အမတ္ေလာင္းေရြးခ်ယ္ေရး စိန္ေခၚမႈမ်ား

အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး ျပည္သူ့့လႊတ္ေတာ္အဆင့္ဆင့္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားေရြးခ်ယ္ေရး ေဆြးေႏြးေနၾကစဥ္/ဓာတ္ပံု − စိုးညြန္႔ေဖ့စ္ဘြတ္

ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းစာရင္းေနာက္ဆံုးေပးပို႔ရမည့္ ရက္ ၁၂ ရက္သာ လိုေတာ့သည့္အခ်ိန္တြင္ ပါတီအမ်ားစုမွာ အရည္အခ်င္းျပည့္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ေရြးခ်ယ္ႏုိင္ရန္ အက်ပ္႐ိုက္ေနသည္။
ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ ပြဲဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္ ကိုယ္ စားလွယ္ေလာင္းစာရင္း တင္သြင္းရမည့္ရက္ ၂၀ ရက္သာ ေပး၍ ၾသဂုတ္ ၈ ရက္ေနာက္ဆံုးထား ေပးပို႔ရမည္ဟု  ေၾကညာထားသည့္အတြက္ ပါတီမ်ားအေနျဖင့္ အခ်ိန္မီကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ေရြးခ်ယ္ႏိုင္ေရးတက္သုတ္႐ိုက္ လုပ္ကိုင္ေနၾကရသည္။ ထို႔အျပင္ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ရန္ ေငြေၾကး အခက္အခဲ၊ စိတ္ႀကိဳက္ကိုယ္စား လွယ္ရရွိႏိုင္မႈအခက္အခဲအပါအဝင္ အျခားအခက္အခဲမ်ားစြာ ရွိေနေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားက ေျပာသည္။

ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းစာရင္း တင္ျပရမည့္အခ်ိန္နည္း

ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ  ေကာ္မရွင္က ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းစာရင္းကို ဇူလိုင္ ၂၀ ရက္မွ ၾသဂုတ္ ၈ ရက္အထိ တင္သြင္းရမည္ဟု ထုတ္ျပန္ထား သည့္အတြက္ ပါတီမ်ားအေနျဖင့္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ေရြးခ်ယ္ရန္ အခ်ိန္ရက္ ၂၀ သာ ရရွိခဲ့သည္။

အဆိုပါ အခ်ိန္ကာလမွာ မဲ ဆႏၵနယ္အနည္းစုသာ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္ ပါတီမ်ားအတြက္ ျပႆနာမဟုတ္ေသာ္လည္း ျပည္ ေထာင္စုတစ္ဝန္းဝင္ေရာက္ယွဥ္ ၿပိဳင္မည့္ပါတီမ်ားအတြက္ ခက္ခဲ မႈရွိေနသည္ဟု 7 Day Daily က ေမးျမန္းထားသည့္ ပါတီ ၂၀ အနက္ပါတီ ၁၇ ပါတီက ေျပာၾကားသည္။ ျပည္သူ႔ဒီမိုကေရစီပါတီႏွင့္ ျမန္မာ့လူ႔ေဘာင္သစ္ဒီမိုကရက္ တစ္ပါတီႏွစ္ခုကမူ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ ၿပိဳင္မည့္ေနရာနည္းသည့္အတြက္ ၎တို႔အတြက္ အခက္အခဲမရွိႏိုင္ဟု ေျဖၾကားသည္။

ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က သတ္မွတ္ထားသည့္ရက္ တိုေတာင္းသည္ဟု ထုတ္ ေဖာ္ေျပာၾကားထားေသာ ပါတီထဲတြင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ ခ်ဳပ္ပါတီလည္း ပါဝင္ခဲ့ၿပီး ယင္းပါတီက ၁၀ ရက္ခန္႔ အခ်ိန္ထပ္ေပးရန္  တင္ျပေတာင္းဆိုထားေသာ္လည္း ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ ပြဲေကာ္မရွင္က လက္မခံခဲ့ေပ။

ျပည္ေထာင္စုႀကံ႕ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီသည္ လြန္ခဲ့သည့္ တစ္ႏွစ္ခန္႔မွစ၍ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေရြးခ်ယ္မႈအတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားႏုိင္သျဖင့္ အခ်ိန္မလံုေလာက္မႈအခက္အခဲကို ရင္ဆုိင္ရျခင္းမရွိဟုဆိုသည္။

