အေမရိကန္သြားမယ့္ ျမန္မာဒုကၡသည္ေတြ ၾကန္႔ၾကာမႈနဲ႔ႀကံဳ

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ အစိုးရလုပ္ငန္းေတြ မလည္ပတ္ႏုိင္ဘဲ ရပ္ဆုိင္းေနတဲ့ အေျခအေန က ျမန္မာဒုကၡသည္ေတြအပါအ၀င္ အာဖရိက၊ အာရွနဲ႔ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းက ဒုကၡသည္ေတြကိုပါ ဂယက္႐ိုက္လာပါတယ္။ အခုဆိုရင္ ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္အေျခစိုက္ ဒုကၡသည္စခန္းေတြက ျမန္မာ ဒုကၡသည္ ၂၀၀ ေလာက္ဟာ ဒီေအာက္တုိဘာလထဲမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ကို ေျပာင္းေရႊ႕ အေျခခ်မယ့္ အစီအစဥ္ေတြ ေႏွာင့္ေႏွးခဲ့ရသလုိ အေျခခ်ေနထုိင္ခြင့္ ဗီဇာကံစမ္းမဲနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ လုပ္ငန္း တခ်ဳိ႕မွာလည္း ၾကန္႔ၾကာမႈေတြ ရွိေနတာပါ။ ဒါ့အျပင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ေရာက္ေနၿပီးသား ဒုကၡသည္ေတြကို အကူအညီေပးေရး အစီအစဥ္ေတြမွာလည္း အခက္အခဲေတြ ရွိလာေနတဲ့အေၾကာင္းကို ဗြီအိုေအသတင္းေထာက္ Kane Farabaugh ရဲ႕ သတင္းေပးပို႔ခ်က္နဲ႔အတူ မနႏၵာခ်မ္းကတင္ျပေပး ထားပါတယ္။


အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ Obamacare လို႔ေခၚတဲ့ တန္ဖိုးနည္း က်န္းမာေရး အာမခံအတြက္ အစိုးရအသံုးစရိတ္ဥပေဒမူၾကမ္းကိစၥ အစိုးရနဲ႔ Republican အမတ္ေတြအၾကား ညိႇႏိႈင္းလို႔မရ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး တဲ့ေနာက္ ေအာက္တုိဘာလ ၁ ရက္ေန႔ကစၿပီး အစိုးရလုပ္ငန္းေတြ မလည္ပတ္ႏုိင္ဘဲ ရပ္ဆုိင္းထားရတာ အခုဆုိရင္ သီတင္းႏွစ္ပတ္ နီးပါးရွိလာၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဂယက္က အာဖရိက၊ အာရွနဲ႔ အေရွ႕အလယ္ ပိုင္းကေန အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကို လာေရာက္ အေျခခ်ေနထုိင္ၾကဖို႔ရွိေနတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကိုပါ ႐ိုက္ခတ္လာတာပါ။ ဒီအထဲမွာ ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္က ျမန္မာဒုကၡသည္ ေတြလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ထုိင္းနယ္စပ္ တာ့ခ္ခ႐ိုင္မွာရွိတဲ့ အုန္းျဖန္ဒုကၡသည္စခန္းက ျမန္မာဒုကၡသည္ ၇၀ ေက်ာ္ဟာ ေအာက္ တိုဘာလ ၄ ရက္၊ ၈ ရက္နဲ႔ ၁၄ ရက္ေတြမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို ထြက္ခြာမယ့္ အစီအစဥ္ ပ်က္သြားခဲ့ၿပီး ဒီလထဲ ေနာက္ထပ္သြားမယ့္ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ အေျခအေနဟာလည္း မေရရာတဲ့ အေနအထားမွာ ရွိေနဆဲျဖစ္တယ္လို႔ အုန္းျဖန္ဒုကၡသည္စခန္းတာ၀န္ခံက ဗြီအိုေအကို အခုလို ေျပာျပ ပါတယ္။

