ျမန္မာ့ေႏြဦး၊ စိန္ေခၚမႈမ်ားနွင့္ ဒုတိယလႈိင္း

မွဴးေဇာ္

ျမန္မာ့ေႏြဦး နိဒါန္းအစ
နိုင္ငံေတာ္ သမၼတျကီးနွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္ တို ႔ဗိုလ္ ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဓါတ္ ပံုေအာက္မွ  ေတြ႔ဆံုပဲြသည္ပင္ ျမန္မာ့ေႏြဦး နိဒါန္းျဖစ္ေျကာင္း အခ်ဳိ႕က ဆိုျကသည္။ အခ်ဳိ႕ကလည္း နိုင္ငံေတာ္သမၼတျကီး၏ ရာထူးလက္ခံ ကတိသစၥာျပဳပဲြသည္ပင္ ျမန္မာ့ေႏြဦးနိဒါန္းဟု ေျပာျကသည္။ မည္သို႔ပင္ သတ္မွတ္ျကသည္ျဖစ္ေစ  ျမန္မာ့ေႏြဦး သည္ကား ပုရစ္ဖူးတို႔  တေဝေဝ ျဖစ္ေနသည္မွာ  နိုင္ငံတကာမွ လက္ခံထားေသာ  အမွန္တရားဟုဆိုက မွားမည္ မထင္ေပ။

ကေမၻာဒီးယားနိုင္ငံ၌ ေျပာျကားခဲ့ေသာ သမၼတျကီး၏ မိန္႔ခြန္းတြင္ ေျခလွမ္းတိုင္းကို သတိျကီးျကီးထားျပီး လွမ္းေနရသည္၊ အေျကာင္းရင္းမွာ ဒီမိုကရက္တစ္အေတြ႔အျကံုမ်ား အားနည္းခဲ့ျခင္းေျကာင့္ ျမန္မာ့ဒီမိုကရက္တိုက္ေဇးရွင္းတြင္ အမွားမခံနိုင္ဟူေသာ သေဘာမိ်ဳး ေျပာျကား သြားခဲ့သည္ကို ေတြ႔ရိွရသည္။ မွန္ပါသည္။ ျမန္မာ့ေႏြဦးသည္ ျမန္မာ့ေႏြဦးသာ ျဖစ္၍ ေဆာင္းလက္မည္းျကီး၏ ဖံုးအုပ္မႈကို မခံရေရးသည္ပင္ နိုင္ငံတည္ေဆာက္ေရး ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။

ေႏြဦးကို စိန္ေခၚနိုင္ေသာ အေျကာင္းအခ်က္ မ်ားမ်ား မရိွသလို ေႏြဦးေျခလွမ္းကို ေနာက္ျပန္ လန္က်သြားေစနိုင္ေသာ ရိုက္ခတ္ခ်က္မ်ားလည္း လက္ခိ်ဳးေရ၍ ရနိုင္ေပသည္။ သို႔ေသာ္ ဆိုခဲ့ပါ ပုရစ္ဖူးတို႔ ေဝဆာစ၊ ရြက္နုတို႔ စိမ္းစိုစ ေႏြဦးပံုရိပ္တြင္ အလွတရားတို႔ ဆင္ျမန္းနိုင္ရန္အတြက္ ပါဝင္ျကကုန္ေသာ Stakeholder မ်ား၏ ရင့္က်က္မႈေရခိ်န္တို႔မွာ အဓိက အေျကာင္းတရား ျဖစ္ေနသည္။ စြမ္းရည္ျမွင့္တင္ေရး ဟူေသာ စိန္ေခၚမႈနွင့္ အနာဂတ္အိပ္မက္မ်ားအျကား အခိ်န္ခဲြေဝ ရရိွမႈ မလံုေလာက္ေသာ အေျကာင္းရင္းခံ မ်ားေျကာင့္ ဦးစားေပးနယ္ပယ္အလိုက္ တြန္းတင္မွရမည္ ဟူေသာ သေဘာတရား တစ္ခုသည္လည္း ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ စိတ္ဝင္စားသူမ်ားအတြက္ ပုစၦာတစ္ပုဒ္ သဖြယ္ ျဖစ္လာေနသည္။