က်န္းမာေရးေၾကာင့္ အနားယူမည့္ပါတီ၀င္မ်ားေနရာ အစားထိုးမည့္သူမ်ား အံ၀င္ခြင္က်ရွိေရး ေရြးခ်ယ္ရမႈ၊ တပ္မေတာ္မွအၿငိမ္းစားယူကာ ပါတီအတြင္း၀င္ ေရာက္၍ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းအျဖစ္ ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္သူမ်ား မဲဆႏၵ နယ္ေျမႏွင့္ကိုက္ညီမႈရွိေစရန္ စိစစ္ရမႈမ်ားတြင္သာ အခက္အခဲရွိေနသည္ဟုဆုိသည္။

‘‘အခ်ိဳ႕၀န္ႀကီးလိုမ်ိဳးေတြျပန္ၿပီးယွဥ္ၿပိဳင္မယ္ဆိုတဲ့အခါ အရင္ ေနရာက ၿပိဳင္ရင္ ျပႆနာမရွိဘူး။ ေနရာေျပာင္းၿပီး ၀င္ၿပိဳင္မယ္ဆိုတဲ့ အခါမ်ိဳးက်ေတာ့ ျပန္စိစစ္ရတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းအခ်ိဳ႕က အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္မွာ ၿပိဳင္ခ်င္တဲ့ပါတီကျပည္သူ႔ လႊတ္ ေတာ္မွာ တာ၀န္ေပးခ်င္တယ္ဆို တာမ်ိဳးေတြ အခ်ိန္ကပ္မွ ညႇိရတဲ့ အခက္အခဲေတြလည္းရွိတယ္’’ဟု ျပည္ေထာင္စုႀကံ႕ခိုင္ေရးႏွင့္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦး သိန္းေဆြကေျပာသည္။

‘‘ေပးထားတဲ့ ရက္တိုတဲ့အတြက္ သူ႔ေနရာနဲ႔သူ ခ်ထားေပးဖို႔ ေတာ္ေတာ္ခက္တယ္။ ျဖစ္တဲ့နည္း နဲ႔ ေရြးေနရတဲ့အတြက္ အရည္ခ်င္း အျပည့္အဝရဖို႔ ခက္သြားတယ္။ အခ်ိန္လံုေလာက္စြာရွိၿပီး စိတ္တိုင္းက် လူေရြးႏုိင္ဖို႔ လိုတယ္။ အခုေတာ့ ပါတီေတြက ျဖစ္သလို အျမန္လုပ္ေနၾကရတဲ့အေနအထားမွာ ရွိတယ္’’ဟု  အခ်ိန္အခက္အခဲရွိေနမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ ေခတ္သစ္ျပည္ေထာင္စုပါတီဥကၠ႒ ဦးေအာင္သန္းက ေျပာသည္။

ထိုသို႔ အခ်ိန္အခက္ခဲေၾကာင့္ ပါတီမ်ားအေနျဖင့္ သက္ဆုိင္ရာမဲဆႏၵနယ္မ်ားႏွင့္ အရည္ခ်င္းကိုက္ညီသူ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ေရြးခ်ယ္မႈျပဳလုပ္ႏုိင္မည္ဟု ၎က သံုးသပ္သည္။

အမ်ိဳးသားတုိးတက္ေရးပါတီဥကၠ႒ ေဒါက္တာေနဇင္လတ္က ၎တို႔ပါတီအေနျဖင့္ ပါတီထူ ေထာင္သည့္အခ်ိန္ႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲျပဳလုပ္မည့္ကာလ နီးကပ္သြားသည့္အတြက္ ဘ႑ာ ေရးအပိုင္းတြင္ အနည္းငယ္အက်ပ္အတည္းရွိေန႐ံုမွအပ အျခား ေထြေထြထူးထူးအခက္အခဲမရွိဟု ဆိုသည္။

