အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠ႒တာ၀န္ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚရန္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္း ေမွ်ာ္လင့္

ဘရူႏိုင္းႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပခဲ့သည့္ အာဆီယံထိပ္သီး ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္ မ်ားႏွင့္ ေတာင္ကိုရီးယား သမၼတတို႔ ေတြ႔ဆံုၾကစဥ္

၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠ႒ တာ၀န္ကို ထမ္းေဆာင္မည္ျဖစ္ၿပီး အဆိုပါ တာ၀န္ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚ လာလိမ့္ မည္ဟု ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းက ေမွ်ာ္လင့္ထားေၾကာင္း သိရသည္။

အာဆီယံ အေနျဖင့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ အာဆီယံ အသိုက္အျမံဳ (ASEAN Community) ႏွင့္အတူ အာဆီယံ စီးပြားေရး အသိုက္အ၀န္း (ASEAN Economic Community) ကို အေကာင္ အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ရွိေနသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံက အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠ႒တာ၀န္ ယူခ်ိန္တြင္ AC ႏွင့္ AEC အတြက္ ေမွ်ာ္မွန္း ခ်က္မ်ား ျပည့္မီရန္ လုပ္ေဆာင္ရမည့္အျပင္ ေဒသတြင္း တည္ၿငိမ္ေရး အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံ တကာႏွင့္ ဆက္ဆံေရး ကိစၥရပ္မ်ား လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ ေဒသတြင္း ေခါင္းေဆာင္အေနျဖင့္ ဦးေဆာင္ရ မည္ ျဖစ္  သည္။

သို႔ေသာ္ ျပည္တြင္း၌ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ပဋိပကၡမ်ား၊ တိုင္းရင္းသားအေရး ေျပလည္မႈ မရရွိေသးျခင္းႏွင့္ အာဆီယံကို ဦးေဆာင္ရန္ အဆင္သင့္ ျဖစ္ႏိုင္၊ မျဖစ္ႏိုင္ျခင္းကိုလည္း ႏိုင္ငံတကာ မီဒီယာမ်ားက ဆန္းစစ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္လ်က္ ရွိေနသည္။

အျခား တစ္ဖက္တြင္လည္း အဖြဲ႕၀င္ ႏိုင္ငံမ်ား၏ ျပည္တြင္းေရးကို ၀င္ေရာက္မစြက္ဖက္ေရးဆိုသည့္ အာဆီယံ၏ မူ၀ါဒေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ျပည္တြင္းေရး ျပႆနာမ်ား ေျပလည္မႈ မရွိပါက အာဆီယံ အဖြဲ႕အေပၚ ႐ိုက္ခတ္မႈမ်ား ရွိလာႏိုင္သည္။

၂၀၀၆ ခုႏွစ္က အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠ႒ တာ၀န္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံက ရရွိရန္ အခြင့္ အလမ္း ေပၚခဲ့ေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန ဆိုး၀ါးမႈမ်ားေၾကာင့္ အာဆီယံ ဥကၠ႒ တာ၀န္ကို လက္လႊတ္ခဲ့ရ ပါသည္။ ထိုအခ်ိန္က ျမန္မာႏိုင္ငံက အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠ႒တာ၀န္ ယူမည္ကို အေမရိကန္ႏွင့္ ဥေရာပသမဂၢ (EU) တို႔က အျပင္းအထန္ ကန္႔ကြက္ခဲ့ၿပီး အာဆီယံႏွင့္ ဆက္စပ္အစည္းအေ၀းမ်ား၊ အျခားဆက္ႏႊယ္မႈမ်ား အားလံုးကို သပိတ္ေမွာက္မည္ဟု ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကား ခဲ့ၾကသည္။ ထိုအေျခအေနမ်ားက အာဆီယံ သမိုင္း၌ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပံုရိပ္သည္ အဆိုး၀ါးဆံုး မွတ္တမ္း၀င္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံက ရယူရမည့္ အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠ႒တာ၀န္ကို ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံက လႊဲေျပာင္းရယူ ခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ အာဆီယံ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲတိုင္းတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက အာဆီယံ၏ ပံုရိပ္ဆိုးတစ္ခုအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံခဲ့ရၿပီး ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ မီဒီယာမ်ား၏ ဖိအားေပးမႈကိုလည္း ခံခဲ့ရသည္။

ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းကေန လုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္တဲ့ အေကာင္းဆံုး အရာကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကို မွန္ကန္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေပၚ ဆက္ေလွ်ာက္လွမ္းဖို႔ အားေပးတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အာဆီယံဥကၠ႒ တာ၀န္ေပးၿပီး ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ေထာက္ပံ့အားေပး လိုက္တာပါပဲ . . . . .

