အီဗိုလာေသမင္းဗိုင္းရပ္- Ebola Virus

ျမန္မာ နုိင္ငံ က်န္းမာ ေရး ၀န္ၾကီး ဌာန နွင္႔ ျမန္မာ ရုပ္ျမင္ သံၾကား သတင္း မ်ားမွ ထုိ ေရာဂါ အ ေၾကာင္း ကုိ ျပည္သူ မ်ား အျမန္ သိရွ ိနုိင္ ေစ ရန ္အျမန္ ဆုံး အထူး ထုတ္လြင္ ႔ေပးသင္႔ ေနျပီ ျဖစ္ သည္၊၊

(1) EBOLA VIRUS - အီဗိုလာဗိုင္းရပ္ဆိုတာဘာလဲ

အီဗိုလာဗိုင္းရပ္ဆိုသည္မွာ သဘာဝ တိရိစာၦန္မ်ားမွတဆင့္ လူသို႕ကူးဆက္ေသာ ဗိုင္းရပ္ေရာဂါပိုး တစ္မ်ဳိး ျဖစ္သည္။ ေရာဂါ ကူးဆက္ခံရသူ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္း အသက္ဆံုးရံႈးကာ ရက္ပိုင္းအတြင္း ေသဆံုး ေစႏိုင္ေသာ AIDS ထက္အဆေပါင္းမ်ားစြာဆိုးရြားေသာ ဗိုင္းရပ္စ္ ေရာပိုးျဖစ္သည္ ။

အာဖရိကတိုက္အေနာက္အလယ္ပိုင္း ႏိုင္ငံမ်ားရွိ လင္းႏို႕ ၊ ေမ်ာက္ ဒရယ္ ၊ ေမ်ာက္ဝံ စေသာ တိရိစာၦန္မ်ား တြင္အဆိုပါ အီဗိုလာ ဗိုင္းရပ္ပုိး ေတြ႕ရွိ ရၿပီး ေရာဂါပိုး ရွိသည့္ တိရိစာၦန္အသားမ်ားကို စားသံုးရာမွ လူတြင္ ကူးစက္ကာ ယခုအခ်ိန္ထိ ကူးစက္ခံရသူ ၁၂၀၀ ေက်ာ္ေသဆံုးခဲ့ၿပီးျဖစ္ သည္ ။

၂၀၁၄ တြင္ အာဖရိက အေနာက္ျခမ္း ႏိုင္ငံ ၃ ႏိုင္ငံအား ကန္႕သတ္ နယ္ေျမမ်ာအျဖစ္သတ္မွတ္ကာ ထိုေရာဂါကို စတင္ပိတ္ဆို႕ေနၿပီျဖစ္သည္။ အီဗိုလာသည္ ွႏွာေျခ ၊ ေခ်ာင္းဆိုး စေသာ ေလထုထဲမွတဆင့္ မကူးစက္သည္မွာအလြန္ကံေကာင္းသည္ဟု ဆိုရမည္။ ၄င္းသည္တုတ္ေကြး ကဲ့သုိ႕ ေခ်ာင္းဆိုးသူေၾကာင့္ ေလထဲမွတဆင့္ မပ်ံႏွံ႕ပါ ။ သို႕ေသာ္ EBOLA သည္ ေရာဂါရွိေသာ တိရိစာၦန္မ်ား ၏ အရည္ ၊ ေသြး သား တို႕အား လက္ျဖင့္ထိျခင္း ၊ ထိုအသားအားစားျခင္း ။ရာဂါခံစားေန ရေသာသူ ႏွင့္ လက္ျခင္းထိေတြ႕ျခင္း ၊ အေရျပားေပါက္ျပဲေသာေနရာအား ထိေတြ႕ျခင္း ၊ ေသြးသားျခင္းထိေတြ႕ျခင္း ၊ နမ္းျခင္း ၊ လိင္ဆက္ဆံျခင္းတို႕ စသျဖင့္ ေရာဂါရွိသူ၏ အေသြးသား ၊ ေသြး ၊ အခၽြဲ ၊ ခႏၵာကိုယ္မွထြက္ေသာ အရည္ တို႕ကို လက္ျဖင့္ ထိေတြ႕ရံုျဖင့္ ေရာဂါ ကူးဆက္ႏိုင္သည္ ။