ေႏြဦးကို စိန္ေခၚမည့္သူမ်ား
ျမန္မာ့ေႏြဦးကို ေလ့လာျကည့္လွ်င္ ေႏြဦးကို စိန္ေခၚမည့္သူ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ External factor မ်ား ျဖစ္ေနသလို နိုင္ငံေတာ္သမၼတျကီး တရားဝင္ထုတ္ျပန္ ေျကညာထားသည့္ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲေရး ဒုတိယလိႈင္း၏ အရိွန္အဟုန္သည္လည္း အေရးျကီးသည္ဟု အေတာ္မ်ားမ်ားက လက္ခံထားျကသည္။ ဒုတိယလိႈင္းသည္ ဆိုခဲ့ပါ စိန္ေခၚမႈမ်ားကို အံတု ရင္ဆိုင္ရေပလိမ့္မည္၊ ဒုတိယလိႈင္းသည္ ေနာင္တြင္ ျကံုလာမည့္ အတားအဆီးမ်ားကို ေက်ာ္ျဖတ္ရေပလိမ့္မည္၊ ဒုတိယလိႈင္းသည္ အနာဂတ္ကို လႊမ္းျခံဳနိုင္ေသာ စြမ္းရည္မ်ား တည္ေဆာက္ေပးရေပလိမ့္မည္၊ အခ်ဳပ္ဆိုရလွ်င္ ဒုတိယလိႈင္းသည္ပင္ ျပည္သူမ်ား၏ ေမွ်ာ္လင့္အိပ္မက္မ်ား ျဖစ္လာေနသည္ကို ေတြ႔ရိွ နိုင္သည္။
ဗ်ဴရိုကေရစီယနၱရားမွ ျကိဳးနီနီမ်ား၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးနွင့္ ေခတ္ေနာက္ျပန္ေရး နွစ္ခု အျကားမွ စိတ္ဓါတ္နွင့္ ခံယူခ်က္မ်ား၊ ဒီမိုကေရစီနွင့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးနွစ္ခုအျကားမွ ခိ်န္ခြင္လွ်ာမ်ား၊ ထာဝရျငိမ္းခ်မ္းသို့ ခီ်ရာလမ္းတစ္ေလွ်ာက္ရိွ အခုအခံ အဟန္႔အတားမ်ား၊ မ႑ိဳင္မ်ားအခ်င္းခ်င္း စဥ္ဆက္မျပတ္ ထူေထာင္တည္ေဆာက္သြားရမည့္ နားလည္မႈနွင့္ ယံုျကည္မႈမ်ား၊ ပါဝင္ပတ္သက္သူ အားလံုးအတြက္ အေရးျကီးလွေသာ ဘံုအကိ်ဳး စီးပြားမ်ား၊ ပြင့္လင္းမႈနွင့္ ေခတ္မီမႈတို႔၌ ျကံုေတြ႔ေလ့ရိွေသာ စည္းျခားေရးျပႆနာမ်ား အစရိွသည့္ အစြန္းထြက္တန္ဖိုးမ်ားကို ဒုတိယလိႈင္းက ျဖတ္ေက်ာ္ နိုင္စြမ္း ရိွပါလိမ့္မည္။ အေျကာင္းရင္းမွာ ဒုတိယလိႈင္း ဟူ၍ ဖြင့္လွစ္လိုက္ကတည္းက ယင္းအခက္ အခဲမ်ားကို ေအာင္ျမင္စြာ ေျဖရွင္းနိုင္ရန္ ရည္ရြယ္ထားေသာေျကာင့္ ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္ ဒုတိယလိႈင္းအတြက္ အဓိကစိန္ေခၚမႈမွာ ေခတ္မီေရးသို႔ ဦးတည္ ေလွ်ာက္လွမ္းရာ၌ အေရးျကီးလွေသာ စီးပြားေရးမ႑ိဳင္ သိသိသာသာ ျမင့္တက္လာေရး အတြက္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ အတားအဆီးမ်ား ဖယ္ရွားနိုင္ေရးပင္ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ နိုင္ငံေရးသမားမ်ား ေထာက္ျပ ေဝဖန္မႈ ျပေနသည့္ Internal Sanction မ်ားကို ဒုတိယလိႈင္းက ဝါးမိ်ဳဖံုးအုပ္ ရွင္းလင္းေပးနိုင္မည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း Extenal Sanction မ်ားကိုမူ ဒုတိယလိႈင္းက အျပီးတိုင္ ဖယ္ရွားနိုင္ရန္ မလြယ္ကူေသာေျကာင့္ ျဖစ္သည္။ ေျခလွမ္းတိုင္းကို ေျခလွမ္းတိုင္းနွင့္ တံု႔ျပန္မည္ဟူေသာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၏ ကတိကဝတ္သည္ ရႈပ္ေထြးနက္နဲလွေသာ၊ နိုင္ငံေရး တိုက္ကြက္မ်ားနွင့္ ျပည့္လႊမ္းေနေသာ ကြန္ဂရက္အသိုင္းအဝိုင္းကို အလံုးစံုေအာင္နိုင္ရန္ ခက္ခဲလွေသာ အေျခအေနမ်ားလည္း ရိွေန ေပသည္။