၂၀၁၁ ခုႏွစ္ သမၼတဦးသိန္းစိန္က အစိုးရ အဖြဲ႕သစ္ကို တာ၀န္ယူၿပီးခ်ိန္တြင္ (၁၈) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက အာဆီယံအလွည့္က် ဥကၠ႒တာ၀န္ကို ထမ္းေဆာင္လိုေၾကာင္း အဆိုျပဳခဲ့သည္။ (၁၉) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အဆိုျပဳမႈကို အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက လက္ခံခဲ့ၾကၿပီး ထိုအခ်ိန္က အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠ႒တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ေနေသာ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေထာက္ခံမႈမ်ား ေပးအပ္ခဲ့သည္။

လက္ရွိ အခ်ိန္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠ႒ တာ၀န္ယူမႈကို ႏိုင္ငံတကာ မီဒီယာမ်ားက ေ၀ဖန္မႈမ်ား ရွိေနေသာ္လည္း ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းကမူ အေကာင္းဘက္ က ေမွ်ာ္လင့္ထားသည္။

အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဂြၽန္ကယ္ရီက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ မႈမ်ားသည္ ၿပီးျပည့္စံုျခင္း မရွိေသးေသာ္လည္း စိတ္လႈပ္ရွားဖြယ္ ျဖစ္သည္ဟု (၂၃) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံထိပ္သီး ေဆြးေႏြးပြဲ ကာလအတြင္း အာဆီယံလူငယ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခ်ိန္၌ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံက အာဆီယံအလွည့္က် ဥကၠ႒တာ၀န္ ျဖစ္ေရးအတြက္ ေထာက္ခံမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မာတီနာ တလီဂါ၀ါကလည္း ၎တြင္ ေ၀ဖန္မႈမ်ားႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေသာ အျမင္ရွိေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကား ခဲ့သည္။

"ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အာဆီယံ ဥကၠ႒ရာထူး လက္ခံရယူခဲ့တဲ့အတြက္ လက္ရွိျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္း စဥ္ေတြ ကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္" ဟု မာတီနာ တလီဂါ၀ါက ဆိုပါ သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားအေပၚ အျမဲတေစ ေ၀ဖန္ေလ့ရွိေသာ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံ ကလည္း အေကာင္းျမင္ ႐ႈေထာင့္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

"ကိစၥရပ္ေတြ က်န္ရွိေနေသးတယ္ဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ၀န္ခံပါတယ္။ ဒါေတြကိုလည္း သူတို႔ (ျမန္မာ အစိုးရ) အေနနဲ႔ အတတ္ႏိုင္ဆံုး၊ အေကာင္းဆံုး လုပ္ေဆာင္ေျဖရွင္း ေနၾကတယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါ တယ္။ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းကေန လုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္တဲ့ အေကာင္းဆံုး အရာ ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ကို မွန္ကန္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေပၚ ဆက္ေလွ်ာက္လွမ္းဖို႔ အားေပး တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ကို အာဆီယံဥကၠ႒ တာ၀န္ေပးၿပီး ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ေထာက္ပံ့အားေပး လိုက္တာပါပဲ" ဟု ဖိလစ္ပိုင္သမၼတ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ ရစ္ကီကရန္တန္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ထို႔အျပင္ အာဆီယံ၏ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ လီေလာင္မင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အာဆီယံ အဖြဲ႕၀င္ ႏိုင္ငံမ်ား၏ ေထာက္ခံအားေပးမႈကို ရရွိေနသည္ဟု ဘ႐ူႏိုင္းတိုင္းမ္ သတင္းစာႏွင့္ သီးျခားေတြ႕ ဆံုခန္းတြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