ထိုသို႕ေရာဂါကူးဆက္ၿပီး ၂၁ ရက္အတြင္း ေဝဒနာစတင္ခံစားရမည္ျဖစ္ကာ ထိုသူမွတဆင့္ ယခု ႏႈန္းထား အတိုင္း ၂.၅ ဦးအားဆက္လက္ ကူးဆက္ေနၿပီး ဆက္တိုက္ပ်ံ႕ပြားသြားမည္ျဖစ္သည္ေရာဂါ ခံစားရၿပီး မၾကာခင္ ရက္ပိုင္းအတြင္း ေသဆံုးမည္ျဖစ္သည္ ။

(2) ေရာဂါလကၡဏာေတြကဘယ္လိုလဲ

အီဗိုလာ ဗိုင္းရပ္စ္ ကူးဆက္ခံရၿပီး ၂၁ ရက္အၾကာတြင္ အျပင္းဖ်ားျခင္း မလႈပ္ရွားႏိုင္ေအာင္ အားအင္ ကုန္ ဆံုးျခင္း ၊ ၾကြက္သားမ်ား နာက်င္ျခင္း ေခါင္းကိုက္ျခင္း ၊ လည္ေခ်ာင္းနာျခင္းတို႕ ျဖစ္ကာ မၾကာခဏ ေအာ့အန္ၿပီး ဝမ္းသြားသည့္ ရာဂါလကၡဏာ ျပလိမ့္မည္။

ထိုမွတဆင့္ေရာဂါျပင္းထန္လာကာ ေက်ာက္ကပ္ ၊ အသဲ တို႕၏ လုပ္ေဆာင္ ခ်က္မ်ားကို ဆိုးဝါးစြာ ပ်က္ ဆီးေစကာ မ်က္လံုး ၊ ပါးစပ္ ၊ ႏွာေခါင္းတို႕စေသာ ဒြာရေပါက္မ်ားမွ ေသြးထြက္ျခင္း ၊ အေရျပားေပါက္ျပဲကာ ေသြးထြက္ ျခင္း စသည့္ခႏၵာကိုယ္ အတြင္းအျပင္ တို႕မွ ေသြး ထြက္ကာ ေနာက္ဆံုး ေသဆံုး ေစမည္ျဖစ္သည္။

ထိုထက္ဆိုးဝါးသည္မွာ ေရာဂါကူးစက္ခံရေသာ သူ ထိုင္သြားသည့္ ခံု ၊အိပ္ယာ တို႕မွတဆင့္ ကူးဆက္ ေၾကာင္းေတြ႕ရ ေသာ အခါ အဆိုပါ ႏိုင္ငံ ၃ ႏိုင္ငံတြင္ TAXI (တကၠစီ) ၊ ကား၊ ရထား ၊ ေလယာဥ္ တို႕ပါ ေရာဂါေစာင့္ၾကည့္ ေနရသည့္ အေျခအေန တြင္ရွိေနၿပီျဖစ္သည္ ။

ထိုအီဗိုလာ ဗိုင္းရပ္အား ကုသရန္ေဆးမရွိသကဲ့သုိ႕ ။ေရာဂါကူးစက္ခံရပါက မည္သို႕မွ လုပ္မရေတာ့ပဲ သီသန္႕ခန္း ထဲတြင္ ခြဲထား ကာ ေသဆံုးသည္ကို ေစာင့္ရမည္ျဖစ္သည္ ။ ေရာဂါပိုး ကူးစက္သူ၏ ၁၀ ရာခိုင္းႏႈန္းကိုသာ ကယ္ဆယ္ႏိုင္ခဲ့ေသးေၾကာင္း သင္သိရမည္ျဖစ္ သည္ ။