ရိုးရွင္းေသာ ပဲ့ကိုင္ရွင္
နိုင္ငံေတာ္သမၼတျကီး၏ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ မိန္႔ခြန္းပါအတိုင္း ပရိယာယ္မပါ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း၊ ရိုးရိုးရွင္းရွင္း ဒိုင္ယာေလာ့ခ္ ျပဳလုပ္သြားမည့္ စိတ္ဓါတ္သည္ပင္ တူေသာအက်ိဳးေပးေနသည့္ အေနအထားအျဖစ္ ရႈျမင္ရသည္။ အေတြးရွင္းေသာေျကာင့္ အလုပ္ရွင္းရသည့္ သေဘာသည္ ပြင့္လင္းေရးေခတ္တစ္ေခတ္တြင္ အံဝင္ခြင္က် ျဖစ္ေနျခင္း၏ အေျကာင္းရင္းဟုလည္း ဆိုနိုင္ပါလိမ္‌့မည္။ ဒုတိယလိႈင္း၏ ပဲ့ကိုင္ရွင္သည္ ရိုးရိုးက်င့္ ျမင့္ျမင့္ျကံဟူေသာ ဆိုရိုးအတိုင္း ရိုးရိုး ရွင္းရွင္း ျပဳမူေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာ္လည္း ျမင့္ျမင့္မားမား ျကံစည္ ေမွ်ာ္မွန္းသည္မွာ ပုဂၢိဳလ္ေရး အကိ်ဳးစီးပြားမ်ား မပါဘဲ နိုင္ငံနွင့္ ျပည္သူအကိ်ဳးအတြက္ ျဖစ္ေနသည္မွာ ျမန္မာ့ေႏြဦး၏ ကံေကာင္းမႈ တစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။

