax လည္း ပို႔ပါတယ္။ စာလည္းေရးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီအစီရင္ခံစာကို ဘယ္သူမွ အသိအမွတ္ မျပဳပါဘူး။ ေနာက္ထပ္လည္း ဒီ၀န္ႀကီး႒ာနကေန ဘယ္လို အခ်က္အလက္မွလည္း မရပါဘူး။ ေနာက္ဆံုး ကုလားတန္ အစီရင္ခံစာကို ဖတ္ရတဲ့ အခါမွာေတာ့ ဒီအစီရင္ခံစာကို စံုစမ္းစစ္ေဆးတဲ့ ေကာ္မတီက ကန္႔ကြက္တာမရွိဘဲ အတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ လံုး၀ မွားပါတယ္။”

မီဇိုရမ္ဘက္မွာ ေဖာက္လုပ္ေနတဲ့ အေ၀းေျပးလမ္းမရဲ႕ တ၀က္ဟာ ေဖာက္လုပ္ ၿပီးစီးေနၿပီလို႔ လူ႔အခြင့္ အေရး လႈပ္ရွားသူေတြက ေျပာပါတယ္။ တကယ္လို႔ ဒီလမ္းေဖာက္လုပ္မႈ ၿပီးစီးတဲ့ အခါ မွာေတာ့ ေဘး မဲ့ေတာထဲက သဘာ၀ေတာ႐ိုင္း တိရစာၦန္ေတြသာမဟုတ္ ဘဲ ေဘး မဲ့ေတာအျပင္ ဘက္က သဘာ၀ေတာ ႐ိုင္း တိရိစာၦန္ေတြအတြက္လည္း အႏၱရာယ္က်ေရာက္ႏိုင္တဲ့အေၾကာင္း ကကတိုင္ က ေျပာပါတယ္။

“ဒီအစီရင္ခံစာထဲမွာ ႀကိဳတင္ေမွ်ာ္မွန္းထားတဲ့ ေၾကာက္စရာအေကာင္းဆံုး ကိစၥကေတာ့ ဒီလမ္း ဟာ ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္ ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားတဲ့ လမ္းျဖစ္လာမွာကိုပါဘဲ။ က်ားေကာင္ေရ ေလ်ာ့ နည္း လာတဲ့ကိစၥကို ေထာက္ျပ ထားၿပီးပါၿပီ။ နယ္စပ္တေလွ်ာက္ ေတာ႐ိုင္း တိရစာၦန္ ေရာင္း ၀ယ္ေဖာက္ကားမႈ အမ်ားအျပားလည္း ရွိေနတာပါ။”

မီဇိုရမ္ျပည္နယ္မွာ ေနသူေတြကို သူတုိ႔ပိုင္ေျမ သိမ္းယူၿပီးတဲ့အခါမွာ လံုလံုေလာက္ေလာက္ ေလ်ာ္ေၾကးေပးတာမိ်ဳး မရွိသလို ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္က သိမ္းယူမႈေတြ အတြက္ လည္း စိုးရိမ္ မိတယ္လို ့ ကုလားတန္ လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔က ေျပာပါတယ္။ ကုလားတန္ စီမံကိန္း အတြက္ လံုၿခံဳမႈနဲ႔ ေျမေနရာကို ျမန္မာဘက္က စီစဥ္ေပးရတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ စီမံကိန္း ၿပီးစီးဖို ့ ၂ ႏွစ္တာကာလမွာပဲ ေဒသခံ ခ်င္းလူမ်ိဳးေတြ အေနနဲ ့သူတို ့ ေဒသအတြင္း အိႏၵိယႏုိင္ငံဘက္ ကို အေ၀းေျပးလမ္းမ ေဖာက္ လုပ္မယ့္အေၾကာင္းကို မသိၾကေသးပါဘူး။ ျမန္မာ အာဏာပိုင္ေတြ အေနနဲ႔လည္း သတ္မွတ္ရက္အတိုင္း ၿပီးစီးႏိုင္ဖို ့ ေျမသိမ္းယူမႈေတြ ရွိေနတာကို အထူး စိုးရိမ္မိေၾကာင္းလည္း ေျပာပါတယ္။ 

From...ဗြီအိုေအ သတင္းဌာန