(3) ဘယ္ႏိုင္ငံေတြအထိ ကူးစက္လာခဲ့ၿပီလဲ

၂၀၁၄ ခုႏွစ္၏အီဗိုလာ ဗိုင္းရပ္ျမစ္ျဖားခံရာ Guinea ႏိုင္ငံမွတဆင့္ ေရာဂါေဝဒနာ ခံစားရသူမ်ား ခရီးသြား ေသာေၾကာင့္ ထိုႏိုင္ငံ၏ အိမ္နီးျခင္းႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္ေသာ Liberia ႏွင့္ Sierra Leone တို႕အား အလွ်င္ အျမန္ ကူးဆက္လွ်က္ ရွိသည္။

အဆိုပါ ၃ ႏိုင္ငံတြင္ ၂၀၁၄ မတ္လ မွ စတင္ကာယေန႕အထိ လူဦးေရ (၁၂၀၀) ေက်ာ္အား ကူးစက္ေနၿပီး - ၇၀၀ နီးပါးေသဆံုးခဲ့ၿပီျဖစ္သည္ ။

၄င္းသည္ ႏွစ္ ၄၀ အတြင္း အဆိုးဝါးဆံုးေသာ ဗိုင္းရပ္ကူးစက္ ေသဆံုး မႈျဖစ္ေၾကာင္း WHO မွထုတ္ျပန္ခဲ့ ရသည္။

ေရာဂါဆိုးဝါးေသာ ေဒသမ်ားသို႕ ေဆးကုသေပးရန္ ေရာက္ရွိေနေသာ အထူးကု ေဒါက္တာတစ္ဦးအပါအဝင္ ႏိုင္ငံျခားသား လုပ္အားေပး ၂ ဦးေရဂါကူးစက္ခံရသည္ဆိုေသာအခါ ကမာၻႏိုင္ငံမ်ားၾကား အီဗိုလာသည္ အထူး သတိထားကိုင္တြယ္ရမည့္ ေၾကာက္စရာအေကာင္းဆံုး ကူးစက္ ဗိုင္းရပ္ျဖစ္လာခဲ့သည္။

အဆိုပါ ၃ ႏိုင္ငံသို႕ စိုက္ပ်ဳိးေရး ၊ က်မ္မာေရ ၊ ပညာေရ တို႕အတြက္ လုပ္အားေပး ေရာက္ရွိေနေသာ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံသား ၃၀၀ ေက်ာ္ကို ယခု အခါ အေမရိကန္ က ျပန္လည္ေခၚယူေနၿပီျဖစ္သည္ ။

ယခု အေမရိက ႏိုင္ငံ ၊ လန္ဒန္ ၊ ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ား ၊ တရုတ္ ၊ ဖိလစ္ပိုင္ တို႕တြင္ ေရာဂါလကၡာမ်ား စတင္ ေတြ႕ရွိေၾကာင္း ယေန႕သတင္းစာ မ်ားတြင္ ေၾကာ္ျငာအၿပီး ႏိုင္ငံတကာေလေၾကာင္းလိုင္းမ်ားသည္ အဆိုပါအီဗိုလာေရာဂါအား ေစာင့္ၾကည့္ေျဖရွင္းရန္ အထူး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားျဖင့္ စတင္ေနရၿပီျဖစ္သည္ ။