အခ်ိန္ မလံုေလာက္မႈ ေၾကာင့္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ေရြးခ်ယ္မႈကို အိုးနင္းခြက္နင္းလုပ္ေနရသည့္အေနထားတြင္ရွိေနၿပီးယင္းသို႔ လုပ္ေဆာင္ရသည့္ အက်ိဳးဆက္ေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲအေပၚ သက္ေရာက္မႈရွိလာႏိုင္သည္ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံေတာင္သူလယ္သမားမ်ားဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးပါတီ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ေဒၚခင္သန္းဦးက ဆိုသည္။

တုိင္းရင္းသားစည္းလံုးညီ ၫြတ္ေရးပါတီကမူ ေကာ္မရွင္သို႔ တင္ျပရန္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းစာရင္းကို ယခင္ကတည္းက ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈျပဳလုပ္ထားသည့္ အတြက္ အခက္အခဲႀကီးႀကီးမား မားမရွိေၾကာင္း ပါတီ၏ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ဦးထြန္းရီက ေျပာသည္။

ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းႏွင့္ ေငြေၾကးအခက္အခဲ

ေရြးေကာက္ပြဲ ကိုယ္စား လွယ္ေလာင္းတစ္ဦးအတြက္ ကနဦးမွတ္ပံုတင္ေၾကး က်ပ္သံုးသိန္း ေပးသြင္းရမည္ျဖစ္ၿပီး မဲဆြယ္ စည္း႐ံုးစရိတ္ႏွင့္ ပါတီရန္ပံုေငြအတြက္ ကုန္က်ရမည့္ေငြေၾကးမွာ က်ပ္ဆယ္သိန္းႏွင့္ အထက္တြင္ ရွိေနသည္။

ထိုပမာဏမွာ သာမန္ႏိုင္ငံသားတစ္ေယာက္အေနျဖင့္ ေပးသြင္းရန္ ခက္ခဲသည့္အေနထားတြင္ရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ အရည္ခ်င္းရွိေသာ္လည္း ေငြေၾကး မတတ္ႏိုင္မႈေၾကာင့္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းအျဖစ္ စြန္႔လႊတ္ လိုက္ရသူမ်ားရွိေနသည္ဟု 7Day Daily က ေမးျမန္းထားသည့္ ပါတီ ၂၀ အနက္ ပါတီ ၁၅ ခုက ဝန္ခံေျပာၾကားသည္။ ပါတီ ငါးခုကမူ အခက္အခဲမရွိဟု ဆိုသည္။

အင္အားႀကီးပါတီအခ်ိဳ႕က ပါတီရန္ပံုေငြလံုေလာက္ၿပီး ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္သူမ်ားကလည္း ေငြေၾကးတတ္ႏိုင္သူ အမ်ားစုျဖစ္သည့္အတြက္ ယင္းအခက္အခဲကို ႀကံဳေတြ႕ရမႈနည္းပါးၿပီး ရန္ပံုေငြ နည္းပါးသည့္ ပါတီငယ္မ်ားက အမ်ားဆံုး ရင္ဆုိင္ေနရျခင္းျဖစ္သည္ဟု ၎တို႔က ေျပာသည္။

‘‘ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းက ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မွာ မ်ားေနတယ္ဆိုရင္ သံုးသိန္းနဲ႔မၿပီးဘူး။ အဲဒီမွာ ဝင္ေရာက္အေရြးခံဖို႔အတြက္ သိန္း ၆၀ ေလာက္ကုန္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခက္အခဲထဲမွာဆို နံပါတ္တစ္က ရန္ပံုေငြပဲ’’ဟု ေခတ္သစ္ျပည္သူ႔ ပါတီဥကၠ႒ ဦးထြန္းေအာင္ေက်ာ္က ေျပာသည္။

အခ်ိဳ႕ကိုယ္စားလွယ္ဝင္ၿပိဳင္လိုသူမွာ ေငြေၾကးတတ္ႏိုင္မႈ မရွိသကဲ့သို႔ပါတီကလည္း ၎အား ေငြေထာက္ပံ့ေပးႏုိင္မႈ မရွိသည့္အတြက္ ထြက္သြားၾကရျခင္းမ်ား ရွိသည္ဟု ဦးထြန္းေအာင္ေက်ာ္က ဆိုသည္။