"အာဆီယံနဲ႔ အာဆီယံ ဥကၠ႒အတြက္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ လုပ္စရာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ အာဆီယံ အသိုက္အၿမံဳ တည္ေဆာက္ဖို႔အတြက္ ၂၀၁၄ ဟာ အေရးပါတဲ့ ႏွစ္တစ္ႏွစ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အဖြဲ႕၀င္ ႏိုင္ငံေတြအျပင္ အာဆီယံ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဆီကပါ ခိုင္မာတဲ့ အားေပးေထာက္ခံမႈေတြ ရေနပါတယ္။ လာမယ့္ အာဆီယံ ဥကၠ႒ရာထူးကို ျမန္မာႏိုင္ငံက ထိထိေရာက္ေရာက္ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္" ဟု အာဆီယံ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ လီေလာင္မင္းက ေျပာၾကားသည္။

၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြက္ အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠ႒တာ၀န္ကို ရယူထားသည့္ ဘ႐ူႏိုင္းႏိုင္ငံ၏ဘုရင္ ဆူလတန္ ဟာဂ်ီဟာဆန္ နယ္လ္ဘိုကီးယားမူအစ္ ဇာဒင္၀ါဒူလာက အာဆီယံ၏ ေမွ်ာ္မွန္း ခ်က္မ်ား ျပည့္ မီႏိုင္ရန္ အတြက္ အဖြဲ႕၀င္ ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္း နီးကပ္စြာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ သြားမည္ဟု ဆိုသည္။

"အာဆီယံ အဖြဲ႕၀င္ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ကူညီမႈ၊ တူညီတဲ့ စိတ္ပိုင္းျဖတ္မႈေတြေၾကာင့္ အာဆီယံဟာ ရရွိၿပီးသား ေအာင္ျမင္မႈေတြကို အေျခခံၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္သူေတြနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ အနာဂတ္ အတြက္ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းေစမယ့္ ၿငိမ္းခ်မ္းၿပီး ၾကြယ္၀ခ်မ္းသာတဲ့ ေဒသတစ္ခုကို ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ မယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္" ဟု အာဆီယံ ဥကၠ႒တာ၀န္ လႊဲေျပာင္းေပးအပ္သည့္ အခမ္းအနားတြင္ ဆူလတန္ဟာဂ်ီဟာ ဆန္နယ္လ္ဘိုကီးယားမူ အစ္ဇာဒင္ ၀ါဒူလာက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အာဆီယံ အေနျဖင့္ အာဆီယံ အသိုက္အျမံဳ (AE) ႏွင့္အတူ အဓိက အေရးပါေသာ အာဆီယံ စီးပြားေရး အသိုက္အ၀န္း (AEC) ကို ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္တြင္ စတင္ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ရန္ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ ထားရွိၿပီး AEC ကို အျပည့္အ၀ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ရန္ ခက္ခဲမႈမ်ားစြာ ရွိေနသည္။

လက္ရွိအေျခအေနတြင္ AEC အတြက္ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနသည့္ ႏိုင္ငံမွာ စင္ကာပူ တစ္ႏိုင္ငံတည္းသာ ရွိေနၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ AEC အတြက္ ေငြေၾကးအမ်ားဆံုး အသံုးျပဳၿပီး ျပင္ဆင္ေနေသာ ႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ AEC အတြက္ ျပင္ဆင္မႈမွာ ရာခိုင္ႏႈန္း ၈၀ ခန္႔သာ ၿပီးစီးေနသည့္ အေျခအေန၌ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အလြန္ အာဆီယံ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္အသစ္ ခ်မွတ္ႏိုင္ေရးကို စင္ကာပူ၊ အင္ဒိုနီးရွားႏွင့္ မေလးရွား ႏုိင္ငံတို႔က ဦးေဆာင္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။

၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံက အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠ႒တာ၀န္ ယူခ်ိန္တြင္ အာဆီယံ၏ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ ျပည့္မီေရးကို လုပ္ေဆာင္ရမည့္အျပင္ ၂၀၁၅ အလြန္ အာဆီယံ၏ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္အသစ္ ခ်မွတ္ႏိုင္ေရးကိုလည္း ဆံုးျဖတ္ေပးရမည့္ အခန္းက႑တြင္ ပါ၀င္လာမည္ ျဖစ္သည္။