(4) ျမန္မာနုိင္ငံတြင္ထုိေရာဂါကူးစက္ျပန္႔နွံ႕မွဳရွီေနျပီလား

ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ျမန္မာနုိင္ငံတြင္ထုိေရာဂါကူးစက္ျပန္႔နွံ႕မွဳမေတြ႕ရေသးပါဟုေျပာရေပမည္။သုိ႔ေသာ္ျမန္မာနုိင္ငံအေနျဖင္႔အာဖရိကနုိင္ငံမ်ားနွင္႔ေလေၾကာင္းအရဆက္သြယ္မွဳေတြရွိသျဖင္႔ေျဖရွင္းကုိင္တြယ္နုိင္ရန္အတြက္ထုိေရာဂါနွင္႔ပတ္သည္႔သည္႔ ကာကြယ္ရန္အသုံးအေဆာင္မ်ား၊ေခတ္မွီကရိယာမ်ား ယခုအခ်ိန္က ကတည္းက က်န္းမာေရး၀န္ၾကီးဌာနအေနနွင္႔ျပင္ဆင္ထားရန္ လုိ အပ္ေနျပီျဖစ္ သည္။

လိုအပ္သည္မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ရန္ ႏိုင္ငံတကာျမို႕ျပ ေလေၾကာင္း အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ The International Civil Aviation Organization (ICAO) နွင္႔လည္း ေဆြးေႏြးေဆာင္ရြက္ရန္လုိအပ္ေနျပီျဖစ္သည္။

(5) ေရာဂါကူးစက္တဲ့ ႏိုင္ငံမွာ ဘာေတြျဖစ္ေနၿပီလဲ

Guinea, Liberia, Sierra Leone စသည့္ အီဗိုလာ အဆိုးဆံုးကူး စက္ရာ ၃ ႏိုင္ငံတြင္ ေက်ာင္းအားလံုး ပိတ္ပစ္ရၿပီျဖစ္သည္။

အဆိုပါႏိုင္ငံ ၃ ခု၏ ေဒသ အခ်ဳိ႕တြင္ ေရာဂါထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မႈ မရွိေတာ့ပဲ ဆိုးဝါးစြာကူးစက္ၿပီေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္ ။ ေရာဂါကူးစက္မႈသည္ ထိန္းခ်ဳပ္ကိုင္တြယ္ႏိုင္သည့္အဆင့္တြင္မရွိေတာ့ပါ ။ အေျခအေန အလြန္ ဆိုးဝါး ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေယေန႕ ႏိုင္ငံတကာ သတင္းဌာနမ်ား က ေၾကာ္ျငာေန သည္ ။

အေျခအေန ေကာင္းမလာပဲ ပိုမိုးဆိုးဝါးကာ ကူးစက္သူ ၂.၅ ဆႏႈန္းျဖင့္ တိုးပြာလာေၾကာင္း ေၾကာက္ မက္ဖြယ္ သိရွိခဲ့ၾကရသည္ ။ Sierra Leone ႏိုင္ငံရွိ အီဗိုလာေရာဂါ အတြက္ အထူးကုသေနရေသာ ထိပ္တန္း ဆရာဝန္ တစ္ဦးသည္ယခု အီဗိုလာေရာဂါကူးစက္ ခံရကာ ေသ ဆံုးခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္ ။

အေမရိကန္ ႏိုင္ငံသား ကေနဒါမွ အဆိုပါ ၃ ႏိုင္ငံသို႕ ေရာဂါကုေပရန္ လုပ္အားေပး သြားေရာက္ေသာ ဆရာဝန္တစ္ဦးသည္လည္း ယခု အခါ ေရာဂါကူးစက္ခံေနရၿပီျဖစ္ေၾကာင္းေတြ႕ရွိေသာအခါ အီဗုိလာသည္ ကမာၻကိုျခိမ္းေျခာက္ေနေသာ ဗို္င္းရပ္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ရေတာ့ သည္ ။

အဆိုပါ ႏိုင္ငံ ၃ ႏိုင္ငံ၏ ေရာဂါကူးစက္ပ်ံ႕ပြားမႈ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးသည္ ယေန႕ ကမာၻအေရးျဖစ္လာခဲ့သည္။

