သတင္းသမားမ်ားအား ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ျခင္းသည္ အာဏာရွင္ဆန္ဆန္ ဖိႏွိပ္သည့္ပံုစံျဖစ္ေနေၾကာင္းႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာဆက္ဆံေရးမွာ ေနာက္ျပန္ဆုတ္သြားႏုိင္ေၾကာင္း အေမရိကန္လက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးေျပာၾကား

အေမရိကန္အစုိးရ လူ႔အခြင့္အေရးထိပ္တန္း အရာရိွတစ္ဦးက ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အာဏာရွင္ ဆန္ဆန္ ဖိႏွိပ္သည့္ပံုစံ က်င့္သံုးေနေၾကာင္း ျမန္မာ အစိုးရမွ အပတ္စဥ္ထုတ္ ဂ်ာနယ္က ဂ်ာနယ္လစ္ ငါးဦးကို အျငင္းပြားဖြယ္ ဓာတုလက္နက္စက္႐ံု တစ္ခုအေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေရးသားမႈျဖင့္ အလုပ္ၾကမ္းႏွင့္ ေထာင္ဒဏ္ ၁ဝ ႏွစ္ခ်မွတ္ခဲ့ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အေမရိကန္လက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Tom Malinowski က AP သတင္းဌာနႏွင့္ အင္တာဗ်ဴး၌

ယခုကဲ့သုိ႔ မွတ္ခ်က္ေပးျခင္းသည္ ယူနတီဂ်ာနယ္ စီရင္ခ်က္ခ်မွတ္ၿပီးေနာက္ပိုင္း အေမရိကန္၏ အျပင္းထန္ဆံုးေဝဖန္မႈျဖစ္သည္။
ယခုစီရင္မႈသည္ အေမရိကန္သမၼတ အိုဘားမားအစိုးရ၏ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအေရးေျပာင္းလဲမႈအေပၚ အေရးႀကီးေသာ ႏိုင္ငံေရးေပၚလစီအေနျဖင့္ ႐ႈျမင္ထားမႈအေပၚအထိနာေစသည္ ဟုလည္း ေျပာၾကား ခဲ့သည္။

“ဒီလို ဂ်ာနယ္လစ္ေတြကို သတင္းတစ္ပုဒ္ေရးသားေဖာ္ျပလို႔ အလုပ္ၾကမ္းနဲ႔ ေထာင္ဒဏ္ ၁ဝ ႏွစ္ခ်တာဟာ ဘယ္လိုပဲသတင္းအရည္အေသြးကိုပဲ ၾကည့္ၾကည့္၊ သတင္းရဲ႕မွန္ကန္မႈကိုပဲၾကည့္ၾကည့္ ေကာင္းမြန္တဲ့ လကၡဏာတစ္ခု မဟုတ္ပါဘူး”ဟု Malinowski ေျပာၾကားခဲ့သည္။

Malinowski က အေမရိကန္သည္ ႏွစ္ေပါင္း ၅ဝ ၾကာေအာင္ စစ္အာဏာရွင္လက္ေအာက္တြင္ က်ေရာက္ခဲ့ရေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားျဖစ္ေပၚလာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ အခက္အခဲမ်ား ၾကံဳေတြ႕ေနရ ေသာ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ ဆက္ဆံေရးကို ဆက္လက္ထူေထာင္မည့္ အေၾကာင္း ေျပာၾကား ခဲ့သည္။ လြန္ခဲ့ေသာသံုးႏွစ္ေက်ာ္က ဖိႏွိပ္ေသာ စစ္အစိုးရ အာဏာစြန္႔ၿပီးေနာက္ ရရိွလာေသာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ကို အကာအကြယ္ေပးရန္ တိုက္တြန္းခဲ့သည္။
သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္သည္ ဒီမိုကေရစီအေျပာင္းအလဲႏွင့္  ၂ဝ၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ယံုၾကည္မႈကို ရရိွေစေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။

Malinowski က ျမန္မာအစိုးရကို အမႈအားျပန္လည္သံုးသပ္ရန္ႏွင့္မည့္သည့္သတင္းသမားကိုမဆုိ သတင္းရယူျခင္းေၾကာင့္ အဖမ္းခံထားရမႈမွ လႊတ္ေပးရန္တိုက္တြန္းခဲ့သည္။

“ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကိုလႊတ္ေပးျခင္းသည္ ဒီႏွစ္အပိုင္းအျခားအတြင္း အေရးပါေသာျဖစ္စဥ္မ်ားထဲမွ တစ္ခုျဖစ္သည္။ ဒီလို ကိစၥမ်ဳိးျပန္ျဖစ္ခဲ့ရင္ ဒါဟာ ကံမေကာင္းမႈတစ္ခုပါ”ဟု Malinowski က ဆိုသည္။

Malinowski သည္ ၿပီးခဲ့သည့္ ဇြန္လကုန္ပိုင္းက ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔လာေရာက္ခဲ့ၿပီး အစိုးရတာဝန္ရွိသူမ်ား၊ ထိပ္တန္းတပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုစဥ္သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ကို တင္ျပေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး မီဒီယာမ်ားက စာနယ္ဇင္းက်င့္ဝတ္ကိစၥႏွင့္ တာဝန္မဲ့သတင္းေရးသားမႈမ်ားအေပၚ ကိုင္တြယ္ရာတြင္ အာဏာရွင္ဆန္ေသာ နည္းစနစ္မ်ဳိးမသံုးဘဲ ဥပေဒႏွင့္အညီ ကိုင္တြယ္ေရး အေမရိကန္က အေလးအနက္ေျပာဆုိ တုိက္တြန္းေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

