ေနျပည္ေတာ္တရား႐ံုးတခ်ိဳ႕ကို လႊတ္ေတာ္ေကာ္မတီ ေရွာင္တခင္ စစ္ေဆး

ျမန္မာနိုင္ငံရဲ႕ တရားစီရင္ေရးပိုင္းမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းက ဝင္ေရာက္စြက္ ဖက္မႈ ကင္းေအာင္ လုပ္ဖုိ႔ လိုအပ္ေနၿပီလို႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးနဲ႔ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးေကာ္မတီ အတြင္းေရးမႈးက VOA ကိုေျပာပါတယ္။ ေကာ္မတီ ဥကၠဌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအဝင္ ေကာ္မတီဝင္ တခ်ဳိ႕ ဒီကေန႔ ေနျပည္ေတာ္ေကာင္စီ နယ္ေျမအတြင္းမွာ ရွိတဲ့ တရားရံုး တခ်ဳိ႕ကုိ သြားေရာက္စစ္ေဆးၿပီးတဲ့ေနာက္ ခုလို ေျပာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

တရားရံုးေတြကို ေရွာင္တခင္ သြားေရာက္စစ္ေဆးစဥ္မွာ ဘာေတြေတြ႔ ခဲ့ရသလဲ။ ျပင္ဆင္သင့္ တာေတြကို ဘာေတြ အႀကံျပဳနိုင္သလဲ ဆိုတာနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီးေတာ့  ဘန္ေကာက္ရံုးက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ မစုျမတ္မြန္က တင္ျပပါမယ္။

ျမန္မာနိုင္ငံက တရားရံုးေတြဟာ အမ်ားျပည္သူ ယံုၾကည္ ကိုးစား အားထားရေလာက္တဲ့ တရားရံုးေတြျဖစ္သင့္တယ္လို႔ ေျပာထားတဲ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးနဲ႔ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးေကာ္မတီက ဒီကေန႔ တနလၤာေန႔မွာ ေနျပည္ေတာ္ေကာင္စီနယ္ေျမအတြင္းမွာ ရွိတဲ့ တရားရံုး ၃ ခုကို သြားေရာက္ စစ္ေဆးခဲ့ပါတယ္။ အတိအက် ႀကိဳတင္ အသိေပးမထားဘဲ တရားရံုးေတြကို သြားစစ္ခဲ့တာနဲ႔ ပါတ္သက္လို႔ ေကာ္မတီအတြင္းေရးမႈး ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးဝင္းျမင့္က VOA ျမန္မာပိုင္းကို ခုလိုေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔ ေကာ္မတီဥကၠဌလည္း ပါပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအဝင္ က်ေနာ္တို႔ေကာ္မတီအဖြဲ႔ဝင္ ေလး၊ ငါးဦးနဲ႔ တရား႐ံုးအဖြဲ႔ဝင္ သံုးဦးေပါ့၊ ပ်ဥ္းမနားတရား႐ံုးရယ္၊ ဇဗၺဴသီရိက ၿမိဳ႕နယ္တရား႐ံုးရယ္၊ ေနာက္တခုက ခ႐ိုင္တရား႐ံုးရယ္၊ သြားၿပီးၾကည့္႐ႈ႕စံုစမ္းပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔က ႀကိဳတင္အေၾကာင္းၾကားျခင္းမရွိဘူးေတာ့လည္း မဟုတ္ဘူး။ ဥပမာဆိုလို႔ရွိရင္ ႏိုဝင္ဘာလအတြင္းမွာ မႏၱေလးတုိင္း ႐ံုးေတြသြားမယ္၊ ဒီေလာက္ပဲေျပာထားတာေပါ့။ ႀကိဳက္တဲ့႐ံုး ေရြးသြားတာေပါ့။ တ႐ံုးခ်င္း ဘယ္ေန႔ ဘယ္႐ံုးသြားမယ္ဆိုတာေတာ့ မေျပာေတာ့ဘူး။ ဒီဇင္ဘာဆိုလည္း ဒီလိုပဲေပါ့၊ ဘယ္တုိင္းကိုသြားမယ္။ ဒီေလာက္ပဲေပါ့။ က်န္တာကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ နံမည္ႀကီးတဲ့ ၿမိဳ႕ေတြေရြးတာေပါ့။”

November လ ၂၃ ရက္ေန႔ကပဲ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးနဲ႔ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးေကာ္မတီ က ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကို တင္ျပခဲ့တဲ့ ၾကားျဖတ္အစီရင္ခံစာထဲမွာ တရားရံုးေတြကို ေရွာင္တခင္ Surprise check လုပ္သင့္တယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ႀကိဳတင္ အေၾကာင္းၾကားထားတဲ့ အခါ တရားခြင္ေတြျပန္ခ်ိန္းထားတဲ့အတြက္ အမႈသည္ေတြ သက္ေသေတြကို စံုစံုလင္လင္ ေတြ႔ရွိေမးျမန္းခြင့္ မရတာ၊ တရားရံုးေတြက ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားတာေတြေၾကာင့္ အတိအက် ႀကိဳတင္ေျပာမထားဘဲ သြားၾကည့္သင့္တယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီကေန႔လို႔ ေရွာင္တခင္သြားၾကည့္တဲ့အခါမွာ ဘာေတြေတြ႔ခဲ့ရပါသလဲ။

“တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈအတြက္ သြားၾကည့္ၾကတာေပါ့ေနာ္။ သြားၾကည့္ၾကတဲ့အခါက်ေတာ့ တရား႐ံုးေတြမွာလည္း အခက္အခဲေတြရွိတယ္။ ဘာလဲဆိုေတာ့ ဟိုတုန္းက အိုလံဘီယာလက္ႏွိပ္စက္ေတြနဲ႔ မွတ္တမ္းတင္ရတာ။ အဲ့တာေတာင္ တလံုးပဲ ေတြ႔ခဲ့တယ္။ က်န္တာေတာ့ လက္ေရးေတြနဲ႔ လိုက္ေနရတာေတြ႔ရတာေပါ့ေနာ္။ အမႈေတြလည္း က်ေနာ္တို႔ ေကာ္မတီဥကၠဌအပါအဝင္၊ ဝင္ေရာက္နားေထာင္ၿပီးေတာ့ ၾကည့္႐ႈ႕ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ အၾကမ္းျဖင္းေတြ႔တာကေတာ့ အမႈသည္၊ သက္ေသ၊ ေရွ႕ေနေတြနဲ႔ေတြ႔တဲ့အခါမွာေတာ့ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးအတြက္ေပါ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းကေနၿပီးေတာ့ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္တာမ်ိဳးေတြလည္း ၾကားခဲ့ရတယ္။ ေနာက္တခုက ဥပေဒနဲ႔မညီတာေတြလည္း ၾကားခဲ့ရတယ္။ ေနာက္တခုက သက္ေသခံဥပေဒနဲ႔ မျပည့္စံုတာေတြလည္း ၾကားခဲ့ရတာေပါ့ေနာ္။ အခုေလာေလာဆယ္ေတာ့။”

အခုလို တရားရံုးေတြကို သြားေရာက္စစ္ေဆး ေလ့လာတဲ့အခါမွာ အျမန္ဆံုး ျပင္သင့္တယ္လို႔ ျမင္ရတဲ့ ကိစၥေတြကေရာ ဘာလို႔ ေျပာနိုင္ပါလဲရွင့္။

“တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးအတြက္ေျပာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အားလံုးက လာဘ္ေပးလာဘ္ယူကင္းဖို႔ရယ္၊ ေနာက္တခုက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းက ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္မႈမရွိဖို႔ရယ္၊ လြတ္လပ္စြာ တရားစီရင္ခြင့္ရဖို႔ကေတာ့ အေရးႀကီးတာေပါ့၊”

ဒီကေန႔ တရားရံုးေတြကို သြားေရာက္တဲ့အခါမွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေလ့လာ ခြင့္ရခဲ့တယ္လို႔လဲ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးနဲ႔ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရး ေကာ္မတီအတြင္းေရးမႉး ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးဝင္းျမင့္က ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာနိုင္ငံမွာ လြတ္လပ္ မွ်တတဲ့ တရားစီရင္ေရးစနစ္ ေပၚေပါက္လာဖုိ႔အတြက္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးနဲ႔ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရး ေကာ္မတီက ႀကိဳးစားေနခ်ိန္မွာ ေကာ္မတီျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ အတိုင္း နိုင္ငံသူ နိုင္ငံသားေတြကုိ ဥပေဒနဲ႔ အညီအကာအကြယ္ေပးတဲ့ တရားရံုးေတြျဖစ္လာဖုိ႔က အခ်ိန္ေပး ေဆာင္ရြက္ရမယ္လို႔ တရားလႊတ္ေတာ္ ေရွ႕ေန ဦးကိုနီက သံုးသပ္ပါတယ္။

“ ဒီတရားစီရင္ေရးစနစ္ကို မူလက အဂၤလိပ္လက္ေအာက္က အေျခခံခဲ့တဲ့ Common Law System နဲ႔ စခဲ့တယ္။ ေနာက္ ၁၉၆၂ခုႏွစ္ အာဏာသိမ္းၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ က်ေနာ္တို႔က ဘာမွန္းမသိတဲ့ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္ကို ေရာက္သြားတဲ့အခါမွာ တရားစီရင္ေရးစနစ္က ေတာ္ေတာ္ေလး ပ်က္သြားတယ္။ တခါ ၁၉၇၄က်ေတာ့ ဆိုရွယ္လစ္ Law of System ဆိုၿပီး တခါအသစ္ထြင္ျပန္တယ္။ သို႔ေသာ္ ဒါလည္း ဆုိရွယ္လစ္ မေျမာက္ပါဘူး။ အရင္ Common Law လည္း ပ်က္သြားတယ္ေပါ့။ တခါ စစ္တပ္က ၁၉၈၈ အာဏာျပန္သိမ္းတဲ့အခါမွာ တရားစီရင္ေရးဟာ လံုးဝကို အုပ္ခ်ဳပ္ေရးလက္ေအာက္ကို ေရာက္သြားၿပီးေတာ့ ပ်က္ျပားသြားတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ အဲ့ေတာ့ ဒီဟာကို က်ေနာ္တို႔ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ဖို႔ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ႀကိဳစားၿပီး လုပ္ရဦးမွာပါ။”

တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးနဲ႔ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရး ေကာ္မတီကေတာ့ တရားရံုးေတြကို သြားေရာက္ေလ့လာၿပီးေတာ့ ေတြ႔ရတဲ့ ျပင္ဆင္သင့္တဲ့ ကိစၥေတြကို ေနာင္အစီရင္ခံစာေတြ တင္တဲ့အခါမွာ ေထာက္ျပအႀကံျပဳသြားမွာျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

VOA (ျမန္မာပိုင္း)