Liberia ႏိုင္ငံတြင္မူ ေက်ာင္းအားလံုး အကန္႕အသတ္မရွိ ပိတ္ထားၿပီး အစိုးရဝန္ထမ္းအားလံုး ခြင့္ ရက္ ၃၀ ေပးကာ လုပ္ငန္းအားလံုး ရပ္ဆိုင္း ထားရၿပီျဖစ္သည္။

Togo အေျခစိုက္ pan-African ေလေၾကာင္းလိုင္းျဖစ္ေသာ ASKY, ေလေၾကာင္းလိုင္းသည္ အဆိုပါ ၃ ႏိုင္ငံမွ အျခား ႏိုင္ငံ ၂၀ သို႕ ေျပးဆြဲ ပ်ံသန္းေနေသာေလေၾကာင္းျဖစ္ၿပီး ယခု ASKY၏ ေလေၾကာင္းအားလံုး ရပ္ဆိုင္းထားရၿပီျဖစ္သည္။ 

အသက္ ၄၀ ရွိ Liberia ႏိုင္ငံသားတစ္ဦး Nigeria သုိ႕သြားေရာက္ လည္ပတ္အၿပီး ေသဆံုးခဲ့ကာ အဆိုပါေသဆံုးမႈသည္ အီဗိုလာ ဗိုင္းရပ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း အတည္ျပဳအၿပီး Nigeria ႏိုင္ငံတြင္ ယခု ေစာင့္ၾကည့္ကြပ္ ကဲမႈမ်ားျပဳလုပ္ေနရၿပီျဖစ္သည္။

ေလေၾကာင္းလိုင္းမ်ားသည္ ႏိုင္ငံတကာသုိ႕ေရာဂါကူးစက္ေစေသာ ေရေသာက္ျမစ္ျဖစ္လာေသာအခါ IATA သည္ ေလေၾကာင္းလိုင္မ်ားအား ထိေရာက္စြာ ထိန္းခ်ဳပ္သြားရန္ ယခု စတင္ေဆာင္ရြက္ေနၿပီျဖစ္သည္။ ယေန႕မွ စတင္ၿပီး ေန႕စဥ္ေရာဂါ ပ်ံႏႈံမႈကို ေစာင့္ၾကည့္ ကာ ျဖစ္ပြား သည့္ ေနရာမ်ားသုိ႕ ပ်ံသန္ေသာ ေလေၾကာင္း မ်ားကို တားျမစ္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာေလေၾကာင္းထိန္းခ်ဳပ္ေရးေအဂ်င္စီသည္ ယေန႕ေၾကာ္ျငာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ရၿပီျဖစ္သည္။

အထက္ပါအေၾကာင္းအရာမ်ားသည္ EBOLA (အီဗိုလာဗိုင္းရပ္) အေၾကာင္းႏွင့္လက္ရွိ ႏိုင္ငံတကာ အေျဖအေနျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားအား သတိ အသိ ၊ ဗဟုသုတ ရေစရန္ သတင္းဌာနမ်ား ၊ က်မ္းမာေရးဆိုင္ရာအင္တာနက္စာမ်က္ႏွာမ်ား ႏွင့္ ဆရာဝန္မိတ္ေဆြမ်ား၏ အကူအညီ ရယူကာျမန္မာ နုိင္ငံသားမ်ား သိရွိရန္ ဘာသာျပန္တင္ဆက္ေပးျခင္းျဖစ္သည္ ။

ဤေဆာင္းပါးအားမည္သူမဆို ကူးယူႏိုင္သလို မသိရွိေသးသည့္ နီးစပ္ရာ သူငယ္ခ်င္း ၊ မိတ္ေဆြ အားလံုးသုိ႕ ဆက္လက္ လက္ဆင့္ကမ္း (SHARE) ၾကရန္ ျမန္မာနုိင္ငံသားမ်ား facebook စာမ်က္ႏွာမွ အထူး တိုက္တြန္းသည္ ။ 

ဆက္လက္ ထူးျခားမႈမ်ားရွိပါက တင္ဆက္မည္၊၊

ဆူးခင္းလမ္း သုတရသ