‘‘ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ပါတီရန္ပံုေငြမရွိတဲ့ အခါက်ေတာ့  ပါတီတာဝန္အရလည္း ဝင္ၿပိဳင္ရတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲမဲဆြယ္စည္း ႐ံုးေရးကိုလည္း သူတို႔ေငြေၾကးနဲ႔ သံုးစြဲရတဲ့အခါ အခက္အခဲေတြ ရွိလာတယ္။ ပါတီတုိင္းေတာ့ ျဖစ္ မယ္မထင္ဘူး’’ဟု မြန္ဒီမိုကေရစီပါတီ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဦးႏိုင္လွယိတမကလည္း ေငြေၾကးအခက္အခဲႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေျပာသည္။

သို႔ေသာ္ တုိင္းရင္းသားစည္း လံုးညီၫြတ္ေရးပါတီကမူ ၎တို႔ ပါတီအေနျဖင့္ ဝင္ၿပိဳင္မည့္ကိုယ္ စားလွယ္ေလာင္းမ်ားမွတ္ပံုတင္ ေၾကးသြင္းရန္ ေငြေၾကးလံု ေလာက္မႈရွိေသာေၾကာင့္ အခက္အခဲမရွိႏိုင္ဟု ဆိုသည္။

‘‘ဝင္ၿပိဳင္မယ့္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြအေနနဲ႔က သတ္မွတ္ထားတဲ့ မဲအေရအတြက္ရမယ္ဆိုရင္ တင္ ထားတဲ့ေငြ ျပန္ထုတ္လို႔ရတဲ့အ တြက္ အခက္အခဲမရွိဘူး’’ဟု ယင္းပါတီမွ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ ဦးထြန္းရီက ေျပာသည္။

ပညာရွင္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ရွာေဖြရန္ အခက္အခဲ

ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ တတ္သိ ပညာရွင္မ်ား ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းအျဖစ္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ ၿပိဳင္ႏိုင္မႈမွာ အားရစရာအေနအထားတြင္ ရွိမေနခဲ့ေၾကာင္း ႏုိင္ငံေရးပါတီရွစ္ခုက ေျပာသည္။

လက္ရွိ အေတြ႕ႀကံဳရင့္ ပါတီဝင္မ်ား အသက္အရြယ္ႀကီးျမင့္လာ၍ ဆက္လက္ ပါဝင္ႏုိင္မႈမရွိ ျခင္း၊ ပညာရွင္အခ်ိဳ႕ အျခားပါတီ သို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းသြားျခင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံ  ေရးႏွင့္နီးစပ္မႈမရွိသည့္အတြက္ ပါတီအတြင္း ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ မႈျပဳလုပ္ရန္ စိတ္ဝင္စားမႈနည္းပါး ေနျခင္းေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ တြင္ ၎တို႔ပါဝင္မႈအားနည္းႏုိင္ သည္ဟု ၎တို႔က ေျပာသည္။

‘‘တတ္သိပညာရွင္ေတြ ရွာ ေဖြရတာ အခက္အခဲေတာ့ ရွိတယ္။ ပါတီေတြဆိုတာက အလုပ္အကိုင္၊ ရာထူး၊ လစာေပးႏုိင္တာ မဟုတ္ဘူးေလ။ ဝင္လာတဲ့သူ ကိုယ္တုိင္ အားထုတ္ရတာ။ အဲဒီ အခါက်ေတာ့ သူတို႔တုံ႔ဆုိင္းသြား ၾကတယ္’’ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ား (ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ) ဥကၠ႒ ဦးရဲထြန္းက ေျပာသည္။