“၄ ရက္နဲ႔ ၁၄ ရက္ေန႔ အေမရိကားကို ထြက္မယ့္ အုန္းျဖန္ဒုကၡသည္စခန္းက ဒုကၡသည္ေတြက ဘာကိစၥမွန္းက်ေနာ္တို႔မသိဘူးေပါ့ေလ- သူတို႔ ခနရပ္ဆိုင္းထားတယ္။ သူတို႔ IOM ကေနအေၾကာင္းၾကား လာတယ္။ ဒီလူေတြဟာ ခန ရပ္နားထားတယ္-တဲ့။ ဘယ္ေန႔ ဘယ္ရက္ထြက္ရမလဲ မလာေသးဘူးေနာ္။ ဆက္ေစာင့္ေနရအံုးမယ္လို႔ေတာ့ ေျပာတာပဲ။ ၄ ရက္ေန႔က ၈ ေယာက္ေနာ္၊ ၈ ရက္ေန႔က ၂၀၊ ၁၄ ရက္ေန႔က ၄၃ ေယာက္၊ အားလံုးေပါင္း ၇၁ ေယာက္ေနာ္။ အခု ေနာက္သတင္းထပ္ၾကားတာက ၁၈ ရက္ေန႔ ထြက္ဖို႔က အေယာက္ ၂၀ ရွိတယ္။ ၂၁ ရက္ေန႔မွာက ၃၅ ေယာက္၊ ၂၂ ရက္ေန႔မွာက ၁၂ ေယာက္၊ ၂၅ ရက္ေန႔မွာက ၃ ေယာက္ အားလံုး လူ ၉၀ ေနာ္- အားလံုး ready သူတို႔လုပ္ထားၿပီးၿပီ။ အခုေတာ့ တစ္ေယာက္မွ သြားမျဖစ္ေသးဘူး။”
ဒါ့အျပင္ အခုလိုျဖစ္ရပ္မ်ိဳး ႀကံဳဖူးတာဟာ ဒါ ပထမဆံုးျဖစ္ၿပီး - အရင္က အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ကေန ျမန္မာဒုကၡသည္ေတြကုိ ေခၚယူတဲ့အခါတိုင္း ဒီလို ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာမႈမ်ိဳး၊ ခရီးစဥ္ပ်က္ရ တာမ်ိဳးေတြ မရွိခဲ့ဘူးလို႔လည္း အုန္းျဖန္ဒုကၡသည္စခန္းတာ၀န္ခံက ေျပာျပပါတယ္။

“ခရီးသြားေနတဲ့လူတစ္ေယာက္ကေတာ့ သတ္မွတ္တဲ့ရက္ေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ သူကေတာ့ သြားခ်င္ တာေပါ့ေနာ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ အေျခအေန မေျပလည္မႈရွိတဲ့အေပၚမွာ သည္းခံၿပီးေတာ့ ေစာင့္ၾကတာေပါ့။ ဒီလိုမ်ဳိးတစ္ခါမွ ေလး-ငါး-ေျခာက္ႏွစ္အတြင္းမွာ ဒီလိုမ်ဳိး တစ္ခါမွ မျဖစ္ခဲ့ဖူးဘူးဗ်။ ဒါ ပထမဆံုး အႀကိမ္ပဲ ထင္တယ္။”

ထုိင္းနယ္စပ္တေလွ်ာက္မွာ ျမန္မာဒုကၡသည္ေတြ သိန္းနဲ႔ခ်ီရွိၿပီး - ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္လာၿပီးတဲ့ေနာက္ ဒီဒုကၡသည္ေတြကို ေနရပ္ျပန္လည္ေနထုိင္းေရး အစီအစဥ္ေတြ ထုိင္း-ျမန္မာ ႏွစ္ႏုိင္ငံအစိုးရကေတြက လုပ္ေဆာင္ေနတာပါ။ ဒီအထဲကမွ UNHCR ဒုကၡသည္မ်ားဆုိင္ရာ မဟာမင္းႀကီး႐ံုးရဲ႕ အသိအမွတ္ျပဳခံထားရသူတခ်ိဳ႕သာ တတိယႏိုင္ငံေတြကို ထြက္ခြာရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္အစိုးရကလည္း ဒုကၡသည္ဦးေရ ၃၀၀၀ ေလာက္ကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ေျပာင္းေရႊ႕ အေျခခ်ေနထုိင္ဖို႔အတြက္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇြန္လဆန္းက ေနာက္ဆံုးထားစာရင္းေကာက္ယူခဲ့ပါတယ္။ ဒီစာရင္းထဲကမွ အခုလို အသုတ္လိုက္ အေမရိကန္ကို ထြက္ခြာဖုိ႔ လုပ္ေဆာင္ေနတာပါ။