“သတင္းသမားေတြကို ဖမ္းဆီးတာမ်ဳိးနဲ႔ ခင္ဗ်ားတုိ႔က တုံ႔ျပန္တယ္ဆုိရင္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ကလည္း ခင္ဗ်ားတုိ႔အတြက္ အက်ဳိးမရွိတဲ့ အရင္ေခတ္ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာဆက္ဆံေရး ပုံစံမ်ဳိးကုိ ေနာက္ျပန္ဆုတ္သြားမွာပဲ”ဟု ၎က  ေျပာၾကားသည္။

အေမရိကန္ဥပေဒျပဳအမတ္မ်ားမွ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ျဖစ္ပ်က္လာေသာ လူအေသအေပ်ာက္ရိွေသာ လူမ်ဳိးေရးအဓိက႐ုဏ္းမ်ား ျဖစ္ေပၚလာမႈႏွင့္စစ္တပ္က လႊမ္းမိုးထားေသာ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒျပင္ဆင္ေရး မေရရာမေသခ်ာမႈမ်ားေၾကာင့္ အုိဘားမားအစုိးရသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားေသာ အေရးယူပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ားကို ဖယ္ရွားျခင္းႏွင့္ အကူအညီေပးျခင္းမ်ားသည္ အလ်င္ စလိုႏုိင္သလားဆိုေသာေမးခြန္းထုတ္မႈမ်ား  ရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

Malinowski  ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ျပဳ ျပင္ေျပာင္းလဲေရးလမ္းေၾကာင္းမွ ေနာက္ဆုတ္သြားသည္ဟု မထင္ေၾကာင္း၊ အေျခခံက်ေသာဥပေဒႏွင့္ဖြဲ႕စည္းပံုဆုိင္ရာေျပာင္းလဲမႈမ်ားအတြက္ ပိုၿပီးခက္ခဲေသာ အဆင့္ကို ေရာက္ရိွေနေၾကာင္း၊ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရိွေသာ္လည္း စာအုပ္မ်ားေပၚမွ ဥပေဒမ်ားသည္ ဖိႏွိပ္ခံကာလမ်ားကဲ့သို႔ ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္ဆြဲေနေၾကာင္း၊ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ားႏွင့္ လူ႔အခြင့္ အေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားကို တရားစြဲဆုိခံရေအာင္ျဖစ္ေနေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။

အေမရိကန္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီအလွည့္အေျပာင္းအတြက္ အဓိကက် ေသာ ၂ဝ၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမတုိင္ခင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ား အရွိန္ျမွင့္လုပ္ေဆာင္ရန္ တိုက္တြန္းအားေပးေန မွာျဖစ္ေၾကာင္း Malinowski က ေျပာၾကားသည္။

ယူနတီဂ်ာနယ္ အမႈေဆာင္အရာရိွခ်ဳပ္ ႏွင့္ သတင္းေထာက္ေလးဦးတို႔သည္ ကိုလိုနီေခတ္ ႏုိင္ငံေတာ္ လံုျခံဳေရးအက္ဥပေဒျဖင့္ တရားစြဲဆုိျခင္းခံ ရပါသည္။ ျမန္မာအာဏာပုိင္မ်ားသည္ ယင္းဖမ္းဆီး အေရးယူမႈကုိ ႏုိင္ငံေတာ္လံုျခံဳေရးအရဟုဆုိကာ ကာကြယ္ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပ ထားသည္။

ယခုလိုအေရးယူမႈသည္ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားႏွင့္ ျမန္မာဂ်ာနယ္လစ္မ်ားအၾကားတြင္ သတိေပး တပ္လွန္႔သလိုျဖစ္သြားေၾကာင္း၊ ရဲမ်ားသည္ ရန္ကုန္တြင္ ယူနတီဂ်ာနယ္စီရင္ခ်က္ကုိ မေက်နပ္ေၾကာင္း ေအးခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပၾကသည့္ သတင္းသမားမ်ားကိုလည္း အမႈဖြင့္ခဲ့ေၾကာင္းႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာစီတန္းလွည့္လည္ခြင့္ဥပေဒကို ခ်ဳိးေဖာက္မႈျဖင့္ စြဲခ်က္မ်ားရင္ဆုိင္ရၿပီး ေျခာက္လေထာင္ဒဏ္ က်ခံရႏိုင္ေၾကာင္း အဆိုပါသတင္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

David Mathieson လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ (Human Right Watch) ၏ ထိပ္တန္းျမန္မာ့အေရးကြ်မ္းက်င္သူက ယခုႏွစ္ အတြင္းျပဌာန္း လုိက္ေသာ ဥပေဒအသစ္မ်ားသည္ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ကိုပိတ္ပင္ထားၿပီး လုပ္ၾကံဖန္တီးထားေသာ ျပစ္ခ်က္မ်ားျဖင့္ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ားကို စစ္ေဆးေသာအမႈမ်ားလည္း ရိွခဲ့ေၾကာင္း ဆိုသည္။

Eleven

အေမရိကန္လက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Tom Malinowski ဇြန္ ၂၇ ရက္က သူရဦးေရႊမန္းႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေနစဥ္ (ဓာတ္ပံု - ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္၀က္ဘ္ဆိုက္)