အခ်ိဳ႕ေသာ ပညာရွင္မ်ားမွာ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ နီးစပ္မႈ မရွိေသာေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ျခင္းအားျဖင့္ ႏုိင္ငံေတာ္ က အျမင္ေစာင္းမည္ကို စိုးရိမ္ သည့္အသိစိတ္ႏွင့္ လက္ရွိစီးပြား ေရးအခြင့္အလမ္းကို ထိခိုက္မည္စိုးေသာ ယူဆခ်က္မ်ား ရွိေနသ ျဖင့္ ပါဝင္မႈမျပဳလုပ္လိုျခင္းမ်ား ရွိေနသည္ဟုလည္း ေခတ္သစ္ ျပည္ေထာင္စုပါတီဥကၠ႒ ဦး ေအာင္သန္းက မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။ တတ္သိ ပညာရွင္မ်ားမွာ အင္အားႀကီးပါတီမ်ားကိုသာ ေရြးခ်ယ္မႈမ်ားၿပီး ပါတီငယ္မ်ားကို ကိုယ္စားျပဳယွဥ္ၿပိဳင္ရန္ စိတ္ဝင္ စားမႈ နည္းပါးေနျခင္းေၾကာင့္ လည္း ၎တို႔ပါဝင္မႈ ေလ်ာ့က် မည္ဟု ယူဆမႈမ်ားရွိေနျခင္းျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း သံုးသပ္မႈမ်ား ရွိေနသည္။

‘‘တတ္သိပညာရွင္ေတြ ပါတီကုိယ္စားျပဳဝင္ၿပိဳင္ဖို႔ ရွားပါးတာမ်ိဳးရွိမယ္ေတာ့ မထင္ဘူး။ ပါတီကထြက္ၿပီး တျခားပါတီႀကီး ေတြထဲ ဝင္ေရာက္ေရြးခ်ယ္ခံတာ မ်ိဳးေတြ ရွိတယ္’’ဟု ကယန္းအမ်ိဳး သားပါတီဥကၠ႒ ဦးခူးယူဂ်င္းက ၎၏အျမင္ကို ေျပာသည္။ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္းမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ျပည္သူမ်ား ကလည္း ၎တို႔ျဖစ္ခ်င္သည့္ပံုစံ ႏွင့္ကိုက္ညီမႈ ရွိ၊မရွိ အကဲျဖတ္ရန္ အဆင္သင့္ျပင္ဆင္ေနသည္။

‘‘ပါတီေတြက ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေရြးခ်ယ္ရာမွာ ပါတီ ေတြကခ်မွတ္တဲ့ စည္းကမ္းက ျပည္သူ႔အက်ိဳးစီးပြားအေပၚမူ တည္ၿပီး ေရြးခ်ယ္ရင္ေတာ့ အ ေကာင္းဆံုးေပါ့။ ျပည္သူ႔အတြက္ ျပည္သူ႔ကိုယ္စား အလုပ္လုပ္ေပးမယ့္သူကိုပဲအလိုရွိတယ္’’ဟု မႏၲ ေလးၿမိဳ႕မွအီလက္ထရြန္နစ္လုပ္ ငန္းလုပ္ကိုင္သူဦးေဇာ္မင္းလြင္က ဇူလုိင္ ၂၇ ရက္ထုတ္ 7 Day Daily သတင္းစာ၏ လႊတ္ေတာ္အမတ္ အရည္အခ်င္းႏွင့္ ျပည္သူ႔အသံက႑တြင္ ေျဖၾကားခဲ့သည္။

ထိုနည္းတူ ျပည္သူအမ်ားစုကလည္း ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္မည့္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမွာ ျပည္သူ႔ ဆႏၵအေလးထားက ျပည္သူ႔ဘက္ မွရပ္တည္သူသာ အလိုရွိသည္ ဟု တညီတၫြတ္တည္း ေျပာသည္။

အခ်ိဳ႕က ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ား ႏွင့္ႏႈိင္းယွဥ္ခဲ့ၾကၿပီး ၎တို႔ေရြး ခ်ယ္လိုေသာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အရည္အခ်င္းပံံုေဖာ္ခဲ့ၾကသည္။

‘‘လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္က သတၱိရွိဖို႔လိုအပ္တယ္။မွန္ကန္တဲ့သူျဖစ္ဖို႔လိုတယ္။ သတၱိရွိမွွလည္း ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့လုပ္ႏုိင္မွာ။  ျပည္သူေတြေကာင္းက်ိဳး ပီပီျပင္ျပင္ လုပ္ႏုိင္တဲ့သူျဖစ္ဖုိ႔လိုတယ္’’ဟု ထီလက္လီေရာင္းခ်သူ ဦးဘ၀င္းက ၎ေရြးခ်ယ္လုိေသာ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းအရည္အခ်င္းကို ေျပာျပသည္။
7 day