နယူးေယာက္၌ အသစ္ဖြင့္လွစ္ေသာ ေရွာ့ပင္းေမာလ္မ်ား၌ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံတြင္ ခ်ဳပ္လုပ္သည္၊ ဗီယက္နမ္နိုင္ငံတြင္ ျပဳလုပ္သည္ အစရိွသည့္ တံဆိပ္ကေလးမ်ား တပ္ဆင္ထားေသာ အဝတ္အထည္မ်ားစြာ ေတြ႔ျမင္ခဲ့ရေသာ္လည္း ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ျပဳလုပ္သည္ဟူေသာ တံဆိပ္ကေလးမ်ား တပ္ဆင္ထားေသာ အဝတ္အထည္မ်ား ျမင္ေတြ႔ရျခင္း မရိွသည့္အေပၚ အေတြးမွ်င္တန္းမိသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ျပဳလုပ္သည္ ဟူေသာ တံဆိပ္တပ္ အကၤ်ီ၊ ေဘာင္းဘီမ်ား၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ တရုန္းရုန္းနွင့္ ခ်ဳပ္လုပ္ေနျကေသာ အထည္ခ်ဳပ္စက္ရံုမ်ားစြာ၊ ျမန္မာအလုပ္သမားမ်ားစြာ၊ ယင္းတို႔၏ မိသားစုဝင္မ်ားစြာ ျမင္ေတြ႔ရပါလိမ့္မည္။ လြန္ေလျပီးေသာ အတိတ္ကာလ တစ္ခု၌ အထည္ခ်ဳပ္ စက္ရံုေပါင္းရာနွင့္ခီ်၍ ေပၚေပါက္ခဲ့သလို ဆယ္စုနွစ္ မျပည့္မီမွာပင္ ရာနွင့္ခီ်ေသာ အထည္ခ်ဳပ္စက္ရံုမ်ား နိဌိတံခဲ့ရသည္။ အဓိက နစ္နာဆံုးရံႈးရသူမ်ားမွာ အားနည္းသူ ျပည္သူမ်ားသာ ျဖစ္သည္။ ေျပာရလွ်င္ အထည္ခ်ဳပ္စက္ရံု၌ ဝင္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ျပီး မိသားစုဝမ္းေရးအတြက္ ေျပလည္ေအာင္ ေျဖရွင္းခဲ့ျကသည့္ သူတို႔တြင္ အျပစ္မရိွပါ။ ေဝဖန္တိုက္ခိုက္ေနျကသူမ်ား ေျပာျကားခဲ့ျကသည့္ လူ့ အခြင္‌့အေရး ခိ်ဳးေဖာက္မႈမ်ားကို သူတို႔က်ဴးလြန္ျခင္း မရိွခဲ့ပါ။ သူတို႔သည္ လူသားပီပီ ရွင္သန္ ရပ္တည္ေရး၊ စားဝတ္ေနေရးအတြက္ ထြက္ေပၚလာေသာ အထည္ခ်ဳပ္စက္ရံုမ်ားတြင္ ဝင္ေရာက္လုပ္ကိုင္ျခင္းေျကာင့္ အျပစ္ရိွသည္ဟု ယူဆခဲ့ပါလွ်င္ သူတို႔အတြက္ တရားမွ်တမႈ၊ အခြင့္အေရး ရပိုင္ခြင့္မ်ား မည္သူတို႔က ေဆာင္ျကဥ္း ေပးပါမည္နည္း။ အရပ္ရပ္ လုပ္ငန္းခြင္မ်ားသို႔ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ ေျပာင္းေရႊ႔လုပ္ကိုင္ခဲ့ရေသာ သူတို႔နွင့္ သူတို႔လို ျပည္သူမ်ား အမ်ားအျပားရိွေနျပီး ယင္းတို႔၏ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေမွးမိွန္ေဖ်ာ့ေတာ့ေနျခင္းကို နိုင္ငံတကာမွ သက္ဆိုင္သူမ်ား သိျမင္နိုင္ခဲ့ပါလွ်င္ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈဟူေသာ အသံမ်ား က်ယ္ေလာင္လာပါလိမ့္မည္။

ျမန္မာ့ေႏြဦးသည္ ဤသည္ကို ေမွ်ာ္လင့္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္း မဟုတ္ေသာ္လည္း ျမန္မာ့ေႏြဦးေျကာင့္ ဤသည္ကို ေမွ်ာ္လင့္လာခဲ့ျကေသာ ျပည္သူမ်ားကို အဆိုး မဆိုသာ။ ၄င္းတို႔သာမက အရပ္ရပ္ နယ္ပယ္အစံုမွ နိုင္ငံသားမ်ားသည္ ျမန္မာ့ေႏြဦးေျကာင့္ ေမွ်ာ္လင့္အိပ္မက္မ်ား ျကီးမားခဲ့ျကသည္။ ျမန္မာ့ေႏြဦးအေပၚတြင္လည္း ျမင့္ျမင့္မားမား ေမွ်ာ္လင့္ထားျကသည္မွာလည္း အမွန္ပင္ျဖစ္သည္။ အေျပာင္းအလဲမ်ား ေတြ႔ျမင္ လာေသာအခါ၊ နိုင္ငံေတာ္သမၼတျကီးကိုယ္တိုင္ အေျပာင္းအလဲကို ဖိအားေပး တြန္းတင္ ေနသည္ကို ျမင္ေတြ႔လာရေသာအခါ စိတ္ကူးေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား ျကီးမားလာသည္မွာလည္း ဓမၼတာပင္ ျဖစ္ေနသည္။

