အေမရိကန္စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈ ျမန္မာ ပထမဆံုး ပါ၀င္ခြင့္ရ

အေမရိကန္စစ္တပ္ ဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့ ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္းမွာ ႏွစ္စဥ္
ျပဳလုပ္တဲ့ Cobra Gold စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈကို တနလၤာေန႔ ကစၿပီး ျပဳလုပ္ခဲ့တာမွာ ျမန္မာ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ေတြ ပထမဆံုးအေနနဲ႔ ပါ၀င္လာပါတယ္။ Cobra Gold စစ္ေရးေလ့က်င့္ မႈဟာ အာရွေဒသတြင္းမွာ ႏုိင္ငံေပါင္းစံုပါ၀င္တဲ့ အႀကီးမားဆံုး စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီစစ္ေရးေလ့က်င့္မႈမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ ပါ၀င္လာတာဟာ စြမ္းရည္ပိုင္း ဆုိင္ရာ နိမ့္က်ေနတဲ့ ျမန္မာစစ္တပ္ကို ပိုၿပီးေတာ့ စနစ္က်လာေစ လိမ့္မယ္လို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ေမွ်ာ္လင့္ထားတာပါ။ ဒီအေၾကာင္းကိုေတာ့ ဗြီအိုေအသတင္းေထာက္ Daniel Schearf ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ကေန သတင္းေပးပို႔ထားတာကို ကိုေက်ာ္သိခၤ က တင္ျပထားပါတယ္။

အေမရိကန္ ဦးေဆာင္တဲ့ ႏွစ္စဥ္ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈမွာ ပါ၀င္တဲ့ အာရွေဒသတြင္းက ႏုိင္ငံေပါင္း ၇ ႏုိင္ငံစလံုးဟာ စစ္ေရးဆုိင္ရာ နည္းပညာေတြနဲ႔ ေဒသတြင္း ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရးေတြမွာ ပိုၿပီး အားေကာင္းလာေစပါတယ္။ ဒီ Cobra Gold စစ္ေရး ေလ့က်င့္မႈမွာေတာ့ အင္ဒိုနီးရွား၊ ဂ်ပန္၊ မေလးရွား၊ စကၤာပူနဲ႔ ကိုရီးယားႏုိင္ငံတို႔က စစ္တပ္ေတြ အျပည့္အ၀ ပါ၀င္ၿပီး ေလ့က်င့္ၾကပါတယ္။

တျခားႏုိင္ငံေတြကေတာ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြေလာက္ပဲ ေစလႊတ္ၿပီး ၾကည့္႐ႈေလ့လာတဲ့ သေဘာအေနနဲ႔သာ ပါ၀င္ၾကတာပါ။ အဲ့ဒီအထဲမွာ ဒီႏွစ္မွာ ပထမဆံုးအေနနဲ႔ ပါ၀င္လာတဲ့ ျမန္မာဘက္က စစ္တပ္အရာရွိ ႏွစ္ဦးလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ အခုႏွစ္အတြင္း စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈမွာ ျမန္မာပါ၀င္ခြင့္ရဖုိ႔ ထုိင္းႏုိင္ငံဘက္ လက္ခံၿပီး ဖိတ္ၾကားခဲ့တာ လည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ပူးတြဲစစ္ေရးေလ့က်င့္မႈအပိုင္းကို ေရျပင္နဲ႔ ေျမျပင္ ႏွစ္ခုစလံုးမွာ ေလ့က်င့္တာျဖစ္ၿပီး၊ ဒီေလ့က်င့္မႈမွာ တုိက္ခိုက္ေရး ဂ်က္ေလယာဥ္ေတြ၊ ရဟတ္ယာဥ္ေတြနဲ႔ သေဘၤာေတြအျပင္ ကယ္ဆယ္ေရး၊ ေတာတြင္းတုိက္ခိုက္ေရးနဲ႔ လက္နက္မ်ိဳးစံု တပ္ဆင္ေရး ေလ့က်င့္တာေတြလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။

၁၀ ရက္တာ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကို အကန္႔အသတ္နဲ႔သာ ပါ၀င္ခြင့္ျပဳထားတာျဖစ္ၿပီး၊ အခုလို ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ သိသိသာသာ ပါ၀င္လာတာကိုေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေန နဲ႔ ေထာက္ခံေၾကာင္း အေမရိကန္သံ႐ံုး ေျပာခြင့္ရ ခရစ္စတင္း နီဒလာ (Kristin Kneedler) က ေျပာပါတယ္။

“ဒီႏွစ္ Cobra Gold စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ တပ္အင္အား စီမံခန္႔ခြဲတာ နဲ႔ ေဆး၀ါးျပဳစု ကုသေရးအပိုင္းေတြကို ေလ့လာမွာပါ။ သိၾကတဲ့အတုိင္းပါပဲ၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီထက္ပိုၿပီးေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကို တြန္းအားေပးေနတာပါ။ ဒီအထဲမွာ တစိတ္တပိုင္းအေနနဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္ လည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈျဖစ္စဥ္မွာ စစ္တပ္ပါ၀င္လာဖို႔ က်မတို႔က တြန္းအားေပးေနတာ ျဖစ္ပါတယ္ရွင္။”