အာဆီယံ ဥကၠ႒တာ၀န္ လႊဲေျပာင္းပြဲ အခမ္းအနားအၿပီး အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအား ေတြ႔ရစဥ္

"ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနနဲ႔ အာဆီယံ ႏိုင္ငံအားလံုးနဲ႔အတူ အာဆီယံ အသိုက္အ၀န္း လမ္းျပေျမပံုကို အေကာင္ အထည္ေဖာ္ဖို႔ က်န္ရွိေနေသးတဲ့ အစိတ္အပိုင္းမ်ားကို ျဖည့္ဆည္းဖို႔ ေဆာင္ရြက္ သြားမွာ ျဖစ္ပါ တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနနဲ႔ အာဆီယံ အသိုက္အ၀န္းကို ပိုမိုခိုင္မာေစမယ့္ ေနာက္ဆက္တြဲ လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ရပ္ ေပၚေပါက္ေရးကို ဦးတည္ေဆာင္ရြက္ သြားလိုပါတယ္။ အာဆီယံ ႏိုင္ငံ အသီးသီးရဲ႕ ျပည္သူ႔ဗဟိုျပဳ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး မဟာဗ်ဴဟာေတြနဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ အာဆီယံကို ျပည္သူ ဗဟိုျပဳတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းအျဖစ္ ျမႇင့္တင္လိုပါတယ္" ဟု သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠ႒တာ၀န္ လႊဲေျပာင္းလက္ခံသည့္ အခမ္းအနားတြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ျပည္တြင္းပဋိပကၡမ်ားကို တည္ၿငိမ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေရးအျပင္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး၊ တိုင္းရင္းသားအေရး ေျပလည္မႈ ရရွိႏိုင္ေရး အစရွိေသာ ျပည္တြင္းေရး ျပႆနာမ်ားကိုလည္း ေျပလည္ေအာင္ ေျဖရွင္းရမည့္ အေျခအေန ရွိေနသည္။

ထို႔အျပင္ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲ ႏွစ္ခုအပါအ၀င္ အစည္းအေ၀းေပါင္း ၁၀၀၀ ေက်ာ္ကို မည္ကဲ့သို႔ စီမံခန္႔ခြဲၿပီး ဦးေဆာင္က်င္းပမည္ ဆိုျခင္းအေပၚ ေမးခြန္းထုတ္မႈမ်ား ရွိေနသည္။

"က်န္တဲ့ အာဆီယံ ႏိုင္ငံေတြမွာလည္း သူတို႔ႏိုင္ငံေတြမွာ ျပည္တြင္းပဋိပကၡ ရွိေနတဲ့ အခ်ိန္မ်ိဳးမွာပဲ အာဆီယံ ဥကၠ႒ ရာထူးကို ေအာင္ျမင္စြာ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာပဲ။ ေနာက္တစ္ခါ ပထမဆံုးအႀကိမ္ဆိုေတာ့ ဘယ္ကိစၥမဆို ပထမဆံုးအႀကိမ္ဆိုတာ ရွိတာပဲေလ။ အာဆီယံ အဖြဲ႕၀င္ ႏိုင္ငံေတြမွာလည္း ပထမဆံုး အႀကိမ္ ဥကၠ႒ တာ၀န္ ယူရတယ္ဆိုတဲ့ အေတြ႕အၾကံဳ ရွိတာပဲ။ သူတို႔လည္း ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ေက်ာ္ျဖတ္ႏိုင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လည္း ေအာင္ျမင္ေအာင္ ေက်ာ္ျဖတ္ႏိုင္ ရမွာေပါ့" ဟု ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ ဦးရဲထြဋ္က ေျပာၾကားသည္။

သို႔ရာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ မီဒီယာမ်ားက ဆက္လက္ေစာင့္ၾကည့္ေနၿပီး အာဆီယံအလွည့္က် ဥကၠ႒ တာ၀န္ႏွင့္ ျပည္တြင္းေရး ျပႆနာမ်ားကို ျမန္မာအစိုးရက မည္မွ်အထိ ေျဖရွင္းႏိုင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မည္ ဆိုျခင္းကို ေမးခြန္းထုတ္မႈမ်ား ဆက္ရွိေနသည္။

Eleven