အေျပာင္းအလဲအတြက္ ျမန္မာ့ေႏြဦးကို လိုအပ္ပါသည္
ျပည္သူလူထုမွ အေျပာင္းအလဲအတြက္ ျမန္မာ့ေႏြဦးကို အလိုရိွျကသလို ျမန္မာ့ေႏြဦး အေနျဖင့္လည္း အေျပာင္းအလဲအတြက္ Stakeholder အားလံုးကို လိုအပ္သည္၊ အေျမာ္အျမင္နွင့္ ရင့္က်က္မႈမ်ား လိုအပ္သည္၊ ေရတိုမျကည့္ေသာ ေရရွည္မဟာဗ်ဴဟာ အျမင္မ်ား လိုအပ္သည္၊ စည္းလံုးညီညြတ္ျပီး ဆင္ျခင္ဥာဏ္ ျမင့္မားေသာ အရပ္ဘက္ လူ့အဖဲြ႔အစည္းကို လိုအပ္သည္၊ ရွင္းရွင္းဆိုရလွ်င္ အေျပာင္းအလဲအတြက္ ျပည္သူလူထု အားကို လိုအပ္ေနေပသည္။
နိုင္ငံေတာ္သမၼတျကီး ခင္းသည့္လမ္းသည္ သက္ဆိုင္သူ အကုန္လံုး အနိုင္ ရရိွေစမည့္ Win for All ျဖစ္ေသာေျကာင့္လည္း ျမန္မာ့ေႏြဦး ဟူ၍ အသံျမည္လာျခင္း ျဖစ္သည္။ ယခုလက္ရိွ ကာလသည္ ေနာက္လာမည့္ ဆယ္စုနွစ္အတြင္း ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ၊ ျမန္မာ့စီးပြားေရး မည္သည့္ အဆင့္၊ မည္သည့္ ေလွကားထစ္သို႔ ေရာက္ရိွမည္ကို အဆံုးအျဖတ္ေပးမည္ ျဖစ္ေသာေျကာင့္ ျမန္မာ့ ေႏြဦး၏ ပစၥဳပၸန္သည္ ပင္လွ်င္ ျမန္မာနိုင္ငံ အနာဂတ္၏ မနက္ျဖန္ကို ပံုေဖာ္ေပးပါလိမ့္မည္။

ျမန္မာ့ေႏြဦး အသက္ရွည္ေရး၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ ဒီမိုကေရစီေျပာင္းလဲမႈမ်ား ခိုင္မာသည္ ထက္ ခိုင္မာေရးသည္ ဘံုအကိ်ဳးစီးပြားကို အမွန္တစ္ကယ္ ေရွ႕တန္းတင္ေသာ လက္ေတြ႕ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ထြက္ေပၚလာျခင္း ရိွ-မရိွ အေပၚတြင္ မူတည္ ေနသည္။ ရင္တမမ ျမန္မာ့ေႏြဦးကို ျမန္မာျပည္သူမ်ား မရႈနိုင္သလို နိုင္ငံတကာ ဒီမိုကေရစီခ်န္ပီယံမ်ားကလည္း ရႈျမင္လိုမည္ မထင္ေပ။ ဒီမိုကေရစီနွင့္ ဖံြ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေရး တစ္လမ္းလမ္းကို ေရြးခဲ့ျကေသာ နိုင္ငံေရးအေတြးအေခၚေဟာင္းမ်ားကို ေနာက္ခ်န္ထား၍ ျမန္မာေႏြဦးသည္ ဒီမိုကေရစီကိုေရာ ဖံြ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေရးကိုပါ ဒြန္တဲြ ေဆာင္ျကဥ္းနိုင္ရန္ ဦးတည္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ အနာဂတ္မိ်ဳးဆက္သစ္မ်ားအတြက္ ခိုင္မာေသာ ဒီမိုကေရစီနွင့္ ခိုင္မာေသာ ဖံြ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေရးတို႔ အေမြခ်န္ရစ္ ထားနိုင္ေရးအတြက္ နိုင္ငံေတာ္သမၼတျကီး ပံုေဖာ္တည္ေဆာက္မည့္ ဒုတိယလိွုင္းကို အားျဖည့္ေပးရန္ လိုပါမည္။ မ႑ိဳင္အရပ္ရပ္နွင့္ အရပ္ဘက္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေပါင္းစံုသာမက နိုင္ငံတကာမိတ္ေဆြမ်ားလည္း ကူ၍ တြန္းေပး ျကရန္ ေမတၱာ ရပ္ခံ တိုက္တြန္းလိုက္ရေပသည္။