စစ္အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္ေတြအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ဆိတ္သုဥ္းၿပီး စီးပြားေရး ခၽြတ္ၿခံဳက်ခဲ့ရသလို လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြလည္း ဆိုးဆိုးရြားရြားကို ျဖစ္ေန ခဲ့တာပါ။

ဒါေပမဲ့ ၂၀၁၀ မွာေတာ့ စစ္အစိုးရဟာ သူတို႔ ေရးဆြဲဲခဲ့တဲ့ လမ္းျပေျမပံုထဲကအတုိင္း အႏွစ္ ၂၀ အတြင္း ပထမဆံုးအႀကိမ္ ေရြးေကာက္ပြဲကို က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲမွာေတာ့ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ NLD ပါ၀င္ခြင့္မရဘဲ စစ္အစိုးရ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံေပး ထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခိုင္ေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီကပဲ ႏုိင္ငံေတာ္အာဏာကို ရခဲ့တာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း သမၼတဦးသိန္းစိန္ တက္လာၿပီးတဲ့ေနာက္ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ မႈေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေ၀ဖန္ေျပာဆိုေနသူေတြအေပၚ အံ့အားသင့္သြားေစခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအပါအ၀င္ အေနာက္ႏုိင္ငံ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံ အေပၚ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈ အေတာ္မ်ားမ်ားကို ေျဖေလွ်ာ့ေပးခဲ့ၿပီး၊ ျမန္မာ အစိုးရနဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း ေဆြးေႏြးမႈေတြလည္း လုပ္လာခဲ့ပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလတုန္းကေတာ့ ျမန္မာျပည္ကို အလည္လာတဲ့ ပထမဆံုး အေမရိကန္သမၼတ အျဖစ္ သမၼတ အိုဘားမား ျမန္မာျပည္ကို လာေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း အခုလို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္လာေနေပမဲ့လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ စစ္ေရးအရ ဆက္ဆံမႈအပိုင္း မွာေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ သတိထားေနရတုန္းပဲလို႔ မစၥစ္ နီဒလာ က ေျပာပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ အခုလို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဦးေဆာင္ျပဳလုပ္တဲ့ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈဟာ ဒီအထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ ႏုိင္ငံေတြအေပၚကိုေတာ့ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ျဖစ္ေစတယ္ လို႔လည္း သူက ေျပာခဲ့ပါတယ္။

“အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့ေနရာမွာ သတိထားၿပီး အေထာက္ အပံ့ ေပးတာမ်ိဳးရွိသလို၊ စစ္တပ္ရဲ႕ စံခ်ိန္စံညႊန္းကိုလည္း ခ်ိန္ထုိးၾကည့္ပါတယ္။ Cobra Gold လို စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈမ်ိဳးက လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ေတြကို ျပည္တြင္းမွာ တည္ၿငိမ္ဖို႔၊ တာ၀န္ယူတတ္ဖို႔နဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္တတ္လာဖို႔အတြက္ တကယ့္ကို အားေပးပါတယ္ရွင္”

ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ ခုတႀကိမ္ က်င္းပတဲ့ Cobra Gold စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈဟာ ၃၂ ႀကိမ္ေျမာက္ က်င္းပတာလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေန႔ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈမွာေတာ့ ပါ၀င္တဲ့ႏုိင္ငံအားလံုးဟာ သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ က်ေရာက္တဲ့ေနရာေတြမွာ လူသားခ်င္း စာနာမႈ အကူအညီေတြ ေပးတဲ့ အပိုင္းကို အဓိကထားၿပီး ေလ့က်င့္ၾကမွာျဖစ္တယ္လုိ႔ နီဒလာ က ေျပာပါတယ္။

လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြကေတာ့ - လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ စစ္တပ္အင္အား အလြန္အကၽြံ သံုးစြဲမႈေတြအေပၚ ျမန္မာစစ္တပ္ကို ေ၀ဖန္ေနၾကတာပါ။ ဒီဇင္ဘာလထဲက ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ KIA တုိ႔ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ တုိက္ပြဲေတြမွာ ျမန္မာစစ္တပ္ဘက္ က ေလယာဥ္ေတြ၊ ရဟတ္ယာဥ္ေတြ အသံုးျပဳၿပီး တုိက္ခိုက္ခဲ့ပါတယ္။

အခုလို တုိက္ပြဲေတြ အျပင္းအထန္ တိုက္ခိုက္ခဲ့တဲ့အတြက္ ဒုကၡသည္ေပါင္း ၈ ေသာင္းေက်ာ္ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာၿပီး ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရပါတယ္။ ဒီၾကားထဲမွာပဲ ႏုိင္ငံတကာက ႏွစ္ဘက္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ေတာင္းဆိုမႈေတြနဲ႔ တ႐ုတ္အစိုးရရဲ႕ ၾကား၀င္ေပးမႈေၾကာင့္ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ KIO အၾကား ဒီလထဲမွာပဲ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ႏုိင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲေတြ ရွိလာၿပီဆိုေပမဲ့ စစ္အစိုးရ ေရးဆြဲခဲ့တဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ စစ္တပ္က ပါ၀င္ခြင့္ ရေနတုန္းပဲ ျဖစ္ ပါတယ္။

voa