ဒါ့အျပင္ အစိုးရလုပ္ငန္းေတြ ရပ္ဆိုင္းထားတဲ့အေျခအေနက အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကို ေရာက္ႏွင့္ၿပီး သား ဒုကၡသည္ေတြကို အကူအညီေပးေရး အေျခအေနေတြမွာလည္း အခက္အခဲေတြ ႀကံဳေနရတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဒုကၡသည္အေျခခ်ေနထုိင္ေရး အကူအညီေပးေနတဲ့ International Institute က Suzane LeLaurin ကေတာ့ အစုိးရလုပ္ငန္းေတြ ရပ္ဆုိင္းေနတဲ့အတြက္ ခုိလႈံဖုိ႔ လာမယ့္သူေတြ အခက္အခဲေတြ႔ရတဲ့ အထိ ျဖစ္ရတာဟာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအတြက္ ရွက္စရာေကာင္းတဲ့ ျဖစ္ရပ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။

"က်မတုိ႔ တုိင္းျပည္အတြက္ေတာ့ ဒါဟာ ေကာင္းတဲ့ကိစၥမဟုတ္ပါဘူး။ ကမာၻတ၀ွမ္း က်မတုိ႔ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာ အတြက္လည္း မေကာင္းပါဘူး။ က်မအထင္ အားလုံးက ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ဆႏၵကေတာ့ ရီပတ္ဘလစ္ကန္နဲ႔ ဒီမုိကရက္ေတြ အတူထုိင္ၿပီး အစုိးရကလုပ္ငန္းေတြ ျပန္လည္ပတ္ႏုိင္ေရး သေဘာတူညီခ်က္ရေအာင္ လုပ္ၾကဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။"

သူ အကူအညီေပးေနတဲ့ မစ္ဇူရီျပည္နယ္မွာ လတ္တေလာကိုပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံက ဒုကၡသည္ေတြအပါအ၀င္ အေျခခ်ေနထုိင္ဖို႔ အစီအစဥ္ေတြ ရပ္ဆိုင္းေနတဲ့သူ ၃၀ ေက်ာ္ရွိပါတယ္။

“က်မတုိ႔အဖြဲ႔အေနနဲ႔ ဒုကၡသည္အျဖစ္ အေမရိကန္ကို လာေရာက္ အေျခခ်ေန ထုိင္မယ့္သူေတြကို ကူညီေပးေနတဲ့ ကုန္က်စရိတ္ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္က အစိုးရဆီက ရေနတာပါ။”

တကယ္လို႔သာ အစိုးရလုပ္ငန္းရပ္ဆုိင္းမႈ အေျခအေန ဆက္ျဖစ္ေနဦးမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ဒီဒုကၡသည္ေတြကို ကူညီေနတဲ့ အိမ္ငွားစရိတ္၊ ေရဖိုးမီးဖိုး နဲ႔ အစားအေသာက္ကအစ က်မတုိ႔ ၀န္ထမ္းေတြ လခ အဆံုး - အကုန္လံုးမွာ အခက္အခဲေတြ ရွိလာမယ္လို႔လည္း ဆူဇန္ က ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

အလားတူ ဒီဂယက္က ဒုကၡသည္အစီအစဥ္မွာတင္ မဟုတ္ပါဘူး။ အေျခခ် ေနထုိင္ခြင့္ ဗီဇာကံစမ္းမဲနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ လုပ္ငန္းတခ်ဳိ႕မွာလည္း ၾကန္႔ၾကာမႈေတြျဖစ္ေနတာပါ။ ရန္ကုန္မွာရွိတဲ့ အေမရိကန္ သံ႐ံုးကေန DV ဗီဇာကံစမ္းမဲအေၾကာင္း သိသင့္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဟာေျပာပြဲေတြ ၃ ႀကိမ္လုပ္ဖို႔ စီစဥ္ထားတာမွာ စက္တင္ဘာလကုန္က တႀကိမ္သာ ျပဳလုပ္ႏုိင္ခဲ့ၿပီး ေအာက္တုိဘာလထဲ လုပ္ဖို႔ စီစဥ္ ထားတဲ့ ၂ ခုကိုေတာ့ ဖ်က္သိမ္းတဲ့အေၾကာင္း U.S. Embassy Rangoon ရဲ႕ Facebook စာမ်က္ႏွာမွာ တရား၀င္ေၾကညာထားပါတယ္ရွင္။

ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္မွ ဒုကၡသည္စခန္းတစ္ခု။
VOA